18 Juli. N°. 3815. Donderdag A°. 1872. 1 8 I® DAGBLAD. PRIJS DSZEB COURANT. Voor Leiden per 3 maandenƒ8.00. Franco per poeta 3.85. AJzonderlyka Nommeraa °-05- Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DKR ADVKRTENTIEN. Voor iederen regelV0.15. Grootere lettere naar de plaatarnimte die xjj bealaan. Lelden, 17 Juli. Namens den Koning zijn bij beschikking van sn Minister van Binuenlandsche Zaken van 15 ïii 1872 tot vertegenwoordigers van de Neder- .ndsche regeering op de achtste bijeenkomst van et Statistisch Congres, hetwelk in den loop der Igonde maand te St.-Petersburg zal worden ge- ouden, benoemd de heeren P. J. Buchiene, lid an den Baad van State, Mr. S. Vissering, hoog leraar te Leiden, en Mr. M. M. von Baumhauer, hef der afdeeling Statistiek bij het Departement .aD Binuenlandsche Zaken. In de Kiesvereeniging Burgerplicht te Rotterdam s gisterenavond eene voorloopige canclidatenlijst pgemaakt voor het lidmaatschap der Tweede amer, waaruit a. s. Vrijdag eene definitieve euze zal worden gedaan. Het drietal beslaat uit e heeren O. van Rees, oud-Raad vau Indië, P. van Bosse, oud-Minister van Financiën en Joloniën en L. Pincotïs, lid van den Gemeente rad en van de Provinciale Staten. De Kiesvereeniging Vrijheid en Orde te Deven- ~:r heeft tot candidaat voor het lidmaatschap dei Tweede Kamer, ter vervanging van den heer an Delden, gekozen Mr. P. Blussé van Oud- ilblas, afgetreden Minister van Financiën. Naar wij vernemen, zijn ter vervanging van e afgetreden hoogleeraren in de theologie aan e hoogeschool te Groningen de volgende voor- rachten gedaan: voor Prof. de Groot de heeren iredikauten Gunning te 's-Gravenhage en Chan- epie de la Saussaye te Rotterdam, en voor Prof. duurling de heeren predikanten Oort te Harlin^ jen en Hooykaas te Schiedam. (Vaderland.) - De heer L. B. Perel, van Amsterdam, is dezer agen te Tübingen als phil. et litt. doet. gepro- - ïoveerd. Men verneemt dat door Z. K. H. Prins Hen- - trik der Nederlanden, ter gelegeuheid van de plechtige teraardebestelling van wijlen HDs. ge- -maliu te Delft, ten behoeve van de algemeene armen dier gemeente eene som van 1000, en "lan de Ned. Herv. kerken een bedrag van 300 s geschonken. - Het feest-programma van den schietwedstrijd, loor den Nederlandsche VVeerbaarheidsbond in iet kamp op de Wiesselsche heide bij Apeldoorn - e houden, is als volgt: Zondag 11 Augustus des lamiddags te 3 uren, plechtige ontvangst van de nededingers vóór het gemeentehuis te Apeldoorn. Ie 5 uren vertrek naar het kamp. Te 8 uren ïuziekuitvoering door het corps muzikanten der ifauterie te Arnhem, dat ook des Maandags, linsdags, Woensdags en Donderdags des namiddags u des avonds zich zal doen hooren. Behalve den ïhietwedstrijd, Dinsdag scherm wedstrijd op degen, abel, stok en geweer, alsmede door infanterist - ïgen cavalerist. Vrijdag uauiiddag schietwedstrijd oor jongeliugs-vereenigingeu op 100 pas afstand, aterdag te halftien 's morgens uitdeeling der rijzen door Z. M. den Koning, in het kamp. Zondag 8 Augustus wordt het kamp ontruimd. j Tarietsvermiuderingen bij verschillende vervoer smiddelen zijn verkregen en geldig van 9 tot 20 l jAugustus. In elke tent zal een politie-reglemeul .'oorbanden zijn, waarnaar de mededingers zich 15-tipt hebben te gedragen. Voor leeftocht in het fd' amp is op de volgende wijze door de regelings- "bdihniissie gezorgd-. ln eene zeer ruime can- II Table [.er hóófd, van den heer F. om I en 6 uur p N. Boer: m. a 1.50 onder directie d'höte Diner la carte van 12 uur 's middags r !SJt sluiting. Restauratie gedurende den geheelen lflag, volgens tarief, voorkomende in den uit te sleeven „gids". 