r. 3841.
Zaterdag
A°. 1872.
17 Augustus.
feuilleton van het „Leidsch
Dagblad".
ÏCHETSHI UIT SN&ELAMD.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maandenƒ8.00.
Franco per post,3,85.
Afzonderlijke Nommen0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS 13KR ADVBRTENTIKN.
Voor Weren regel
Grootere letten naar de plaatsruimte die beslaan.
/0.15.
STADS-BERICHTEN.
PATEMTBtADEiV
De BUBGEMEESTEB, Hoofd van het Gemeen
tebestuur van Leiden, doet te weten, dat de inge
vulde patentbladen over bet dienstjaar 1872 en 1873,
oor de Wijken 1, 2, 3 en 4, bij bet College van
etters, in eene der vertrekken van het Baadhuis
ezer gemeente, verkrijgbaar zijn, dagelijks, met uits
ondering van den Zondag, van des namiddags twaalf
ot twee uren, en wel tot en met den 17den Augus-
us eerstkomende, terwijl, na het verstrijken van dien
tijd, de onafgehaalde Patentbladen van die Wijken,
aan de deurwaarders der directe belastingen alhier
ter uitreiking moeten worden afgegeven, die, voor hunne
moeite, mogen eischen tien cents, zonder meer.
En wordt deze door plaatsing in de Leidsche Cou
rant afgekondigd.
De Burgemeester voornoemd,
STOFFELS, Weth., loco Burgem.
Leiden, 7 Augustus 1872.
BUBGEMEESTEB en WETHOUDEES van
LEIDEN,
Gezien het adres van P. Gijsman en Zoon, daarbij
verzoekende om een pakhuis in de Koddesteeg N'. 22
t bergplaatt van brandstoffen te mogen inrichten;
Gelet op art. 4 van het Koninklijk besluit van
El Januari 1821 Staatsblad no. 19);
Doen te weten, dat tot het hooren der eigenaars
en bewoners van de naast bijgelegene en belendende
panden, ten opzichte der informatiën de commodo et
ncommódo, door Burgemeester en Wethouders zal
worden gevaceerd op het Baadhuis dezer Gemeente,
op Maandag den 19den Augustus aanstaande, 's voor
middags te elf uren; zullende de belanghebbenden
verplicht zijn hunne bezwaren tegen dat verzoek op
dien tijd in te brengen, terwijl, bij verzuim daarvan,
zij gehouden zullen worden zich tegen de inwilliging
niet te hebben verzet.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. D. BBANDELEB, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 16 Augustus 1872.
XJit den Gemeenteraad.
Wet genoegen zien wij terug op het welberaden
besluit dat de Gemeenteraad gisteren genomen
heeft, ten aanzien van het verzoek van den heer
J. van LitU. Juist de zwarigheden, die moesten
worden te hoven gekomen om de zaak lot dien
uitslag te leiden, tooneu aan dat de zegepraal of
nederlaag van een voor deze gemeente niet on
belangrijk beginsel er bij betrokken was. Inder
daad gold 't ook niets minder dan of de gemeente
den, doodsteek zou toebrengen aan energie en on
dernemingsgeest van particulieren om een flink
begin te maken met in eeDe bestaande en erkende
behoefte aan woningen voor den gegoeden stand
te voorzieu, en daardoor indirect mede te werken
tot het doen stijgen van Leiden's welvaart. En
niets was toch minder zeker dan dat Leiden voor
zulk een hard vonnis zou gespaard blijven. Er
was veel voor maar ook veel tegen de zaak te
eggeu. Gewis is bet pleintje een lief plekje gronds,
ngetwijfeld bood het een heerlijk gezicht den
andelaar aan, die zich onder het lommerrijk ge
bladerte van het trotscb geboomte nedervleide
om van de scboone natuur in volle teugen te ge-
nieteueven goed konden zij die schuw waren
voor een daad van wandalisme en dus op het
behoud van 't pleintje gesteld waren, roepen
„Zoek anderen groud en gij zult vinden." Waar
al deze argumenten wogen inderdaad niet op
tegeD de taal der voorstanders van het verzoek,
taal die klonk als een klok. In abstracto mogen
wij ous aan de zijde der natuurbewouderaars
kunnen scharen, zoodra zich evenwel de werke
lijkheid voor onzen geest opdringt, kunnen wij
niet anders dan hen den rug toekeeren. En die
werkelijkheid is voor Leiden meer dan verblij
dend; die werkelijkheid moge voor het oogenblik
nog niet handtastelijk zijn, voor de toekomst be
looft zij veel. Die werkelijkheid is deze, dat een
voorbeeldeloos ingericht onderwijs en andere
goede zaken, die in de laatste jaren te Leiden tot
stand gekomen zijn, den stroom van repatrieerende
Oost-Indische familiën, meestal zeer welgesteld,
en ook huisgezinnen van steden in ons land niet
meer naar het Willemspark eu Java-straat doet
vloeien, (wellicht ook omdat de Oosterscbe jon-
gebeeren voor de Haagscbe burgerschool te veel
wildemannea zijn) uiaar naar deze veste lokt.
