l HBgeaBBaagggai
sedert dé vorige vergadering inderdaad veranderd
was, door het bekend worden van den brief,
welke een nieuw licht heeft doen opgaan. Wel
is die brief door den voorzitter confidentieel ge
schreven, maar het blijkt niet, dat ook het ant
woord confidentieel was en niet aan de vergade
ring had mogen worden bekend gemaakt. Nu
dit niet geschied is, had Burgerplicht zeker recht
te verwachten, dat de heer Godefroi met het
programma geheel instemde. Maar ook de heer
G. komt ongedeerd uit het debat, daar het blijkt
dat niet door lijn toedoen het antwoord is ach
terwege gehouden, waarin hij weigerde zich
over het programma uit te laten. Door dia wei
gering toch gaf hij geenszins reden, om te ver
onderstellen, dat hij met het programma in alle
deelen instemde; integendeel, dat hij reserves
maakte.
Vervolgens verkreeg de heer Gosschalk het
woord, om de bespreking in te leiden van de
hierboven vermelde punten.
Aan het debat namen eenige leden deel en
ten slotte werd de volgende conclusie vastgesteld
z/De vergadering, gehoord de belangrijke toe
lichting van den heer Gosschalk over de verbe
tering der toegangen tot het centraalstation en
over de uitbreiding der gemeente aan de over
zijde van het IJ, betuigt dien heer daarvoor haren
dank en beveelt die onderwerpen aan in de ernstige
overweging van het publiek in het algemeen en
van de bevoegde machten in het bijzonder.
uZij spreekt verder de wenschelijkheid uit, dat
de grenzen der gemeente aan de Noord- en Zuid
zijde worden uitgebreid, in verband met de uit-
bouwing der stad zelve."
Amsterdam, 16 Mei. De drie typografische ver-
eenigingen alhier hebben tegen Vrijdag e. k. een
vergadering belegd, om in overleg met de patroons
te bespreken de volgende punten:
1°. Afschaffing van het werken op Zondag en
algemeen erkende Christelijke feestdagen.
2°. Den arbeidtijd te brengen op 10 uren per
dag-,
3°. Het loon voor overwerken met 50 pOt. te
verhoogen.
Haarlem, 15 Mei. Gisteren werden voor de
arrondissements-rechtbank alhier, voorzitter Mr.
J. J. Enschedé, de pleidooien gevoerd in de ont-
eigenings-procedure voor den spoorwegaanleg
Zaandam Amsterdam, tusschen den Commissa
ris des Konings ter eenre en de Amsterdamsche
Kanaalmaatschappij en de Erven Beukman aan
de andere zijde aanhangig.
De spoorweg heeft namelijk te doorsnijden de
in het IJ in te polderen gronden, bekend onder
droogmakerij III. Van die gronden, door den
Staat indertijd aan de Kanaalmaatschappij over
gedragen, wordt een klein deel door de Erven
Beukman gereclameerdvandaar dat ook deze
in het geding zijn geroepen, hoezeer hunne aan
spraken door de Kanaalmaatschappij worden be
twist. i
De Staat bood aan als schadevergoeding 1000
per bunder. In verband daarmede werd echter
1'. dat bedrag op zichzelf, als onvoldoende, be
streden en 2\ door de Kanaalmaatschappij be
weerd, dat de splitsing harer droogmakerij III
in zijne polders, terwijl zij zonder den spoor
wegaanleg dien polder in zijn geheel had kun
nen droogmaken, haar eene schade van pl. m.
f 134,000 zou opleveren.
In deze waren als deskundigen benoemd de
heeren N. H. Henket, leeraar aan de Polytech
nische school te Delft, P. C. Maas GeesteraDUs,
iDgenieur-opzichter van Rijnland en Jhr. W. J.
Backer, civiel-ingenieur te Rotterdam. Deze gaven,
bij een zeer uitvoerig rapport, als hunne mee
ning te kennen: 1*. dat de waarde van den
grond op 1 1800 per hectare moest worden be
paald, die waarde echter tot 1360 te vermin-
ren met de kosten van verkavelen en zwart
maken der te onteigenen gronden en de samen
gestelde intrest over 4 '.jaren, te rekenen van het
tijdstip der vooruitbetaling af, waarvoor gesteld
werd 1 Augustus 1872, tot op het tijdstip waarop
de polder moet zijn voltooid, zijnde 1 Augus
tus 1876; 2°. dat door de doorsnijding van den
polder door den spoorweg geene schade, integen
deel p. m. ƒ11,000 voordeel werd behaald, in
tegenoverstelling van de droogmaking in één
polder, doch 3®. dat door een andere splitsing
van droogmakerij III aan te nemen, nog p. m.
f 25.000 meer voordeel zou kunnen worden
behaald.