2". Goedkoope voeding a 25 cents ^er hoofd, per dag, waarvoor zal genoten worden 6 uur 's morgens een portie soep met brood; j^isscheu 12 en 2 uur 's middags een portie vleesch tkfiet groenten en aardappelen. De opgegeven deelnemers bestaan uit dd. schut- -•irijeu van 20 plaatsen, rustende schutterijen 2, lllce vertegenwoordigers van zee- en landmachten g 1,8 weerbaarheids-vereenigingen. U Wq lezen in de Arnhemsche Courant: AAN DEN HEER II ie de gewoonte heelt de stukken, aan ons per rieveifjxist gezonden, te stelen, hebben wij een riendelijk verzoek. Wij verzoeken hein namelijk, om, na openma king en lectuur, de ons toegezonden stukken niet terug te houden of te vernietigen, maar ze aan ons te willen doen toekomen. Zoover wij dit uit de reclames hebben kunnen nagaan, geschieden de ontvreemdingen bltussclien Amsterdam en Arnhem, óf te Amsterdam of Arnhem. Eene herhaalde ondervinding heeft deu heer kunnen leeren, dat in deze bezeudingen aan de redactie of den uitgever der Arnhemsche Courant nooit geld of geldswaardige papieren voorkomen. Alles wat aan ons gezonden wordt is politiek of daarmede verwant, voor den vinder van geene waarde. Wij willen den heer volstrekt niet op onkosten jagen. Hij behoeft de opengemaakte brieven niet weder te frankeeren. Een enkel adres is voldoende. Navraag zal in geen geval geschieden. Indien hem dit gemakkelijker is, zullen wij onzen medewerkers,inzenders en berichtgevers ver zoeken, bij hunne bezendingen voortaan te voegen een los, open, gepostzegeld en gegomd couvert met adres. Hij is dan zeker tegen alle navorsching, wij ontvangen onze stukken en de schrijvers hebben geen vergeefsch werk gedaan. Mocht de heer het ons tusschen 6 en 8 Juli uit Haarlem toegezonden en ontvreemde stuk over het journalisten-congres, naar aanleiding van een artikel in de Telegraaf, nog in zijn bezit hebben, zoo zal hij ons met de toezending er van ten hoogste verplichten. De steller heeft er, ver trouwende op art. 154, der grondwet, geene kopie van geiioudeu. Daar wij niet weten of de heer de Arnhemsche Courant geregeld leest, zal ons de overneming dezer aankondiging in de overige couranten zeer aangenaam zijn. Wij hopen dat hem dun ons, zoo wij meeneu redelijk, verzoek onder de oogen zal komen, eu dat Zijn edele bereid zal zijn in onze ininuelijke schikking, waarbij onzer beide industrieën onverkort blijven, te willen treden. Arnhem, 16 Juli 1872. De Redactie der Arnhemsche Courant. O ?3 03 ra P3 P4 S- v v co cr 5' s. 2, 1 W K fD O D a ?r O t» CD O- P 3 3 o o o o o 0 Q R CD CD G> ST CD* 3Q co c; -i CD nj CD 3 co iST CD CD 3 3 3' 5 2 CD* D Q- KJÖ c SS" FT to j— Jp OO O C5 oo O O 53 i—od o o 3 b> o o o o rj 05 O O O O O Ci 1 Si co O - - *-> cd Üt *W o O 1 2 M co o >±- .V co oo 5* -o O1 M o O It* C> h-< zsx CO co Ote OO cn CO "o CO w H -I O l C© JT1 l—i C3> V CO O co co O O CO O r-- O B. O 1 9 3 - co o O CO CO OO o» co co O CO O oo OS V "(fE 0 O cc CC CO CC 01 O O) CO W to OO ~<Xè CO CO r-- co OO O UT CO O ui to O O to to o o to o co Uit dezen staat blijkt alzoo, dat deNederlaod- sche Bank op 15 Juli, bij een muntmateriaal van ƒ151,332,279.99, voor eene som van 175,533,011.4-7 minder aan bankbiljetten in omloop had dan waar toe zij gerechtigd is, terwijl het muntmateriaal op zijne beurt ƒ70,213,201.59 meer bedraagt, dan in verhouding tot de schuldvorderingen tot dek king noodig zou wezen. Op circulaires, door de Typografische Vereeni- gingen te Arnhem gericht aan de patroons om loonsverhooging, hebben al de patroons het vol gende antwoord gezonden „ilijne Heeren I Wij ontvingen uwe circulaire van 5 Juli jl., houdende mededeeling van een besluit, door uwe beide Vereenigingen genomen, waarbij aan de atroons wordt overgelaten, om „het loon van den typograaf en de beoefenaars der aanverwante Art. 154 der grondwet zegt: „Het geheim der aan de poat „of andere openbare instelling van vervoer toevertrouwde brieven „is onschendbaar, behalve op last des rechters, in de gevallen in de „wet omschreven. vakken in eene betere overeenstemming te bren gen met de behoeften des tijds." Vol verlangen, om in uw belang te doen wat wij kunnen doen, hebben wij te zamen den inhoud van uw schrijven gelezen, herlezen en overwogenwij meenden het resultaat onzer