r. 37S9. Maandag 13 Mei. If. »872. LEIDSCH PRIJ8 DEZER COURANT. Voor Leiden per 3 maanden.f 3.00. Franco per postm 3.85 Aiionderlijke Nommers0.05. Deze Courant wordt dagelijk», met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DBB ADVKRTKMTIKN STADS-BERICHT EN. SCHUTTERIJ. BURGEMEESTER Elf WETHOUDERS yaic LEIDEN doen te weten, dat, ter vold<?ening aan de wet van den 11 April 1827 (Staatsblad N®. 17), een aanvang zal worden gemaakt met de inschrijving Toor den Schutterlijken dienst, van degenen welke daartoe dit jaar in de verplichting vallen. Dat deze inschrijving zal geschieden in tien afzon derlijke registers, met dien verstande, dat de perso nen, geboren in 1838 tot 18,46 ingesloten, welke zich kei ter stede, sedert de vorige inschrijving, uit andere 'plaatsen metterwoon hebben nedergezet, waaronder ook zijn begrepen de militairen, die sedert de laatste inschrijving hun paspoort verkregen en zich alhier hebben gevestigd, alsmede de zich in dit Rijk en binnen deze gemeente sinds de laatste inschrijving [gevestigd hebbende vreemdelingen, zullen worden in geschreven achter-in de registers, waartoe zij volgens hunnen ouderdom behooren; terwijl de geborenen in het jaar 184? zullen worden gepla^st in een nieuw •egister, te weten het eerste van den jare 1872— >n het tiende, of dat der geborenen in 1837, van bet 'orige jaar, zal komen te vervallen. Dat van de inschrijving niemand dér bovenge- oernde personen is uitgezonderd, al vermeende hij tot de vrijgestelden of uitgestotenen te behooren, en 'us ook niet die personen, welke reeds hun ontslag .it den Schutterlijken dienst hebben bekomen. Dat de registers van inschrijving, ingevolge art. 5 van het Koninklijk besluit van den 21 Maart 1828 (Staatsblad N°. 6), zullen worden geopend op Woens dag den 15 Mei aanstaande, en op. den 1 Juni daar aanvolgende zullen worden gesloten. Dat derhalve de personen, welke zich vóór gemelde sluiting op den leu Juni niet hebben doen inschrijven (en dus ook ieder persoon, van elders zijnde komen wonen, of de in dit jaar zich alhier gevestigd heb bende vreemdelingen, alsmede de militairen, welke hun finaal ontslag hebben bekomen en niet weder zijn in dienst getreden), bij ontdekking, alsnog achter de teekening tot sluiting, door het Hoofd van de Re- peering aan het einde van het register te plaatsen, tuilen worden ingeschreven, met bijvoeging van net Toord: ambtshalve, en volgens art. 9, door den Schut tersraad zullen worden verwezen tot eene geldboete, Q daarenboven dadelijk, zoi\der loding, bij de Schu,t- fiïij ingelijfd, indien het zal blijken dat er, tijdens 0 verzuimde inschrijving, geene redenen tot vrijstel- ag of uitsluiting te hunnen aanzien bestonden ter- Fiji in zoodanig geval het huwelijk hun ook geene [tanspraak geeft om in de tweede klasse gebracht te worden; alles onverminderd zoodanige strafbepa lingen als, uit krachte der wet van den 31 December 1832, op hen mochten kunnen worden toegepast, Dat een ieder wordt vermaand, om voor zoo veel bij niet van een geboortebewijs voorzien is, voor hen welke alhier geboren zijn, dat bewijs te komen af halen ter secretarie dezer gemeente (afdeeling burger- llijke stand), van heden af, van des voormiddags 10 tot 's namiddags 1 uur, terwijl zij, welke elders ge boren zijn, zich dat bewijs vóór de inschrijving zullen loeten aanschaften; zullende een ieder verantwoor- lelijk zijn voor de gevolgen, wanneer hij, bij gemis :ijner geboorte-acte, door eene verkeerde opgave van et geboortejaar, abusivelyk wierd ingeschreven. Dat den belanghebbenden bij deze nog wordt her- nerd, dat zij bij de inschrijving