Vrijdag 28 Juni. Feuilleton vau het Leidsch Dagblad". SCHETSEN DIT ENGELAND. r. 3798. LE1DSCH A°. !872. DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT. Voor Leiden per 3 maandenƒ3.00. Franco per post8.85. Afionderlijkr Nommer»0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PMJS DER ADVERTENTÏ EN. Voor iederen regel/"0.15. Grootere letten naar de plaatsruimte die zij beslaan. STADS-BERICHTEN. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN, Gezien Art. 7 der Algemeene Politie-verordcning, vastgesteld den 24'sten October 1867 Doen te weten dat dour hen, ingevolge Art. 6 dier Verordening, is benoemd tot Baad der gebuurte N". 15 of N°. 2 van Wijk V, de heer LEENDERT OOST VEEN, in plaats van den heer Daniel Jo hannes Pabmentieb, die uit deze gebuurte ver huisd ia. En wordt deze door plaatsing in de Leidsche Cou rant afgekondigd. Burgemeester en Wethouders voornoemd, v. d. BRANDELER, Burgemeester. E. KIST, Secretaris. Leiden, 27 Juni 1872. Lelden, 27 Juni. De feestelijkheden, bij gelegenheid vau de ont hulling van Boerhaave's standbeeld van 3tadswege gegeven, bestonden in eenè illuminatie inet lam pions van het gedeelte vao den Singel nabij de buiten-sociëteit van Amicitia gelegen en eene goed gelukte gasilluminatie rondom het onthulde stand beeld. De westenwind deed haar echter misluk ken, dat voorzeker te bejammeren viel. Het fan- taisie de fond-stuk, dat op het water was geplaatst, zou met zijne nette tempelpoorten en de te midden daarvan prijkende zon, die de naamletters van Boerhaavo omgaf, anders zeker een schitterend effect, vooral door de weerkaatsing in het water, uitgewerkt heb ben en met de guirlandes, die aan beide zijden een vurige keten maakten, een tooverachtig ge heel gevormd hebben. Intusschen scheen die min der gunstige uitslag op de stedelingen, die zich op de brug en op deu Singel verdrongen, weinig iüvloed te hebben gehad, want gedurende den ganschen avoud heerscbte daar eeue recht vroolijke stem ming eu vierde het volk het leest ter eere van Boerhaavo mede, De buitensociëteil Amicitiadie ter opluistering van deu avond de kapel vau deu heer Stumpff had geëDgageerd, werd druk bezocht door de leden eu door de vele vreemdelingen, die wegens de ont hulling eu de jaarlijksche vergadering van de Maatschappij ter bevordering der geneeskunst hier aanwezig wapen. Men had van uit den tuin een best uitzicht op de illuuiiuatie. De avond, die door de prachtige uitvoering van het Auisjerdainsch muziekcorps recht aan genaam was, werd besloteu met een zeer gea nimeerd bal. Toen gisteren na de onthullingsplechtigheid het afgesloten terrein voor het publiek werd open gesteld, schaardeu zich een veertigtal personen om het standbeeld en zongen het welbekende Harmonie-lied, waarmede dé talrijke volksgroep, die al spoedig aangroeide, van harte instemde. Si L In het hoiel Lion d'or vereeuigden zich gisteren middag de leden der Hoofdcommissie tot oprich ting van hei standbeeld voor Boerhaave aan een vriendschappelijken maaltijd, waaraan ook onder scheidene genoodigden deelnamen, o. a. de depu tatie van de Koninklijke Academie van Genees kunde in België. lu ons verslag van gisteren, over de plechtige omhulling van Boerhaave's mouumenl, verzuim den wij onwillekeurig melding te maken, dat liet aan alle eischen der kunst voldoend voet stuk, waarop Boerhaave is geplaatst, vervaardigd is naar de teekeuing en het besiek van aanbeste ding van onzen verdienstelijken gemeente-architect den heer J. W. Schaap. Wij hersteilen uiet te meer genoegen dit ver zuim, omdat het voetstuk iuderdaad zulk eeu har monisch geheel met het beeld vau Boerhaave vormt, dat, indien inen van de kunstwaarde van hei standbeeld spreekt, beide, beeld eu voetstuk, in eenen adem mogen geprezen worden. Ter rectificatie is ons opgegeven dat het beeld van Boerhaave slechts eene zwaarte heeft van 1200 a 1400 kilograui. Heden heeft de Nederlandsche Maatschappij