Sf|£
Over dit amendement ontstond eene ingewik
kelde discussie, die echter alsmede over voorge
dragen subamendementen tot heden werd ver
daagd.
De heer de Roo heeft aan het slot der zitting
rapport uitgebracht over de beide adressen van
den voormaligen kapitein Janssen. De conclusie
strekt: o. wat betreft het eerste adres, over te
gaan tot de orde van den dagb. wat het tweede
adres aangaat, het rapport te doen drukken en
een exemplaar te zenden aan den Minister van
Oorlog; c. stelt de meerderheid voor zich te ver
eenigen met de beschouwingen in het rapport
opgenomen, doch de minderheid deelt die ziens
wijze niet
Over deze conclusie zal nader worden be
slist.
Met 43 tegen 24 der stemmen werd ten laat
ste besloten om de amortisatiewet na afloop van
de discusie over de tienden in behandeling te
nemen.
De schrijver van de brochure, bij den boek
handelaar S. C. van Doesburgh alhier uitgeko
men, getiteldProeve eener reorganisatie van den
geneeskundigen dienst bij de Landmacht hier te lande
heeft een goeden tijd gekozen om zijne denk
beelden aan de pers toe te vertrouwen.
Thans is 't militaire vraagstuk aan de orde en
al moge men naar wij vreezen nog ver verwij
derd zijn van het tijdstip waarop de oplossing
kan worden te gemoet gezien, achten wij inder
daad alle pogingen zeer lofwaardig om mede te
werken tot de vestiging van ons militair stelsel
in al zijn vertakkingen op hechte grondslagen,
zoo volmaakt mogelijk zij.
De schrijver die zich Iemandtituleert maar
blijkbaar iemand die van zijne zaak zeker en
diep doordrongen is, licht een tot in tal van bijzon
derheden afdalend plan toe tot hervorming van
den militairen geneeskundigen dienst.
Leeken in zijn vak, zijn wij niet bij machte
over de deugdelijkheid van zijne denkbeelden
eenig oordeel te vellen, maar de gebreken die
de tegenwoordige regeling aankleven zijn vele,
en zonder ons ook hierover eene eigen meening
te willen aanmatigen, geeft de wijze waarop
schr. die in 't licht stelt den indruk dat hervor
ming dringend noodzakelijk is.
Bovendien hechten wij zeer veel waarde aan
schrijvers betoog, omdat hij niet als zoovelen
louter negatief te werk gaat maar de middelen
van redres juist tot zijn hoofdzaak heeft ge
maakt.
De verbeteringen die hij wenscht, zijn in de
volgende stellingen kortelijk geformuleerd. Allen
die belang stellen om nader met des schrijvers
inzichten bekend te worden, dat wij vooral aan
de civiele geneeskundigen kunnen aanraden, be
velen wij de lezing der welgeschreven brochure
aan, waarin stelling voor stelling uitgewerkt is.
De reorganisatie dan moet de volgende momen
ten tot grondslag hebben:
1°. Afschaffing der vrije geneeskundige behan
deling voor de huisgezinnen der militairen; (uit
gezonderd die welke in de kazerne wonen.)
2°. Afschaffing van de vrije keuze van mili
tairen arts.
3°. Afschaffing van de indeeling der militaire
artsen bij de korpsen en vermijding van krachts
verspilling door ndttelooze diensten.
4°. Vermindering van het getal actieve militaire
artsen uit burger-artsen.
5'. Rekruteering der militaire arisen uit bur
ger-artsen; afschaffing van de speciële school te
Amsterdam.
6°. Oprichting van goede hospitalen.
7°. Het brengen der militaire hospitalen onder
de bevelen van militaire artsen.
8°. Afschaffing der burger-beambten bij de mi
litaire hospitalen en feitelijke daarstelling van
een korps saniteits-iroepen ouder bevel van een
militair arts en ouder bestuur van den inspecteur
van den militairen geueesk. dienst.
9°. Doelmatige en volledige organisatie van het
materieel.
10°. Herziening der reglementen op de uitoefe
ning van den geneesk. dienst bij het leger.
11°. Billijke bezoldiging en bevordering van
het personeel.
Moge den Briel de geboortegrond ouzer vrijheid
zijn, wij mogen dien van den stichter der vrijheid
niet vergeten.