Zaandam, 14 Mei. Als een bewijs dat op in
dustrieel gebied de ingezetenen niet achterbleven
bij die van andere gemeenten, kan men melden
dat hier vier windhout zaagmolens, toebehoo-
rende aan 4 verschillende eigenaren, veranderd
worden in stoomhoutzaa-,molens. Het getal
stoomfabrieken wordt hier zoodoende langza
merhand al grooter.
's-Gravenhage 16 Mei. Op de tentoonstelling van
schilderijen in de Teekenacademie zijn reeds vele
aankoopen gedaan.
Door particulieren werden aangekocht,ln het
zonnetje," door L. Apol, te's-Gravenhage; Na
het eten" door Fridolin Becker, te idem; //Gezicht
bij Soésterberg,H doof M. Boks, idêiU; //Rvêtt
uitgaan," door H. Valkenburg, te Amsterdam; //De
sprotjes," door H. A. Bakker Korff, te Leiden; ,In
de omstreken van Soest," door M. Boks, te 's-Gra
venhage //De lithograaf," door Th. Mesker, te
idem; ,/In de Hooglandsche kerk te Leiden," door
Schenkel, te Amsterdam; „In de schaduw," door
J. Vrolijk, te 's-Gravenhage; //Portret naar eene
photographie," door Henri J. Zimmerman, te
Made.
Dordrecht, 15 Mei. Gisteren had de verkiezing
plaats van een lid voor den Gemeenteraad, ter
vervulling der vacature, veroorzaakt door het ge
nomen ontslag van den heer H. Doet Sr. 544
kiezers waren opgekomen. Bij de opening der
stembiljetten bleek heden, dat de heeren Hordijk
en Fangman de meeste stemmen op zich ver-
eenigd hadden en dat tusschen die heeren een
herstemming moet plaats hebben.
Brlelle, 14 Mei. De inkaartbrenging en opme
ting van den ontworpen buurtspoorweg van
Brielle en Hellevoetsluis naar Rotterdam moet
vóór den lsten Juli geschieden, daar het ont
werp tegen dien tijd bij het Ministerie moet zijn
ingeleverd, om de definitieve concessie te kun
nen verkrijgen, 't Is nu te hopen dat de Maat
schappij de gevraagde bijdragen der verschillende
gemeentebesturen van het eiland Voorne ver-
krijge, om spoedig een aanvang te kunnen maken
met de werkzaamheden. De Brielsche gemeen
teraad heeft in zijn laatste zitting een besluit in
dien geest genomen.
Utrecht, 15 Mei. Bij gisteren gepronuntieerde
sententie heeft het Hoog Militair Gerechtshof het
vonnis van den krijgsraad in de eerste militaire
afdeeling te Haarlem van 24 Februari 11., uitge
sproken den 16den Maart daaraanvolgende, ge
wezen in de bekende zaak van de luitenants der
cavalerie Ort en Thierry de Bye,vernietigd en
den lsten luitenant J. A. Ort veroordeeld tot eene
cellulaire gevangenisstraf van eene maand en, in
stede der geldboete, tot een kamer-arrest met ac
ces van acht dageD, en den 2den luitenant Thierry
de Bye tot eene cellulaire gevangenisstraf van
vijftien dagen en, in stede der geldboete,riot een
kamer-arrest met acces van vier dagen.
Utrecht, 16 Mei. De trein, waarmede het lijk
van H. K. H. prinses Hendrik uit Luxemburg
naar 's Hage wordt vervoerd, zal heden nacht
ten 12.20 alhier aankomen en morgen te 5.40
van hier vertrekken. Te 125t uren zal daarom
eene komp. van het 8ste reg. infanterie, komm.
kap. F. C. M. Sterk als eerewacht moeten op
komen, en ingevolge het programma zal het ge-
beele garnizoen te 4y uren op het stationsplein
onder de wapenen staan onder bevel van den
kolonel Schmidt, terwijl alle officieren op het,
perron moeten gerangeerd staan, allen in groot
tenue. Het muziekkorps van het 7de reg. infan
terie, onder directie van den hr. Noot, zal treur
muziek doen hooren. Ook zullen minuutschoten.
worden gelost.
