nng
an
n. De andere partij, en hiertoe schijnt ook Bis-
irck (e behooreD, begrijpt dat de goede rer-
mdhouding tQssclien de twee landen en daar
or de algemeene weivaart, door eenige toegeef-
heid op dit punt zeer bevorderd zal worden,
dat Duiischland bovendien behalve de occu-
,lie andere voldoende waarborgen voor de be
lling kan verkrijgen, die minder drukkend zijn
ior Frankrijks bevolking. Bismarck schijnt den
[eizer, hoewel met eenige mo. tie, tot ae la.itste
linie te hebben overgehaald, en dien ten gevol-
lijn de onderhandelingen nu op deze hoogte:
ieder milliard, dat Fiaukrijk belaa t (net
er nog diie schuUig) zal Duiischland twee
r zes nog bezette departementen ontruimen.
!en is het er nog niet geheel over eens, of de
jdstippe.u van de betaling dier milliarden nu
Bheel aan Frankrijk zullen worden overgelaten,
lenige dagen geleden scheen u.en te hebben vast-
isteld dat er een milliard in dit jaar, éen in
'ebr. 1873 en éen in Febr. 1874 zou worden
est hleiaald. Maar verzekeringen, door von Arnim
sta; in Thiers gegeven, doen vermoeden, dat men
Das in Frankrijk het recht zal toestaan, zoo niet van
lali geheele, dan toch van gedeeltelijke vervroeging
;r betaling. Bovendien do t Thiers nog zijn
;st oui het daartoe te brengen, dat voor de ont-
nali nm ug vau de vier eerste departementen (boven-
11 beneden—Marne, Meurthe et-Moselle en la
leuse) anderliall milliard in specie zouden wor-
en betaald, terwijl voor de twee laatste (Belfort
a de Vogeezen) zek rbeid zou worden gegeven
p groote bankiershuizen of op eeu andere ma-
itr. Of de toegeveudheid \au Pruisen echter zóu
er zal gaan betwijfelen wij.
Ntar aanleiding van een ameudemenl van deu
■eer Cuaurand op de legei wet is in Frankrijk
trdefl ezelldo quaestie aannangig, als waaiover ïuons
Mijl/ land de minister Delprat zooveel heeft moeten
vot hcoreu tau de conservatieve bladen. Genoemde
eiaaidigde heeft uamelijk voorgesteld, de vol-
nde btpaliig op te nemen:
„Ieder Fransciiuiau, die volgens de artl. 37 en
|8 van deze wet tot den militairen dienst ver
licht is, zal kunnen beschikken over den tijd
u de vrijheid, die hij noodig heeft tot vei vulling
ijier godsdienstige plichten op zon- en feestda-
en; en wel volgens de bepalingen der speciale
etleu op de organisatie van het act eve en
territoriale lcgc-r en de reset ve."
Uit dit voorstel blijkt, dat in Frankrijk het
eikgaan der soldaten in geen geval verplichtend
[s. De heer Chaurand vraagt zelfs in zijn gods-
ienstigen ijver niets meer dan dat hau de tijd
ïU de vrijheid er toe worden gelaten. De Temps
■wö,'betoogt dan ook terecht, dat het amendement ge-
be heel onnoodig is. Niemand denkt erover oih hun
lat recht te ontnemen. Maar dé opneming der be-
jaling zou gevaarlijk kunnen wordeD, indien zij
ater tot voorwendsel ging stiekken voor het bin-
iendringeu van geestelijken in de kazernen. Men
naa niet verder gaan dan ieder vrijheid vau
landelen te geven, en des uoods op de muren
er kazernen de dagen en uren, waarop preekcu en
ermoenen zullen gehouden worJeo, aan te plak
ten. Ziehier wat verder het uitstekende Parijsche
lad over de zaak zegt, en wat door de gods-
ieni t-tyranneu bij ons te lande ten zeerste mag
er harte genomen worden
De vrijheid voor den een mag niet oi.taarden in
verplichting voor den ander, en dat zou te vreezeu
uiiindien de wet al te minutieus het programma
jiug vaststellen volgens hetwelk de feestdagen
noeten doorgei racht worden. In één woord, de
;Oösvrucht mag geen ofiiciëele zaak wordeu. Wij
weten, dat zij dezeu vorm gaarne aanneemt bij
de volken die wij ous dikwijls ten voorbeeld
uemen. Maar is dal nu bet beste, dat zij er op
nahouden, en zon dut systeem niet groote geva
ien opleveren bij ons volk, met zijn dubbelen
aai leg voor revolulieenoverdieven hoffelijkheid?
