Gistereuavoud omtreeks 8 uren is hier eeD ho
rizontaal golvende aardbeving waargenomen, die
oDgeveer twee min. aanhield. De beweging kwam
uit het N.O., doch veranderde eenige malen van
richting.
Batavia, 11 September. Jl. Zaterdagmorgen
ontvingen wij de tijding, dat het stoomschip
Prins van Oranje Anjer was gepasseerd, en 's na
middags liet het schoone vaartuig zijn anker
vallen op Batavia's reede, na een reis van 12
dagen. Wij wenschen de Stoomvaart-Maatschappij
Nederland geluk met de behouden aankomst van
dezen eersteling, dien wij spoedig en geregeld
door anderen gevolgd hopen te zien.
De opening van het gedeelte spoorweg Batavia-
Koningsplein zal aanstaanden Vrijdag door Z. E.
JeD Gouverneur-Generaal plaats hebben.
De handelsstand hier ter plaatse heeft een zijner
oudste en geachtste leden verloren, den heer
G. Suermondt, die in 53jarigen leeftijd op 1 dezer
I overleed.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Circulaires aan en brief van Gambetta over de
algemeene raden. Geschriften van officieren.
Antwoord aan Benedetti. De baronesse-
veekoopster.
in 19de
zachtjf
MeosiM
lieu gij
lij geze
en, niM
jan ziju'
lijn boril
:en eindt
kommer
,e inspet-
gij koop
jene mot
n daarbi
verheugd
hebben
Van het ministerie van binnenlandsche zaken
ziju twee circulaires uitgegaan aan de prefecten
over de algemeene raden, die Maandag a. s. hunne
eerste bijeenkomsten zulleD houden. De eerste
circulaire, die gt teekend is door den heer Cal rnon,
ondersecretaris van staat bij het departement,
geeft een volledig overzicht van de wijzigingen
k in het oude departementale regime gebracht
i,o door de wet van 10 Augustus 1871. De tweede,
tor deu lieer Casimir Pórier zelf onderteekend,
iandelt over de zittingen der algemeene raden
cn de departementale commissiën, die zooals uieD
hveet de leiding der zaken op zich nemen wan
nier de raden uit elkaar gaan. De minister geeft
Jaarin wenken over de wij ie van beraadslaging
van het onderzoek der geloofsbrieven enz., die
voor de algemeene raden zelf meer waarde heb
ben dan voor ons. Over het algemeen straalt uit
zijue circulaire een volledig vertrouwen door in
de goede gezindheid der verschillende vergade
ringen, maar herinnert hen even als reeds bij
eene nota van 8 October was geschied, aaü art.
51 der nieuwe wet, dat de algemeene raden
volkomen vrijheid geeft, hunne wenschen kenbaar
[Ie maken over administratieve oeconomiscbe
juaestiën, maar het politiek terrein voor hen
Insluit.
In denzelfdeu zin spreekt Gambetta, die zijne
gedachten eu wenken aao de nieuwe departe
mentale vertegenwoordiging doet toekomen door
middel van een brief aan een harer leden uit
bet departement l'Allier. Gambetta verheft vooral
len sterkste zijne stem tegen iedere inmenging
[die de definitieve vestiging der Republiek of de
l.-olbiuding der Nationale Vergadering ten doel
hebben.
Is de voornaamste roeping van de algem.
«u beschouwt hij vooreerst een nauwkeurig
mierzoek naar den oeconomischen toestand van
Itdir departement, naar de ware behoeften en
islpbronnen, en vooral naar den staat van het
f'ger onderwijs. Deze quaestie heeft op het oogen-
lik den voorrang, zoo zegt hij, boven alle mo-
lelijke andere. Op die wijze zullen de alge
mene raden meer nut eu voordeel aanbrengen
door over te gaan tot hevige en abstracte
Metwisten. Het voorbeeld van den Parijscben
l'meenteraad, die alle partijhaat op zijde heeft
eten te schuiven om in het ware belang der
loofdstad werkzaam te zijn wordt daarvoor door
i'm aangehaald.
Voorts herdenkt Gambetta met voldoening de
"kiezingen van 8 eu 15 October, die hij als een
tachtige uitlating van den volkswil voor de de-
'ocratie beschouwt.
