op gewelddadige wijze het leven verloren had waartoe veel bijdroeg dat hij verkeering had aan geknoopt met een meisje, waarop ook een ander een goed oog geslagen had, doch de zaak bleef in 't duister gehuld. De vorige week echter be kende zekere M. van de Maat op zijn sterfbed aan de omstanders dat hij de moordenaar is ge weest; bij had den verslagene, van zijn meisje terugkeerende, opgewacht, vermoord en in de Regge geworpen. Omtrent de te Hasselt gepleegde poging tot moord vernemen wij het volgende. De bakker G. Wentink te Hasselt, weduwnaar met twee kinderen, liet zijn huishouden besturen door eene 19jarige dienstmeid. In den morgen van den 9den dezer was W. met zijn 14jarigen zoon bezig brood te bakken, toen de meid in de bakkerij kwam, als wanneer W., in tegenwoordigheid van zijn zoon, de meid aangreep, op den grond wierp en haar met een mes trachtte den hals af te snijden, hebbende haar dan ook verscheidene diepe won den in den hals toegebracht, waarna hij dood bedaard voortging met bakken. De meid had nog zoo veel bewustzijn om het huis te ontvluchten en bevindt zich thans in zeer bedenkelijken toe stand. De dader is in hechtenis genomen; hij heeft opgegeven dat de meid met den duivel ouiging, dat zij altijd in het koffiedik keek, en wanneer ze naar den schoorsteen zag de timpen in den oven verbranden, dat ook zijn vuur in den oven uitging, dat de meid niet uit den hals heeft gebloed, maar uit een rood doekje dat zij ipm had. (Prov. Ou. Ct.) Dinsdag stond voor de crimineele kamer van het Prov. Gerechtshof te Amsterdam terecht ze kere G. F. B., kantoorbediende, beschuldigd van een op de Credietvereeniging afgegeven promesse, groot 1000, valschelijk te hebben onderteekend met den naam van een crediettrekkende firma uit Neede, en het bedrag daarop te zijnen be hoeve geïncasseerd. Het geïncrimineerde feit was reeds op 18 Augustus 1869 gepleegd. Het bedrog werd eerst ontdekt na het vervallen der valsche promesse, drie maanden na dato. De beschuldigde beweerde het geld te hebben geïncasseerd bij wijze van vriendschapsdienst voor zijn vroegeren patroon, die zelf de promesse zou heuben geteekeud. Het bedrag had hij, naar zijne opgaaf, aan een postbode van Borculo op Neede en in een gesloten couvert ter bezorging afgege- ,ven. Dit be weren werd echter door niets gestaafd, terwijl de chef der voormelde firma de teekening der pipuiesse en den zoogenaamden vriendschaps dienst ouder eede ontkende. Bovendien kwam de ais deskundige tot het geven van inlichting opgeroepen hoofdonderwijzer Degenhardt, na ver gelijking van het geschrift des besch. op andere stukken met de handteekeningen op de promes sen, tot de couclusie, dat deze laatstgemelde had gesteld. Ha het hooren van 4 getuigen requi- reerde de adv.-gen. Mr. J. Spoor de schuldigver klaring van den besch. aan valscbheid in een geschrift van koophandel en bet des bewust ge bruik maken van dat valsche geschrift en zijn veroordeeling tot een tuchthuisstraf van 5 jaren en twee geldboeten, ieder van 50. De advocaat Mr. A. F. K. Hartogh trachtte hierop aan te toonen, dat het wettig bewijs van schuld in deze niet was geleverd. Het hof bepaalde de uitspraak op Dinsdag 16 Januari e. k. Tot bewijs hoe sterk de smokkelhandel in Groningen wordt gedreven dient, dat alleen door de ambtenaren te Bellingwolde gedurende het afgeloopen jaar zijn aangehouden en opgebracht 2436 HL. voorloop van brandewijn, gemiddeld 85 pCt., terwijl door hen gedurende dien tijd 90 processen-verbaal van bekeuringen, enz. zijn opgemaakt. De heer Hartman wijst er in ie Wekker op dat Nederlandsche mannen en vrouwen uit het volk veel liever zoutelooze, triviale, profane en onzede lijke straatliedjes zingen dan schoolliederen, en liederen van een zedelijke strekking. Hij meent de oorzaak te moeten zoeken in de melodie, den rythmus, den cadans van het straatlied, en be spreekt de middelen tot