wel der, moeite waardig geacht de vraag te oppe
ren en te beantwoordenHoe vierden onze Vaderen
in 1772 de gedenkdagen van Neerlands verlossing van
de Spaansche tirannieeen klein werkje van
slechts drie bladen druks, dezer uagen te Wage-
ningen, bij AI. C. Bronsveld, in't licht verschenen,
eu opgedragen „aan de hoofdcommissie en sub-
commissiëu lot de nationale feestviering ter ge
dachtenis van Neerlands verlossing uit de kluisters
van Spanje, den lsten April 1572."
„Alva", zoo schrijft hij, „eischte den tienden
penning, 6n op dien eisch lieten Roomsch eu
ünroomsch, die, in de middelen van hun bestaaD
aangetast, handel eu nering zagen te gronde gaan
zonder herstel, de reeds tegen elkander gekeerde
zwaarden vallen om die tegen beider vijand te
Brussel te keereu. Beide, gloeiende van veront
waardiging, ontboezemden haar in de hevigste
smaadredenen eu verwenschingen en beider kan
sels daverden van bittere woorden over en tegen
Alva, den Spaanschen beul: en toeu hij in weer
wil van den raad zijner geslepenste staatslieden,
hardnekkig bij zijnen eisch bleef volharden en de
galgen voor de weerspannigen reeds geplant waren,
toeu het water aan de lippen was gekomen, toen
kwam er uitkomst. De mare dat de Watergeuzen
den Briel hadden veroverd, trof den tiran als een
donderslag, maar Ruouiseheu en Onroouisclien
juichten en jubeldeu eu de straten weergalmden
van hunne zegezangen. Nu was de grondslag van
Neerlands vrijheid gelegd; een grondslag waarop
Willem 1, Alaunts en Frederik Hendrik, gehol
pen door het geld der ingezetenen en den arm
der dapperen, oen zoo heerlijk gebouw optrokken.
„De inneming van den Briel schonk Neerland
zijn schoonste kleinood, en terwijl het zich in het
bezit er van handhaafde, werden de eens zoo
onbeduidende en machtelooze provinciën een mach
tig volk, dat Europa de wet voorschreef en zijne
landpalen tot de afgélegenste oorden der aarde
uitstrekte.
„Gedoogde de toestand des vaderlands in 1572
niet, bij het vernemen dat de koene onderneming
op den Briel was geslaagd, zich aan openbaar
vreugdbetoob over te geven en God in zijne heilig
dommen te loven, een eeuw later, in 1672, was
het evenzoo.
„Eerst het tweede eeuwfeest van het „won
derjaar" kon met onbedwongen vreugde gevierd
worden. Toen genoot het vaderland eerst recht
den zegen uit de verovering vau den Briel voort
gevloeid."
En hierop volgt een bekuopt verhaal van de in
dat jaar achtereenvolgens plaats gehad hebbende
feestvieringen, dank- en bedestonden en openbare
vermakelijkheden, allereerst Brielle op den lsten,
te Vlissingen op den 6den April, en vervolgens
in andere steden, welke in den loop van dat
jaar het Spaansche juk hadden afgeschud, als te
Veere op den 3deu en te Enkhuizen op den 21sten
Mei, en, om met van meer andere in Zeeland,
in Noord- en Zuid-Holland en in andere gewesten
gelegene plaatsen te gewagen, te Dordrecht op
den 23steu Juni daaraanvolgende. Drt verhaal is
hier en daar doorweven met gepaste aanhalingen
uit oudere eu latere dichtstukken en leestliederen,
en gaat gepaard (ook in ettelijke daaraan toe
gewijde korte aanteekeningen) met aanwijzing
van de historische gedenkschriften, welke men
over het een en ander nader kan raadplegen.
„Moge" dus besluit de schrijver „de in
1772 zoo vaak herhaalde wenschdat Neêrlauds
volk een volk van broeders moge zijn, doo>'liefde
en eendracht verbonden, hare vervulling erlan
gen! het oogeublik welhaast geboren worden,
dat Roomschen eu Protestanten hunne onder
linge veten vergeten, vergeten wat een nood
wendig gevolg der omwenteling moest zijn, en
alleen de herinnering blijven, dat den eersten
April 1572 de grondslag der vrijheid gelegd werd,
en allen, die het wel met het vaderland meen
denzich toen verheugden. Mocht het jubeljaar
1772 het jubeljaar 1872 niet beschamen het aan
staande jubelfeest een feest zijn, waaraan geheel
Nederland deel neemt, en de bede „O God!
bescherm ons Vaderland" uit aller harten, van
aller tongen opgaan 1"
Wal kan een volgende eeutv niet geven,
Zoo de eendracht kroont hel Vaderland I"
Eehe eenvoudige aankondiging als deze moge
volstaan om dit welgeschreven en in meer dan
één opzigt belangrijke en lezenswaardige stukje,
voor sleclus vij/tig cent verkrijgbaar aan onze
stad- en landgenooteu algemeen bekend te ma
ken en ruimschoots aan te bevelen.
