roemde man in hel kleed van geleerde. Gelukkig
was de gedachte van onzen talentvollen landgenoot
Stracké, wiens kunstvaardige hand ods dit beeld
gaf, 0111 Boerhaave de werken van Hippocrates
in handen te geven. Bij den lof, dien de feest
redenaar aan Joh. Th. Stracké en de firma L. J.
Enthoven, die het model van Stracké's mees
terhand in metaal overbracht, in zijn rede toe
zwaaide, behoeven wij inderdaad niets te voegen,
dan dat het publiek, en daaronder bevoegde kunst
kenners, onverholen daarmede instemden.
Het beeld zelf is 12 voet hoog en weegt 4000
kilogram. Het voetstuk heeft eene hoogte van 314
meter.
Aan de voorzijde leest men in gulden letters:
//Herman Boerhaave," aan de achterzijde: „Op
gericht tn 1872," aan de linkerzijde: „Geboren te
Voorhout, 31 December 1668," en aan de rechterzijde
„Gestoroen 23 September 1738."
De opgetogenheid was nauw geweken, ter
wijl de blikken der toeschouwers strak gericht
waren op het gedenkteeken Leiden waardig,
toen de Voorzitter der Maatschappij tot bevordering
der Geneeskunst, Professor Tilanus, als redenaar
optrad en met luider stemme en onbeklemde
borst eene toespraak hield die wij hier doen
volgen:
Mijne Heercn,
De „Nederlandsche maatschappij ter bevorde
ring van geneeskunst" heeft er prijs op geste'd
heden hare algemeene vergadering hier ter stede
te houden om en corps tegenwoordig te zijn bij
de plechtige onthulling van dit gedenkteeken.
De maatschappij, die voor 5 jaren de eerste
stappen tot de oprichting daarvan deed door eene
commissie daartoe in het leven te roepen en te
steunen, wil door die tegenwoordigheid niet al
leen hulde brengen aan hem, vvteu deze eer
geldt, maar ook aan de commissie, die haar
denkbeeld heeft uitgevoerd. Als tijdelijk \oorzit-
ter der maatschappij, breng ik dan haren dank
aan u, mijne heeren leden der Hoofdcommissie,
voor uwe vele en moeitevolle zorgen hulde, voor
de voortreffelijke wijze, waarop gij u van uwe
schooue taak hebt gekweteu. Op waardige wijze
is dan nu het nationaal gevoel bevredigd, dat
eischte dat Boerhaave, zooals het behoort, geëerd
werd, en dat het volk van Nederland, dat Lei
den een zichtbaar teeken hebbe ter herinnering
aan den man, die niet alleen voor de wetenschap,
maar ook voor het volk geleefd en gewerkt heelt.
Heelt Boerhaave door zijne verdiensten als na
tuurkundige en geneesheer een onsterfelijken
naam verworven, hij was bovendien een van die
weiBigëlTWre©1 liet- gêlhkfe/gsfiüïead&^'&pe reeks
van jaren de aandacht van het buitenland op ons
vaderland te vestigen; een van die mannen, zoo
als we ze niet alleen voor ons zeiven noodig heb
ben, maar ook om Nederland een eervolle plaats
onder de Europeesche natiën te geven.
Geen wonder dan dat u de noodige mede
werking geschonken is, om uw plan tot een goed
einde te brengen.
Ontvangt dan, met onze gelukwenschingen,
nogmaals onzen dank MHH., dat gij het beeld
van den edelen man, den geliefden leermeester,
van den Boerhaave van Europa voor onze oogen
hebt doen verrijzen.
Is de Maatschappij er trotsch op dat het iuitia
tief lot deze vereering in haren boezem genomen
is, bovenul is zij erkentelijk voor de verdiensten
eu moeite van hen die Nederland met dit schoone
gedenkteeken verrijkt hebben."
De geleerde redenair maakte nn plaats voor
den feestredenaar Professor J. A. Boogaard, die
thans het slotgedeelte van zijne feestrede uitsprak,
gewijd aan de leden der Hoofdcommissie, der
subcommissiën voor de oprichting van het monu
ment, aan de heeren Stracké en van Enthoven,
en aan de taak van het overdragen van het mo
nument aan de stad Leiden.