veredeling van het volks gezang. Indien, zegt hij, door de een of andere maatschappij, die volksveredeling in hare banier schrijft, eens orgeldraaiers in dienst genomen werden, die flinke, degelijke liederen zongen en verspreidden liederen voor een werkman ge schikt, liederen die spraken tot het hart en die werden dan gezongen op wijzen in het genre van de zedelooze en profane straatdeuntjes; dan zouden voorzeker die orgeldraaiers en rondrei zende liedjeszangers practisch meer nut stichten, dan een honderdtal liederen met het nootenschrift er bij, die niet geleerd worden. Er is echter, naar hij meent, nog een ander middel om het volksgezang krachtdadig te verbe teren, nl. censuur op de kermisbedjes. ,/Hoe wonderlijk 't ook klinke," zegt het Nieuws van den Dag, „bij de feestelijke opening van de brug over het Hollandsche Diep is aan de werk lui niet gedacht. De heeren hebben den eersten feestelijken tocht gedaan en de werklui hebben't kunnen aanzien. Was dat billijk, was dat verstandig, was dat ordentelijk Laat ons mogen zeggen dat 't noch billijk, noch verstandig, noch ordentelijk was. Men had in zijn voorname onnadenkendheid die mannen uit het volk niet moeten kunnen vergeten. Zij zijn im mers voor het miust deelgeDOoten in den grooten strijd geweest. Behoorden ze dan ook niet te deelen in de overwinning? De miskenning waaraan zij ten doel gestaan hebben, wekt wrevel en die wrevel kan hen van hun kant het aandeel, dat gij aan dat werk der nijverheid genomen hebt, zoo licht doen voorbij zien. Och, wat zou 't geschaad hebben, als gij een paar waggons Sde klasse aan dien feesttrein hadt aangehaakt? Hu gij dit eenvoudig vergeten hebt, ligt er voor immer een vlek op uwe feest viering.. De Tijd geeft de volgende beschouwing van de voordracht door Dr. van Vloten, op uitnoodiging van het bestuur der Alg. Vredevereeniging, den 4den Januari te Amsterdam gehouden over den moniigen mcnsch als staatsburger „Dat de spreker voor eene mondigverklaring veel vergt, laat zich denken. Daar zijn er, die uit schrik voor het onmondige door het mondige heen zijn. Volgens van Vloten moet de Neder lander nog heel wat banden breken, eer hij tot de volkomen ontvoogding zal geraakt zijn. Zijne drie onaantastbare heiligdommen; zijne beurs, zijn kerk en 't Huis van Oranje worden tot ze kere hoogte als hinderpalen voor die ontvoogding aangewezen. De beurs, dus beweert de heer v. VI., was van oudsher de zwakke zijde van den Ne derlander. Geld moet middel blijven, geen doel worden. Heel mooi zeggen we maar practisch ook Wat het tweede palladium van den Nederlan der, zijn kerk betreft dit staat, volgens den oud-hoogleeraar, in nauw verband met het eerste. Hij teekent het als een geldzaak. Geen wonder; de hoogere begrippen der godsdienst zijn hem vreemd. Waar anders zal hij het zwaartepunt vin den dan in de stof, in het geld? Omtrent ons Vorstenhuis veroorlooft hij zich op te merken, dat er tweeërlei liefde bestaat: verstandige of onverstandige, en dat men die laatste of apenliefde, die soort van averechtsche toegenegenheid, ons Vorstenhuis wel wat veel heeft toegedragen. Wjj hadden, sprak bij verder, bij de invoering van onzen grondwettelijken re- geeringsvorm zoo'n goede gelegenheid ons staats hoofd met een ons bekenden titel, dien van stad houder b. v. te begroeten, maar de naam van Koning heeft meer klank. Waarlijk het moeten zwakke oogen zijn, die tegenwoordig nog verblind worden door den glans der koninklijke majesteit 1 De edelsteenen in de koningskroon schieten geen scherpe stralen meer. Daar zijn er te veel, die het zich tot eer reke nen die kostbaarheden te verduisteren of weg te nemen. De ontvoogders van 't volk zouden voor het voogdijschap over den Koning niet be danken. Na deze bovenstaande punten te hebben afge handeld, gaf de heer v. VI. nog eenige losse op merkingen en aanmerkingen ten beste. Lintjes namelijk en andere