besprekingen schriltelijk aan u te moeten mededeelcii. Oin tot eene verbetering te geraken van den bestaandeu toestand, die volgens u verbetering behoeft, is het noodzakelijk, om allereerst eeu onbevangen blik te slaan op den feitelijk be staandeu toestand, en nu meenen wij reeds aan stonds te moeien opmerken, dat de schets van het lot onzer gezellen door u niet zonder over drijving is gemaakt en deels op onjuiste grond trekken is uitgewerkt. Wij willen niet twisten over de vraag, of de maatschappelijke toestand van den typograaf al of niet ver verheven is boven dien van audere vakken, en met name boven dien van ieder ander bekwaam werkman in eene fabriek. Hier,gelijk overal, verschilt de eene persoon zeer veel van den anderenook in het boekdrukkersvak en aanverwante vakken worden kundige en onkun dige, beschaafde en minder beschaafde gezellen aangetroffen. Hoe het zij, wij waardeeren uw loffelijk streven, om uwe kinderen in eere groot te brengen door hun de zegeningen van een voldoend onderwijs te doen genieten, maar wij voegen er bij, dat de ernstige wil, om in deze richting werkzaam te zijn, u de gelegenheid zul aanwijzen, ook bij deu tegenwoordigen stand der urbeidslooneD. Ook in deze gemeente is ge lukkig degelijk onderwijs te verkrijgen voorzetr weinig geld. De „onloochenbare" waarheid, dat de vooruit gang op het gebied van kunst en wetenschap in „haren loop" wordt belemmerd, door te groote. zorgen van den typograaf voor zijn huisgezin, was ons eerlijk gesproken onbekend. Van kwijnende energie is ons bij onze bekwame en oppassende gezellen nimmer iets gebleken; bij de overigen was dit verschijnsel, he'aas! meestal aan gansch andere oorzaken toe te schrijven dan aan de zorgen voor het huisgezin. De Arnhemsche typograaf, zoo zegt gij, heeft weiuig gewonnen bij den vooruitgang onzer eeuw; wij vragen ons: Wat wordt er bedoeld met het „winnen bij vooruitgang"? Is de toepassing van de groote beginselen van vrijheid en humaniteit alleen voor deu typograaf zonder invloed geweest? Geniet hij niet van het verbeterde onderwijs, van de betere verdeeling dér belastingen, van de al gemeene welvaart, die steeds werk in overvloed geeft, van de nieuwe uitvindingen, die zijn arbeid hebben verlicht óf veraangenaamd Üf wordt eerst din bij vooruitgang gewonnen, wanneer de loonen stijgende zijn? Maar wij zullen u aautoonen, dat de Arnhemsche typograaf dau veel heeft ge- woDuen 1 Gij beklaagt u, dat de typograaf alleen niets kan verdienen in zijne vrije uren; maar hebt gij dan om meer werk gevraagd, eu is u dit geweigerd Hebt gij niet, na 7 uren des avonds en verder den gauschen Zondag en uwe feestdagen, uwe vrije uren, die gij naar welgevallen kunt beste den, en die dau ook door meer dan één onzer gezellen nuttig en voordeelig wordeu besteed P Wie of wat belet u om te huis of daarbuiten in uwe vrije uren nog ceuig geld te verdienen? Wij moeten thans wijzen op ééne groo e on juistheid ïu uwe schets. „Alle audere vakken" zeg' gij» „tiju in loon stijgende; het uwe alleen heeft in de laatste jaren geen vooruitgang ge maakt." Dit is eene feitelijke dwaling. Voorheen trok een onzer, die destijds chef was in de zaak van zijn patroon, niet meer dan 6 weekgeld bij dezen zelfden patroon is het loon sedert lot 7.50, thans tot ƒ9 gestegen. Drie uwer ouder- teekenaars ontvingen in 1866 6.75 tegen 8 in 1872, zegge 1816 pCt. verlioogingeen ander kvvaui in ditzelfde tijdvak van ƒ5.75 tot 13, zegge 126 pC't. verhooging. Eén uwer ouderteekenaars kwam in 1862 uit Zeeland naar hier, als gezel, voor een loon van 5 's weeks, eu in 1879 was zijn loon 9 's weeks. Wij zouden u met onze boeken kunneu aantoonen, dat het loon van al onze gezellen in de laatste jaren belangrijk is verhoogd. Gij ziet uit dit schrijven, dat de boekdrukkers- patroon eu de patroons in aanverwante vakkeu gaarne bereid zyn om samen te werken; maar welke besluiten zullen wij te zamen te nemen Verwacht gij eene algemeene verhooging