Hij waarschuwt ten slotte tegen de half-repu-
'ikeinen, tegen hen, die onder den naam van
['publiek, alle royalistische instellingen laten be-
asu en tot iedere transactie te bewegen zijn.
is te begrijpen, dat een oprecht, vurig repu-
likem als Gambetta met dergelijke menschen
het minste sympathiseert en het bewijst
ukt ons geheel vour de eerlijkheid zijner over-
'giug. Maar uit een utiliteits-oogpunt heeft de
Beige gelijk, wanneer zij den volksman er op
'9l, dat door de hulp van die transigeerende
''tonen de republiek moet gevestigd worden en
fij ook dikwijls voor dit doel te goeder trouw
"toe transacties aangaan. Gambetta zou, zoo
het blad, op dergelijke wijze kunnen spre-
wanneer de republiek eenmaal stevig ge-
Mt,gd is, zooals de zakeu nu staan moet hij met
lauwere personen meewerken om die vestiging
'erkrygen.
minister van oorlog, de Cissey, heeft naar
"leiding van de vele klachten en wenschen
door de officieren door middel van de pers
"er het leger werden kenbaar gemaakt, een or
uitgevaardigd, waarbij zij ten strengste ge-
Ia't zullen worden, die zich, zoüder vergunuing,
lel hunne klachten tot liet publiek wenden.
let i
iet
De openbaringen van Benedetti hebben
Bismarck aanleiding gegeven om in den
Duitschen Moniteur eenige stukken openbaar
te maken, die gedurende den oorlog in het
bezit der Pruisen zijn gekomen, en waarop Be
nedetti waarschijnlijk niet gerekend had. Daaruit
wordt bewezen, dat Frankrijk in 1866 verschei
dene voorslagen aan Pruisen heeft gedaan als
prijs voor zijne neutraliteit, waardoor het zijne
grenzen tot aan den Rijn wenschte uit te breiden.
In één van die voorstellen vroeg het o. a. Lu
xemburg en een of- en defeosief verbond met
Pruisen voor het geval dat Frankrijk België soms
mocht willen annexeeren. De Moniteur verzekert
verder dat de regeering nog meer gewichtige
stukken onder zich heeft, die zij niet openbaar
zal maken, dan ingeval nieuwe pogingen worden
gedaan om de schuld van den oorlog van 1870
op Pruisen te werpen.
Voor het Parijsche gerechtshof is veroordeeld
mevrouw de baronesse von Schlick. Deze dauie
woonde bij het begin van den oorlog sedert ee-
nigeu tijd te Parijs, hield daar een groote staatsie,
en ging door voor iemand van min of meer losse
zeden. Door den minister van koophandel, Clé
ment Duvernois, werd zij begunstigd met ver
scheidene groote bestellingen voor de provian
deering der stad, onder anderen van 4,000 ossen.
Terwijl zij over het algemeen inet hare leverin
gen veel te laat kwam, wilde zij ook nog
verscheidene van deze koeien afzetten, toen
reeds de republiek was gevestigd en de nieu
we minister Magniu alle door Clément Du
vernois aangegane contracten voor ontbonden
verklaarde. De baronesse heeft zich toen om
hare koeien toch nog te doen aannemen,
gewend tot den heer Nicolle, markt-iuspecteur
van la Villette (waar zij de beesten had staan)
doch toen deze hiertoe niet was over te halen
heeft zij een zilveren theeservies gekocht en be
proefd om daarmede het hart van mevrouw Ni
colle voor zich te winnen. Deze vrouw is zoo
krachtig geweest, zich zelfs tegen eene dergelijke
verlokking te verzetten, doch de baronesse heeft
haar daarop verlaten en het theeserviesje ter
sluiksch bij haar aan huis laten staan. Deze
slimme streek heeft haar nu na anderhalf jaar
eene veroordeeling voor omkooperij op den hals
gehaaid, van drie maanden gevangenisstraf en
500 fr. boete.
Oostenryk-Honij;. Monarchie.
Splitsing van Bohemen. Inwendige orisis.
Antwoord aan kardinaal v. Rauscher.
