Dinsdag 13 Februari. N0. 3685. a A». 1872. DAGBLAD. bevalier. '4.25 a; w_ Daiïeal stuks 20»tnfc '6 PRIJS DEZER COURANT. Voor Loiden per 3 maanden3.00. Franco per post3.85 Afzonderlijke Nommers0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zen- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DER ADVERTKNTIKN. Voor iederen regel0.15. Grootere letten naar de plaatsruimte die xij beslaan. Hao-^ agere) taka i flikt öb STADS-BERICHT EN. >8.00 a.l. ï.r s. 5 t v| taljeJ HER-IJK. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN, Gezien het besluit van Gedeputeerde Staten der provincie Zuid-Holland, van den 9den Januarij 11., n°. 11 Provinciaalblad n°. 3), houdende bepaling van de tijdstippen van den her-ijk der maten en ge- wigten in de verschillende gemeenten in deze pro vincie, voor het jaar 1872 Herinneren den ingezetenen dezer gemeente hunne verpligting, overeenkomstig art. 15, lett. a, der Wet van den 7den April 1369 (Staatsblad n°. 57), tot het doen her-ijken van alle reeds in gebruik zijnde maten, gewigten en weegwerktuigen, onder mededeeling dat daartoe door den ijker zitting wordt gehouden in hot lokaal van den ijk, op de Aalmarkt, naast de Gemeente- Apotheek, en wel: voor wijk V, op 13, 14 en 15 February, telken dage van des morgens 9 tot des namiddags 3 uren; Eindelijk wordt ter kennis van de belanghebbenden gebragt, dat volgens besluit van den Minister van Staat en van Binnenlandsche Zaken, van den 6den December 1871, n". 201 (12de afd.), de letter D, in den gewonen drukvorm, schuin gesteld, bestemd is tot jaarletter zoowel van den ijk als van den her-ijk. Eu geschiedt hiervan openbare kennisgeving door aanplakking en door plaatsing in de Leidsche Courant. Burgemeester en Wethouders voornoemd, v. D. BRANDELER, Burgemeester, v. PUTTKAMMER, Secretaris. Leiden, 17 Januarij 1872. LOTING VOOR DE NATIONALE MILITIE. BURGEMEESTER EN WETHOUDERS van LEIDEN, Gezien het besluit van den Commissaris des Ko- nings in deze provincie, van den 18den Januarij 1872, A n°. 373 (2de afd.), Provinciaalblad N°. 9, houdende regeling van de Loting voor de Nationale Mi litie) Gelet op de bepalingen der Wet van den 19den Augustus 1861 Staatsblad N°. 72), alsook op die van Zijner Majesteits besluit van den 8sten Mei 1862 Staatsblad N°. 46); Doen te wetendat de Loting der in het vorig jaar binnen deze gemeente voor de Nationale Militie 'ingeschrevenen, en alzoo voor hen die geboren zijn in het jaar 1852, zal geschieden in een der ver- - trekken van het Raadhuis, op Dingsdag, Woensdag en Donderdag den 13den, 14den en lbden February -aanstaande, telkens des morgens te negen uren; - dat deze loting in eene alphabetische volgorde der namen van de ingeschrevenen zal plaats hebben, -en wel op Dingsdag den 13den Februarij 1872, "voor de ingeschrevenen, wier familienaam begint met -de letter X tot en met de letter H, op Woensdag den 14den Februarij 1872, voor de ingeschrevenen, wier familienaam begint met de letter 1 tot en met de letter P, en op Donderdag den 15den Februarij 1872, voor de ingeschrevenen, wier familienaam begint met "de letter B tot en met de letter Z. Voorts, dat bij art. 33 der Wet is bepaald dat "voor den ingeschrevene, die niet is opgekomen, het nummer kan getrokken worden door zijn vader, moe der of voogd, terwijl, is ook deze niet opgekomen, alsdan het trekken geschiedt door den Burgemeester of het lid van den Raad der gemeente, waardelote- linc is ingeschreven; dat ingevolge art. 34 de opgekomen ingeschrevene, dadelijk na het trekken van zyn nommer, de