r. 3841. Zaterdag A°. 1872. 17 Augustus. feuilleton van het „Leidsch Dagblad". ÏCHETSHI UIT SN&ELAMD. LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT. Voor Leiden per 3 maandenƒ8.00. Franco per post,3,85. Afzonderlijke Nommen0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS 13KR ADVBRTENTIKN. Voor Weren regel Grootere letten naar de plaatsruimte die beslaan. /0.15. STADS-BERICHTEN. PATEMTBtADEiV De BUBGEMEESTEB, Hoofd van het Gemeen tebestuur van Leiden, doet te weten, dat de inge vulde patentbladen over bet dienstjaar 1872 en 1873, oor de Wijken 1, 2, 3 en 4, bij bet College van etters, in eene der vertrekken van het Baadhuis ezer gemeente, verkrijgbaar zijn, dagelijks, met uits ondering van den Zondag, van des namiddags twaalf ot twee uren, en wel tot en met den 17den Augus- us eerstkomende, terwijl, na het verstrijken van dien tijd, de onafgehaalde Patentbladen van die Wijken, aan de deurwaarders der directe belastingen alhier ter uitreiking moeten worden afgegeven, die, voor hunne moeite, mogen eischen tien cents, zonder meer. En wordt deze door plaatsing in de Leidsche Cou rant afgekondigd. De Burgemeester voornoemd, STOFFELS, Weth., loco Burgem. Leiden, 7 Augustus 1872. BUBGEMEESTEB en WETHOUDEES van LEIDEN, Gezien het adres van P. Gijsman en Zoon, daarbij verzoekende om een pakhuis in de Koddesteeg N'. 22 t bergplaatt van brandstoffen te mogen inrichten; Gelet op art. 4 van het Koninklijk besluit van El Januari 1821 Staatsblad no. 19); Doen te weten, dat tot het hooren der eigenaars en bewoners van de naast bijgelegene en belendende panden, ten opzichte der informatiën de commodo et ncommódo, door Burgemeester en Wethouders zal worden gevaceerd op het Baadhuis dezer Gemeente, op Maandag den 19den Augustus aanstaande, 's voor middags te elf uren; zullende de belanghebbenden verplicht zijn hunne bezwaren tegen dat verzoek op dien tijd in te brengen, terwijl, bij verzuim daarvan, zij gehouden zullen worden zich tegen de inwilliging niet te hebben verzet. Burgemeester en Wethouders voornoemd, v. D. BBANDELEB, Burgemeester. E. KIST, Secretaris. Leiden, 16 Augustus 1872. XJit den Gemeenteraad. Wet genoegen zien wij terug op het welberaden besluit dat de Gemeenteraad gisteren genomen heeft, ten aanzien van het verzoek van den heer J. van LitU. Juist de zwarigheden, die moesten worden te hoven gekomen om de zaak lot dien uitslag te leiden, tooneu aan dat de zegepraal of nederlaag van een voor deze gemeente niet on belangrijk beginsel er bij betrokken was. Inder daad gold 't ook niets minder dan of de gemeente den, doodsteek zou toebrengen aan energie en on dernemingsgeest van particulieren om een flink begin te maken met in eeDe bestaande en erkende behoefte aan woningen voor den gegoeden stand te voorzieu, en daardoor indirect mede te werken tot het doen stijgen van Leiden's welvaart. En niets was toch minder zeker dan dat Leiden voor zulk een hard vonnis zou gespaard blijven. Er was veel voor maar ook veel tegen de zaak te eggeu. Gewis is bet pleintje een lief plekje gronds, ngetwijfeld bood het een heerlijk gezicht den andelaar aan, die zich onder het lommerrijk ge bladerte van het trotscb geboomte nedervleide om van de scboone natuur in volle teugen te ge- nieteueven goed konden zij die schuw waren voor een daad van wandalisme en dus op het behoud van 't pleintje gesteld waren, roepen „Zoek anderen groud en gij zult vinden." Waar al deze argumenten wogen inderdaad niet op tegeD de taal der voorstanders van het verzoek, taal die klonk als een klok. In abstracto mogen wij ous aan de zijde der natuurbewouderaars kunnen scharen, zoodra zich evenwel de werke lijkheid voor onzen geest opdringt, kunnen wij niet anders dan hen den rug toekeeren. En die werkelijkheid is voor Leiden meer dan verblij dend; die werkelijkheid moge voor het oogenblik nog niet handtastelijk zijn, voor de toekomst be looft zij veel. Die werkelijkheid is deze, dat een voorbeeldeloos ingericht onderwijs en andere goede zaken, die in de laatste jaren te Leiden tot stand gekomen zijn, den stroom van repatrieerende