Het eerste wat wij van onze naburen moesten
navolgeu zou zijn bun ouderwijs, hun huishou
delijke eu plichtmatige geest, en, indien dan
ook der godsdienstzin bij onze soldaten ingang
vond, dan zouden de eischeu van den dienst hen
waai lijk DietterughoudeD, daaraan gevolg tegeven.
Duitschlaud,
Een afkeurenswaardige handeling der
Beiersche regoering.
voa
erte
rhal
ver
ling
Stiji
ollt:
11
redi
ki
Lt Z.
iide
igei
use
Eer
zich
len
rlijk
dq
aan
1
rie
be
te
he
ich
De Beiersche regeering heeft een daad ver
richt, die, na hare oorspronkelijk ferme houding
tegenover de ultramoulauen, al zeer treurig mag
genoemd worden.
De universiteit te Muncneu beeft het recht van
voordracht voor de opengevallen leerstoelen. Nu
heeft zooals men weet onlangs de senaat gewei
gerd om als voorwaarde voor de rijks-subsidie
lot opluistering van het viereeuwig geboortefeest
der universiteit, zich te verbinden tot vervulling
van twee vucanle plaatsen uitsluitend iufaillibi-
listen voor te dragen. Het gemeentebestuur te
Munchen nam toen de kosten van het feest voor
zjn rekening. Wat doet nu de regeering? Op
zijn eigen autoriteit, met verkrachting van het
recht van voordracht, benoemt het voor twee
belangri_ke leerstoelen, die van het kauouieke
rechten vau de kerkelijke geschiedenis, een paar
geprononceerde onfeilbaarheids-mannen.
Te dood van graaf Hegnenberg-Dui schijnt aan
de kracht der regeering geen goed te hebben
De Jezuïeten-wet is, zooals men uit de tele
grammen kan zien, aangenomen. Wij stellen ons
voor, deze wet eerstdaags nader te apprecieeren.
Gfr-oot-Br-ittannië.
Het amendement op het additioneele artikel
De New-York Herald eu de Daily Telegraph heb
ben over de amendementen, die door den Ameri-
kaanschen senaat op het additioneele artikel zou
den gemaakt zijn, berichten gegeven, die door
den Times en Daily-News ongegroLd worden ver
klaard. Volgens eerstgenoemde bladen zon de
senaat als voorwaarde der intrekking van den
eisch der indirecte schadevergoeding hebben ge
steld, dat in het vervolg noch voor directe noch
indirecte schaden meer vergoeding door een der
beide lauden zou gevraagd wordeu. liet valt in
het oog, dat hierdoor niet alleen de eersle begin
selen van het volkenrecht, maar zelfs alle bil
lijkheid en „fatsoen" zou wordeu uit het cog
erloren. Beide landen toch zouden zich op die
wijze in een oorlog kunnen mengen, zonder dat
de daardoor benadeelde laler eenig recht had om
vergoeding te vragen.
Times en Daily News beweren dan ook, dat zóó ver
de eischen van deu senaat niet zijn gegaao. li ij
zou alleen het beginsel hebben willen aanoemeD,
dat geen staat verantwoordelijk is voor de han
delingen, die door zijne burgers, buiten zijne
jurisdictie eu zonder zijne autorisatie zijn begaan.
In allen gevalle blijkt uit de moeielijkt.eden,
door de regeering der Ver. Staten over het terug
trekken zijner eischen voor indirecte schaden ge
naakt, dat zij deze terugtrekking als een zeer
gewichtige coccissie blijft beschouweD.
Rusland.
Geboortedag van Czaar Peter.
In Rusland heeft men den llden Juni den dag
herdacht, waarop 200 jaren geleden Peler de
Groote te Moskou werd geboren. Men heeft hem
op dezelfde wijze gevierd als de verjaardagen
van de leden der keizerlijke familie. Vóór den
middag pre eken, om 12 ureu parade en kanon
schoten, na den middag officieele diners, kot torn,
dezelfde formaliteiten en vermakelijkheden, zon
der welke nu eenmaal een vorstelijk persoon
niet jarig kan zijn. Indien het land dan nog
maar wat aan hen ie danken heeft en het feest
dus met recht een dag van dankbare herinne
ring kan genoemd worden, dan it la bonne heure.