redenen van vrijstelling opgeeft, die hij meent te hebben. Hetopgeven van deze redenen kan door zijn va- der, moeder of voogd geschieden, zoo deze legen* .woordig en de ingeschrevene niet opgekomen is. Wijders, dat tot bet opmaken der getuigschriften vermeld bij art. 53, tot het bekomen van vrijstelling i 187L weëen8 broederdienst of op grond van te zijn eenige a Bj, wettige zoon (welke getuigschriften worden afgege- eten I ven °P getuigenis van twee bij den Burgemeester bekende en te goeder naam en faam staande ingeze- tenen, die zich ieder voor de waarheid van het daarbij verklaarde, door mede-onderteekening, verantwoorde- ®^lljk stellen), de gelegenheid bestaat ter Secretarie y dezer gemeente, op Vrijdag en Zaturdag den 16den 1 en 17den Februarij aanstaande, tusschen 's voor- middags tien en 's namiddags drie oren. Burgemeester en Wethouders voornoemd, utml' al> i T' D' BRANDELER, Burgemeester, i. pa v. PUTTKAMMER, Secretaris, ■bon. Leiden, 31 Januari) 1872. fl. lis >rl, 0 k;a' Lelden, 12 Februari. Aangaande de Brielscbe feestviering ontvingen wy heden het volgende schryven: -> Wel mocht ik verleden week zeggen dat de 12 »r- oppositie zou voortduren. Hog is geene verzoeDing Vottsi*'0' s'an(' Bekomen tusschen de hoofdcommissie de Utrechtsche heeren. De Kleine Courant was Jtooiigoed ingelicht, het Dagblad (6 Febr.) niet. De ^hoofdcommissie handhaaft 't monument, dat zij Hjjtf"1'6' BBD de natie heeft opgedrongen, zooals een ntender in de Kleine Courant beweerde. Terecht vordt dit betoogd door den Brielschen corres pondent van de N. R. C. (8 Febr.) Toen aan het nonument niet de algemeene sympathie te beurt viel, verklaarde de hoofdcommissie zich ook be reid, giften aan te nemen voor de eene nuttige inrichting, doch liet haar monument niet varen. Zou zij dat nu moeten doen ter wille van eenige Utrechtsche heeren, die de „onbeleefdheid" (Arnh. Courant 10 Febr.) hebben zich tot tweede hoofd commissie te proclameeren P Immers neen! Al mocht 't Utrechtsch Dagblad (6 Febr.) het besluit nog zoo betreuren, ik schaar mij hierin geheel aan de zijde der hoofdcommissie. Doch wat moet er nu gebeuren p De Utrechtsche heeren hebben aanvankelijk veel succes (Ulr. Dag blad 5 Febr.) zij hebben reeds 10,000 ingezameld; waaronder ƒ1000 van den Koning en ƒ5 van Dr. Nuyens (over de andere ingekomen bijdragen spreek ik niet; ik geef u wel verslag van hetgeen de hoofdcommissie heeft ontvangen, maar niet van hetgeen zij hebben ontvangen). Te Haarlem heeft de subcommissie zich verklaard voor 't asyl, doch zij zal ook giften aannemen voor het monument; te Haarlemmermeer is eene subcommissie ge vormd, bepaald voor 't asyl en voor locale feest viering; de Arnh. Courant (9 Febr.) echter wil geene giften voor 't asyl inzamelen, omdat zij dan in de werkzaamheden zou treden van de Arn- hemsche subcommissie. De Utrechtsche heeren maken zelf bekend, dat de onderhande'ingen //nog niet tot het gewenschte resultaat geleid hebben" en gaan voort met inzamelen. Nu is het Vaderland (9 Febr.) van oordeel, dat zij de inge zamelde gelden aan de hoofdcommissie moeten geven. En dat zal ook de eenige weg zijn, want anders zouden er twee Invaliedenhuizen verrij zen. Maar toch het wordt zeer juist door het Dagblad (10 Febr.) opgemerkt op 1 April zal de Koning den eersten steen komen leggen, vol gens belofte, van 't asyl en waarschijnlijk ook van 't monument. De Brielsche commissie toch heeft dit gevraagd. En Z. M. zal dat verzoek niet kunnen afslaan. Welk een grenzenlooze verwarring zal dat geven Wat wonder is