snuisterijen, koninklijke aka- demies en ander klatergoud behoorde te worden afgeschaft. Geen ijdelheid meer, alles moet dege lijkheid zijn. Die laatste eigenschap kon niet beter verkre gen worden dan door het onderwijs. Zoodra de heer v. VI. dit onderwerp aanroerde, nam hij het woordenboek der Aufklarung in de hand en toen ging het er duchtig op los. Kennis en wetenschap lagen weldra met „hefboomen tot zelfstandige ontwikkeling" dooreen; leerplicht, vrijheid, licht altijd meer licht en andere dergelijke verheven woorden werden samengevoegd. Ten laatste een donderend knaleffekt: een zwaar kanonvuur tegen verzaking van beginselen, tegen halfheid, tegen geschipper, tegen gemodder, te gen den Nederlandschen Jan-Saliegeest, tegen sleur- zieke eigenbaat en vooroordeel. Dit rumoermakend slottuoneel eiudigue met de optreding van de „Geuzen der negentiende eeuw." Bravo, Hein Knap! reik nu vriend Opzoomer de hand 1" Blijkens het dezer dagen verschenen verslag van hel geneeskundig staatstoezicht zijn in het jaar 1870 in Nederland overleden (met inbegrip van 7010 levenloos aangeven) 100,076 personen, zijnde 1 op de 36,49 inwoners. Naar de provin ciën was die verhouding als volgt: Zuid-Holland 1 op 30,81, Utrecht 1 op 31,31, Zeeland 1 op 34,91, Noord-Holland 1 op 86,68, Noord-Brabant 1 op 36,70, Overijsel 1 op 89,14, Gelderland 1 op 40,11, Groningen I op 40,87, Limburg 1 op 40,99, Drenthe 1 op 41,33 en Friesland 1 op 45,14. Naar men verneemt zal in Maart a. s. te 's-Gravenhage het examen plaats hebben van on derofficieren, dingende naar den rang van 2den luitenant der infanterie bij het leger hier te laude. De Minister van Financiën inaakt bekend, dat vermits de Fransche pakketbooten van St.-Na- zaire, te rekenen van de maand Februari aan staande, Curafao niet meer aandoen, de ver zending der correspondentie voor Curafao voor 't vervolg uitsluitend over Engeland, met de op den 2den en 17den van elke maand uit Southamp ton vertrekkende pakketbooten zal plaats vinden. De ter post bezorging te 's-Gravenhage kan uiterlijk den 14den en op den voorlaatsten dag van elke maand te 11 uren des avonds geschieden. Z. M. heeft den heer C. D. Zur Miihlen erkend en toegelaten als vice-consul van Oostenrijk te Nieuwediep, en zulks op den voet van Neder- landsch onderdaan. Z. M. heeft aan den heer L. T. Kleintjes, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als kanselier bij het Nederl. gezantschap in Japan. Z. M. heeft benoemd tot kantonrechter te Ap- pingadam Mr. R. P. Cleveringa Jzn., thans pro cureur bij de arrond ,-rechtb. en plaatsv. kantonr. aldaar, alsmede lid der Provinciale Staten van Groningen, zijnde hem eervol ontslag verleend als procureur bij bovengemelde rechtbank. Verminder de hoeveelheid bloed en vet, be houd hetzelfde beengestel, denk u verder een groote, ruige knevel en baard, in 't wild gegroeid haar, rollende oogen, grove trekken, breede knoestige handen en gij ziet vóór u den primi tieven Germaan, den Engelschen stier (fierce ani mal) nadat ik u vooraf heb kennis doen maken met het parade-dier (portlyen het vetgemeste (overfed). Zulke personen behooren echter tot de zeld zaamheden, het is de hoogste trap van het type. Wat meer voorkomt is het werkdier, een groot beenig lichaam vol uitstekken, ungainly, onhandig, eenigszins werktuigelijk, maar sterk vau bouw, en zoowel geschikt om tegenstand te bieden als tot krachtsinspanning. Men vindt deze bewerk tuiging even dikwijls bij gentlemen, geestelijken en hen, die vrije beroepen uitoefenen, als bij de volksklasse. Drie exemplaren er van staan mij voor den geest. Een lange stijve, bevroren geestelijke, die nooit ontdooien zal houterige gebaren, bekrompen en bepaalde meeningen, maar weldadig, een volharden in zelfopoffering; dat sterke gebeente was noodig oui dertig jaar lang het apostolisch ambt vol te houden: voortdurend predikaties, huisbezoek in