u
Vrijdag
14 Juni.
N°. 3786.
A°. 1872.
voorh
tat n
fO
ite ct
gevol
oegti
iaar.'
4 flft
ker vo
maan
n bei
tiet hi
egtijdi
rachl
LEID8CH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Vopr Leiden per .3 maandenƒ3.00.
Franco per post»r.«3.85.
Afzonderlijke Nommera0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER AD VERTEN TIEN.
Voor iederea regel/O.li.
Grootere letten naar de plaatsruimte die beslaan.
STADS-BERICHTEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
rrSi?e EIDEN, doen te weten, dat bet kohier van de
Taataelijke directe belasting voor 1872 is goedgekeurd
CLT
de Gedeputeerde Staten, bij besluit van den
Men Juni jr., en op heden aan den Gemeente-ont-
inger ter invordering ter hand gesteld, en dat ieder
irplicht is zijnen aanslag op den bij de wet bepaal-
Nooijn voet te voldoen.
En wordt deze door plaatsing in de Leidsche Cou
nt afgekondigd.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Lbidin, 13 Juni 1872.
lorbu
m,
ida D
3eble?s
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
EIDEN,
Gezien de circulaire van den Staatsraad Gouverneur
Zuid-Holland, van den 21sten Augustus 1831
rovinciaalblad n'. 110),
Doen te weten, dat ter voldoening aan het Konink-
ik besluit van den lsten dier maand n°. 72, de
'ankdag of godsdienstige viering der overwinning
Waterloo ditmaal op Zondag den 16den dezer
.and zal wprden gehouden.
Burgemeester eu Wethouders voornoemd,
v. e. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Liidkn, 13 Juni 1872.
pa
!%H
35
82&
Ij.
- Id.
f 240
100
8 lm
p-r
W
kort.
Lon-
)tter*
BURGEMEESTER en "WETHOUDERS der
EMEENTÈ LEIDEN, ontvangen 'hebbende
me circulaire van den Commissaris des Konings in
provincie Zuid-Holland, van den 17den Januari
{.Provinciaalblad n°. 8), houdende udtn,oomging
bi, door het aansporejn der ingezetenen tot mildda-
Hgheid, zooveel mogölijk het welslagën te bevorderen
ïr jaarlijksche Collecte, welke ten gevolge van Zijner
lajesteits (jUspoaitie, van den 16den November 1820,
81, door de Districts-commissie tot aanmoediging
ondersteuning van den Géwapenden Dienst in de Ne
erlanden, zal worden gehouden, doen te weten
at, ingevolge het verlangen van gemelde Commissie,
e genoemde Collecte zal geschieden, door daartoe
emachtigde personen, met geslotene bussen, op
laandag en Dinsdagden 17den en 18den Juni aan
Gtaande, aanvangende morgens te negen urenaan
de huizen der ingezetenen, die verzocht worden op
de uitreiking hunner liefdegiften orde te stellen.
Burgemeester en Wethouders, gaarne voldoende aan
"et verlangen in gemelde circulaire vervat, noodigen
ie ingezetepen dezer gemeente dringend uit, door
inbekrompene bijdragen krachtdadig mede te werken
ot de ondersteuning der instelling, welke zij zoo
leer behoeft, maar gelooven tevens dat de bestem-
ling van de opbrengst dier Collecte reeds eene goede
litkomst verzekert en voor ieder rechtgeaard Neder-
inder, die in de geschiedenis van zijn eigen land
een vreemdeling ia, alle verdere aansporing over
bodig maakt.
Het fonds, fot instandhouding waarvan die gelden
-orden ingezameld, strekt toch niet slechts in het
•elang der verminkten en iufirmen van den gedenk-
raardigen en beslissenden slag bij Waterloo (een
Ivraalbegrip dat velen heerscht), neen? ongeluk-
dgen van iederen strijd, waarin ons vaderland ge
bikkeld was, ondervinden het steeds, dat ten hunnen
lehoeve een blijvend liefdewerk is gesticht: strijders
ran d?n Belgischen veldtocht, handhavers onzer macht
n Oost- en West-Indische bezittingenveteranen van
Wjarigen dienst, genieten nu reeds, of hebben althans
iet vooruitzicht te genieten, van hetgeen hunne land-
;euooten hebben weggelegd en thans npg afzonderen
ot leniging hunner smarten, tot ondersteuning van
ïunhen gebrekkigen ouderdom.