het toch, dat de heer J. H. van Leunep, die deze week weêr twee artikeltjes in 't Utr. Dagblad (6 en 9 Febr.) heeft geschreven en zoo warm de partij voor de Utrechtsche com missie opvat, geen lid is van die commissie. Ik kan evenmin als een inzender in 't Utr. Dagblad dat begrijpen. Hij toch de heer van Lennep n.l. en niet de inzender is de ontwerper van 't plan. Welk een andere houding wordt nu door de ultramoDtauen aangenomen! Dr. Nuyens heeft in Handelsblad 't voorbeeld vau de Tijd gevolgd. Hij wil ook feestvieren, wanneer men die be- teekenis aan 't feest geeft, dat „wij Nederlanders allen onze vrijheid en onafhankelijkheid bemin nen en zullen verdedigen tegen wien ook; dat wij allen ons om een geëerbiedigd nationaal Vorstenhuis willen 6charen." Dat is echter de beteekenis niet. De Nederlandsche pers heeft dit telkens aangetoond. Alleen het Handelsblad ver heugt zich over de bekeering van Nuyens. De Kleine Cour. (9 Februari) zeide, dat die bekeering is „een geheimzinnige tour de force van zeer quaestieus allooi;" het Vaii. (7, 9 en 12 Februari) keurde haar af eu zeide: „Die op 1 Ap il feesl- viert eu toch April 1572 als een ramp be schouwt, is het hooge woord moet er uit een huichelaar"; de Arnh. Cour. (8 Februari) wil een echt Geuzenfeest. Ook de N. R. C, die eerst zoo ingenomen was (6 en 7 Februari) met de toenadering der ultrauiontaneo, zegt nu (het is zeer inconsequent, zooals door 't Vad. van beden beweerd wordt), dat zij niet zoo gesteld is op het gezelschap van Nuyens en de Tijd op 1 April en wat (10 Feb.) de houding der ultramontanen zoo op, dat „men is teruggedeinsd voor den weerzin, dien men bij de Katholieke bevolking ontmoette." Dit laat ste is welwaar: te Zwolle, 's-Hertogenbosch en Breda b. v. is ook veel door de Katholieken ge- teekend. Evenals de Arnh. Courant van heden en de heer van Limburg Brouwer in den Spectator zie ik in de verklaring van Nuyens eene restrictio mentalis. Wat dat beteekent, is ons zoo meesterlijk door Pascal in zijne Provinciales geschetst en wij zien er hier een treffend voerbeeld van. De heer Nuyens wil wel mee feest vieren, mits het echte Genzenfeest in een soort Oranjefeest gemetamor- phoseerd worde! Zulke medewerkers hebben wij niet noodig; zulk een steun kunnen wij ontberen. Hoeveel mannelijker, hoeveel flinker is daarbij vergeleken het gedrag van Thijm die in 't Handelsblad geheel hij zijne verklaringen blijft volharden. Werkelijk, de ultramontaansche partij en daaronder de schrijver van de Geschiedenis der Nederlandsche be roerten kan geen feest vieren ter herinnering tan feiten, waartegen zij zoo krachtig protest heeft aangeteekend. Even als't Vaderland (9 Febr.) zou ik echter wenschen, dat de heer Tbijm ook niet de concessie deed, om een museum van oudheden „ter herinnering" van 1 April 1572 te willen oprichten. Ter loops wijs ik hier op de plaat van den Spectator (n°, 6); en 't artikel „De Zwarte Inter nationale miskend" in Uilenspiegel en de weer legging der historische beschouwingen van den heer Thijm in de Arh. Cour. (9 Febr.) Met een enkel woord wil ik nu de andere plannen nagaan en de nieuwe plannen, zonder daarover een oordeel uit te spreken. De democraten van Amsterdam hebben zich in de Arnh. Cour. (8 Febr.) trachten te verdedigen, en worden, even als 't Algemeen Dagblad in datzelfde nommer beantwoord. De Provinciale Friesche Werklieden-Vereeniging was niet met hun plan ingenomen -. 