lot bevordering der Geneeskunst hare werkzaamheden voortgezet en geëindigd, nadat zoowel in de sec tiëu uls in de algemeene vergadering de punten van huishoudelijken als van wetenschappelijken aard waren behandeld. Van tien tot één, en van één tot drie uren was men onafgebroken werk zaam. Wellic'it dat wij in de mogelijkheid wor den gesteld omtrent de gehouden jaarlijksche" vergadering liet een en ander te kunnen meê- deelen. Tussehen de pauze heeft de heer P. Maas Geesteranus, hoofdopzichter van Rijnlaud, den aanwezigen de teekeningen van het Liernur- stelsel doen bezichtigen. Na afloop der werk zaamheden begaven de leden zich naar de Ga- renmarkt en St.-Jacobsgracht, waarop het Lier- nurstelsel is toegepast, ten einde dit in werking te zien. De wethouder van fabricage, de lieer H P. C. Stoffels, de gemeente-architect, de heer J. W. Schaap, zoomede de heer P. Maas Geestera nus, gaven de noodige inlichtingen en bijzonder heden omtrent de werking. Kr bleek dat het stelsel te dezer stede met oneindig minder ongemakken te kampen beeft dan te Amsterdam, waar men nog al tegen verstopping van de buizen te worstelen beeft; dut, mochten er ontegenzeggelijk nog ge breken het stelsel aankleven, die evenals na iedere nieuwe uitvinding het geval is, wel door de vorderingen der wetenschap zouden worden opgelost; dat welke gebreken tot dusver nog moch ten bestaan, deze niets te kort kouden doen aan de verdienste van het stelsel, dat het aan zijn doel beantwoordde; dat, als men het stelsel wilde, de bedoelde gebreken de toepassing niet in den weg behoefden te staan dat echter medewerking en goede wil van de bewoners der wijken, waar liet stelsel was ingevoerd, bepaald noodig was; dat eindelijk en daarover was uien het eens, de kosten vau aanleg zeer hoog waren en het nog altijd eene quaesiie was of de verkregen faecale stoffen vohloeude gehalie bezaten om met vrucht voor den landbouw gebezigd te kuuuen worden en wel de vruchten zouden drageu die men daar van voorspeld had. Deelen wij nog mede dat de volgende verga dering van de maatschappij zal plaats hebben te 's Hertogenbosch. Hedenmiddag vereepigden de leden der maat schappij zich in Zomerlust aan een geineenschappe- I ij ken maai ijd. Hedenmiddag werd een van de ornament- stukken vaqhet Stadhuis, waarmede de vlag,dje ter gelegenheid van het Boerhaave-feest uithangt, in aanraking kwam, afgerukt en kwam aau de over zijde der Breestraat terecht. Gelukkig waren er op dit oogenbiik geen voorbijgangers anders zouden schromelijke ongelukken het gevolg daarvan zijn geweest. Omtrent de tentoonstelling van Goudsche oud heden te Gouda, heeft de commissie tot voor noemde tentoonstelling, bestaande uit de heeren J. N. Scbeltema, J. J. Bertelman, J. P. van Catz, G. C. Fortuijn Droogleever, S. B. van Leer, D. J. van Vreumiugen Dz, G. C. van der Want, C. G. Spit eu C. S. B. Smelt, de volgende circulaire in het licht gezonden De Oommissie tot regeling van het 600-jarig Jubilé van Gouda heeft zich voorgenomen bij die gelegenheid eene Tentoonstelling te houden van Oudheden, die betrekking hebben op de gemeente Gouda en baar vroeger burgerlijk leven. Tot medewerking daartoe noodigt zij uit alle Gemeentebesturen, Besturen vau Oudheidkundige Genootschappen, Archief-bewaarders, Bibliotheca rissen, Directeuren van Musea, Geleerden, Kun stenaars eu verder alle Liet hebbers en Bezitters van Oudheden, zoowel in Nederland als in België. Vooral heelt zij op het oog: 1 Alle Archieven, betrekking hebbende op de stad Gouda en de Heeren van Ter Goude, Oude Handschriften, Miniaturen, Geslachtswapens, Ze gels, Gedenkpenningen, Munten, Plannen en Tee keningen van Oude Gebouwen. 2°. Alle Kerkelijke Oudheden, afkomstig uit voormalige Kerken, Kapellen en Kloosters der Gemeente. 