Gisteren is alhier voor het prov. gerechtshof
met gunstig gevolg examen afgelegd, ter ver
krijging van het radicaal van cand. notaris door de
heeren J. Waller, H. L, de Balbian van Doorn,
T. Munnik en F. S. Vening. ,f
De officieren van gezondh. 3de kl. F. van
Leeuwen, H. C. F. L. Aalbertsberg, C. G. H. Wirtz
en C. J. Schouten, die aan 's Rijkshospitaal met
gunstig gevolg examen aflegden, zijn thans voor
hoogeren rang voorgedragen.
Arnhem, 15 Mei. De woningen der alhier be
staande vereeniging Nijver heiit stichting, welke zich
ten doel stelt hare huizen na verloop van tijd de
eigendom te doen wordeu van de werklieden-
huurders, naderen hare voltooiing. Met 1 Juni
zullen de eerste betrokken worden. Van de 50
woningen zijn er thans 21 verhuurd.
Eergisteren is de alhier gefungeerd hebbende
commissie voor de plaatselijke feestviering van
1 April ontbonden nadat, alvorens de penning
meester rekening en verantwoording van zijn
beheer had gedaan en deze door de commissie
was goedgekeurd. De commissie heeft hare on
kosten geheel kunnen vinden uit de bijdragen
der ingezetenen en de opbrengst der entreekaar
tjes en programma's, zoodat zij het haar door den
Gemeenteraad beloofde crediet van f 600 niet heeft
behoeven aan te spreken.
Apeldoorn, 15 Mei. Sedert den aanvang dezes
jaars heeft de hoogbejaarde kunstschilder de heer
B. van Hoven, zich verscheidene weken op het
Loo opgehouden, ten einde eenige nieuwe deco-
ratiën en een voorgordijn voor het tooneel Paleis te
schilderen. Volgens het oordeel van bevoegden
heeft de geachte kunstenaar zijn ouden roem
met dat werk gehandhaafd.
Deventer, 15 Mei. Dr. F. de Boer, leeraar in de
wiskunde voor de hoogste klassen der Hoogere
Burgerschool, is benoemd tot lid van de com
missie voor de akte-examens bij het middelbaar
onderwijs. Wakker gemaakt door het voorbeeld
van Arnhem en andere plaatsen, zegt men, dat
de commissie, van toezicht op het middelbaar on
derwijs het toenemen van dergelijke commissiën
voortaan .gedurepde den cursus weigeren zal,
alsof het deelnemen daaraan voor den learaar
én déérdóor óók natuurlijk Vóór d e school geêhê
belangrijke wetenschappelijke voordeelen afwierp.
Deventer, 15 Mei. Twee leden van een gezin,
waar men gemoedsbezwaren tegeD de inenting
koestert, zijn door de pokken aangetast. Zij wor
den niet in de barakken verpleegd.
Zwolle, 15 Mei. Overeenkomstig het door de
Gedeputeerde Staten aangegeven denkbeeld, heeft
de gemeenteraad van Steenwijkerwold in zijne
zitting van Maandag besloten, te kennen te ge
ven, dat hij geen bezwaar ziet in de verhooging
met f 200 der jaarwedde van den burgemeester.
Kampen, 14 Mei. In de heden gehouden raads
vergadering is besloten, aan Gedeputeerde Staten-
kenbaar te maken, dat men zich met hun voor
stel kan vereenigen om de jaarwedde der wet
houders alhier op f 800 te bepalen en die alzoo
voor elk hunner met f 100 te verh oogen, in te
gaan op 1 Januari 1873.
Middelburg, 15 Mei. Men verneemt dat door
een drietal ingezetenen het voornemen is opge
vat, om te trachten eene broodfabriek op te rich
ten. Zij hebben daartoe belanghebbenden opge
roepen, om door aandeelen het vereischte kapi
taal bijeen te krijgen. Het is te hopen dat hunne
pogingen mogen gelukken, vermits aan eene der
gelijke fabriek alhier behoefte bestaat.
Vlissingen, 14 Mei. Heden werd alhier gear
resteerd een der bazen van de Kanaalwerken,
welke verdacht wordt een jonkman, welke bij
hem in dienst was, zoodanig te hebben mishan
deld dat deze aan de gevulgen daarvan is over
leden. Het lijk van den ongelukkige is opgegra
ven om te worden geschouwd.