Oost-Indische familiën, meestal zeer welgesteld, en ook huisgezinnen van steden in ons land niet meer naar het Willemspark eu Java-straat doet vloeien, (wellicht ook omdat de Oosterscbe jon- gebeeren voor de Haagscbe burgerschool te veel wildemannea zijn) uiaar naar deze veste lokt. De gevolgen die hieruit voor Leiden kunnen ontstaan zijn iuderdaad niet te versmaden. Welgestelde lieden brengen belasting op, en boe meer van die lieden, hoe minder drukkeud de belastingen worden. Zij komen bier om hun kinderen het voordeel vau degelijk onderwijs te doen genieten, eu zullen dus bijdragen in de schoolgelden, waardoor de lasten die de ingeze tenen voor het onderwijs dragen ook verlicht worden. Maar behalve dit zal men het eens zijn, dat handel en nijverheid niet dan bij eene ver meerdering der bevolking met welvarende inge zetenen in bloei zullen toenemen. Zou 't nu waarlijk geen jammer en onverant woordelijk zijn geweest indien het gemeentebe stuur een maatregel zou bebben genomen, welke dien stroom zou hebben doen keeren? Dit ware immers te vreezen geweest, indien de beslissing anders ware uitgevallen. De parti culiere ondernemingsgeest, om de eerste spade in den grond te zetten voor een aanvoer-kanaal, zou dan uitgedoofd zijn geworden, terwijl tege lijkertijd de laatste hand aan een afleidings- kanaai zou zijn gelegd. Thans mogen wij ons echter in het tegendeel verheugen. Een blijk van aanmoediging is gege ven, de particuliere industrie heeft dus een riem onder het hart en blijve dus den ingeslagen weg bewandelen. Dan is er geen twijfel of binnen betrekkelijk korten tijd zal aan de vele aanvra gen om woningen van 500 a f 600 huur kun- neu worden voldaan. Lelden, 16 Augustus. Wij vernemen met belangstelling dat bij den heer D. A. Thieme ter perse is „Herinneringen aan Mr. J. R. Thorbecke van Mr. W. C. D. Oli vier." Vaderland In de eerste helft der maand Juli zijn aan het postkaotoor alhier bezorgd de volgende brieven, die, wegens bet niet bekend zijn der adressanten, niet bezorgd zijn kunnen worden. H. J. Spijker, J. J. Feeteye, Mevr. van Veen, H. H. E. Ostendorf en C. van Dranen, allen te Amsterdam; Postma en J. Stikkelorum, beiden te Batavia; F. Heuderlijn, te Brielle; van Walsem, te Dokkum; Wed. Gerntse, te Eek en Wiel; van Dommelen, te Heusden; Mej. Schellen, te Hauw made; Voorzanger, te Leerdam; H. Vierdag, te Menado; Hemerijk, te Noordwijk; P. Naaijkens, te Oisterwijk; W. J. Reinders, te RolducH. van Wageningen, te Wageningen; Hink, te Westveen. In de World van 2 Augustus lezen wij het volgende Gisteravond hebben de verschillende vereeui- gingen, saamgesteld uit Hollanders, zich, zooals te voren was bepaald, in bet Casino in East Houston Street vereenigd. In optocht, voorafge gaan door een fanfarecorps, toog men uit met toortsen en transparanten. Langs Broadway en Bowling Green begaf men zich naar Pier N". 3, om kapitein Bakker eu zijne equipage van het stoomschip Ariadne hartelijk welkom te heeten, aangezien gezegd schip bet eerste is dat van Rotterdam iu de haven van New-York is aan gekomen. De optocht werd door de politie geës corteerd. Toeu de Pier was bereikt speelde het muziekcorps „Wieo Neerlundsch bloed", dat te midden van luide toejuichiugeu gevolgd werd door Hail Columbia. De verschilleude vereenigin- gen hadden onderscheiden banieren die velerlei inscripties droegen en door magnesium-licht ver licht werden. Het Comité, bestaande uit den heer E. J. Nieuwlaud eu 4 anderen overhandigde ka pitein Bakker een adres, waarin hij welkom werd geheeten bij zijne komst in de Vereeuigde Staten. Het schip was met vlaggen getooid en la giorno verlicht. Een vuurwerk werd afge stoken en nadat kapitein Bakker had geantwoord op het adres, dat hem overhandigd was, begaf men zich weder in optocht naar bet Casino, waar den kapitein en de equipage vau de Ariadne een banquet werd aangeboden. De New-ïork Herald van 1 Augustus noemt de komst van de Ariadne een feit van gewicht, aan gezien het de pionier zal wezen van eene nieuwe gemeenschap met Europa. Het blad juicht bet zeer toe dat de „tnijnheers" deze