De gevolgen die hieruit voor Leiden kunnen
ontstaan zijn iuderdaad niet te versmaden.
Welgestelde lieden brengen belasting op, en
boe meer van die lieden, hoe minder drukkeud
de belastingen worden. Zij komen bier om hun
kinderen het voordeel vau degelijk onderwijs te
doen genieten, eu zullen dus bijdragen in de
schoolgelden, waardoor de lasten die de ingeze
tenen voor het onderwijs dragen ook verlicht
worden. Maar behalve dit zal men het eens zijn,
dat handel en nijverheid niet dan bij eene ver
meerdering der bevolking met welvarende inge
zetenen in bloei zullen toenemen.
Zou 't nu waarlijk geen jammer en onverant
woordelijk zijn geweest indien het gemeentebe
stuur een maatregel zou bebben genomen, welke
dien stroom zou hebben doen keeren?
Dit ware immers te vreezen geweest, indien
de beslissing anders ware uitgevallen. De parti
culiere ondernemingsgeest, om de eerste spade
in den grond te zetten voor een aanvoer-kanaal,
zou dan uitgedoofd zijn geworden, terwijl tege
lijkertijd de laatste hand aan een afleidings-
kanaai zou zijn gelegd.
Thans mogen wij ons echter in het tegendeel
verheugen. Een blijk van aanmoediging is gege
ven, de particuliere industrie heeft dus een riem
onder het hart en blijve dus den ingeslagen weg
bewandelen. Dan is er geen twijfel of binnen
betrekkelijk korten tijd zal aan de vele aanvra
gen om woningen van 500 a f 600 huur kun-
neu worden voldaan.
Lelden, 16 Augustus.
Wij vernemen met belangstelling dat bij den
heer D. A. Thieme ter perse is „Herinneringen
aan Mr. J. R. Thorbecke van Mr. W. C. D. Oli
vier." Vaderland
In de eerste helft der maand Juli zijn aan het
postkaotoor alhier bezorgd de volgende brieven,
die, wegens bet niet bekend zijn der adressanten,
niet bezorgd zijn kunnen worden.
H. J. Spijker, J. J. Feeteye, Mevr. van Veen,
H. H. E. Ostendorf en C. van Dranen, allen te
Amsterdam; Postma en J. Stikkelorum, beiden te
Batavia; F. Heuderlijn, te Brielle; van Walsem,
te Dokkum; Wed. Gerntse, te Eek en Wiel; van
Dommelen, te Heusden; Mej. Schellen, te Hauw
made; Voorzanger, te Leerdam; H. Vierdag, te
Menado; Hemerijk, te Noordwijk; P. Naaijkens,
te Oisterwijk; W. J. Reinders, te RolducH. van
Wageningen, te Wageningen; Hink, te Westveen.
In de World van 2 Augustus lezen wij het
volgende
Gisteravond hebben de verschillende vereeui-
gingen, saamgesteld uit Hollanders, zich, zooals
te voren was bepaald, in bet Casino in East
Houston Street vereenigd. In optocht, voorafge
gaan door een fanfarecorps, toog men uit met
toortsen en transparanten. Langs Broadway en
Bowling Green begaf men zich naar Pier N". 3,
om kapitein Bakker eu zijne equipage van het
stoomschip Ariadne hartelijk welkom te heeten,
aangezien gezegd schip bet eerste is dat van
Rotterdam iu de haven van New-York is aan
gekomen. De optocht werd door de politie geës
corteerd. Toeu de Pier was bereikt speelde het
muziekcorps „Wieo Neerlundsch bloed", dat te
midden van luide toejuichiugeu gevolgd werd
door Hail Columbia. De verschilleude vereenigin-
gen hadden onderscheiden banieren die velerlei
inscripties droegen en door magnesium-licht ver
licht werden. Het Comité, bestaande uit den heer
E. J. Nieuwlaud eu 4 anderen overhandigde ka
pitein Bakker een adres, waarin hij welkom
werd geheeten bij zijne komst in de Vereeuigde
Staten. Het schip was met vlaggen getooid en
la giorno verlicht. Een vuurwerk werd afge
stoken en nadat kapitein Bakker had geantwoord
op het adres, dat hem overhandigd was, begaf
men zich weder in optocht naar bet Casino, waar
den kapitein en de equipage vau de Ariadne een
banquet werd aangeboden.
De New-ïork Herald van 1 Augustus noemt de
komst van de Ariadne een feit van gewicht, aan
gezien het de pionier zal wezen van eene nieuwe
gemeenschap met Europa. Het blad juicht bet
zeer toe dat de „tnijnheers" deze heuglijke ge
beurtenis feestelijk gedenken.