De Nederlandsche soldaat wete het, dat, zoo hij
erfelijk in en door den dienst infirm is geworden,
r een fonds bestaat, met het doel om door toelage,
oven en behalve zijn pensioen, zijn ongeluk te ver
achten; maar het Nederlandsche volk zij er dan ook,
'oor dankbare belangstelling gedrongen, gedachtig
n die ondersteuning met meer mildheid te verlee-
m, opdat het fonds aan al die billijke aanvragen
oldoe en de lijst der sollicitanten niet nog een aan-
ienlijk getal blijve aanwijzen, tot beschaming van
ïen tijdgenoot, die aan het werk, eenmaal zoo krach-
ig aangevangen, slechts met slappe handep voort-
•ouwt.
Moge de goede uitslag dezer inzameling, waarvan
Burgemeester en Wethouders zich reeds vooraf over
tuigd houden, het doen zi^n, dat deze roepstem niet
te vergeefs ook tot Leidens ingezetenen werd gebracht!
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. d. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leeden, 13 Juni 1872.
Lelden, 13 Juni,
Het orgaan der Conservatieven, die heden door
Standaard met behulp der statistiek tot eene aan
slibbing van de Katholieken worden gereduceerd,
tatoogt heden, dat een spoedige oplossing der minis-
Jerieele crisis een eisch van 't laud is. Gelukkig
kunnen we daarbij voegen, dat het blad zich geen
illasiën meer maakt omtrent de eventueele op
treding van een conservatief kabinet, want, zegt
tat, ofschoon de éenige constitutioneele oplossing
optreding van een conservatief kabinet is,
•weten wij, dat die oplossing alleen door intrige
wordt tegengehouden. De tijd om die intrige te
ontmaskeren is nog niet gekomen."
Men kan zich voorstellen, hoe reikhalzend deze
tweede editie van het „Maskers af" wordt verbeid.
De Tijd deelt mede:
„Uit Rome wordt aan de Parijsche Univers ge
schreven, dat Z. M. de Koning der Nederlanden,
in een eigenhandig schrijven aan den Paus, dezen
met zijn 80sten verjaardag zou geluk gewenscht
en bij die gelegenheid zijn leedwezen betuigd
hebben, ten gevolge van het votum der Tweede
Kamer ziju vertegenwoordiger bij den 11. Stoel
te hebben moeten terugroepen."
Er ontbreekt nog aan een Eikenkroon voor
Louis Veuillot!
De Staatscourant behelst het volgend overzicht
van de opbrengst der Middelen (hoofdsom en op
centen) over de maand Mei 1872, alsmede van
die over de eerste vijf maandeo van 1872.
Opbrengst Opbrengst
over de maand ov^r de eerste
Mei v\jf maan-
18 7 2. den Tan 1872.
Directe belastingen, f 1,201,598.04 f 8,869,898.93
In-en uitg. rechleu. 114,210.76' 2,857,172.68
Accijnzen 2,605,229.56' 11,366,708.03
Waarborg en belas
tingder gouden en
zilveren werken.33,078.87' 111,317.65'
Indir. belastingen. 1,908,716.71 7,911,209.28
Domeinen179,119.33 560,712.29'
Posterijen217,167.60' 1,111,157.07'
Rijkstelegrafen 53,296.62' 263,976.69'
Staatsloterij137,880.00
Akten voor jachten
visscherij56.50 700.00
Loodsgelden77,967.92 312,318.16
Totaalf 6,690,501.96' f 33,129,380.80
Uit eene vergelijking met de opbrengst over
de maand Mei 1871 en van de vijf eerste maan
den van 1871, blijkt dat de middelen steeds stijgen.