In eene reisherinnering van den heer W. Fran
cken Az. predikant te Rotterdam, getiteld Dillen
burg, geboorte- en lijdelijke verblijfplaats van Prins
Willem den Eerste lezen wij daaromtrent het
volgende:
Op den 14den Apri) des volgenden jaars (1872)
zal op Duitschen grond het voorbereidende werk
aanvangen, en den 29sten Juni de eerste steen
gelegd worden van een gedeukteeken, den man
ter eere, wiens naam in Nederland bij allen leeft,
die een hart hebben voor ware grootheid, adel
dom van karakter, in nood steeds aangesterkten
godsdienstzin, bij allen, die ware verdraagzaam
heid liefhebben en eigen volkshistorie in eere
houden.
't Zal zijn te Dillenburg voor Prins Willem
en Eerste. Van harte hoop ik, dat zeer vele Ne
derlanders, daartoe binnen kort uit te noodigen,
door grootere en kleinere giften zullen willen
medebouwen. En mochten er zijn, die al dadelijk
na de lezing van dit geschrift zich gedrongen
gevoelen, om daartoe mede te werken of een
gave te offeren, het zal mij eene vreugde zijn,
dit van hen te vernemen of de gave te ont
vangen."
Het plan namelijk is om in vereeniging melde
Dillenburgers een gedenktoren op te richten op
de ruïnen van het slot, dat de geboorteplaats is
van vijf broeders, die hunne beste krachten aan
de grondlegging van Neerlands vrijheid wijdden.
Prof. A. Spiess, hoofd van het Dillenburgsch
gymnasium, die er voornamelijk voor geijverd
heeft, en ook lid is van het Comité tot stichtiDg
van den toren, verklaart: „Gaarne naderen wij
als bedelaars (gueux) de Nederlanders om eene
gave ter eere van hem, wien de Nederlandsche
bedelaars (geuzen) voor 300 jaar van hier kwa
men roepen te hunner bevrijding." 't Zon dan
ook schande voor ons zijn, als die torenspits een
maal verrees en de vreemdeling recht had ons
te vei wijten: „deze toren wijst de plek aan, waar
de wieg van uwen bevrijder gestaan heeft, maar
gij hebt er zelfs niet eeu enkelen steen toe aan
gedragen 1"
In Januari zal bij genoegzame deelneming te
Utrecht eene vergadering gehouden worden tot
het constitueeren van eene hoofdcommissie lot
ondersteuning van het plan.
Gisterenavond gaf de vereeniging Harmonie de
vroeger aangekondigde tooneelvoorstelling in den
Schouwburg, ten vnordeele van de algemeeue
armen dezer stad. Voor eeu zeer talrijk publiek,
waaronder men ook den beschermheer Mr. B.Th.
baron van Heemstra van Froma en EibersbureD
opmerkte, werd ten tooneele gevoerd hel Parelsnoer,
een drama in drie afdeelingen, dat over het alge
meen goed werd opgevoerd. Tot nastuk werd
gegeven De twee Marketentsters, een blijspel met
zang. Mochten we voor oenigen tijd reeds met lof
van dit stukje gewagen, ook nu kunnen we zeg
gen, dat het goed voldaan heeft. Het werd vlug
afgespeeld, vooral muntten weder uit de twee
marketentsters, die blijken gaven, dat zij hunne
rollen met zorg bestudeerd hadden. Het spel van
den tamboer Michiel, alsook dat van den boer
Blaese wekte bijzonder den lachlust op. In éen
woord, we kunnen zeggen, dat de vereeniging
Harmonie gisterenavond weder blijk gaf van voor
uitgang en dat iedereen, die de voorstelling bij
woonde voldaan huiswaarts keerde.
Hedenmorgen viel bij het lossen van vaten
suiker een vat op de voeten van den scluppeis-
knecht van den beurtschipper van Rotterdam op
Noordwijk. Hij bekwam daardoor eene lichte
kneuzing.
In het Voorioopig Verslag der Eerste Kamer
over Hoofdstuk V Binnen!Zaken) komt het vol
gende voor over het Hooger onderwijs. Terwijl
sommige leden, na al wat over dit onderwerp
reeds verhandeld is, thans daarover het stilzwijgen
wenschten te bewaren, werd door anderen ern
stig aangedrongen op de indiening van een wets
ontwerp tot regeling van dezen lak van onder
wijs. Naar het gevoelen dier leden, was het
onderwijs aan de hoogescholen, niet meer over
eenkomstig de^eiscben van den tijd ingericht en
dreigde het hoe langer hoe meer achteruit te
gaan. Na de langjarige studie, waaraan de in
richting van het hooger onderwijs en daaronder
meer bijzonder dat in de godgeleerdheid en de
geneeskunde ondei worpen is geweest, schijnt men,
zonder onredelijk te zijn, op eiudelijke regeling
van het hooger onderwijs te mogen aandringen.