1°. vond zij het algemeen stemrecht afkeurenswaardig en 2". de onderteekenaars, die voor volksregeering zijD, en dus de bestaande orde willen omverwerpen, betuigen huD liefde voor 't huis van Oranje en ziju derhalve laffe vleiers. De heer Nieuwen- huis (Arnh. Cour. 6 Febr.) wil een tempel des roems oprichten en geeft daarvoor een geheel plan aan. Mevrouw Storm van der Chijs wil een lichttoren op 't asyl en dit ook toegankelijk stellen voor vrouwen van matrozen. De Arnh. Cour. (10 Febr.) vraagt of men er dan ook geen kin deren in zou opnemen. Een inzender in de Arnh. Cour. (10 Febr.) wil in Den Briel eene brug bouwen. Mocht dit dan ook de „brug tus schen de uiteenloopende feestplannen zijn" zegt het Dagblad (12 Febr.) Een inzender in 't Handelsblad zegt, dat er eerst op den 13den April feest gevierd kan worden, omdat in 1572 de Gregoriaansche tijdrekening nog niet was ingevoerd en dit een verschil oplevert vau 13 dagen. Nog juister zou ziju 11 April. De locale feestvieriug is vrij algemeen. Te Almelo zal zij bestaan in een volksfeest; te Lex- mond in een uitdeeling van prijzen aan de schooljeugd. Te Deventer wordt dour't gezelschap Demosthenes de dag luisterrijk herdacht; te Zaan dam zullen de leeriiDgen der Hoogere Burger school eene uitvoering geven. Te Krimpen a/d. Lek en in Duiveland en Schouwen zijn reeds comuiissiën benoemd. Te Kampen daarentegen zal 't feest niet locaal gevierd worden. Over de feestviering te Brielle hoop ik u de volgende week meer te kunnen mededeelen. Zij mag zich bijzonder in de sympathie der Brielsche schoonen verheugen. Ik meldde u reeds, dat de dames een vaandel maken voor den optocht; dat onder de dienstmeisjes een lijst had gecirculeerd en nu hebben twee loodsuieisjes eeue lijst laten circuleeren, waarop voor 54 is ge- teekend Door de subcommissie te Arnhem is minstens ƒ700 toegezegd; te Wisoh is reeds 75 ingezameld. Van de subcommissiën en correspnndentschappen is ingekomen: Krimpen ƒ71,20 (waaronder voor eeue nuttige inrichting ƒ24,50); Ouddorp ƒ14,90; Woubrugge ƒ7; Ueinenoord 57,455 (waaronder van de schoolkiuderen ƒ3,45'); Mijnsheerenland ƒ42,70; Zwartewaal ƒ23,05 de Lemmer 33; Breda 850Ginneken ƒ116; Kampen 274 (nuttige inrichting 213,50); Goedereede 36,15; Woerden f 41,66; Dordrecht 340; Barendrechl 102,45; Franeker 37,89' Geervliet 65,50; Den Bosch 275 Gouda 181,35; Den Haag 2000; Waddinxveen 249,25 (uuttige in richting 120); Krimpen a/d. IJsel 50,45; Zoe- terwoude 46,12; Hattem ƒ6; Zierikzee 73,75; Sommelsdijk ƒ31,68Goudswaard 11,50 ;Nieuw- Beierland 5,25; Nienwhelvoet 55; Aspereu ƒ14,50; Middelburg 9; Nieuwleuseü 9.06; Winterswijk 23; Ouderkerk a/d. IJsel 128,60 voor 't monument en 12,50 voor een Oranje- Nassau-vveeshuis volgens 't plan van den heer Bernhardi; Oud-Beierland 22,26; Oldebroek 18 eu Krimpen a/d. Lek 150. Verder van de Weerbaarsheids-Vereeniging Prins Hendrik der Nederlanden 3,44'; van de Nederlanders te Pau 100; van de Vereeniging tot landverbetering op Rozenburg 50; de schoolkinderen te Ab- benbroek ƒ4,30; aau verschillende giften 149,92. Zooals reeds vermeld is, de Koning heeft f 1000 gegeven. Nog voortdurend neemt het getal der subcom missiën toe. Er zijn 5 opgericht: te Almelo, Brouwershaven, Drimmelen, Lexmond en Tiel. In 't geheel zijn er dus 159 Subcommissiën en 21 correspondentschappen (ten gevolge eener druk fout in mijne derde correspondentie was dit laatste getal telkens verkeerd opgegeven). Eindelijk wijs ik op: De beoordeeling van het feestlied, de Water geuzen onder Neerlands volk in De Zweep van 4 Febr. de brochures van den heer Koelman, De Aes- Ihestiek en hel Monument te Brielle en van den heer Westerwoudt, Een