heuglijke ge beurtenis feestelijk gedenken. Wij ontvingen hedenavond eeuige nadere bij zonderheden omtrent den optocht. Achter het comité marcheerde de Nctherland Union Mutical Association met een transparant, waarop geschilderd: Anno 1609 Half Moon Anno 1872, Ariadne. Daarop volgden de Hollanders, die zich hadden aangesloten bij den optocht en die drie transparanten droegen, een met den naam Henry Hudson en de spreuk; „Eendracht maakt macht," een ander met den naam „Knickerboc ker" gemeenlijk gegeven aan de afstammelin gen der oude Hollandsche kolonisteu en een derde met den naam Stuyvesant. In het adres, overhandigd aan kapitein Bakker, werd de reederij met deze onderneming geluk- gewenscht namens de Hollanders van New-York, Brooklyn, New-Jersey, Hoboken en omstreken, en de hoop uitgedrukt, dat de nieuwe liju of lijnen de commercieele banden tusschen Holland en Amerika nog meer versterken zullen. Maar vooral den vriendschapsband, welke dagteekeut van voor 268 jaren, toen het eerste Europeesche schip, het Hollandscb jacht de Halve Maan, het eiland Manhattan aandeed en de Hudson-rivier opvoer. De intelligente Amerikanen waardeeren de Hollanders als eerste Settlers, en erkennen de vruchtbaarheid vau het zaad, gestrooid door de eenvoudige grondvesters van de wereldstad New- York. Is Motiey's werk een bewijs, dat Hollands grootheid ook in den vreemde wordt gewaardeerd, de Hollanders in Amerika zijn er trotscb op dat ze geboren werden onder een volk, waarvan ge zegd kan wordenklein in getal, groot in daden. Met blijdschap zagen ze dat de sluimergeest, welke Holland drukte, verdwijut, gelijk tal van grootsche werken, daar ondernomeu, bewijzen. En vau hun sympathie mocht deze demonstratie zelve getui gen, daar zij zeker zou medewerken om de aan dacht te vestigen op deze onderneming. „Wij verzoeken zoo eindigt het adres onze ge voelens aan gene zijde van den Oceaan over te brengen, en te melden dat wij, hoewel wij thans trouwe Ainerikaauscho burgers lijn, toch het hart voelen kloppen voor alles wat met de wel vaart eu den vooruitgang van ous vaderland in verband staat." (iV. H. Ct.) Omtrent de Rotterdamsche onderneming voor de stoomvaart op Amerika, ineldt hetzelfde blad: De stoomschepen, voor rekening der beeren Plate, Reuchlin en Co. gebouwd, hadden volgens contract met de Bouwmeesters reeds in het voor jaar geleverd moeten worden. De ongelukkige werkstakingen aan de Schotsche werven hebben evenwel ook hier haren invloed doen gelden en vertraging veroorzaakt. Het eerste stoomschip, de Rotterdam, is in de maand Jani te water gelateD, en zal iu den loop der volgonde maand in Rotterdam tot laden ge reed zijn. Het stoomschip Maas zal een maand later in dienst gebracht worden. Beide stoomschepen zijn geheel volgens dezelfde modellen gebouwd, zijn fijn gevormd eu hebben krachtig vermogen (800 paardekracht nominaal 1300 effectief), zoodat zij gerekend worden in ge wone omstandigheden de reis in 12 a 13 dagen te kuDnen volbrengen. Zij zijn 259 E. voet laog, 35 voet breed en 26 voet hol, meten pi. m. 2000 ton en kunnen door het Voornsche kanaal onze stad bereiken, waar door de voortdurende grief van handelaars en expediteuren tegen onnoodige overlading voorko men is. Voor een beperkt aantal eerste klasse passa giers zijn uitstekende inrichtingen, zoo ook voor 300 landverhuizers, wier kooien langs de zijden van liet schip onder het spandek zijn aangebracht. Voor ruimte en behoorlijke ventilatie is goed ge zorgd, terwijl ook nog in het tusscbeodek gele- NAAR HET FRANSCH VAN ■X- T AIME. VIII. De Engelsehe geest. Vervolg.) nHij keDde elk vers van buiten, was met aide interpretaties bekend, had de commentaren be- •todeerd, en zou bijna eene uitgave van zijn schrijver bebben kuDneD inakeD. Maar zoo men hem gevraagd had om een overzicht van het ge '•tel, een résumé van zes bladzijden over Catul- 'os te geven, daartoe, zeide bij ronduit, zou hij ieeD kans zien. Te Oxford en te Cambridge '«zen de ijverige studenten alle Lutijnsche schrij vers, zelfs die van miDder allooi, Statius, Clau- di&nus, Manilius, Macrobius, Aulus-Gellius