tevens zullen moeten ipgeven hunne woonplaats, benevens het straatnommer hunner woning, hun beroep en dat hunner ouders, zoo lie nog in leven zijn, alsmede den tijd. van inwoning lhier, en eindelijk of zij ingeschrevenen gehuwd ot' mgehüwd zijn, en in het eerste geval of zij kinderen ebben, zoo ja, hoeveel van elk geslacht; wordende 3 gehuwden aangemaand, om zich van een extract it het huwelijksregister te voorzien, om daarop door len heer der gebuurte waarin zij wonen, het getal lunner kinderen te doen certificeeren, ten einde daar aan bij de inschrijving te doen blijken, zullende almede ot de afgifte dier huwelijks-extracten van heden af orden gevaceerd ter secretarie dezer gemeente (af- eeling burgerlijke stand), van des voormiddags 10 :ot 's namiddags 1 uur. Dat,, ten einde deze inschrijving gerégeld afloope, >n iegelijk, in die termen vallende, bij deze wordt •pgeroepen, om zich te vervoegen in een der ver dekken van het Raadhuis, en wel Op Woensdag den 15den Mei 1872, de bewoners van wijk I en II; Op Donderdag den 1 Oden Mei 1872, de bewoners van wijk III en ,IV Op Vrijdag den 17den Mei 1872, de bewoners van wijk V en VI, benevens de bewoners van de buitenwijk Op Zaterdag den 18den Mei 1872, de bewoners vaii wijk VII en VIII f °p eerstgemelden dag 's namiddags van 1 tot 3 uren,' le overige dagen van des voormiddaga 10 tot des- pamiddags 2 uren; niet uitnoodiging, om op den, bepaalden dag zich Jsfiptelijk ter aangeduider plaatse aan te melden, ten [einde men zich niet te wijten hebbe de gevolgen, ^elie uit het achterblijven zouden ontstaanzul lende wijders het tijdstip, dat de registers ter inzage Nep liggen, en de dagen der loting, welke volgens e wet, vóór den lsten Juli aanstaande geheèl zal boeten zijn afgeloopen, nader worden bekend gemaakt. - Eu verder gelet hebbende op art. 7 van Zijner l^ajesteits besluit van den 7den September 1828 wtiaatsblad. n°. 55), roepen bij deze op alle personen, T®!ke als gehuwd of als weduwenaars met kind of lederen, in het afgeloopen jaar in de termen zijn [iweest, om uit dien hoofde in de tweede klasse van Jc- algemeene rol der Schutterij te worden gebracht, Jtoch sedert dien tijd, door het overlijden van hunne trouwen of kinderen, de bevoegdheid hebben verloren l0t& in die klasse te verblijven, endus ajpim.in.de a"~~'klasse der voor dit jaar op te maken alger meene Schutters-rol geplaatst moeten Worden, om van dusdanige verandering van omstandigheden schrif telijk kennis te geven, of zich daartoe ter secretarie aan te melden, des voormiddags tusschem 10 eii l uur, vóór den tijd van aanvang der inschrijving, en düs uiterlijk tot den 14dén Mei aanstaande-P üulleilde, wanneer deze kennisgeving door den belanghebbende mocht zijn verzuimd, en hij dientengevolge niét bij de Schutterij zou zijn ingelijfd; dóór Burgemeester en Wethouders procesverbaal tegen hem moeten Wor den opgemaakt en aan de Rechtbank ingezoftden, ten einde op de nalatigen toe'te passen dé strafbe palingen van art. 1 der wet van den 6den- Maart 1818 (Staatsblad n®. 12); houdende eene geldboete van ten hoogste 50,en eene gevaageniéstfraf uiterlijk van drie dagen/ hetzij afzónderlijk'of -Wel-beide de' straften te zamen genomen. Id 'Ml En wordt deze door aanplakking en door plaatsing in de Leidsche Courant afgekondigd. Burgemeester en "Wethouders Voornoemd, v. d. BRAN DELER, Burgemeester. E. KIST, Secretaris. Leiden, 1 Mei l'$72. Lelden, 11 Met. Tandem bona causa trinmphat. Zij, die no? in den waan mqchten verkeeren dat de liberale beginselen, bij de jongste Gemeen teraadsverkiezingen te dezer stede, het onderspit