Welnu wij gclooven, dat Rusland op 11 Juni in
dat geval is geweest evenals wij op 1 April. Voor
zulk een enorme feestviering als bij ons beeft
plaats gehad, schijnt echter in het groote land
van den grooten Czaar geen plaats te zijn geweest.
TJEU liCiitCV.VI >1 te IV.
Berlijn, 17 Juni. De Rijksdag hee t bij weede
lezing aaugenomen, na eene discussie van zeven
uren, het wetsontwerp op de Jezuïeten-orde, nadat
dit geamendeerd was :reeukomstig ;ende
voorstellen van de c servatic i i liberale
partijen.
Bij hoofdelijke stemm i klaarden zich 183
leden van den Rijksdag n /oor en 101 er tegen.
De Boudsraad heeft de - tsoutwerpeu betref
fende den Luxemburgschen spoorweg aangenomen.
lVeenen, 17 Juni. De Rijksraad heeft bij derde
lezing het ontwerp van wet op de Landweer
aangenomeu. Eeu voorstel tot oprichting van in
structiekaders voor de cavalerie werd, ondanks
de verdediging van den Minister van Oorlog, ver
worpen.
Londen, 17 Juni. In net Lagerhuis zeide de
heer Gladsione, in antwoord aan den heer Bou-
verie Cecil, dat bet bericht, wat Engeland be-
ireft, aai de commissarissen te Gei ève argumen
ten nebben ingediend, onjuist is. Engeland vraagt
verdaging der arbitrage eu het heelt die vraag
gedaan, rekenend op de verklaring des heeren
Fish, dat de arbiters de zaak kunaen verdagen
op hun eigen gezag, en dat, als Engeland de ver-
üaging voorstelt, Amerika uaarin zal toestemmen.
De heer Fish had, hoewel hij toestemde in de
verdaging, wanneer de argumenten werden aan
geboden, niet gezegd, dat Amerika niet zou toe
stemmen, ingeval de argumenten met werdeu
ingediend. Hij voegde er bij dat eeue nieuwe
verdaging voor 24 uren mogelijk was, en dat hij
kon zeggen, dat bij geen andere mededeelingen
had te doen.
In htt huis der lords is, ondanks de bestrij
ding der Regeeriug, uiet 1B2 tegen 91 stemmen
op de wet betreffende de geheime stemming een
amendement aangenomen, beirekkiug hebbende
op de teekens op stembriefjes.
Washington, 17 Juni. De reden, waarom Spanje
verzocht ueelt den generaal Sickles, gezant der
Unie te Jladrid, terug te roepeD, is deze, dat
genoemde gezant zich heeft ingelaten met de
staatkundige aangeiegennedeu van Spanje.
Geneve, 17 Juui. Het scheidsgerecht heelt lieden
zijne tweede zitting gehouden en is tot aanstaan
den Woensdag uiteengegaan.
Parijs, 17 Juui. In de heden door de Nat. Ver
gadering gehouden zitting is aangenomen para-
graat 2 van art. 42 der wetsvoordracht op ue
legerorgauisatie,, bepalende dat de manschappen,
na ontvangen onderricht, over zes maanden naar
huis kunnen gezonden wirden. VeivolgeDs is art.
42 in zijn geheel goedgekeurd.
Londen, IS Juui. Blijkens tene medcdeeling
van de Fransche regeering aan lord Lyons, deu
Britscben gezant te Parijs, behoeven de schepen,
uit de AUantiscue havens eu bet Engelsche ka
naal in Fiausche havens binnenkomende, met
langer van gezondheidspassen ie zijn voorzieu.
Berlijn, IS Juut. De Spenersche Zeitung meldt,
dat de Werkstaking ouoer de mijnwerkers in het
dismct Dortmund eeu aanvang beeft genomen.
Het getal dergeuen, die zonder voorafgaande ken
nisgeving den arbeid hebben gestaakt, bedraagt
12,000
Promotion.
Utrecht, 17 Juni. Bevorderd tot doctor in de
godgeleerdheid de heer G. van Goor .1. i.z., gebo
ren te Ootmarsum (Overijsei), na openn re ver
dediging van een academisch proefschriii, geii-
teldDe strijd over den kelterdoop.
Groningen, 17 Juni. Bevorderd tot doctor in de
geceeskunde de heer 11. J. Offerhaus Hz. van
Idaard, na verdediging van een academisch proef
schrift, getiteld: Verslag der verloskundige kliniek en
polgkliniek aan de Groningsche hoogeschool over 1870
71tot doctor in de wis- en natuurkunde de
heer M. Ilesselink, geboren te Groningen eu lee-
raar aan de Rijks lloogere Burgerschool aldaar,
na verdediging van een academisch proefschrift,
gttiteldOver den stengelbouw der Bryaceae.