en zijo in het Grieksch doorkneed; zoolang zij op het college gaan hebben zij Grieksche verzen gemaakt. Maar de denkbeelden ontbrekenzij kennen bet materieele der oudheid, maar gevoe len haar geest niet, zij hebben geene voorstel ling van haar beschaving in 't algemeen, van de bijzondere wending van eene zuidelijke en poly- theïstische ziel, van de denkwijze van een athleet, een dialecticus, een kunstenaar. Lees maar eens de vreemde commentareu van Gladstone over HomerusGrote heeft niet anders dan de ge schiedenis der staatsinstellingen en der politieke debatten geleverd. Twintig jaar geleden waren de universiteiten goed gesloten conservatoria van Grieksch, Latijn eu wiskunde, heerschte er een duffe lucht, en waren zij bijzonder weinig geschikt om den menscheiijken geest volkomen te ontwik keld; geen natuur-wetenschappen geen phisopbi- scbe geschiedenis, geen Engelsche compositie. Se dert eenigen tijd beginnen de ontdekkingen en de methodes van bet vasteland er ingang te vinden, maar toch heeft nog tegenwoordig het onderwijs meer destrekking om den geest te versterken daD om hem te ontwikkelen, het is als 't ware eene gymnastiek, inaar geeft geene mensch- en we reldbeschouwing. Trouwens wat deze laatste be treft is er eene, geheel gereed en zeer aanneme lijk, die de jongeling maar voor 't grijpen beeft. In Frankrijk bestaat geen vast kader voor zijne denkbeelden; de tienmaal veranderde staatsre geling heeft geen gezag; de godsdienst is middel- eeuwsch; de oude vormen hebben haar cre- diet verloren, de nieuwe zijn nog pas ontworpen. Van zijn zestiende jaar af twijfelt hij als hij tot nadenken komt, is zijn dringendste behoefte om zich een geheel te maken van overtuigingen of ten minste van meeningen. In Engeland is het kader geheel gereed.' de godsdienst is nage noeg bevredigend voor deü geest, en de staats regeling nagenoeg uitmuntend; het ontwakend verstand vindt vooraf de hoofdrichting voor zijn toekomstig geloof aangewezen. Het verstand ge voelt er geen behoefte om zich een volledige woning te bouwen, en bepaalt zich hoogstens tot het verbreeden van een Gothisch venster, het schoonmaken van een kelder, bet herstellen van een trap. Minder geschokt, minder bewogen, is het minder werkzaam, omdat het niet het scep ticisme tot prikkel heeft. Behalve zgne opvoeding als knaap en jonge ling moet nog die als volwassene en als man van rijpen leeftijd in rekening gebracht worden. Vooreerst spant de geheele gesproken of geschre ven letterkunde samen om hem veeleer van fei ten dan van theorieën te voorzien. Wat wij zoo even zeiden van het karakter der couranten, re vues eu redevoeringen is eveuzeer op de boeken toepasselijk, niet alleen op de ernstige werken maar ook op de zoo gedetailleerde, minutieuse, nauwkeurig naar 't leven gecopieerde romans, in de letterkunde wat de Hollandsche schilderijen in de schilderkunst zijn. Men leze, om dien geest te begrijpen, eenige gedetailleerde en volledige levensbeschrijvingen, b. v. Shakespeare and his time, by Nathan Drake; Chamber's Burns' edition-, Bos- well's Life of Johnson; Carlyle's Cromwell's speeches and letters; Wesley's life by Southey; Lockarls' Life of sir W. Scglt. In de tweede plaats moeten wij op den voorgrond stellen de reizen, die eene aanvulling der opvoeding, de vacantie-uitspau- ning, eene gewoonte, een vermaak, bijna eene manie zijn, en het veelvuldig lezen van reisbe schrijvingen ten gevolge hebben. De heer Mur ray beeft Livingstone's reizen voor negen dui zend pond st. gekocht; uit welken prijs men het debiet en daaruit weer de weetgierigheid van het publiek kan opmaken. Eindelijk moet men daarbij voegen het behartigen van een menigte aangelegenheden, zooals men dat hier begrijpt, de ervaring opgedaan uit de verslagen en meetings van zgne vereeniging, de cgfers, documenten, statistiek en vergelijkende tabellen die bestudeerd eu gekend moeten worden om krachtdadig en met vrucht werkzaam tezijnindengrootenof kleineu kring van zijne bijzoudere ofopeabarebelangeu.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1872 | | pagina 1