hebben bedolven, vergissen zich sterk. Niet die beginselen, slechts de candidaten der liberale partij, als zoodanig, leden de nederlaag. Ongeloofelijk en toch waar i§ liet, dat die zege der beginselen verkregen werd door de tegenstan den van het liberalisme. Ernst of kortswijl? Wat is de oplossiDg van 'dit onverklaarbaar raadsel De zaak is dood eenvoudig, hoewel zeer ver,, rassend en ongemeen verblijdend. Bij de Gemeenteraadsverkiezingen stond bij (je burgerij de quaestie van het openbaar lager onder wijs sinds langen tijd op den voorgrond. De liberalen waakten steeds voor de eerlijke en loyale toepassing van de wet van 1857. De reactie werkte de zorg vopr de ontwikke ling der jeugd, krachtens de bepalingen; dezer wetgeving, steeds tegen; vooral deden zij pogin gen O ui de uitgaven vóór het onderwijs zooveel mogelijk te besnoeien en daardoor hét bijzonder ten koste van het openbaar lager onderwijs in de hand te werken. De liberalen traden met kracht voor hun doel dp en mochten zich daarbij in den toenemenden steun der burgerij verheugen. De gelederen der reattie wötden al dunneren dunner en ten laatste slonkèb zij derwijze, dat nog slechts ettelijke zetels in den Raad'bezet bleven door systematische tegenstanders van het neutraal onderwijs, zooals dit bij de wet van 1857' geregeld werd. Er was heet en hard gestreden o'rti het zoover te brengenmet rechtmatigen trots mag dan ook de liberale partij een blik achterwaarts slaan. Maar wie had zich durven vleien dat hare propaganda zulke snelle vorderingen zou maken, dat de oppositie, zieltogend als ze reëds 'was, den laatsten ademtocht heeft uitgeblazen, dat zij zoo spoedig reeds heeft moeten zwidhteu voor de kracht der beginselen der libérale partij in zake het onderwijs. Treffend' en indrukwekkend schoüwsp'elde rfeactionairè bdndgenooten te dezer stede té heb ben zien ijveren voor mannen, die warme voor standers zijn van het neutraal oudèrwijs! En' toch is niets meer waar dan dit. Hét is immers een feit van algemeene bekendheid dat niet alleen de nieuw benoemde leden van dén Raad, de candidaten der ultrauiotitanen, anti-ré- volutiouairen en conservatieven, nirl'de beginse len van dit drievoudig verbond ten aanzien van' het onderwijs deelen, maar dat zij dit toen hun de candidatuur werd aangeboden ruiterlijk en zonder eenige omwegen hebben verklaard. Zoo ziet men dus op nieuw bevestigd dat de ware beginselen, boe ook door vooroordeelen of willekeur belemmerd, ja een tijd lang tegenge houden, ten laatste onwederstaanbaar zijn. Wij wenschen de stad Leiden en vooral hare verlichte burgerij geluk met deze schoone mo- reele overwinning, behaald op de partijen dié ondanks zich zelf moesten bukken voor den machtigen gebieder; den geest des tijdsF Met genoegen vernemen wij dat het H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins Erederik derNeder- ianden behaagd heeft in te teekenen op een werkje, getiteld: Levenstypen, beWerkt door onzen stadgenoot Eberbardt; wij wenschen den sehnj- ver van harte toe, dat velen het voorbeeld mo gen volgen. Heden bad de dienstmeid vanden Heer B. bet ongeluk aan de Botermarkt in het water te vallen. De agent Eggiuk, die aldaar surveil leerde, sprong onmiddellijk geheel gekleed te wa ter, en bad het <>eluk haar nog behouden aan wal te brengen. Een schipper, bet ongeval van den overkant zieude, begaf zich mede te water, maar had natuurlijk niets te doen dan naar den overkant te zwemmen. Gedurende deze week zijn dagelijks in heti werkhuis alhier opgenomen vau 10U tot1111 vol wassen personen en van 39 tot 49 kinderen. Gelijk wij gisteren reeds gemeld