Door het kerkbestuur der Nederduitsche Her
vormde gemeente alhier is, met het oog op den
treurigen geldelijkeu toestand dezer kerk, de
volgende maatregel in overweging gegeven:
Voor eenige dagen ziju de bestuurders begon
nen een formeele belasting uit te schrijven, niet
alleen aan de lidmaten der Kerk, maar aan allen
die slechts bij hen als gereformeerd bekend staan
het is zelfs genoeg uit gereformeerde ouders ge
boren te zijn, al is uien ook niet als lidmaat
aangenomen, of al bezoekt men nimmer de ge
reformeerde Kerk, om in het voorrecht van die
belastingbeschrijving te mogen deelen.
Het protocol, waardoor deze belasting wordt
opgelegd, draagt tot titel
Plaatselijke Verordening op ie heffing en invordering
van den üoofielijken omslag ten behoeve der Neder
duitsche Hervormde gemeente te Vlissingen, bevat 16
artikelen en - is voorzien van een beschrijvings
biljet met 7 vraagpunten, die de belastingschuldige
verplicht isdn te vullen.
Het vierde artikel bevat de classificatie der
inkomsten, en vraagpunt n®. 5 geeft gelegenheid
om zijn klasse zelf te bepalen, waarbij men echter
vrijgelaten wordt, Om wanneer men zich in geen
bepaalde klasse verlangt aan te geven, een zoo
danige som beschikbaar te stellen, welke Kerk
voogden in verband met art. 4 (de classificatie)
voorkomt voldoende te zijn.
Voorts is in die verordening bepaald, dat die-
geen welke voor 1 Maart geen beschrijvingsbiljet
ontvangen heeft, er een mag gaan halen, en hij
wiens biljet niet wordt afgehaald heeft verlof
om het, binnen acht dagen na den termijn, bij
den koster te bezorgen.
Wanneer de aangifte der inkomsten door kerk
voogden te laag wordt geacht, zullen zij die naar
hunne overtuiging wijzigen; en ten slotte, die
niet verkiezen te betalen, kunnen door of van
wege kerkvoogden en notabelen in rechten wor
den aangesproken.
Vlissinoen, 15 Mei. Naar men verneemt, wordt
een onderzoek ingesteld naar de vermoedelijke
oorzaak van den dood van een jongeling, die in
de vorige week alhier is overleden. Werkzaam
aan het werk buiten deze stad, schijnt hij aldaar
mishandeld te zijn wegens een door hem gepleegd
verzuim. Volgens gerucht zou deze strafoefening
de aanleiding zijn geweest tot zijn ziekte en dood.
Het lijk, dat reeds begraven was, is nader ge
schouwd. Ij..
KOLONIËN.
nk;
SURINAME.
PAR.innn.TBo, 12 April. In de zitting der kolo
niale Staten van S dezer is aan de orde gesteld
de behandeling van een voorstel van den heer
van Affelen van Oorde, strekkende om inlichtin
gen van den Gouverneur te verzoeken nopens
den staat der werkzaamheden van het Bestuur
nopens de regeling van den toestand der bevol
king nó de opheffing van het Staatstoezicht op 1
Juli 1873. Na een kort woord van adhaesie
door den heer van Emden is het voorstel In
stemming gebracht en met eenparige stemmen
aangenomen.
Ingevolge art. 4 Burg. Wetb. is thans open
baar het Reglement der Vereeniging tot bevordering
va» de belangen van Suriname. Deze Vereeniging,
thans als zedelijk lichaam, erkend, wint meer en
meer In leden, wier aantal reeds 153 bedraagt.
Zij heeft dezer dagen weder een paar alge-
biééne vergaderingen gebonden. Alsioen Is geble
ken, dat bij het bestuur aanhangig is een finan
cieel plan in betrekking tot emigratie, hetwelk
eerlang ter tafel zou worden gebracht.
Het Bestuur wijdt ook de aandacht aan een
onderzoek over de bevordering van de telegrafi
sche verbinding met de overige West-Indische ko
loniën en de verlenging der Fransche maillijn
tot Para.
In de Bestuursvergadering van 28 Maart jl. is
de toekomst dezer kolonie na 1 Januari 1873 met
ernst besproken, en besloten de aandacht deral-
gemeene Vergadering met aandacht daarop te
vestigen. Dienvolgens heeft de Voorzitter, de heer
Mr. G. J. A. Bosch Reitz, den lOden dezer in de
vergadering eene breedvoerige rede gehouden,
waarin hij deed uitkomen, dat de instandhouding
van den grooten landbouw vooralsnog de kolonie
alleen staande kan houden; dat dit dan ook het
hoofddoel der Vereeniging is; dat de landbouw
na 1873 hier met groot gevaar bedreigd wordt,
daar met 1 Juli alsdan het Staatstoezicht over
onze geëmancipeerde bevolking een einde nemen
zal. Het slot van deze rede luidt aldus:
z/Tot nu toch en wij herhalen het met slechts!