3°. Alles, wat met het Krijgswezen, de Politie en Justitie der stad, het huiselijk en burgerlijk leven barer bewoners, Onderwijs, Opvoeding, Kunst en Industrier.Tan-vroeger en later binnen hare muren, in eenig verband staat, en eindelijk: 4°. Voorwerpen van allerlei aard, betrekkelijk het private leven van beroemde personen, die te Gouda geboren zijn of gewoond hebben, als daar zijn o. De Heeren van Ter Goude, Nic. van Catz, .lacoba vau Beieren enz. b. Geleerden: Gerard Leo, W. H. Lopsen, H. Leihmaet, R. Snoy, Des. Erasinus, Petr. Sloos, Franc. Vrank of Franken, P. C. Boekenberg, Adr. Vlacq, Dirk Volkertsz. Koornliert, Hier. van Be- veniiuck, Com. Elzevier, Hendr. Houtam, Hier. van Alphen, C. J. de Lange van Wijngaarden, Mevr. van Meerten, geb. Schilperoort, J. Kramers Jz. enz. c. Zeevaarders en Zeehelden: C. en F. Houtman, P. de Sitter, D. C. Verveeo, de Meyer, de drie Taalman's, P. van Middellant, Jan de Haen, O. van der Zaan, B. Vlacq, Adr. van der Does, Evert Bisdom, J. A. Zoutman, P. Smeesen enz. d. Kunsteuaars: A., W. en D. Crabeth, C. Ketel, P. Pourbus, J. Reugers, J. Swart, S. Jacobsz, C. de Visscher, J. G. Verbijl, Chr. Pierson, A. van Waas, D. de Vry, L. Veurooy, J. A. en G. van Staveren, C. Borsteeg, G. J. Verspuy enz. enz. Gelijk zij op zich neemt voor het haar gezon dene nauwlettend zorg te drageD, zoo is zij tevens bereid om het, naar opgegeven waarde en zoo lang het onder haar beheer is, tegen braudschade te doen verzekeren en franco aan de eigeuaars terug te zenden. Zij vleit zich de welwillendheid te uiogen on dervinden van alien, die kunnen medewerken om deze Tentoonstelling luister bij te zetten, eu verzoekt (na voorafgegane opgave van maat en omvang, wanneer het groote stukken geldt) toe zending der voorwerpen, uiterlijk 15 Juli e. k., onder het adres: Tentoonstelling van OudhedeD te Gouda, Gebouw Arti-Legi." in de Standaard lazen wij het volgende, waarop wij de bijzondere aandacht van de voorstanders van het lager onderwijs, op den tegenwoordigen voet, vestigen. ,/In de vergadering van de Afdeeling Utrecht der vereeniging van christelijke onderwijzers, gehouden op Zaterdag 22 Juni jl., is de zaak van het op te richten anti-schooluiet-verbónd breedvoe rig en ernstig besproken. Algemeen werd begrepen, dat de bedoeling van zoodanig verbond alleen moest en kon zijn het verkrijgen van een ander art. 194 der grond wet, waardoor bevolen wordt, dat het vrije onder wijs aanvulling zij. Van de verbetering der wet van '67, meende men, kon daarom geen sprake zijn, omdat, uit de verandering van art. 194 der grondwet, nood zakelijk eene nieuwe schoolwet, die van 67 ver vangende, moet voortvloeien. Die nieuwe school wet, uit een nieuw beginsel geboren, moet nood wendig voor het staatsonderwijs, dat ter aanvulling van liet vrije onderwijs zal gegeven worden, be palingen bevatten, die onze grieveu wegnemen, 't Is ihan8 nog niet noodig op de nieuwe artikelen vooruit te loopen. Er werd ten slotte voorgesteld om eene ver klaring in dien geest aan den ontwerper van hel „anti-school wet-ver bond".te zenden, waartoe werd besloten. Deze verklaring luidt: „De ondergeteekenden, leden der afdeeling Utrecht der vereeniging van christelijke onderwij zers in Nederland, verklaren, dat aan eiken meer afdoenden waarborg vau gewetensvrijheid wijzi ging van art. 194 der grond wet zal moeten vooraf gaan, krachtens welke het vrije ouderwijs regel -.rrif J9M naak het fkansch van "JU .V r%i IE. V. De Maatschappij en de Hegeering. Vervolg.) 