Naar het oordeel van niet weinigen, was zooda
nige regeling nog meer noodzakelijk geworden
sedert de uitlegging welke thans aan art. 92 van
het Koninklijk besluit van 2 Augustus 1815 n°.
14, wordt gegeven. Hel gymnasiaal onderwijs,
en daaronder verstond men nu ook het propae-
deutisch, schijnt, sedert dat dit ook tot het hooger
ouderwijs gerekend wordt, in de eerste plaats
verbetering te vorderen.
De heer A. C. Wertheim deelt in liet Handelsblad
het volgende feit mede
„Na gedurende 6 inaauden te vergeefs gewacht
te hebben op de gelegenheid, mijn dochtertje op
de Frederiksschool te doen plaatsen, wijl er nog
steeds geene vacaturen genoeg zijn om de veel
vuldige aanvragen te kunnen bevredigen, heb ik
mij tot eene der voornaamste bijzondere scholen
voor meisjes hier ter stede (Amsterdam) gewend
voorzichtigheidshalve de prealabele vraag stel
lende „of die school voor Israëlitische kinderen
toegankelijk was."
Het antwoord der hoofdonderwijzeres luidde
dat, hoe noode ook, zij moest bekennen dat zij
door de meerderheid der ouders, wier kinderen
bij haar ter schole gaan, gedwongen werd Israë
litische kinderen te weigeren, en dat zij met
zekerheid wist, dat, mocht zij dat verbod over
treden, zij onmiddellijk een aantal scboolgangers
zou verliezen, hetgeen haar uit een materieel
oogpunt allerschadelijkst zou zijn."
Naar men ons meldt, is er officieel bericht
ontvangen, dat ue spoorweg Moerdijk-Oordrecht
op 1 Januari aanstaande zal worden geopend.
(Utr. Dagbl.)
Teylers tweede genootschap wil ditmaal een
onderwerp uit de Vaderlandsche Geschiedenis als
prijsvraag uitschrijven. Het verlangt
Een overzicht van de beginselen en bedoelingen
der volksleiders, die in 1747 en 1748 te Amster
dam de beweging der zoogenaamde Doelisten aan
den gang brachten. In hoever komen zij met die
van vroegere onlusten in de Vereenigde Neder
landen overeen, en hebben zij in de latere patriot
sche woelingen voortgewerkt?
58 ec to jo w
2' cv S P a> SD
2 g- 1
co a
5
3
nr O D
O g g-
a
P CT
P
3 3
W V ~Oi co
tf- 00 -J H-*-
w
C5 O V O
CO tr»-
C» O O ï-1 O
oV cn o
to
Ü2
o O co g
3" 2- s
CO M
3
-1 Ot
CO P co
5" o 2 3
2 o 2 b
2 21 3
P
7?
to co to to
co
SL 5"
ct> o
a> o
p 3
p' o
(SQ
A
TT CD
(h p
5. 3'
3 CTQ
era
co O O co
co
O cc
o a
D
O,
3
3 1
Cr-
a. Qe
O
o* co -i --a
o o a
t~l ffl C1 i-V» -
O* O CO O
Jé* o co o bi p
a> g-
S
a. a
to o co
1—1 CO O co
O a
to oo co a
CO O H O CC
pfi. J
"to en "to
to O ot -4 Ü1 H h
cn p to
M O O O -3 O
Uit dezen staat blijkt alzoo, dat de Nederland
sche Bank op 18 Dec., bij een muutmateriaal van
ƒ143,283,943.34 voor eene som van f 161,049,181.40'
minder aan bankbiljetten in omloop had dan
waartoe zij gerechtigd is, terwijl het muntmate-
riaal op zijne beurt ƒ64,419,672.56 meer bedraagt,
dan in verhouding tot de schuldvorderingen tot
dekking noodig zou wezen.
De Minister van Marine brengt ter kennis van
de belanghebbenden, dat tengevolge van het ont
vangen bericht, dat de cholera te Reval heeft
opgehouden, de toepassing der quaraiute-maat-
regelen wordt ingetrokken en buiten werking
gesteld voor die schepen, welke na den 23sten
November jl. die haven hebben verlaten.