De raming wordt tot dusverre overtroffen met
f 2,152,576.80. Het totael verschil tusscheo de op
brengst over de vijf eerste maanden van 1872 eD
1871 bedraagt f 2,711,323.09. De eerste hellt van het
vorige jaar bleef echter weinig boven de toen
malige raining, hetgeen zich later hersteld heeft,
zoodat ten slotte de uitkomst boven de raming
nagenoeg vier millioen bleef. Tot de verhoogde
opbreogst dragen voortdurend het meeste bij de
registratie eu successie-rechteu. Van de accijnzen
zijn die op de suiker en het gedistilleerd steeds
stijgende, ook die op de bieren. Nagenoeg alle
belastingen hebben meer opgebracht dan het
vorige jaar.
Te Groningen is de volgende brief ontvangen
van Mr. W. Thorbecke in antwoord op het jl.
Zaterdag verzonden telegram
's-Gravenhage, den 9den Juni.
„Mocht het, waar de rouw vooral den staatsman
geldt, den zoon voegen voor de deelneming bij
het overlijden van den geliefden vader te dan
ken, r- zoo doet hij dit van gaoscher harte en
verzoekt u bij allen, gisteren te Groningen ver
gaderd, zijn tolk. te willen zijD.
W. Thorbecke."
In enkele gemeenten van de provincie Gro
ningen is men reeds begonnen met gelden te
verzamelen voor een monument voor Thorbecke.
De Ged. Staten van Groningen hebben in
hunne joDgste vergadering besloten, een brief
van rouwbeklag aan de nagelaten betrekkingen
van Thorbecke te zenden.
Op de dezer dagen gehouden vergadering van
de Algemeene Nederlandsche Vrouwenvereni
ging Arbeid Adelt, te Delft, is een voorstel behan
deld tot ondersteuning der poging van mevr. de
wed. L. om te 's-Gravenhage een gelegenheid ter
inwoning te openen voor dames tegen billijke
voorwaarden. Mej. Betsy Berk schetste in breede
trekken de bedoeling van een dergelijke stichting.
Het zou niet worden een hofje voor zooge
naamde oude jongejufvrouwen, maar een woning
voor dames, die zich op meer intellectueel gebied
bewegen, zooals artisten, onderwijzeressen, gou
vernantes, kortom voor allen, die zich van lie
verlee werkkringen zullen zien geopend, welke
haar beletten om zich, ware 't slechts voor eigen
persoon, in te laten met meer materiëele zaken,
waarbuiten niet éene vrouw het nochtans stel
len kan.
Zulk een inrichting zou tevens der geheele Ver-
eeniging op intellectueel gebied tot een pied-è,-terre
kunnen verstrekken. Immers zij zou de elemen
ten iD zich besluiten, om naar het intellectueel en
moreel doel der Vereeniging te streven. Bijv. door
een vertrek tot gezelschapszaal in te richten, al
waar een- of meermalen per week, met vrijen
toegang voor de leden der Vereeniging, eenige
uren aan het bespreken van gewichtige onder
werpen zouden kunnen worden gewijd, en waarin
tevens aankomende artisten soirées zouden kun
nen geven, om kennis te doen nemen van hare
ontluikende talenten, zoodat deze door wrijving,
door uiting, door aanmoediging en aanmerkin
gen, om zoo te zeggen, haar voordeel zouden
kunnen doen met critiek binnensbuis, in plaats van
daaraan onmiddellijk in het openbaar blootgesteld
te worden. Daarbij zouden dergelijke soirées,
aldus giug mej. Perk voort, niet weinig tot uit
breiding van het ledental toebrengen, want men
wil wel iets meer genieten voor de contributie
dan het bewustzijn van een goed duel te bevor
deren, terwijl meDig kunstenaar en leeraar zulk
een pogen, tot verspreiding van al wat edel is en
ontwikkelt, zeer zeker zou ter zijde staan.
Door in zulk een woning, tegen billijke voor
waarden, werkelijk thuis te zijn, zouden de meer
intellectueele inwoneressen de materiëele zorgen
des levens geheel kunnen toevertrouwen aan da
mes, die daarvoor berekend waren en die daar
door op nog aannemelijker voorwaarden huisves
ting kondeu verkrijgen. Een harer zou bijv. uitslui
tend het toezicht kunnen hebben over de keuken,
een tweede over de kamers, een derde, om maar
iets te noemen, de honneurs kunnen worden op
dragen aan thee- en koffietafel, een vierde het
toezicht over het in orde houden der kamers enz.,
door welke werkzaamheden zij geheel of gedeel
telijk hare inwoning konden betalen. Deze op-
zichtsters zouden wederom slaan onder de eigen
lijke vrouw des huizes, die de geheele inrichting
bestiert en bij elke bijeenkomst voorzit.