4°. Hij kan, zonder zich te vervelen, het verve lendste werk doen: meetings bijwonen, becijfe ringen inaken, enz. Hij heelt minder behoefte aau amusement dan de Franschman. Nu naar St. Bartholomew's Hospital. Het kan over 40,000 pd. st. beschikken, behalve nog de giften van particulieren; eene menigte andere hospitalen hebben als opschrift: „Onderhouden door inschrijvingen." Het bestuur komt eens in de week bijeen; de penuingmeester, hoe ook overladen met bezigheden, wordt er niet voor betaald. Er zijn 600 zieken, terwijl er voor 800 plaat9 is. Het gebouw is .zeer groot en bevat een bibliotheek, veizamehngen en een anatomisch museum. De jonge dokter, die mij vergezelt, eu ook in Frankrijk gewooud heelt, zegt mij dat hier eeu student deD geheelen dag de zieken mag ko men bezoeken, terwijl bij ons, tenzij hij interne of externe is, de gelegenheid na 's morgens tien uur iOor lidm gesloieu is. De bedden staan vijl' a zes schreden van elkaar af, terwijl zij veel ruimer ziju dan in Frankrijk. Orde, regel en zindelijkheid laten niets te wen- scheti over; er is een groote keuken, waar op gas gekookt wordt, en een groote zaal om het vleescb te bewaren. De ziekenoppassters staan onder toezicht van haar, die vroeger dit ambt bekleed den, en op rijper leeftijd gekomeu als nurses fun- geeren. Zij waken niet en verdienen 15 a 20 shillings in de week zonder de kost. Zij worden evenzeer geprezen als onze liefdezustersde zucht om weldadig werkzaam te ziju treedt hier inde plaats vao godsdienstigeu aaudraug. Er komen veel gebroken ledematen voor en er zijn een menigte zeer vernuftig uitgedachte toe stellen voorhanden oiu het gebrokene te steunen, luchtig te houden en het enkele bewegingen mo gelijk te maken, zonder nochtans de vorming van het beenweer te verhinderen, Maar vooral: een menigte gevallen van heupziektqn, beenderver- sterving, kliergezwellen, welke laatste vooral toe te schrijven ziju aau kwaadsappigheid uit onvoldoende of slechte voeding voortspruitende. Die bleekt-, vervallen, uitgeputte gedaanten ziju akelig om aau te zien. De jonge dokter ver klaart dat bovenmatige arbeid en de jenever in Engeland velen verstompt of krankzinnig maakt. De zieken denken er hier niet aan om zich vrij, te koopeo van de lijkopening, het geen bij ons een dir.g van belang i&; uien verzwijgt hun wat me(u met de lijken doet; trouwens ze zijn te verstompt, Ie uitgeteerd om daar iets om te geven. Zoo is het ook met de straatmeisjes; de ziel vau een Franschman is meer veerkrachtig. De dokter doet uiij over aan een vriend van hem, een clergyman (philauthroop en een zeer kundig man), die mij naar het werkhuis van St.-Luke begeleidt. Een ieder weet, dat het werk huis eeu toevluchtsoord is, dat iets vau eeu ge vangenis heeft: deze instelling vormt met de ar- mentax een dei kenmerken van de Engelsche staatsregeling. Het is een Engelsche grondregel dat de armen, die van hun vrijheid afstand doen, aanspraak hebben op voedsel. De maatschappij betaalt voor hen, maar sluit hen op en geeft hun bezigheid. Daar zulk een positie hun tegenstaat, wordt van die gelegenheid zoo min mogelijk ge bruik gemaakt. in dit gebouw zijn op het oogenbiik vijf- a zeshonderd grijsaards, verlaten en verarmde kin deren, mannen en vrouwen die geen werk kun nen vinden. De laatste sourt is het minst talrijk dertig of veertig vrouwen en twaalf mannen; in den winter zijn er echter veel meer. De instel ling verleent ook buitenshuis ondersteuning, de laatste week b. v. aan 1011 personen. Voor de inwonenden bedraagt de uitgaaf per hoofd drie of vier shillings 's weeks. Wij doorloopeu zestig of tachtig zalen, kamers eu kamertjes: waschkamer, bakkerij, werkplaatsen voor schrijnwerk, schoenmakerij, voor het hekelen van hennep, bewaarplaatsen vour kleine kinderen, scholen voor de meisjes; zalen voor oude mannen, oude vrouwen, zieke vrouwen, kraamvrouwen, zieke matineu, zieke kinderen, voor krankzinni gen, slaapzalen, eetkamers, spreekkamers, wandel plaatsen, enz. Men draagt er voldoende zorg voor zindelijkheid en gezondheid, maar 't komt mij voor dat andère werkhuizen beter tot voorbeeld kon den dienen. De kinderen zingen vaisch, maar zien er goed uit. Wap.de kraiikziunigeu, de zieken en de grijsaards betreft, ilc vind beu als altijd meer verzwakt dan in Italid of Fraukrqkde tnenscbelijke lompeo zijn in Nederland, Duitsch- lund en Engeland veel ellendiger dan in de La- tijusche landen. Wordt vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1872 | | pagina 1