ongezonde stegen, lange tochten te voet in den modder der buitenwijken. Een lid van het parlement. Schouders, voeten en handen van eenen voerman; groote, witte, te dicht opeengedrongen tanden, een sterk kaak- werk, dat bij het spreken ternauwernood open gaat, onregelmatige en scherp uitkomende ge laatstrekken, over 't geheel grof en ruw bewerkt als met eeu snoeimes; de nieuwerwetsche klee ding, handschoenen, blauwe das, hagelwit linnen goed, zijn in strijd met eene spierkracht die eenen wagen kan voorttrekken en eenen bokser weer stand bieden. Het oog staat dof, weinig gebaren, weinig woorden, geen inzicht noch denkbeelden naar het schijnt; hij is geen leader, behoort slechts tot eene partij, hij stemt en werkt. Maar om zit tingen te houden tot in den nacht, om paperas sen te ontcijferen en rekeningen na te zien, om meetings, comité's, clubs bij te wonen, vervelend en eindeloos werk te verrichten, voor dat alles is hij uitnemend bewerktuigd. De derde is een Engelschman uit den middel stand dien ik gisteren in eenen omnibus aantrof. Tweeëndertig jaar, in een nieuw pak, verdient naar ik vooronderstel twaalf vijftienduizend francs per jaar, een solide en beslist voorko men, eene bemiddelde, welingerichte, fatsoen lijke, onvermoeide, geregelde machine, de echte pater familias, die begint; een koel, bere kenend, onbeweeglijk iet of wat grof en bleek gelaat. Naast hem zit zijne jonge vrouw in het zwart lluweeljhet hoedje en verder tooisel loopen te veel in het oog; zij is ongekunsteld eu bevallig, heeft het altijd druk met den bébé. De laatste is een toonbeeld van blankheid, vleezig, gezond, dik en in eene wolk van geborduurde en wijduitstaande rokken als verzonken. Tegen over haar bevindt zich de vijfendertigjarige kin dermeid, die haar best do6t zich behagelijk te maken en eerbiedig glimlacht. Ziedaar een staaltje van het Engelsche huiselijk levende man trekt vol geestkracht, nauwgezet en onvermoeid zijne huwelijkskoets voort; zijn geluk is 's avonds te huis thee te drinken, met de pantoffels aan, hij zal veel kinderen hebben die, om een bestaan te vinden, het land zullen verlaten en een dergelijk gestel als het zijne behoeven tegen de te onder gane hardships. Eene scboooe schakeering van hetzelfde type zult gij verkrijgen, wanueer gij bij dat sterke gebeente en die stevige spieren een helder, kalm. werkzaam verstand voegt, dat door eene bijzon dere of door eene volledige opvoeding is ontwik keld. Daar staat hij voor u de ernstige, bekwame man, geboren om te bevelen, op wien men zich kan en moet verlaten in urgente gevallen, die alle moeilijkheden te boven komt. De nieuwe, al te nette, al te schitterende kleeding vormt ook Z. M. heeft beuoemd tot plaatsv. kantoure;!:gn b te Delft Mr. A. J. Hoekwater, wonende al iftt 'd6 Z. M. heeft aan den eervol ontslagen adjaw-p comin. bij het Depart, van Koloniën T. J. learwc Schouwenburg, met ingang van 1 Januari lM^ijn verleend een pensioen ten laste van den ;«izen groot f 873. Kei^ Z. M. heeft aan Jhr. Mr. O. R. Alberdb;emeet Ekenstein, ook genaamd Jhr. Mr. O. R. Altaevigei van Ekenstein, gewezen griffier der Stateiiaaraa de provincie Groningen, verleend een pen! min ten bedrage van f 1714 's jaars. iterfte -dat al BINNENLAND. neerd Amsterdam, 14 Januari. Er is hier eet. millioens premieleening aangekondigd eener .ls in schappij tot het bouwen van woningen; :88n 8' de prijzen behooren niet minder dan du' burgerwoningen elk ter waarde van vijfde**811 gulden, terwijl de aandeelen niet groote"8" dan een gulden. De annonce draagt geen ns maar men verneemt dat de onderneming uir- van den heer J. Toussaint Delincée, wiens telooze ijver in het stichten van filantropisch- Eap stellingen zich niet voor het eerst openbaart Nu de heeren der Hoofdcommissie vooi jje Brielsche monument hun voorliefde voor de dering ternimf gestand blijven, oppert men hier hets'e' juiste denkbeeld