De moeielijkheid om zulk een plan uit te voeren
bij ontstentenis van kapitaal zou bijv. ziju te
overwinnen door er een andere inrichting aan
te verbinden. Te Londen is men op het geluk
kige denkbeeld gekomen om er een huishoudelijke
school aan te verbinden. Mej. Perk was van mee
ning dat het ook in het belang der Vereeuiging
zou zijn het initiatief te nemen tot een dergelijke
school, omdat vele tegenstanders daardoor een
betere opvatting zouden krijgen van het streven
der Vereeniging. H. i. zou het ook weuschelijk
zijn er op kleine schaal een opleidingsgelegenheid
voor dienstboden aan te verbinden.
Het plan werd met gewenschten bijval begroet
en bij acclamatie aangeuomeD. Er werd onmid
dellijk eene commissie benoemd tot uitvoering van
het plan, bestaande uit de dames: mevr. van
Olpen-Huygens te 's Gravenhage, mevr. Cazoux
van Staphorst-Dunnes te Delft, mej. Mounier te
Nijmegen en mevr. Hijmans-Hertzveld te Arnhem.
Onlangs heeft zich in ons land eene Maat
schappij gevestigd, nog eenig in haar soort. Zij
stelt zich ten doel het bouwen van veestallen
aan de los- en ladingsplaatsen op de stations van
den Staats- en den Rijnspoorweg. Deze stallen
moeten dienen, om het vervoer van vee voor de
handelaren gemakkelijk to maken en hen in de
gelegenheid te stellen, hun vee goed verzorgd te
krijgen. De Maatschappij tot exploitatie van
Staats-spoorwegen moet het plan zeer onder
steunen. (Hbl.)
In de vergadering van de Koninklijke Aca
demie van Wetenschappen, afdeeling Letterkunde,
van 10 Juni 11., waren tegenwoordig de heeren
C. \V. Opzoomer, voorzitter, L. A. J. W. Sloet,
C. Leemans, M. de Vries, W. G. Brill, L. Ph. O.
van den Bergh, J. de Wal, J. Dirks, G. de Vries
Az., W. C. Mees, N. Beets, J. P. Six, P. J. Veth,
S. H. Naber, Th. Borret, S. Hoekstra Bz., H. Kern,
J. T. Buys, E. Verwijs, M. J. de Goeje, J. Hoff
mann en de secretaris J. C. G. Boot.
Wordt gelezen eene missive van den Minister
van Binnenlandsche Zaken, in dato 11 Mei jl.,
inhoudende kennisgeving dat Z. M, de benoeming
van de heeren Mr. C. Vosmaer, Dr. J. P. N.
Land en Dr. J. G. de Hoop Scheffer tot gewone
leden heeft bekrachtigd.
Die heeren worden daarop binnen geleid en
door den Voorzitter verwelkomd.
De Voorzitter liet daarop de toespraak volgen
gewijd aaD de nagedachtenis van den Minister
Thorbecke, waarvan wij reeds melding maak ten.
De beer Sloet maakt zich den tolk der verga
dering door den spreker te verzoeken deze toe
spraak voor de Verslagen der afdeeling af te
staaD, waartoe deze zich bereid verklaart.
Vervolgens handelt de heer Kern over Ger-
maansche namen en Latijnsche opschriften, te
vinden in Brambach's Corfue inscriptionum Rhcna-
narum, meer bepaaldelijk over de naamwoorden;
die als attributen van matres of matronae, moeder
godinnen, daarop voorkomen. Het zijn veelal namen
afgeleid van een gewest of plaats, bijv. matronae
Vacalinehae, die van Wakelen, m. Mahlincbae, die
van Mechelen, m. Hamavehae, die van Hamauwof
Hamaland. Bij de matronae gabiae heeft men aan
Gabe, gave, te denken, en m. alagabiae zijn alschen-
kende godinnen. Hercules Saxsanus, de oorlogsgod,
is zoo genoemd van Saks, mes, O. H. D. Saxnöt.