LAATSTE BERICHTEN.
Per Telegraaf) 's-Gravenhage, 18 Juni. Z. M.
heeft benoemd tot lsten luitenant bij het vierde
regiment infanterie den 2deo luiteuact A. A.
Burou Bentirck van het corps.
's-Gravenhage, 18 Juni. H. M. de Koningin zal,
naer wij met zekerheid vernemen, a. s. Zondag,
23 dezer, des morgens vroegtijdig H.D. reis naar
Moskau aanvaarden.
II. K. H. Prinses Marianne begaf zich dezeu
morgen naar Amsteidam en keerde hedenmiddag
naar Voorburg terug.
Het getal der in den afgeloopen nacht te
halfeen per exlratrein van den Hollandschen
spoorweg naar Leiden vervoerde personen, die
bij gelegenheid van den vei jaardag van H. M.
de Koningin herwaarts waren gekomen, ter bij
woning vau de festiviteiten van den dag, bedroeg
600 en dat Daar Rotterdam, Schiedam eu Delft
1400. Door de treinen van den Rijnspoorweg
werdeu gisteren uit Gouda, Rotterdam en de
tusschenliggende stations ongeveer 1500 personen
iii de residenlie aangebracht, waan an 300 gisteren
nacht te halfeen mi l deu exlratrein vertrokken.
Aan deu Zoöl. Tuin, waar groot concert en
illuminatie was, werdeu 586 enlrées, door stad-
geuooteD, niet-leden en vreemdelingen legen f 1
de pet soon genomen.
In het geheel werd de Tuin door ruim 5000
personen bezocht.
De dag of liever de avond van gisteren is al
hier Diet zonder een ongeval gepasseerd. Een
meisje, dat niet haren vader naar het vuurwerk
was gaan zien, moet naar wij vcrnemeD een bran
dende huls op het aangezicht gekregen hebben,
waardoor het hevige brandwonden heeft beko
men en tbaus in zorgvollen toestand verkeert.
Wederom versierde een prachtige krans, heden
18 Juni, deu gedenkdag van Waterloo het voet
stuk van htt standbeeld van Koning Willem den
Tweede op het Buitenhof, ter eere van den Held
en onze dapperen van 1815.
Z. K. B. Prins Frederik verliet hedenmid
dag te 2 uren per Rijnspoor deze residentie ten
einde zien via Berlijn, alwaar Z. K. H. morgen
ochtend UDs. behuwdbroeder den Keizer, Ko
ning van Duitschlaud, hoopt te ontmoeten, naar
zijn landgoederen in Silezië, doch voornamelijk
ndar Muskau te begeven. De hofmaarschalk Graaf
van Lintburg Stirom, de kamerheer baron Taeis
van Amerungen alsmede de adjudant majoor
Barre deden den l'rius uitgeleide.
Gemeenteraad.
Aan liet verslag van ilen toestand der gemeente Leiden,
gedaan door Burgemeester en Wethouders aan den
Gemeenteraad, ontleenen wij het volgende:
Vervolg.
HOOFDSTUK VI. A.
begraafplaatsen.
1". Behalve de algemeene begraafplaats der ge
meente, zijn er 3 bijzondere begraafplaatsen
voor Hervormden en 1 voor iJe Roomsch Ka
tholieken, waarin dit jaar geene wijzigingen
zijn gebracht.
2°. Het aantal lijken, op elke begraafplaats in het
afgeloopen jaar begraven, bedraagt als volgt:
Begraafplaats aan de Groenesteeg. 49
n i, voorm. Marepoort 198
n i/ h Heerepoort 894
R. K. Begraafplaats412
HOOFDSTUK VI. B.
geheentt politie.
De geineente-politie wordt uitgeoefend door:
1. Een commissaris, op eene jaarwedde van
f 1800.
2. Een tweeden commissaris, op eene jaarwedde
van f 1400.
3. Twee iuspecteuis, op eene jaarwedde van
f 700 ieder.
4. 5 ageuten vau de 1ste klasse, ieder op eene
jaarwedde van 550.
5. 7 agenten van de 2üe klasse, ieder op eene
jaHrnedde van f 475.
6. 8 agenten van de 3de klasse, ieier op eene
jaarwedde van f 400.
7. 82 agenten van de 4de klasse, ieder op eene
jaarwedde van f 350.