De officieren van gezondheid der 2de klasse
G. Karssen en D. Matak Fontein, worden met
den lsten Januari aanstaande gedetacheerd bij het
hospitaal der marine te Willemsoord.
Z. M. heeft pensioenen verleend ten laste van
den Staat aanMelle Tunteler of Melle Jans
Tunteler, gewezen hoofdonderw. te Schiermon
nikoog, ten bedrage van 593 'sjaars; llarm
Nieboer of Harm Willems Nieboer, eervol ont
slagen hoofdonderw. te Steenwijk, ten bedrage
van 420 's jaars; Philip Schippers, gewezen
hoofdonderw. te Reusel, ten bedrage van f 251
'sjaars; Johannes Kok, gewezen hoofdonderw.
te Zetten, gemeente Valburg, ten bedrage van
298 'sjaars; Willem Reuhl, gewezen hoofdon
derw. te Gouda, ten bedrage van 603 'sjaars.
Z. M. heeft het aan J. van der Have, burge
meester en secretaris van Ouwerkerk, op zijn
verzoek verleend eervol ontslag uit laatstgemelde
betrekking bekrachtigd.
Z. M. heeft aan Mr. J. E. B. L. Jlaritz, op zijn
daartoe gedaan verzoek, met ingang van 1 Janu
ari 1872, eervol ontslag verleend als griffier der
arrond.-rechtbank te Dordrecht.
Z. M. heeft aan Mr. J. D. Tresling, op zijD
daartoe gedaan verzoek, met 31 December 1871,
eervol ontslag verleend als plaatsverv. kantonr.
te Hoogezand, en zulks met intrekking van zijne
bij Z. M. besluit van 14 October 1871 gedane
herbenoeming tot gemeld ambt.
Z. M. heeft aan Mr. C. H. Moens, op zijn daar
toe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als
plaatsverv. kautonr. te Enschedé.
Z. M. heeft goedgevonden met ingang van den
lsten Januari 1S72, te bevorderen tot luitenaut-
ter-zee der 1ste kl. den luitenant ter-zee der 2de
kl. C. Bijleveld, en tot officier van admin. der
3de kl. den scheepsklerk J. P. van Goethem.
Z. M. heeft aan F. J. van der Maas, gewezen
deurwaarder der directe belastingen, met intrek
king van het heui bij Zr. Ms. besluit van 26
Juni 1871 toegekende pensioen van ƒ245 'sjaars,
te rekenen van 1 Mei 1871, verleend een pensioen
van 588 'sjaars.
BINNENLAND.
Amsterdam, 18 December. De correctioneele
kamer der arrondissements-rechlbank heeft heden
bij een zeer gemotiveerd vonnis, voor het grootste
deel gewijd aan de wederleging der juridieke
defensie van Mr. J. A. Levy, den makelaar J. A.
V. H. schuldig verklaard aan bedriegelijke op
lichting door het zich, met gebruikmaking vau
de valsche qualiteit van lasthebber, bedriegelijk
meester maken van 10 balen Brazil-tabak eo hem
te dier zake veroorueeld tot een cellulaire gevange
nisstraf van 8 maanden en een geldboete van ƒ25.
De rechtbank heeft bij datzelfde vonnis de schub
van den beklaagde N. S. V. M. aan de hem tenlasti
gelegde medeplichtigheid aan dat misdrijf noch wei
tig noch overtuigend bewezen verklaard, en hem te
dezer zake vrijgesproken. Naar men vernee:
heeft de veroordeelde zich onmiddellijk in lioogi
beroep voorzien.
's-Gravenhage, 14 December. Burgemeester en
Wethouders hebben heden een voorstel aan
Raad ingediend, vergezeld van uitvoerige bijlagen
strekkende om over te gaan tot den bouw eenei
nieuwe Hoogere Burgerschool met vijfjarige]
cursus en voor 200 leerlingen ingericht.
Daarbij wordt tevens voorgesteld om dan aai
de tegenwoordige burgerschool de bestemming!)
geven van eeD inrichting met driejarigen curssj
Omtrent het terrein der nieuwe school, bi
plan van inrichting en de kosten zal het dage.
lijksch bestuur, bij aanneming van het eigenlij!
voorstel, een nadere voordracht doen.