hebben zal bet stoffelijk overschot van H. K. 11. Prinses Hendrik den 17deu te Delft ter aarde worden Jjeateld. Vodr isd.ru r«j.l Grootere lottin our do plutsrnimte die zij beslaan. ./Oil 6. Nader vernbemt men dat aldaar de dienst doende schutterij van Delft aan het station de eerewacht zal uitmaken. De garnizoenen van de rêsidentie eri van Delft zullen van hét station tot aan de Nieuwe Kerk haie förméeren. De geheele róuWstoet zal te voet gaan, alléén met uitzondering van de leden van het Vorste lijk Huis, die in koetsen zullen gezeten zijn: De plechtigheid in de kerk is op'12 uren bé- jpaald. ausotuagta aiMl-iaqu nat ó-iUllii li' In de afdeelingeu van de Tweede Kamér der' Staten-Generaal heeft men zich algehleen veree- nigd met de' wetswoordracht strekkende tot Ont eigening ten behoeve van den aanleg'van straten et) een wég in het zuidelijk deel vaü dé gemeente' Groningen. In twéé afdeelingen werd echler de vraag ge daan of door dit wetsontwerp njet werd vdoruit- gflloopen op de vestingwet? Zoolang niet beslis t is: dat Groningen als vesting zal worden opge heven, schéén hét niet raadzaam vergunning te vérleenen tot het bouwen tbsscbén den stadswal en de linie van Helpman. Hierop werd geant woord (en in dit gevoelen werd door de com missie van rapporteurs gedeeld), dat het wets ontwerp bedoelt den regelmatigeu aanbouw te bevorderen van een terrein tegen de' bebou wing waarvan bij het Departement van Oorlog vanwege het defensiewezen reeds sedert gerni- men tijd1 geen bezwaar oestaat. Men wees ook op de omstandigheid, dat het wetsontwerp is voorbereid tijdens de Minister Engelvaart aan het bewiiid1 was, die de vesting Groningen' wilde be houden. Hieruit bleek té meer, dat deze voor dracht daaromtrent niets praejudicieert. De heer van Houten heeft krachlens art. 27 van het Regletnéot vau Orde,1 eéne nota inge leverd ten betöoge dat uit het oogpUnt van de defensie de wallen geen1 nut hebben inaar noo deloos de regelmatige uitbreiding der stad en de veiligheid van het verkeer belemmeren, terwijl de kanalisatie, welke schatten kost, bij gelijktij dige slechtiug van het zuidelijk deel van den stadswal goedkooper kam plaats hebben. Men iSohrijft ons vani goederhand uit 's-Gra- venhage: Gij zult u toch, boop ik, door de sensatiebe- richlen uit de residentie niet laten wijsknakénp dat de gezondheidstoestand van den heer Thor- becke aanleiding heeft gegeven tot zijn verzoek om ontslag. z/Dit is eene fijnheid van.zekere lieden" aan wie zulk eeu slechte gezondheidstoestand van den heer T.i uitermate goed zou té pas komen om aan het publiek de ware redenen; om welke het ministerie zijn ontslag verzoekt, te onttrekken. „De waarheid is, dat de heer Thorbecke zijn Uitgang naar dé Kamer, juist in het afwisselend wéder der laatste dagen, heeft moeten bekoopen met een verkoudheid-en een hoest,.die hem het uitgaan belet, maar zouderi dat hij zicb overigens ongesteld gevoelt. Zijn gezondheidstoestand hééft dau ook..met het verzoek om ontslag niets tema ken.- Eéne algemeeèDe verbetering van ons belas tingwezen hing; samen met het geheele plan van het Kabinet.' Vandaar,na het votum der Tweede Kamer, het ontslag van hetKabinet, waartoe eenstemmigis besloten. B „Wel verre dat denbeer T. gaarne deze gele genheid zon aangrijpen als een voorwendsel om weg te.gaao; heeft hij herhaaldelijk aan degenen die hem kwamen bezoeken verzekerd, dat Jiij in 1853 en in J866 zonder leedwezen "heenging, doch jaiit thans niet, omdat er teivecliip gang is en hij nu veel mept laten.liggen; dat hij gaarne had helpen tot stand brengen. "De heer T. is voor vrienden en