Z. M. de Koning heeft ingeteekend op den
tweeden jaargang van de Gids in het Plantenrijk,
tijdschrift voor Tuinbouw eu Plantkunde, hetwelk
onder redactie der heeren Becker, Scalongue en
Micbell, bloemisten te 's-Gravenhage, bij de uitge
vers Scheltema Holkema te Amsterdam ver
schijnt.
Naar wij vernemen, heeft het classikaal be
stuur van Dordrecht, in zake het geschil betref
fende het beroepingswerk te Gorinchem, uit
overweging dat de stemmen op den heer Cohen
Stuart, pred. bij de Remonstrantsche Broeder
schap, als niet behoorlijk uitgebrachte gerekend
moeten worden en alzoo, evenals het blanco briefje,
van het getal der uitgebrachte stemmen moeten
worden afgetrokken beslist, dat de heer
C. van der Horst, pred. te Zevenhuizen, dotr
de volstrekte meerderheid der behoorlijk uitgj-
brachte stemmen beroepen is, en mitsdien dtn
kerkeraad aangeschreven, den beroepsbrief atn
ds. van der Horst te zenden. (Gr. VV.)
De Debating-Society Vooruitgang zal een buiter
gewone vergadering houden op Vrijdag 16 Fetr.
e. k., waarin de heer Dr. Ten Brink van 's-Gra
venhage zal verdedigen de stelling „De waarach
tige kunstenaar behoort noch voor het idealisme
noch voor de realisme partij te kiezen."
Het Centraal bestuur van het Algemeen Ne-
dcrlaudsch Werkliedenverbond, opgetreden ten
gevolge van de besluiten der vergaderingeu, op
29 en 30 October 11. te Utrecht gehouden, heeft
thans aan alle vak- en arbeiders-vereenigingen
in Nederland de uitnoodiging gericht, zich rij
het Verbond aan te sluiten.
„De beginselen van dat verbond," zegt de cir
culaire, „zijn geen andere dan die, welke de
meerderheid wenscht uit te voeren, voor zoover
zij, met orde en biunen de perken onzer stail-
regeling en vyetgeving zijn te verkrijgen. Art 1
tot 10 van het algemeen reglement bevat hier-1
omtrent, ofschoon een onvolledig toch duidelijk
program."
De vereenigingen, welke thans reeds tot het
verbond zijn toegetreden, zijn de volgende: Rot-
terdamsch Werkliedenverbond, met 100 leden;
Amsterdamsche timmerliedenvereeniging: Concor
dia Inter Nos, met 275 ledenAmsterdamsche metse-
laarsvereeuigiugDoor Eendracht Saamgebracht, met
200 leden; Amsterd. scheepstimmerliedenvereeni-
ging: Eendracht, met 250 leden; Amsterd. behau-
gersvereeniging: Onderling Eensgezind, met 80 leden;
Rotterd. schildersvereenigingSchoonheid, met
100 leden; Amsterd. meubelmakersvereeniging
Amslels Eendracht, met 380 leden; Amsterd.schil
dersvereeniging Vooruitgang zij ons doel, met 200
leden; Amsterd. typographische vereeniging Voor
zorg en Genoegen, met 200 leden; Amsterd. schui-
tenvoerdersvereenigiugEendracht maakt Macht,
met 200 leden. Te zamen plus minus 2000 leden.
Het genootschap Demosthenes te Deventer is
voornemens het feest van 1 April luisterrijk te
vieren, en de voorzitter heeft voor die gelegen
heid een volksdrama geschreven niet den titel
Jan Pietersz. Koppestok, de wakkere veerman op
Rozenburg.
Bij den boekhandelaar M. J. Visser te 's-Gra
venhage, is verschenen een Mail-gids, welke de
datums eer verzending aangeeft van de brieven
voor Oost-en VVest-Indie, Engelsch Indië, China,
Japan enz. Deze onmisbare handwijzer voor al
len die met die landen in betrekking staan is
voor slechts 10 ets. verkrijgbaar gesteld.