Wij ontvingen hedenavond eeuige nadere bij
zonderheden omtrent den optocht.
Achter het comité marcheerde de Nctherland
Union Mutical Association met een transparant,
waarop geschilderd: Anno 1609 Half Moon Anno
1872, Ariadne. Daarop volgden de Hollanders, die
zich hadden aangesloten bij den optocht en die
drie transparanten droegen, een met den naam
Henry Hudson en de spreuk; „Eendracht maakt
macht," een ander met den naam „Knickerboc
ker" gemeenlijk gegeven aan de afstammelin
gen der oude Hollandsche kolonisteu en een
derde met den naam Stuyvesant.
In het adres, overhandigd aan kapitein Bakker,
werd de reederij met deze onderneming geluk-
gewenscht namens de Hollanders van New-York,
Brooklyn, New-Jersey, Hoboken en omstreken,
en de hoop uitgedrukt, dat de nieuwe liju of
lijnen de commercieele banden tusschen Holland
en Amerika nog meer versterken zullen. Maar
vooral den vriendschapsband, welke dagteekeut
van voor 268 jaren, toen het eerste Europeesche
schip, het Hollandscb jacht de Halve Maan, het
eiland Manhattan aandeed en de Hudson-rivier
opvoer. De intelligente Amerikanen waardeeren
de Hollanders als eerste Settlers, en erkennen de
vruchtbaarheid vau het zaad, gestrooid door de
eenvoudige grondvesters van de wereldstad New-
York. Is Motiey's werk een bewijs, dat Hollands
grootheid ook in den vreemde wordt gewaardeerd,
de Hollanders in Amerika zijn er trotscb op dat
ze geboren werden onder een volk, waarvan ge
zegd kan wordenklein in getal, groot in daden.
Met blijdschap zagen ze dat de sluimergeest, welke
Holland drukte, verdwijut, gelijk tal van grootsche
werken, daar ondernomeu, bewijzen. En vau hun
sympathie mocht deze demonstratie zelve getui
gen, daar zij zeker zou medewerken om de aan
dacht te vestigen op deze onderneming. „Wij
verzoeken zoo eindigt het adres onze ge
voelens aan gene zijde van den Oceaan over te
brengen, en te melden dat wij, hoewel wij thans
trouwe Ainerikaauscho burgers lijn, toch het
hart voelen kloppen voor alles wat met de wel
vaart eu den vooruitgang van ous vaderland in
verband staat." (iV. H. Ct.)
Omtrent de Rotterdamsche onderneming voor
de stoomvaart op Amerika, ineldt hetzelfde blad:
De stoomschepen, voor rekening der beeren
Plate, Reuchlin en Co. gebouwd, hadden volgens
contract met de Bouwmeesters reeds in het voor
jaar geleverd moeten worden. De ongelukkige
werkstakingen aan de Schotsche werven hebben
evenwel ook hier haren invloed doen gelden en
vertraging veroorzaakt.
Het eerste stoomschip, de Rotterdam, is in de
maand Jani te water gelateD, en zal iu den loop
der volgonde maand in Rotterdam tot laden ge
reed zijn. Het stoomschip Maas zal een maand
later in dienst gebracht worden.
Beide stoomschepen zijn geheel volgens dezelfde
modellen gebouwd, zijn fijn gevormd eu hebben
krachtig vermogen (800 paardekracht nominaal
1300 effectief), zoodat zij gerekend worden in ge
wone omstandigheden de reis in 12 a 13 dagen
te kuDnen volbrengen.
Zij zijn 259 E. voet laog, 35 voet breed en 26
voet hol, meten pi. m. 2000 ton en kunnen door
het Voornsche kanaal onze stad bereiken, waar
door de voortdurende grief van handelaars en
expediteuren tegen onnoodige overlading voorko
men is.
Voor een beperkt aantal eerste klasse passa
giers zijn uitstekende inrichtingen, zoo ook voor
300 landverhuizers, wier kooien langs de zijden
van liet schip onder het spandek zijn aangebracht.
Voor ruimte en behoorlijke ventilatie is goed ge
zorgd, terwijl ook nog in het tusscbeodek gele-
NAAR HET FRANSCH VAN
■X- T AIME.
VIII.
De Engelsehe geest.