bekenden te spreken en ijibd behoeft, hem slechts te bezoeken om de zekerheid te verkrijgen, dat alle praatjes, over zijne gezondheid en lust om heen te gaan uitgestrooid, uit de lucht gegrepen verzinsels zijn, die sleqhts moeten dienen om de verant woordelijkheid voor de. ontstane crisis vau de schouders der werkelijk schuldigen op de zijne te doen overgaan.''ArnhCl.) De leden van de Eerste Kamer der Staten- Generaal zijn ter vergadering bijeengeroepen tegen ..Donderdag den 16den dezer, des avonds,te acht uren precies. De hoofdcommissie voor het op te richten mo- oument te Heiligerlee, ter eere vau graaf Adolf van Nassau, heelt besloten, de onthulling voor onbepaalden tijd uit te stellen. De Koning van Pruisen heeft benoemd tot rid der der Orde van de Kroon 2de klasse, Jhr! Mr. J. A. Sandberg, lid der Gedeputeerde Staten van Overijsel. Naar aanleiding van het plan der tentoonstel ling, in den loop van dit jaar te Londen te hou den en1 thans reeds geopend,1 werd de Vereerd- ging tol bevordering van de belangen -des Boekhandels door ons ministerie uitgeuoodigd, derwaarts- te zenden een exemplaar van dé'dagbladen en tijd schriften, in Nederland verschenen in het begin van het jaar 1872. Tot ons genoegen kunnen wij vermelden, dat1 de Vereebiging met groote onbe krompenheid en den meesten ijver aan dezen wenk gehoor gaf en Nederland, wat ,dit betreft, op zeer waardige wijze zal vertegenwoordigd zijn. Meer dan twee maanden werden door den vlij tigen redacteur van het .nieuwsblad der Ver- eeuiging (de heer C. Zwaardemaker) besteed, om de verzameling zoo volledig mogelijk .te makeu.. Toeu eindelijk; .niet zonder veel geschrijf en gewrijf, van al einze bekende dagbladen, en tijdschriften een exemplaar was verkregen, wprd de verzameling stelselmatig geordend en gebon den. De dagbladen vqgmqp twee lijvige folian- 'ten, in keurigep Elzevierbaudde tijdschritten zijn verdeeld in 17 lijvige deelen. De collectie wordt thans verzouden en zai na ajloop der tentoonstelling worden vereerd aan bet Brilsch Muséum. Indien de boekhandel van andere rijken hare taak even nauwgezet heeft opgevat als de onzè eu pp hq( gelukkige denkbeeld is geftpnjen, om hare collectie ook te, schenken pan gemelde, instelling, dan zal het Britsch Museum verrijkt ■zijn met eene verzameling, wier hooge waarde .veer de geschiedenis we) niet behpeft te worden in het licht gesteld. Het aantal tijdschriffeu in ons,)and is mede zéér opmerkelijk. De opsomming der titels alleen beslaat 10 compres gezette kblommpii. Wij wen schen de Vereenigingge|uk met de wijze, waarop zij haar taak heeftopgevat en volbracht, eu geven haar in bedénking dé lijsten der dagbladen eu tijdschriften, thans voop de (eden gedrukt, in den handel te brepgen, als een zeer belangrijke bijdrage tot dn kennis der periodieke pers in Nederland. Handelsblad Uit eeo staat van den uitslag vau het voorjaars examen 1872 in de verschillende provinciën,-voor komende in de Wekker, blijkt het volgende: Voor de vakken van het lager onderwijs; tot hoofdonderwijzersgeëxamineerd 317toegelaten 117; afgewezen 187; teruggetrokken 13; hoofdon derwijzeressen; geëx. 34; toeg. 28; afgew,. 6; huisonderwijzers; geëx. 10; toeg. ,7; afgew. 3; huisonderwyzeressengeëx. 30; toeg. 28; afgew. 2; hulponderwijzers: geëx. 340; toeg. Iii9;afgew. 150; terugg. j; hulpouderwijzeressengeëx. 1S2j. toeg. 146; afgew. 36; terugg. 1. Meer uitgebreid lager onderwijs: Erausch; on derwijzers; gee*. 153; toeg. 69,; afgew, S3; terugg. I; onderwijzeressen; geëx. 143; toeg. 104; afgew, 89; IJngnlsch: onderwijzers; geëx. 3S; toeg. 22; afgew. 16; onderwijzeressengeëx. 