De beambten van politie hebben zich overigens
door een voorbeeldig gedrag onderscheiden, met
ijver, eerlijkheid en trouw hun moeielijken plicht
vervuld.
De brandweer bestaat uit:
a. een directeur, op een jaarwedde van 400
b. een adjunct-directeur, op eene jaarwedde
an I 150;
c acht opperbrandmeesters
d. tweeëndertig brandmeesters;
e. zeslien adjunct-brandmeesters;
f. zeshonderd brandspuitgasten.
De brandbluschmiddelen bestaan in:
8 brandspuiten met aanbrengers,
310 brandemtners,
70 brandhaken,
48 groote i
20 middelmatige J. ladders,
80 kleine j
25 brandzeileo,
68 groote
40 kleine lantaarn9'
Gedurende 1871 zijn er 9 branden ontstMo,
die spoedig zijn gebloscht en éen waardoor groote
schade is veroorzaakt.
In dit jaar vonden 6 personen een plolselingen
dood, ten gevolge van in het water vallen of
zelfmoord; 11 werden door tijdige hulp uit het
waier gered en 4 verwond of verminkt door het
onvoorzichtig naderen van werktuigen of door
rijtuigen, 4 hebben getracht zich door zelfmoord
van het leven te terooveu, 1 heeft door gladde
straten het been gebrokeD, 1 werd door een hond
gebeten en één overreden; de beide laatste zijn
aan de gevolgen daarvan overleden.
De straatverlichting geschiedt door de stedelijke
gasfabriek tegen eene vaste som van f 10,090
'sjaars, waarvoor in 1871 hebben gebrand 600
pitten gedurende 2512 uren.
De kosten bedroegen over 1866:
van de politie f 27835.50'
u u brandweer 3425.34
u straatverlichting t, 10000.00
Tot persoonlijke diensten zijn de inwoners niet
opgeroepen.
HOOFDSTUK VII.
nationale militie en schutterij.
A. Nationale Militie.
Aandeel der gemeente in de loting. 116
Ingeschreveuen in de gemeente, waarnaar
het aandeel is berekend339
Ingelijfd bij de landmilitie115
r h u zeemilitie1
B. Schutterij.
Werkelijke sterkte der schutterij in de ge
meente677
Actief677
Reserve426
Te zauien 1103
Ai tieve sterkte der schutterij, bij de wet
gevorderd734
Sterkte van den eersten ban der schutterij.
Actief429
Reserve265
Te zamen 694
Door het heerschen der pokkenepidemie moes
ten de oefeningen op den bij de wet bepaalden
tijd aangevangen worden gestaakt. Zij zijn ech
ter laler weder hervat en bestonden hoofdzake
lijk in het [schieten naar de schijf, die in ver
houding tot het aantal gunstig hebben gewerkt.
De Scherpsehuttersvereenigingen zijn ook in
stand gebleven. Het aantal leden der Leidsche
Scherpscbuttersvereeniging nam niet toe; toch
telde zij 58 leden, 4 begunstigers en 13 dona
teurs. Zij hield zich hoofdzakelijk bezig met
schijfschieten, waarvan het gevolg was, dat door
aanhoudende oefening het lid W. P. Molié een
prijs mocht behalen op het concours te Rotter-
ditn en een onderlinge schietwedstrijd werd ge
houden. De luitenant-instructeur G. Jesse werd
wegens overplaatsing naar Gouda vervangen door
de welwillendheid van den luitenant van Sac-
dick.
De Leidsche Scherpschuttersvereeniging tot vrij
willige oefening iu den wapenhandel „Pro Pa-
tria" hield in de maand Juni een localen wed
strijd wekelijks hebben er schietoefeningen plaats,
waarvan de drie laatste dageD der week, tel
kens vier uren, de schietbaan is opengesteld. De
lste luitenant J. C. A. Pabst kwijt zich als in
structeur uiet uitstekenden ijver van die taak.
HOOFDSTUK VIII.
kerkelijke zaken.
Het getal kerkgemeenten en dat der dienst
doende leeraien of geestelijken van elk kerk
genootschap is niet veranderd. Geen nieuwe
kerkgebouwen zijn ten vorigen jare opgericht of
bestaands builen gebruik gesteld. In de gemeen
te zijn de volgende kerkelijke gemeenten aan
wezig
Nederduitsch Hervormde met 4 kerkgebouwen
en 9 predikanten.
VVaalsche met één kerkgebouw en 2 predikanten.