Ten slotte plaatste zich de burgemeester voor
het onthuld standbeeld en aanvaardde het voor
de gemeente met eene voor een ieder hoorbare
improvisatie, die wij ook aan onze lezers kun
nen mededeelen
„Mijnheer de Voorzitter en leden der hoofd- en
sub-commissie tot oprichting van een standbeeld
voor Boerhaave1
Zoo was het dan voor dit geslacht weggelegd
om een monument te stichten voor den Nederlund-
schen Hippocrates. Dank zij het initiatief door de
Maatschappij tot bevordering van geneeskunst
genomen; dank de vorstelijke bijdrage van onzen
geëerbiedigden Koning en de doorluchtige prinsen
van het Kouinklijk Huis, dank zij de milde giften
zoowel van het binnen- als buitenland, is thans
aan deze plaats een standbeeld verrezen voorden
man,diedoor zeldzame geestesgaven niet alleen voor
de Leidsche Hoogeschool, maar voor de geheele
wereld een sieraad was.
Als voorzitter van den Gemeenteraad en uit
naam van de burgerij van Leiden, zeg ik uwe
Commissie dank voor het kostbaar kleinood dat
zij ons aanbiedt, hartelijk dank aan u, geachte
Hoogleeraar, in het bijzonder voor uwe vele zor
gen aan deze taak gewijd.
Leiden's Burgerij M. H. is trotsch op dit ge
schenk en neemt het met 't volste vertrouwen
onder hare bescherming. Gaarne vereenig ik mij
ook met de hulde door u, Hooggel feestredenaar,
gebracht aan den genialen ontwerper en de
kundige vervaardigers vaneen gedenkstuk, waar
op eenmaal het nakroost met eerbied zal staren
ook als een bewijs, dat Neerland's zonen hare
groote mannen weet te waardeeren. En nu
medefeestgenooten, nog eene korte wijle en wij
verlaten deze aan Boerhaave gewijde plek. Moge
het zijn met een stille bede in het hart voor den
Koning, het Vaderland ea Leiden inet haar
aloude Hoogeschool."
Zij werd met veel gejuich eo geestdrift be
groet, en met het spelen van de volksliederen,
die het publiek met ontbloot hoofd en staande
aanhoorde, was de plechtigheid volbracht en
Boerhaave door een hem waardig standbeeld
door het dankbare nageslacht vereeuwigd.
En hiermede is den volke openlijk verkondigd
en aanschouwelijk voorgesteld, dat Nederland,
ook op geneeskundig gebied, een grootsch verle
den achter zich heeft.
De collecte binnen deze gemeente op 17 eu 18
Juni langs de huizen der ingezetenen gehouden,
ten voordeele van het fonds tot aanmoedigingen
ondersteuning van den gewapeuden dienst in
Nederland, bracht dit jaar op eene som van
ƒ262.37, waaronder gedurende den eerste i dag éene
gift werd ontvangen van 61 20.
Gisteren heeft aan de Zweminrichting van den
heer Vossenaar ie Uirecht de nationale zwem
wedstrijd plaats gehad, waaraau werd deel
genomen door leden van de inrichtingen uit
Arnhem, Amsterdam, 's-Gravenhage en Leiden.
De heeren J. L. Andrae en Sutero, beiden uit
Utrecht, behaalden den eersten eo tweeden prijs;
de heer L. ten Gate, uit Leiden, den derden
prijs; de heer Koupman, uit Amsterdam, een ge-
tuigschritt. In de beste orde en feestelijk werd
deze eerste nationale zwemwedstrijd gevierd.
Door den heer de Vos tot Nederveen Cappel
is, onder de bij zijne promotie tot Dr. Jur. Rom.
atque Lod. te verdedigen stellingen, tot ons groot
genoegen de volgende opgenomen
„De weigever is gerechtigd en verplicht straf
te bedreigen tegen opzettelijk wreede behande
ling van dieren, zelfs dan als zij niet in het open
baar geschiedt."
Wij hopen dat er, met bet oog op de onder
handen zijnde bewerking van een ujedw straR
wetboek voor Nederland, vele dergelijke stemmen
zullen Opgaan.
„Een vergelijking op het punt van degelijkheid,
fatsoenlijkheid (sic) en waarheidsliefde (sic), be
hoeft de conservatieve pers ook in dit opzicht
(het verspieiden van geruchten over de ministe-
rieele crisis) dus alweer niet te schromen."
Het is het Haagsche Dagblad dat zulks zegt. Dal
neeuit het ook zoo nauw niet met hetQui se
loue s'emboue.
Eene nieuwe uitvinding in de telegraphic.