89; toeg.; üO afgew. 24; jRoogdiiitsch; onderwijzers; geéx. 46; toeg. 32afgew. 14; onderwijzeressen; geëx. 38; toeg; 28; afgew. 10; Wiskunde; onderwijzers: geëx. 142; toeg, 69; afgew. 68; terugg. 5; Tee kenen: onderwijzers; geëx, 76; toeg. 58; afgew. 17ferueg. 1onderwijzeressen geëx. 6; toeg. 3; afgew. 3; Landbouwkunde: onderwijzers: geëx. 1; toeg, ,i gymnastieki onderwijzers: geëx. 53; toeg, 36.; afgew. .17onderwijzeressen: geëx. 3; toeg. 2; afgew. 1; Handwerken: onderwijzeres sen geëx, 170toeg; 132afgew. 37-terogg. 1 5 fAn 1 (|l' ':,u u 43 1rj öhilJiBJfeöd I 'lLüi j Volgens bet jaarverslag der Kamer van Koop handel en Fabriëkép te Enschedé was de toe stand der katoen-industrie iu 1871 over het algemeeu voldoeude ep waren de resultaten be langrijk gunstiger dan in het vorige jaar, ofschoon ook thans weder gewezén mpet worden op be- langrijke fluctuatie van den prijs der ruwe katoen, aooaat., Amerikaansche van 7it tot 10% pence varieerde en op de voor de koopmaebt des Ja vaans eveneens uiterst nadeelig werkende ge- volgen van den toestand iu Inilië, waarop de Kamer reeds zoó dikwijls in,hare verslagen de aandacht vestigde; terwijl jn alle andere tropische landen de comsumtie van manufacturen vermeev- dert, blijven de opgaven daarvan voor Ned. O. Ibdië van een stationairen toestand spreken. De fabrieken' werkten volop, waardpor een al gemeene bedrijvigheid heerschte. De buitcnUudsche markten bleven genoegzaam allen van manufacturen overvoerd; op. de bin- nenlandsché was gérégpid. debiet. Er heerschte onder déze omstandigheden alge meene welvaart onder de fabriekarbeiders; ge brek nan handen bestond er' niet, de loónéu bleven als vorig jaar; bij geregelde vraag naar arbeiderswoningen werden deze ook voortdurend dbor particulieren bijgebeuwd. Voorts wórdt geconstateerd dat de uitzending nfiar Ned. O. Indië (dus mét certificaat) iets min der en die Daar andere buitenlandsche havens en pok vopr het binnenland iéts meer was dau het verig jaar. De pud-inspecteur van het geneeskundig Staats toezicht in Friesland en Groningen, Dr. W. H. Idzerda, thans lid van de Tweede Kamer der Staten-Genevaal, heeft een kleine brochure uit gegeven (Leeuwarden, bij Eekhoff, pp. 19), ge titeld: „De inenting van bet rundvee als voor behoedmiddel tegen de longziekte." De sohrijver acht het thans den juisten tijd, de veehouders, inzonderheid in Friesland, te wijzen op de groote en (volgens hem) onbetwistbare voordeelén der inenting, nu de longziekte weder begint het hoofd op te steken en de staat van zaken in dit opzicht nagenoeg geheel overeenkomt met dien, kort vóór het algemeen ontstaan der ziekte in het jaar 1849. De tegenwoordige veestapel is, door dien de inenting in de laatste jaren niet meer heeft plaats gehad, tengevolge van het niet meer algemeen heerschen der ziekte, aningeënt. De schrijver toont met de officieele cijfers aan, welke schitterende uitkomsten de inenting van 1352-1870 in Friesland heeft gehad. De 'inenting loopt over 53,154 Stuks rundvee. Daarvan werden later door de ziekte aaugetast en stierven of werden afge maakt 1115, dat is omstreeks 2 pCt. Daar nu deze resultaten -zoo gunstig waren eu de inenting het krachtigst voorbehoedmiddel is, dat ieder vee houder ikan en behoort aad' te wenden; zoo komt het niet te pas, volgens den schrijver, uit de Staatskas te laien betalen meer dau noodig is, d. i. bij voorbeeld, ook het verdachte vee te ont eigenen en te dooden. De Kpniuklijke Akademie van. Wetenschappen uAldeeling: voor Taal-, Letter-, Geschiedkundige

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1872 | | pagina 1