woord aan mijne geloofsgenooten over een nationaal feest ter herinnering aan ie laatste 300 jaren 1572. Historisch-Romantisch verhaal door den schrijver van Machteld;" Jan Pietersz Koppeslok (lees: Koppelstok) ie wakkere veerman op Rozenburg, een volksdrama; 't hoofdartikel van 't Vaderland van heden en de artikelen van de heeren Piekema en R. in de Arnh. Cour. van 9 en 12 Februari. Zaterdag-morgen tusschen tien en elf uren viel een jongen in het Levendaal. Johanna van Eyk, huisvrouw van Jonas Kasteele, sprong hem na en redde hem. Dit is reeds de zevende maat dat zij zich op die wijze verdienstelijk maakt. Dr. C. Klug heeft ook te Arnhem voorstellin gen gegeven met het photo eleclrische mitkroskoop met de eerste diamants-linsen. De eerste voorstelling was voor heeren en dames en met de overwinst daarvan werd de tweede voor den handwerks- stand gratis gegeven. Iets dergelijks zou dunkt ons voor deze stad ook wel aan te bevelen zijn. Er is misschien wel een accoord te sluiten met Dr. Klug, waardoor aan handwerkslieden de ge legenheid zoo worden aangeboden tot een nut tige en aangename avonduitspanning. Met genoegen vernemen wij, dat de zangver- eeniging Caecilia de heeren A. J. Wetrens en B. J. de Goey het eerelidmaatschap heeft aangeboden en deze heeren het welwillend aangenomen heb ben. Het streven dier vereeniging, om met de muziekgezelschappen dezer stad en inzonderheid met de Leidsche Zangvereeniging, in goede ver standhouding te staan, kenmerkt zich recht dui delijk door den Directeur der Leidsche Zangver- oenigiDg en der andere corporatiën, uit erkentenis en hoogachting, het lidmaatschap aan te bieden. De heer Wetrens heeft de vereeniging Caecilia steeds welwillend ter zijde gestaan en stelt in haar welslagen veel belang. Onze lezers zullen voorzeker opgemerkt heb- beD dat voor de Opera-voorstelling op a. s. Vrij dag het Bureau ter bespreking van plaatsen drie dagen geopend is; naar wij met zekerheid ver nemen, zal dit voortaan bij elke Opera-voorstel ling, hetzij Fransche of Duitsche, het geval zijn; wij vestigen daarop de aandacht, omdat men ons medegedeeld heeft, dat deze maatregel ge nomen is, om, wanneer het blijkeD mocht dat den tweeden dag bij het sluiten van het Bureau geen genoegzame plaatsen genomen zijn, alsdan nog intijds de voorstellingen te kunnen uitstel len, om de vele kosten, welke in den regel aan deze voorstellingen verbonden zijü, te besparen. Aan de orde van den dag is thans in onze Dagbladen en Tijdschriften de tegen den lsten April aanstaande voorgenomen feestviering ter driehonderdjarige gedachtenis van de inneming van den Briel door de Watergeuzen in 1572. Wordt die feestviering van de eeDe zijde sterk aange vochten eu veroordeeld, van de andere luide aan geprezen en toegejuicht; beschouwd als de aan vankelijk welgeslaagde poging tot Nederlands verlossing uit vreemde overheersching en dwin gelandij en als de grondslag van onze Staats- en Godsdienstvrijheid, heeft de gebeurtenis, aan wier herdenking ze is toegewijd, niets, waarin niet alle Nederlanders, zonder onderscheid van par tijen en gezindheden, zich zouden kunnen en mogen verheugen, om de herinnering er van met meerdere of mindere plechtigheid en luister onder ouze tegenwoordige land- en tijdgenooten te her roepen en te verlevendigen. Ten einde daartoe van zijne zijde mede te werken en zulk een echt nationaal doel te bevorderen, heeft onze verdienste lijke land- en stadgenoot Dr. G. D. J. Schotel het

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1872 | | pagina 1