Voor den nieuwen cursus van de Militaire
Academie te Breda, welke in September zal ge
opend worden, zijn 101 plaatsen open, en heb
ben slechts 27 candidaten zich aangeboden.
Een grondkaart en verdere stukkeu betreflende
onteigening voor den Ooster-spoorweg, zooveel
aangaat het gedeelte van Amersfoort naar Zut-
fen, zijn op de gemeente-secretarie van Amersfoort
neergelegd, ter inzage van de betrokken eige
naars. De geprojecteerde lijn loopt langs den
ceutraal-spoorweg, door het huis vau Jhr. Bosch
van Drakenstein, huurder de heer van Coehoorn,
langs de wouing van de Wed.Goldewijk en door
het huis van baron van Boetzelaar. D.)
De uitschrijvers van de prijsvraag: „Kan Ne
derland met hoop op goed gevolg zelfs tegen een
overmachtigeu vijand verdedigd worden, en welke
zijn de middelen daarioe noodig," willen aan
de schrijvers van twee der ingekomen antwoor
den overeenkomstig 't advies der jury, een hono
rarium toekennen, mits zij afstand doen van hun
handschriften.
Wij vernemen, dat het voornemen bestaat, om
de twee stukken, zoo de schrijvers met het aan
bod genoegen nemen, gezamenlijk uit te geven
en dat, zoo mogelijk, aan ieder die op 't oogen-
blik der uitgave lid is van die vereeniging, een
exemplaar daarvan zal worden aangebodenter
wijl het boek tegen een uiterst billijken prijs in
den handel zal worden gebracht. UD.)
De Arnh. Ct. meent, dat wij afstand van de
Guineesche Kust hebben gedaan, niet omdat wij
de Kust niet langer behouden en exploiteeren
konden, maar omdat wij er den moed niet voor
hadden, omdat wij te traag en te vadsig waren.
Met het straatgeschreeuw tegen de Regeering,
die dezen afstand deed, aangeheven, kan de Arnh.
Ct. niet instemmen. Zoo als de zaken thans ston
den, zou elke Regeering tot dit besluit hebben
moeten komen. Die afstand heeft slechts gecon
stateerd hetgeen lang uit de ziekteverschijnselen
was op te maken, dat de Nederlaudsche natie
óf de waardij harer Afrikaansche bezittingen
niet inzag, óf de geestkracht miste om hare rijk
dommen, ten gunste van het moederland, te ont
ginnen. Indien deze vei slapping van geestkracht
blijlt aanhouden, is onze afstand van de Kust
slechts het begin van de slooping van Nederland
als koloniale mogendheid. Om dezelfde redenen
en op dezelfde gronden als voor het afstaan van
Guinea werden aangevoerd, kan men tot het
afstaan van Curapao, van Suriname, van Borneo,
Celebes, de Molukken, Sumatra, en eindelijk van
Java besluiten. Toch is Nederland nóg eene groote
koloniale mogenheid, die, wanneer het de rijke
hulpbronnen zijner koloniën te ontginnen en te
exploiteeren weet, eene macht kan zijn in eu
buiten Europa. Maar wij moeten dan ook de
kracht, die in de koloniën zeiven ligt, ontwik
kelen. Dat Nederland in de behoeften zijner ko
loniën zou moeten voorzien, is evenzeer eene
dwaasheid als dat alles uit de koloniën naar
Nederland zou moeten terugkeeren. De kunst
om koloniën te verliezen hebben wij, helaasI
geleerd. De Arnh. Cour, wil, dat wij thans ook
eens beproeven zullen de kunst te feeren om
koloniën niet enkel te behouden, maar er ook
welvarende en krachtige Rijken van te maken.
Een Scheveniugsche vischschuit, stuurman B.
de Ruiter, heeft verleden Zondag, acht uren be-
noordeu Texel, gepraaid hel driemaslsclup Kan-
danghuuer, gezagvoerder W. Zeelt. Alles wel auu
boord.
Volgens de Haagsche correspondentie der In-
dépendance zou den 19déu Januari een kinder
diefstal te Haarlem hebben plaats gehad. Het
kind, van Protestantsche ouders, welks vader
gestorven was, zou in eene Katholieke instelling
gebracht zijn, van waar het op last van de jus
titie was teruggehaald.