voor alle gezellen? dit is ondoenlijk, en ronduit gezegd niet alleu verdienen hooger loon. Onze leuze is: loon naar werk! naar dezen maat staf geloovcn wij, dat niet velen onzer gezellen zich te beklagen hebben. Maar wij willen gaarne de klachten vernemen van ieder hunner, die zich te beklagen heeft, eu weest overtuigd, wanneer wij kunnen, wij zullen gaarne hulp verleenen, ieder patroon voor zich, op zijne gebruike lijke wijze, en aan diegenen, die door bekwuam- heid, goed gedrag en ijver dit verdienen. Wij zeggen: voor zoover wij kunnen; want ook voor ons zijn de omstandigheden moeie- lijk, ook voor ons zijn de levensbehoeften duur, en de kosten van productie stijgende. De groote sommen, door ons aan arbeidsloon voorgeschoten, moeten worden teruggevonden in den prijs van het fabrikaat; een overmatig opdrijven van dezeu prijs doet het werk verminderen, eu waar geen werk is, daar uiist ook de werkman zijne mid delen vun bestaan. De belangen van patroons en werklieden zijn dezelfde. Ten slotte nog éen woord. Meent gij werkelijk dat uw lot zal worden verbeterd door eene ver liooging van uw loon? Uw loon heeft immers slechts waarde in verhouding tot uwe behoeften, en de prijs uwer levensbehoeften bepaalt immers eerst, wat hoog en wat laag loon mag heeten 1 Welnu, wat baat dan onze opslag van loon, wan neer uwe huishuren, uwe levensmiddelen, kortom uwe behoeften, tevens vermeerdereu? En dit zal geschieden, wanneer wij genoodzaakt zijn ous werk duurder af te zetten aan het publiek. Tracht veeleer naar middelen om op goedkooper en beter wijze te voorzien in uwe behoeften, gij zult er veel meer een blijvend voordeel van genieten, dan eene tijdelijke rechtstreeksche verhooging van uw arbeidsloon ooit geven kan." Ontwerpen worden gevraagd voor een gedenk- teeken, te 6lichten op het kerkhof der Hervormde gemeente te Ginnekeu, boven het graf der Neder landsche militairen, gesneuveld bij de verdediging der Citadel van Antwerpen in December 1832. Er zullen twee prijzen zijn. De voorwaarden der mededinging zijn kosteloos verkrijgbaar bij den boekhandelaar J. M. van 't Haaff, Denneweg, 's-Gravenhage. Met ingang van den lsteu Augustus 1872 zijn benoemd tot tijdelijk adsitent bij den Rijkstele graaf: J. J. Lammerse, te Tholen, en F. J. van Hogerlinden, te Üïsterwijk. Z. M. heeft peusioeoen verleend ten laste van deu Slaat aanBarnardus Simon Luyme9, gewe zen hoofdonderw. te Hengstdijk, ten bedrage van I 333 'sjaars; Jan Willem van Amerongen, eer vol ontslagen hoofdonderw. te Alkmaar, ten be drage van 629 'sjaars; Christianus Johannis Duylsch, eervol omslagen hoofdonderw. te Schip luiden, ten bedrage van f 509 'sjaars; Martiiius Verheggeu, gewezen hoofdon 'erw, te Noorden, gemeente Nieuwkoop, teu bedrage van 300 's jaars. 'L. M. heeft herbenoemd tot plaatsvervangend kantonrechter te Voorburg Mr. J. Heurnius van Galen. BINNENLANIJ. Amsterdam, 16 Juni. Jan Heunink is heden door het Provinciaal Gerechtshof in Noord-Holland schuldig verklaard aan verwonding door middel van een pistoolschot, zonder dat daaruit ziekte of beletsel om te werken van meer dan 20 dagen is veroorzaakt, en veroordeeld tot eene cellulaire gevangenisstraf van één jaar en tot betaling eener geldboete van 8. Haarlem, 16 Juli. Eergisteren had te dezer stede iu het „Congres van Flora" de 42ste alge meene vergadering plaats van het Genootschap van leeraren aan de Nederlandsche Gymnasiën en Hoogere Burgerscholen. De vergadering werd geleid door Dr. F. Halbertsma, rector van het gymnasium alhier. Van het bestuur was overi gens alleen de heer J. H. Meijer, van Deventer, tegenwoordig, waarom de heer Dr. G. J. Dozy zich welwillend met de waarneming vau het secretariaat belastte. De toestand der Vereeni- ging bleek bevredigend te zijn, terwijl zich we der eenige nieuwe leden aansloten. De heere i Dr. A. Ekker, afgetreden rector te Utre lit, eu

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1872 | | pagina 1