Vervolg.)
nHij keDde elk vers van buiten, was met aide
interpretaties bekend, had de commentaren be-
•todeerd, en zou bijna eene uitgave van zijn
schrijver bebben kuDneD inakeD. Maar zoo men
hem gevraagd had om een overzicht van het ge
'•tel, een résumé van zes bladzijden over Catul-
'os te geven, daartoe, zeide bij ronduit, zou hij
ieeD kans zien. Te Oxford en te Cambridge
'«zen de ijverige studenten alle Lutijnsche schrij
vers, zelfs die van miDder allooi, Statius, Clau-
di&nus, Manilius, Macrobius, Aulus-Gellius en
zijo in het Grieksch doorkneed; zoolang zij op
het college gaan hebben zij Grieksche verzen
gemaakt. Maar de denkbeelden ontbrekenzij
kennen bet materieele der oudheid, maar gevoe
len haar geest niet, zij hebben geene voorstel
ling van haar beschaving in 't algemeen, van de
bijzondere wending van eene zuidelijke en poly-
theïstische ziel, van de denkwijze van een athleet,
een dialecticus, een kunstenaar. Lees maar eens
de vreemde commentareu van Gladstone over
HomerusGrote heeft niet anders dan de ge
schiedenis der staatsinstellingen en der politieke
debatten geleverd. Twintig jaar geleden waren
de universiteiten goed gesloten conservatoria van
Grieksch, Latijn eu wiskunde, heerschte er een
duffe lucht, en waren zij bijzonder weinig geschikt
om den menscheiijken geest volkomen te ontwik
keld; geen natuur-wetenschappen geen phisopbi-
scbe geschiedenis, geen Engelsche compositie. Se
dert eenigen tijd beginnen de ontdekkingen en de
methodes van bet vasteland er ingang te vinden,
maar toch heeft nog tegenwoordig het onderwijs
meer destrekking om den geest te versterken daD
om hem te ontwikkelen, het is als 't ware eene
gymnastiek, inaar geeft geene mensch- en we
reldbeschouwing. Trouwens wat deze laatste be
treft is er eene, geheel gereed en zeer aanneme
lijk, die de jongeling maar voor 't grijpen beeft.
In Frankrijk bestaat geen vast kader voor zijne
denkbeelden; de tienmaal veranderde staatsre
geling heeft geen gezag; de godsdienst is middel-
eeuwsch; de oude vormen hebben haar cre-
diet verloren, de nieuwe zijn nog pas ontworpen.
Van zijn zestiende jaar af twijfelt hij als hij tot
nadenken komt, is zijn dringendste behoefte om
zich een geheel te maken van overtuigingen of
ten minste van meeningen. In Engeland is
het kader geheel gereed.' de godsdienst is nage
noeg bevredigend voor deü geest, en de staats
regeling nagenoeg uitmuntend; het ontwakend
verstand vindt vooraf de hoofdrichting voor zijn
toekomstig geloof aangewezen. Het verstand ge
voelt er geen behoefte om zich een volledige
woning te bouwen, en bepaalt zich hoogstens tot
het verbreeden van een Gothisch venster, het
schoonmaken van een kelder, bet herstellen van
een trap. Minder geschokt, minder bewogen, is
het minder werkzaam, omdat het niet het scep
ticisme tot prikkel heeft.
Behalve zgne opvoeding als knaap en jonge
ling moet nog die als volwassene en als man
van rijpen leeftijd in rekening gebracht worden.
Vooreerst spant de geheele gesproken of geschre
ven letterkunde samen om hem veeleer van fei
ten dan van theorieën te voorzien. Wat wij zoo
even zeiden van het karakter der couranten, re
vues eu redevoeringen is eveuzeer op de boeken
toepasselijk, niet alleen op de ernstige werken
maar ook op de zoo gedetailleerde, minutieuse,
nauwkeurig naar 't leven gecopieerde romans,
in de letterkunde wat de Hollandsche schilderijen
in de schilderkunst zijn. Men leze, om dien geest
te begrijpen, eenige gedetailleerde en volledige
levensbeschrijvingen, b. v. Shakespeare and his time,
by Nathan Drake; Chamber's Burns' edition-, Bos-
well's Life of Johnson; Carlyle's Cromwell's speeches
and letters; Wesley's life by Southey; Lockarls' Life
of sir W. Scglt. In de tweede plaats moeten
wij op den voorgrond stellen de reizen, die eene
aanvulling der opvoeding, de vacantie-uitspau-
ning, eene gewoonte, een vermaak, bijna eene
manie zijn, en het veelvuldig lezen van reisbe
schrijvingen ten gevolge hebben. De heer Mur
ray beeft Livingstone's reizen voor negen dui
zend pond st. gekocht; uit welken prijs men het
debiet en daaruit weer de weetgierigheid van het
publiek kan opmaken. Eindelijk moet men
daarbij voegen het behartigen van een menigte
aangelegenheden, zooals men dat hier begrijpt,
de ervaring opgedaan uit de verslagen en meetings
van zgne vereeniging, de cgfers, documenten,
statistiek en vergelijkende tabellen die bestudeerd
eu gekend moeten worden om krachtdadig en met
vrucht werkzaam tezijnindengrootenof kleineu
kring van zijne bijzoudere ofopeabarebelangeu.