De Chicago Tribune schrijft: „De telegraaf is even
gewichtig geworden voor handel en verkeer als
post- en spoorwegsysteem. Er is bijna niets te
bedenken, waarvoor de telegraphie uiet onont
beerlijk is eu waarvoor goedkoope telegrammen
niet even gewenscht zijn als goedkoop port en
goedkoop transport. Het tegenwoordige tarief voor
een telegraphische depeche van Chicago naar
New-York is 1 dollar en een telegraafdraad zendt
gemiddeld 600 woorden in een uur af. Men ver
neemt nu, dat er tusschen Washington en New-
York een telegraaf-systeem zal tot stand komen
waardoor depeches voor eiken afstand tegen 20
cents voor honderd woorden en 600 depeches van
die lengte in het uur kuuDen afgezonden wor
den. Met het systeem moet reeds de proef zijn
genomen en de uitvoerbaarheid er van gebleken.
Het is niet noodig te zeggen, dat, wanneer slechts
het vierde deel van het beloofde vervuld wordt,
daardoor een geheele omkeer in het telegraafwe-
zen wordt teweeggebracht.
ï)e practische uitvoering van dit nieuwe of
automatische systeem der telegraphie bestaat daarin,
dat de compagnie het publiek een lelegraphisch
alphabet levert, waar men binnen weinige dagen
zoo gemakkelijk mee tereehlkan als met het ge
wone. ledereu bankier, koopman ot anderen
correspondent, die gelegenheid heeft om depeches
af te zenden, wordt voor den matigen prijs van 10
20 dollars een kleine machine geleverd, door mid
del waarvan de depeche gedrukt of liever in telegra
phische teekens op een reep papier doorgeslagen kan
worden. Het opmaken der depeche in dezen vorm
kandoor iemand van een gewoon verstand binnen
weinige uren geleerd worden. De depeche wordt
dun naar het telegraafkantoor gebracht en, al
bevat zij 10 of 1000 woorden, bijna oogeublik?
kelijk naar het andere einde der lijn overgebracht
De afzending geschiedt met eene snelheid van
1500 woorden in de minuut. De depeche wordt
bij hare aankomst op eene andere machine ge-
I bracht, die haar in Romeinsche cijfers en wel
I 3000 woorden in het uur drukt, en in dien vorm
aan den ontvanger afgeleverd. De gemakkelijkheid
der aflevering maakt de kostenberekening naar het
aantal woorden geheel overbodig. De prijs voor
een depeche van 100 woorden zal, voor een al-
stand van 1200 mijlen, 20 cents bedragen. De
voor een gewone depeche gevorderde tijd isschrij
ven of doorslaau een minuut, afzending twee se
coud n, drukken 25 seconden, totaal een minuut
27 seconden. Het voordeel hierbij is, dat er geen
oponthoud plaats vindt. De draden zijn nooit be
zet, daur elke draad 60,000 woorden iu 't uur
kan verzenden. Terwijl 600 woorden in 't uur
nu veel is voor een telegrafist, kunnen volgens
't nieuwe systeem in denzelfden tijd 60,000 woor
den langs éen draad worden atgezonden, dus
honderdmaal meer.
Aangmotnen dat het nieuwe stelsel deugdelijk
blijkt, dan zal een geheele omwenteling in den
prijs der telegrammen het gevolg zijn. Worden
depeches van 100 woorden 6000 Engelsche mijlen
ver voor 20 ets. afgezonden, dan zal de telegraphie
onder ieders bereik koinen en algemeen aange
nomen worden. De aanwending van dit systeem
bij de zeekabels zal naar men verw acht een ver
meerdering van telegrammen tusschen de Ver-
eenigde Staten eu Europa mogelijk maken en dat
voor een prijs, welke de afzending van 1000
woorden rechtvaardigt, waar nu éen woord wordt
nfgezonden. Kortom de telegraaf zal de algemeene
bemiddelaar worden voor de bevordering van
mededeelingen op allerlei gebied tusschen indi
vidu's, staten en werelddeelen."
Te Amsterdam is in Mei eene vereenigiug op
gericht tot bevordering van zelfstandig godsdienstig
leven, door namelijk den echt meuschelijken gods
dienst, ontdaan van alle dogmatiek, meer algemeen
te doen kennen, het geestelijk leven te bevorderen,
alsmede den lust tot zelfstaudig onderzoek op te
wekken. Deze vereenigiug telt thans reeds 70 le
den, waaronder vrouwelijke, uit verschillende
klassen der maatschappij.
üeu 14den Juli zal te Lubeck gehouden wor
den een congres van philotelisten.
Onze lezers, die niet mochten weten wat phi
lotelisten zijn en nochtans misschien zelf, onbe
wust, er toe behooren, deelen wij mede dat
aldus verzamelaars van postzegels heeten.