de tegenstrijdige meeniügtj^' concilieeren door aan ieder die iets voot haalde doel afzondert, te vragen bij zijn inschrijviogde lin mededeeling te voegen voor welke zaulr ^versla; metalen monument of een instelling) hij i-.ijoommi bestemd wil zien. Men ontkomt aldus aa.inistne moeilijkheden, welke in 1863 ontstonden, ?u wel ae naald te Scheveningen opgestoken,digen, monument in de residentie gebouwd werd, orusthe de nationale ambachtsschool in de hoofdstadite8enï ui een sc terwege bleef. gevaal 's-Gravenhage, 11 Januari. De arrond. rechtlnatuui alhier, deed heden uitspraak in de jl. Dondedoo^i behandelde zaak, tegen de drie jeugdige di; ue van emmers en den uitdrager als medeplic! stiger die de emmers tegen een uiterst geringeu heer dr&sc' had opgekocht. De rechtbank heeft alle di ^et klaagden aan het hun ten laste gelegde schi en w verklaard en veroordeeld: den eersten to, reacti aa>D(l6 jaar, den tweeden tot zes maanden, en den de (je knaap tot eene maand gevangenisstraf; terw uit I opkooper, overeenkomstig het requisitoir va terugl O. M., mede tot een jaar gevangenisstraf veroordeeld. dat b Na de uitspraak van dit vonnis deed zie! lezen zeldzaam incident voor, namelijk dat de ra e^ad van den uitdrager, onder het publiek aavra oln 0 na gehoord te heoben de veroordeeling va Ca» zich man, uitriep: onrechtvaardige rechters, mijn n: zoo^v onschuldig. De president der rechtbank gelast m'eest onmiddellijke inhechtenisneming van die vrt Een 1 terwijl de subsl.-officier van justitie require meest de dadelijke berechting. Twee getuigen we ™e'hoc gehoord. De vrouw erkende den uitroep te he hunn gedaan, maar schreef dien aan hare zenuwae comn heid toe, ofschoon zij de onschuld van haren volhield. Hoewel verzachtende omstandigb van aannemende, requireerde Jhr. Mr. de Jonge der li bekl. zou worden veroordeeld tot gevangene j8nd( van twee tot vijf jaren. Op dit incident zs eüue rechtbank aanstaanden Maandag uitspraak e drukl Het Hof in Zuid-Holland heeft heden schipper d. G., beschuldigd van diefstal vaD gedeelte van goederen die hem als zoodanig wj toevertrouwd, en die jl. Vrijdag te dier terecht stond, wegens gebrek aan bewijs vr sproken en dadelijk in vrijheid gesteld. .pr( Daar er twijfel is gerezen of granaten ke geme voor de toepassing van het tarief van rechte: eener metjsl hooren tot de koralen, genoemd onder den teileL kramerij, dau wel of ze als juweelen bij den in na dt rij zijn van rechten, heeft de Minister vao Fi des 1 'oege of lie hier weder eene grillige tegenstrijdigheid tuss adres het bevattende eu bevatte. Maar deDkeD wi in h hem op het dek van een schip bij een gevecht, ëeoP' ws&i een kantoor aan het hoofd van twintig o deele geschikten, bij de rechtbank om over fort stitut en levens te vonnissen, daD zal hij schoon, waai ging lijk schoon zijn. In zulk een lichaam slecht ave® eene krachtige ziel wonen. laatst Dezelfde krachtige bouw wordt bij vele ha"d wen aangetroffen en wel veel menigvuldigei kerk in Fraukrijk. Van de tien jonge meisjer veri W; er een bewonderd te worden en zouden vi, adres zes eenen schilder in verrukking brengeo goedl paard vooral en in vollen galop zijn het f „erki amazones, niet [alleen om hare beheudigheii niste ferme houding, maar ook wat lichamelijke wikkeling en gezondheid betreft. Het zijr p>eze gevolgen van het leveD in de open lucht Gall 1 lichaamsoefeningen, men denkt daarbij am "aar oude Grieken. Zoo zag ik er gisteren een krjjg een salon; groot, goed ontwikkelde buste tuigi schouders, blozende wangen, werkzaam f jjjhe bedaard. Zij is als geschapen om onder de If- ,v00t van een park of in de groote halls van een hart teel te leven gelijk hare zuster voor de frit vai^ berglucht of om als een antiek standbeek flauj. prijken in eenen tempel aan den oever der direc (Wordt vervoly vorn v sede:

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1872 | | pagina 2