15 maanden voor ons is de emigratie-quaestie
bijkans nog even onbeslist als voor negen jaren;
zien wij geene maatregelen vaststellen tot we
ring van vagabondage;
noch tot de inrichting van het bestuur in de
districten, na het vervallen van de instelling der
districts-commissarissen
noch tot het vaststellen van doeltreffende voor
waarden voor het in pacht of in eigendom be
komen van landsdomein (integendeel zien wij op
onvoorzichtige voor de toekomst hoogst ge
vaarlijke wijze, voorafgelegen landerijen afstaan;)
noch tot het invoeren van verplicht onderwijs;
noch tot het daarstellen eener voldoende politie
in de districten;
noch tot het oprichten van strafetablissementen,
waar gelegenheid zij tot nuttigen arbeid en tot
zedelijke ontwikkeling.
Tot heden zien wij niets hiervan, en de tijd,
die ons overblijft, is zoo kort.
Zal tot 1 Juli 1873 gewacht worden?
Zal Suriname prijs gegeven worden niet alleen
aan materieel, maar nog bovendien aan zedelijk
en maatschappelijk verderf? It.
Wij hopen -dit niet, maar is het wonder dat
wij onze koloniale toekomst angstig te gemoet
gaan? -1
Wij mogen het niet langer lijdelijk aanzien.
Wij mogen niet langer zwijgen, waar het be
staan der kolonie, VQOr ons en~de onzen, van oma
geheele maatschappij op het spel staat.
Laat dan ook onze vereeniging hare stem doen
hooren, eene waarschuwendeen om hulp roepende
stem; en moge deze vergadering hier openlijk,
om ook daar buiten gehoord te worden, hare
overtuiging uiten.
Tot dat einde wordt u, mijne heeren 1 door het
bestuur onzer vereeniging ter beoordeeling aan
geboden eene motie, welke in zijne vergadering
van den 28sten Maart jl. is besproken en udoot
onzen secretaris zal worden voorgelezen.
Daaraan voldaan zijnde, blijkt het voorstel D
luiden als volgt:
(De vereeniging ter bevordering van de belan
gen van Suriname;
„Gelet op den tegenwoordigen moeilijken toe
stand, waarin zich onze kolonie in het algemeeo
en alle klassen harer bevolking in het bijzonder
bevinden; .1
//Overwegende; dat hoezeer de emigratie in
volstrekten zin de groote vraag van de toekomst
der kolonie blijft bepalen, desniettemin de wet
telijke regeling van den maatschappelijken en
zedelijken toestand onzer geëmancipeerden tot de
meest gebiedende eischen behoort, die de zorg
yan ons bestuur dienen te bepalen.
//Overwegende; dat het zeer te betreuren is, dat
op dien weg nog steeds wordt gewacht op han
delingen en bestuursdaden, die de bedoelingen
zoowel van de wet die de vrijverklaring der sb
ven in deze kolonie heeft afgekondigd, als van be>
staatstoezicht dat haar vergezelde, tot oplossin;
hadden kunnen brengen, en de geëmancipeerden
tot de vrijheid hadden kunnen opleiden en daar
voor geschikt maken;
„Overtuigd van de noodzakelijkheid, dat er met
alle kracht maatregelen worden genomen dat in
het jaar 1873, waarin onze geëmancipeerden,
zonder toereikende voorbereiding in een toestand
zullen zijn geplaatst dien zij niet kennen en ook
niet hebben geleerd in waarde te schatten, de
orde en rust in de kolonie niet met verstoring
worde bedreigd en het bestaan der kolonie zelve
niet aan onherstelbaar ommekeer en schokken
worde prijs gegeven;
„Zegt onder betuiging van haren eerbied voï
het bestuur der kolonie, dat, naar hare bescheiden
meening, er gebiedende noodzakelijkheid bestast,
dat niet langer worde gewacht op daden en han
delingen van het koloniaal bestuur, om
1®. door doelmatige wettelijke verordeningen,
de nu reeds schromelijk toenemende vagaboniaj'
en lediggang tegen te gaan.
den
hier
e reg
rderen
en e;
jen, zo
tot f
gen, d
olonie
twoor
Voo
over
m
he
ijs vai
evoor;
eden
:kkrinj
5e -
tie i
an d<
len pi
oen
isket
onces
lent d
an s
|kij in
f» bui
en
ie vei
slagen
Werd