Of het congres ook door Nederlandsche philo
telisten zal worden bijgewoond, betwijfelen wij,
ofschoon ook hier hun aantal legio is. Misschien
zou het niet onaardig wezen dat wij, die in de
gelegenheid waren het eenigszins te kunnen na
gaan, eene berekening gaven van het geld dat
door den handel in postzegels wordt omgezet
want er zijn ook op dit gebied maniacs, die be
trekkelijk groote sommen besteden vpor postze
gels, die slechts eenige stuivers kosten. In Lon
den is een centraal-depot waarheen postzegels
uit alle oorden der wereld worden geëxpedieerd.
Daar worden zij gesorteerd en in stellen naar
verschillende landen gezonden. Men zegt dat het
Londensche huis goede zaken doet; maar indi
rect sticht het ook nut. Het is ons althans bekeDd
dat de prijs, dien het betaalt voor de postzegels
uit Nederland, door hen, welke dien ontvangen,
besteed wordt om behoeftige kinderen te doen
verplegen. Die leverancier uit philanthropic
ontvangt, zijne leverantie u't Nederland ten ge
schenke, waar de postzegels weder uit bereidwil
ligheid belangeloos door particulieren worden bij
eengezameld. Op die wijze worden er van tijd
tot tijd tienduizenden naar Engeland overgemaakt,
waarvan de opbrengst tot genoemd liefdadig doel
aangewend wordt.
Het meest te beklagen zijn in ons oog de
„beambten" bij het centraal-bureau, die hun leven
slijten met het sorleereu en verzendeD van post
zegels; maar ook zij hebben er eene broodwin
ning door,
O
fo 03 co
a s» s>
vr
pr r
3 O"
c/a
a <j£. cr.
a<3 JQ a>
93
co P
*2.
IF
O co g 33
CD c CD
(Arnh. Cl.)
c 3.
cc
O
jq 7-
CO
2T o 0® 2
5" cd 2 3
2.
5'
3 3
ca
era
co co
co
«o -*•» O o o o
k O S
p
9
7?
CO JO cd Ca v— ^3
O W l- CC M
o ca o« - - -
«4
9
9
■J
9
93
8?
m
8)
9
10
9*
9
1
9
-
9
3 E 3.
1 O CO W !(-.
3ö O —-J O* O co
(o o o co o ca a
lO ca
co j-a
•f» V 5®
fo i<J '-Cl o
•f» co o* jp1 J-5
aa O O o
O Cö i 5 r
cjl p o v_z
ba o o o
«a tc o o o
ca co fo O
CO CO CO tn "O
CO co O O
c" co té* j
oa oa
oo üt oo o
oa o -j C
cn o ot io
O O O CJt O oo
O* O O O* O co
Uit dezen staat blijkt alzoo, dat de Nederland
sche Bank op 24 Juni, bij een muntmateriaal van
153,915,450.91s, voor eene som van ƒ187,329,876.42
minder aan bankbiljetten in omloop had dan waar
toe zij gerechtigd is, terwijl het muntmatei iaal
op zijne beurt ƒ74,921,950.47 meer bedraagt, dan
in verhouding tot de schuldvorderingen tot dek
king noodig zou wezen.
Een gerucht dat Dikkens, de beruchte effecten-
dief, zich op onwettigheid zijnor arrestatie zou
beroepen om op vrije voeten te worden gesteld,
spreekt de N. R. Ct. heden tegen. Hij heeft zich
geheel vrijwillig naar Nederland begeven eu ia
eerst bij het aan wal stappen le Rotterdam ge
arresteerd.
Het zou dan ook wel jammer zijn geweest als
iemand, die zich zoo sterk vergrepen heelt jegens
het goed dat hem niet toebehoorde, zich aan de
wrekende Nemesis zou hebben onttrokken.
Te Maastricht is dezer dagen een individu voor
de vierendertigste maal lot gevangenisstraf ver
oordeeld, laatstelijk tot 4 jaren gevangenisstraf
wegens diefstal en bedelarij. Die man houdt zeker
weinig van de frissche lucht.
Een ander uiet minder gevaarlijk heerschap
werd gisteren door de Rechtbank te Rotterdam
weer vuoi twee jaren gratis huisvesting bezorgd,
nadat ook hij reeds dertig van de 60 jaren die
hij telt, op 's lands kosten werd onderhouden,
eu wien bovendien als oudgediende de noodige
decoratie van het brandmerk, enz. niet ontbrak.
Voor den dienst in Ned. Indië zijn benoodigd
10 onderwijzers, bij voorkeur ongehuwd, die in
het bezit zijn eener acte van bekwaamheid als
hoofd- of als hulponderwijzer, en van eene aan-
teekening voor eene vreemde taal, bij voorkeur
de Fransche.