Maassluis, 17 December. Men verneemt, dn
de subcommissie alhier voor het monument te
Brielle protesteert bij de hoofdcommissie tegen
de geopperde bedenking der subcommissie ie
Amsterdam, om in plaats van een of andenu
beeldengroep, eene weldadige of nuttige instelling
te Brielle te stichten. Het protest zou daarof
gegrond zijn, dat de geopperde bedenking bi
eene nationale zaak iets bekrompens heeft, datd-
Nederlandsche natie, waar het geldt eene nation^
zaak te vereeuwigen, nog rijk genoeg is, omeei
monument van louter weelde op te richten, end:
stichtiDg van weldadige of nuttige instellingen voo>
andere gelegenheden over te laten, als zijnd;
niet de tauk van eene (eest-commissieterwij!
men ook niet begrijpt, wat b. v. een Natioim.
oude mannen- en vrouwenhuis of Nederlandsd
Weeshuis of iets dergelijk nationaal-weldadig-
of nuttigs te Brielle zou beteekenen.
Utrecht, 19 December. Blijkens den Utrecht
sche Studentenalmanak voor 1872, was het ofïï-
cieele cijfer van het getal studenten aan dt
Utrecbtsche hoogeschool op 1 November 1871,
als volgt: leden van het korps: in de letteren 13
geneeskunde 45, godgeleerdheid 80, rechten 116,
wis- en natuurkunde 26, te zamen, 280. Gees
leden van het korps: in de letteren 9, genees
kunde 28, godgeleerdheid 107, rechten 26, wis-
eu natuurkunde 31, te zamen 201. Hier inge
schreven, elders studeerende: in de letteren 1,
geneeskunde 3, godgeleerdheid 6, rechten 2, wis
en natuurkunde 2, te zamen 14. Totaal 495.
Assen, 18 December. Gisterenavond heeft te
WerkliedeDvereeniging alhier het ontwerp-regle-
ment voor de op te richten winkelvereeniging,
met algemeene stemmen goedgekeurd.
De winkelvereeniging stelt zich ten doel hel
algemeen verkrijgbaar stellen van brood, op eeoe
eigen bakkerij gebakken, en verder van ander;
levensmiddelen en benoodigdheden, als door de
vergadering der leden worden aangewezen. Alle;
wordt gemaakt of ingekocht van eerste qualiteil
en verkocht tegen marktprijzen, uitgenomen hel
vleesch, spek en vet, dat tegen inkoopsprijs alleei)
aan leden der Vereeniging wordt verkocht.
(A. C.)
Middelburg, 18 December. De spoorwegdan
door het Sloo, waarmede in de lente van dit jaar
begonnen werd, nadert zijn voltooiing. Deze dam
aangelegd in een sterk stroomend vaarwater vas
13 meters diepte, mag als een kunststuk vas
dijkbouw worden aangemerkt en strekt zoowe!
ontwerpers als uitvoerders tot eer.
De opheffing van de afzondering, waarin Zee-
lauds hoofdstad zoolang heeft verkeerd, is du
verzekerd en zal, naar men verwacht, door de
opening van dien spoorweg spoedig een feit zijn
BUITENLAND.
Duitschland.
De quaestie van de rijks- en statencompetentie
Uit den Beierschen landdag. Duitsch strafwet
boek in Baden.
De quaestie, die op het oogenbik hangende is
over de verhouding van Beieren tot Duitschland,
en die zelfs door de clericale partij in het eer
ste land als stormram tegen het ministerie v00
Lutz wordt gebruikt, is gewichtig genoeg om
haar iu korte woorden nog eens duidelijk uiteen
te zetten, niettegenstaande wij haar reeds ver
scheidene keeren ter loops hebben besproken.
Het geldt de vraag of iu de afzonderlijke reek.
ten, die aan Beieren, Wurtemberg, Baden en.
Hessen bij de Versailler verdragen van Novem
ber 1870, en dien ten gevolge ook door de rijks
grondwet van 1871, zijn toegestaaD, zullen kun
nen gewijzigd worden, zonder de toestemming;,
dei vertegenwoordiging van die vier landen.
Art. 78, het laatste der constitutie van 16 Aprilu
1871, luidt: „Veranderingen der grondwet wor-j
den door de wetgevende macht tot stand ge:j
bracht. Zij gelden als afgestemd, wanneer 14
siemmen van den bondsraad er tegen zijD.
Die voorschriften van de rijks constitutie, dooi|
welke bepaalde rechten van afzonderlijke bonds-i
state:1, en in hunne verhouding tot het gebeele rijki
zijn vastgesteld, kunnen slechts met toestemming