De Dortsche Courant meldt:
Donderdag avond is te Slied recht andermaal
eene poging tot brandstichting beproefd. Door
voorbijgangers werd namelijk eene brandende
doove kool met petroleum besmeerd, bemerkt
onder bet rieten dak der arbeiderswoning en
schuur van L. Vermey. Door de tijdige ontdek
king en den gevallen regen, waardoor het dak
natuurlijk nat was, is gelukkig grooter onheil
voorkomeu. Dit is reeds de zesde ol zevende maal
sedert nieuwejaar, dat er in die gemeente brand
plaats had. Aan kwaadwilligheid valt derhalve
niet te twijfelen en, naar men verneemt, is deze
week door de justitie eene dienstbode gearresteerd
in die gemeente, verdacht als medeplichtig aan
die brandstichting. Te oordeelen evenwel naar
het volgende vierregelig versje, dat men gevonden
heeft op een der plaatsen van brandstichting,
zouden de onverlaten ten getale van acht zijn
„We bennen met zen achten,
Je kan ons eiken nacht verwachten,
En als het branden is gedaan
Dan vangen we met moorden aan."
Dezer dagen is te Parijs aangekomen een zan
geres van het negerras, die op Cuba als //de zwarte
Patti" gedoopt is. Zij bezit een bewonderens
waardige stem, die een buitengewoneu omvang
en buigzaamheid heeft. De „zwarte Patti" zal
wegens haar gelaatskleur niet op bet tooneel
kunnen verschijnen, en zich tot concerten moeten
bepalen. Haar type is die van het Afrikaansche
ras: stompe en platte neus, breede lippen en
schitterend witte tanden.
Door G. van Egmond, te Haarlem, is in den
morgen van 30 Jan. jl. in den brievenbus aan
het postkantoor aldaar gestoken een brief, ge
adresseerd aau „Mr. J. L. Melchers, hofplein te
Rotterdam," inhoudende een bankbiljet van [60,
gemerkt K. 599 een muntbiljet van 10, gemerkt
N°. 845 B. G., en een coupon ad 7.425, 3 pCt.
Nat. Werk. Schuld, dd. 1 Sept. 1871 (Wed. Tjeenk).
Deze brief is niet aau den geadresseerde ge
worden. De officier van justitie te Haarlem ver
zoekt opsporing, aanhouding eu bericht.
Volgens opgave van den officier van justitie
te Leeuwarden, is den lBden Januari jl. des
voormiddags te 1 uur, door mej. Van der Veen
aldaar in de bus in de Peperstraat gestoken een
brief, met adres: „Utrecht, madame Al. E. v. d.
Veen, née Lage, Kapelstraat," inhoudende: 1
bankbiljet a f 60, N°. 5449, en 2 muntbiljetten
a f 10, N°. 449 eu 125. Deze brief is niet aan
zijn adres bezorgd. De officier van justitie voor
noemd verzoekt opsporing, aanhouding en bericht.
Voor het herstellen vau een steenen trap, die
van een gebouw naar ecu tuin leidde, bezigde
een Fransch metselaar portland-cement, vermengd
inet vijlsel van geslagen en gegoten ijzer en fijn
ijzerdraaisel, in plaats van z ind. Het gevolg hier
van was, dat de Versteende massa zóo hard werd,
dat zij met geen hamer kou worden stuk geslagen
en men er met een pikhouweel niet in kon komen.
Z. AI. heeft met ingang van 1 Maart aan J. C.
de Leeuw, op zijn verzoek, eervol ontslag ver
leend als burgemeester der gemeente AnnaPau-
lowna, en in zijne plaats benoemd C. E. Perk.
Z. M. heeft H. Visscher benoemd tot burgem.
der gemeente Olden markt, onder toekenning van
een eervol ontslag als burgemeester der gen,
Vledder.
Z. M. heeft den heer SV. Sinclair erkei
consul vau Siaui te Batavia.
Z. M. heeft aan J. H. L. Vader, op zijn ver
eervol ontslag verleend als plaatsverv. kaï
te Cortgene.
Z. M. heeft aan Mr. M. van Heioma, ot
verzoek, eervol ontslag verleend als lid vj
college van regenten over het huis van au,'
Sneek en benoemd tot lid van genoemd ct
Mr. J. J. Bolmann, president der arrond...
bank te Sneek.
BINNENLAND.