Hoofdonderwijzers, beneden den leeftijd' van
30 jaren, en hulponderwijzers, beneden den leef
tijd van 24 jaren, die genegeu zijn zich op den
voet, onder genot der voordeelen en onder de ver
plichtingen, omschreven in de Koninkl. Besluiten
van 22 Febr. 1865, n°. 128 en 30 Nov. 1870, n°. 19,
en in de „Bepalingen ter regeling van de klassen
en de bezoldigingen der ouderwijzers aan de
openbare lagere scholen in Nederlandse!» Indië,"
als onderwijzer der 8de klasse aan 's lands dienst
in Nederl. Indië te verbinden, kunnen zich uiter
lijk tot en met 25 Juli 1872 aanmelden bij een
op zegel geschreven aan het Departement van
Koloniën gericht en aan den heer Dr. M. P. Lindo,
inspecteur van het lager onderwijs in Zuid-Hol
land, te 's-Gravenhage, franco in te zenden
request, onder overlegging vau de stukken in de
Staatscourant van heden vermeld.
Bij Koninklijk besluit van 16 Juni is aan den
militieplichtige Gerrit Lotgering, te Amsterdam,
ontheffing van den werkelijken dienst voor zijn
geheelen diensttijd verleend.
Bij beschikking van 24 Juni 1872 is aan
G. J. Jas, te Rotterdam, tot wederopzegging'
vergunning verleend voor een stoomsleepdieust
in de provinciën Noord-Brabant, Zuid-Holland
Noord-Holland, Zeeland en Limburg.
Met ingang van den lsten Juli 1872 is aan des
klerk bij den Rijkstelegraaf A. C. van Wachem,
op zijn verzoek, eervol ontslag uit die betrekking
verleend.
Z. M. heeft aan Dr. M. Salverda, op zijn ver
zoek, eervol ontslag verleend als hoogleeraar
aan de hoogeschool te Groningen, uiet behoud
van den titel van hoogleeraar, en als schoolop
ziener in het eerste schooldistrict der provincie
Groningen.
Z. M. heeft aan Mr. J. W. D. van Dongen, op
zijn gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als
procureur bij de ariond.-rechtbank te Zierikzee,
Z. M. heeft met ingang van den lsten Juli
aanstaande bevorderdtot olïicier-van-gezond-
heid der lsle kl. bij de zeemacht, de officier
van-gezondheid der 2de kl. II. J. Nieuwkerk
tot luit.-ter-zee der 2de kl., de adelb. der Iste
kl. F. Böhtlingk, H. J. Kleynhens, L. C. Koster,
W. L. baron van Verschuer, T. Dalhuisen, Jhr.
R. W. J. van Pabst van Bingerden, H. van dei
Sande, J. C. Kikkert Schotborgh, E. P. H. graaf
van Limburg Stirum, A. E. J. \V. Juta en J. A
Kloek.
Z. M. heeft aan den heer J. H. Ferguson, ge
zaghebber van het eiland Bonaire, laatst belas:
geweest met de tijdelijke waarneming van hei
ambt van Gouverneur der Nederlandsche bezit
tingen ter Kuste van Guinea, mi t ingang va»
1 Juli 1872, op het daartoe door hem gedaan
verzoek, een eervol ontslag verleend uit zijne
eerstgemelde betrekking, met vrijlating om zijm
aanspraken op pensioen te doen gelden.
~Z. M. heeft benoemd: tot lid eo voorz. dei
comm., gedurende den tijd van éen jaar, iugaandi
1 Aug. e. k., belast met het afnemen der natuui
kundige examens, Dr. C. A. J. A. Oudemam
hoogleeraar te Amsterdam; tot lid en vice-pres
dier comm. Dr. J. Bosscha Jr., inspect, van he
middelb. onderwijs te 's-Gravenhage; tot lid ei
seer. Dr. A. Heynsius, hoogl. te Leiden tot leden
Dr. P. van Kerckhoff, hoogl. te Utrecht; Dr. J
P. van Braam Houckgeest, off.-van-gez. 2de kl. H
Amsterdam; Dr. W. Berlio, hoogl. te Amsterdam
P. J. Haaxman, apotheker te Rotterdam; to
plaatsverv. leden: Dr. F. W. Donders, hoogl. t
Utrecht; Dr. H. G. van de Sande Bakhuyzen
hoogl. te Delft; Dr. R. S. Tjaden Modderman
hoogl. te Groningen; Dj\;W, F. R. Suringai
hoogl, te Leiden; Dr, P. Zaaijer, hoogl, te Leiden