Eindelijk vestigt de spreker nog de aandacht op
de duistere benamingen matronis vatviabus en vat-
vims, die stellig van Germaanschen oorsprong zijn.
De bijdrage zal in de Verslagen worden opge
nomen.
De heer van den Bergh deelt eenige beschou
wingen mede over den oorsprong der land- en
stadrechten in ons land. Hij voert eenige gronden
aan, waarom hij afwijkt van de heerschende mee
ning, dat vóór de dertiende eeuw hier te lande
slechts gewoonterecht, geene geschreven wetten,
handvesten en keuren gevonden werden. Hij er
kent echter dat het onderzoek nog verre van
gesloten, en de gewonnen resultaten onzeker
zijn, en verzoekt daarom het gevoelen van des
kundigen te vernemen, voor dat hij zijne bijdrage
voor de Verslagen aanbiedt.
De heeren Sloet en de Wal verklaren met den
spreker niet in te stemmen, maar behouden zich
voor om dit onderwerp in latere vergaderingen
opnieuw ter sprake te brengen.
De heer de Goeje spreekt over eene Oostersche
munt van den heer Six, waarop buiten den naam
der godin Atta, en van Alexander,- de letters ihet
en A I gevonden worden. Hij meent, dat het
de initialen zijn van de stad, waar de munt ge
slagen is, Thaiba, Thaob, aan den heerweg van
Gaza naar Damascus, die door de Grieken Dion
genaamd schijnt.
De heer Six meent dat Thaiba met zijn Baais
tempels Dion kan genoemd zijn Daar het Ma
cedonische Dion met zijn Zeustempel.
Nadat de heer Verwijs Jacob van Maerlant's
Naturen Bloeme en de secretaris eenige geschriften
van de heeren D. Carutti te Rome en C. Negri
te Florence voor de boekerij der Academie heb
ben aangeboden, wordt de vergadering gesloten.
Het Staatsblad, n°. 54, behelst een Kon. be
sluit van den 6den Juni 1872, nopens de invoering
van een nieuw model vau postzegels van 5, 10,
15, 20, 25 en 50 ceots, alsmede van een nieuw
soort van postzegels ter waarde van f 2.50.
Het Staatsblad, n°. 55, behelst een Kon. be
sluit van den 7den Juni 1872, tot schorsing van
het besluit van den gemeenteraad van V lissin-
gen, dd. IS Mei 187.2, betrekkelijk de voogdij over
de Roomsch-Katholieke weezen aldaar, enz.
De Minister van Financiën maakt bekend, dat
bij hem ontvangen is een coupon groot f 1.98,
door een onbekende tot voldoening van zegel
recht van een buitenlandschen wissel ingezonden.
Bij beschikking van 10 Juni 1872, n°. 249, is
de vergunning voor een schroefstoombootdienst
tot vervoer van goederen en vee tusscheo's-Herto-
genbosch en Amsterdam en een daarmede ver
bonden sleepdienst, vroeger verleend aan A. Maas
Pz., M. Verschure, J. van Son Jr. en A. Vree, te
's-Hertogenbosch en Amsterdam, overgeschreven
ten name van A. Maas, Pz.J. van Son, J. van
Ouwerkerk en C. L. Verheijeo, te 's-Hertogen
bosch en Moerdijk.
Z, M. heeft pensioenen verleend ten laste van
den Staat aanPieter van der Brugge, hoofdon
derwijzer te Lekkerkerk, ten bedrage van ƒ800
's jaars; Andries Lodewijk Schmidt, gewezen
hoofdonderwijzer te Monnikendam, ten bedrage
van f 766 'sjaars; Egbert Jacobs, volgens aange
nomen familienaam Egbert Conradi, eervol ont
slagen hoofdonderwijzer te Zwaag Westeinde,
gemeente Dantumadeel, ten bedrage van f 363
's jaars.
Z. M. heeft den 2den luit. bij het wapen der
artillerie van de landmacht in West-Indië F. N.
Knoch bevorderd tot lsten luit. bij dat wapen.