'Ij Ti
zich
vraag
f 300
heer
ter s
genoe
Oo:
zich i
vluoh
wone
ware
door
dag.
richt
1 Ki
we s
schot
daarl
nabij
De d
maal
pen,
baar
neme
overv
ontvl
nage
het
laat
slact
vern
bezi
W
alhit
rech
gent
leen,
geldi
en f
verd
Zt
Amsterdam, 9 Februari. De arrond.-rees:
heeft hedenmorgen uitspraak gedaan in de
van den heer B. J. F. Bahlmann tegen ij
nen, de heeren H. A. en J. W. Bahlman.j,,
eischer is zijn vordering, strekkende tot
ding der op 13 Juli 187Ü tusschen partijs,
gegane vennootschap ontzegd, met bepa:
daar het geldt een zaak tusschen vader
deren, die geacht moeten worden éen b
hebben, iedere partij haar kosten zal dra
Amsterdam, 10 Februari. Heden w.erd
vergadering der Amsterdamsche kana:
schappij gehoudeD. Er was vertegen woord. te j,
kapitaal van f 1,487.000. Het voorgestelde la gelul
plan ten bedrage van 5ü millioen werd i
gemeene stemmen aangenomen.
's-Gravenhage, 10 Februari. De Commis
oprichting van een ambachtsschool alhier out
nog steeds velerlei blijken van belangsu
zoowel vanwege het Vorstelijk Huisals va;
de ingezetenen. Ruime bijdragen en inschrij:
zijn reeds bij haar ingekomen en naar tr
nemeD, heeft Z. K. H. Prins Frederik ten b;
van de inrichting der ambachtsschool vot
som van f500 ingeschreven en totinstandb
dier school een jaarlijksche bijdrage vat
toegezegd.
Hedenuamiddag werd alhier in ii
briek van de heeren L. J. Enthoven ec
onder zeer zorgvuldige eu behoedzame lei
het circa 10 voet hooge standbeeld van Boei
(zonder het hoofd, dat afzonderlijk is bew
gegoten.
's-Gravenhage, 12 Februari. Gisteren ore
alhier in bijkans 76jarigeu ouderdom dt
Carel van Leeuwen, zeker een der oudste;
genwoordigers van het vak der boekdiui
hier te lande. Reeds als knaap en j
gezel was hij werkzaam ter drukkerij m
heer Vosmaer, in 'i begin dezer eeuw alb
staande; eu als een bijzonderheid met de
van 1813 in verband staande, mag worè
meld, dat het van Leeuwen was, die o.
die drukkerij de bekende vliegende blaadje:
die bij duizende werden verspreid en dieuz:'
tot opwekking en edele leidiDg van dep t.
geest hebben bijgedragen blaadjes in diet
ten en bondigen stijl geschreven, waario
spoedig deh stijl van van Hogendorp herkt
Met levendig vaderlandsch gevoel herdacl
grijze van Leeuwen dien en anderen vader,
schen arbeid in zijn vak, waaronder ook d-.
ste proclamatie.van geuielden tijd behoorde,
zetten waarvan een bijzonder vertrouwen
jeugdigen van Leeuwen werd gesteld. Hij bet'
straks ook tot de verdedigers des lands
mocht dau ook als lid der vereeniging: hetZ
ren Kruis, het jubilé van Neêrlandsch herrij:"
in 1863, helpen medevieren. Na 1815 weti
letterzetter ter Algemeene Landsdrukkerij ei
1832 meesterknecht ter drukkerij eerst vau
heer Schenkel, sedert van Gebrs. Belinlaute,
welk etabhsement hij in genoemde betrek
veertig jaren lang eu tot genoegzaam in den
sten tijd onbezweken werkzaam is geweesi
mocht voorloopig reeds het gouden eern^
vaQ zijn typografischen werkkring, gelijk
zijn huwelijk vieren en menig bewijs vant
deering van patronen en vrienden ondervit
Als beoefenaar van zijn vak, muntte hij
degelijkheid uit; en behoorde hij zeker int;
tijd tot een der vlugste en soliedste werklid
de liefde voor zijn vak begaf hem nooit. In
huiselijken kring was hij velen een zorgzt:
vaderlijken vriend en raadsman. Zijne wedt
kinderen en kleinkinderen zullen zijn verlies
ook beseffen, gelijk zoo menigeen, met wiet
rechtschapen van Leeuwen van jaren her in
trekking stond.
Zuid-Beierland, 10 Februari. GistereDftfi
te ruim 6 uren, brak bij den landbouwer
Hoek, aan den Schenkeldijk, onder deze
meente, een hevige brand uit, welke in wei
oogenblikken zulk eene uitbreiding kreeg,
huis en schuur weldra in lichtelaaie vlam
den en er aan geen blusschen of reddeD te
ken viel. Twee paarden, 6 koeien en 2 gc
zijn in de vlammen omgekomen, terwijl ge'
de inboedel, het bouw- en melkgereedscbap,
nevens koren en hooi, ja alles eene prom
vlam geworden is. Naar men verneemt W8S'
les geassureerd. De oorzaak van den brat"
onbekend.