Tengevolge der vijandige verhouding tusschen
de Duitschers en de Czecben komt thans bij de
eersten weder een idéé boven, dat vroeger reeds
geopperd, maar ook altijd bij een idéé gebleven
is. De constitutioneele vereeniging in Praag,
waartoe natuurlijk de Duitsche afgevaardigden
van den landdag behooren, heeft namelijk het
besluit genomen om de scheiding van Bohemen
in twee deelen te vorderen. Het kleinste gedeelte,
het noordelijke, zou dan eene zelfstandige Duit
sche provincie worden en zich ongeveer uitstrek
ken van de stad Eger iu het westen tot Hagenau
in het oosten. Met de grootere zuidelijke helft
zouden de Duitschers hunne tegenstanders dan
lateu omspringen op welke wijze zij wilden.
Nauwelijks had de constitutioneele vereeniging
dit besluit genomen of zij werd de door officiëele
Prager Zeitung beschuldigd, zich te vergrijpen aan
de historische overlevering, aan Oostenrijk en aan
de constitutie. De Tagesbote schreef hiertegen dat
het idéé volstrekt niet zoo maar plotseling werd
opgeworpen, maar dat het in 1848 en wel met
ondersteuning van beide kanten reeds op het
tapijt was gebracht. In afwachting dat in Wee
nen nu de hooldquaestie zal beslist worden, hou
den de Boheemsche bladen zich onledig met deze
neven-quaestie te bespreken.
De beslissing van de hoofdzaak evenwel doet
vooreerst nog op zich wachten eu het is dan ook
geen kleinigheid, hierin vonnis te vellen, daar
toch van het antwoord des keizers op het Bo
heemsche adres de toekomst van Oostenrijk voor
een groot gedeelte zal afhangen. De kans dat
hunne eischen zullen ingewilligd worden staat
voor de Czecben op het oogenblik niet zeer schoon,
voor zoover men ten minste kan afgaan op de
vele tegenstrijdige berichten die door de dagbla
den verbreid worden. De Hongaarsche ministers
schijnen als de groote grief legen het Boheemsche
adres aan te voeren, dat het dualisme of liever de
overeenkomst met Hongarije daarin wordt voor
gesteld als van de goedkeuring der Boheemsche
algevaardigden afhankelijk te zijn. De beide
ministeriën zijn voorts van oordeel, dat de wet
van 1867 over de regeling der gemeenschappelijke
zaken niet dan langs grondweltigen weg, dat
wil zeggen door een op constitutioneele wijze bij
elkander gekomen rijksraad en met '/j der stem
men kan veranderd worden. Von Beust en de
Hongaarsche ministers zoudeu er voorts bij den
keizer sterk op aandringen, om iu zijn antwoord
de Czechen op hunne auticonstitutioneele vor
deringen te wijzen, en ze te weigeren als
leidende tot de desorganisatie der monarchie.
Welke de beslissing des keizers zal zijn op deze
hedeukingen, die de zaak in het hart aangrijpen
wordt met groote spanning te gemoet gezien.
De Wiener Abendpost deelt het antwoord mede,
dat door den minister van eeredienst, Jirecek,
gegeven werd aan den kardinaal-aartsbisschop
van Weenen, von Rauscher, op zijn verzoek aan
de regeering om de oud-katholieken de uitoefe
ning van hunnen godsdienst in de Salvator-kerk
te beletten. Het antwoord is bondig en huldigt
volkomen het beginsel van scheiding tusschen
Staat en Kerk, voor zoover het zaken betreft, die
tot ieders afzonderlijk gebied behooren. Het luidt:
„Eminentie! In uw geëerd schrijven van 13
October dezes jaars, heeft Uwe Eminentie tot
mij het verzoek gericht, het misbruik van de
St.-Salvatorkerk door de zoogenaamde oud-katho
lieken te voorkomen door afdoende maatregelen.
Het spijt mij aan dit verzoek niet te kunnen vol
doen, daar het in dit geval slechts de vraag is
of Al. ADton het recht heeft, om in het algemeen
en in de Salvatorkerk iu 't bijzonder, godsdiens
tige functiën te verrichten, eene vraag die onge
twijfeld van geheel kerkelijken aard is, en der
halve naar de bestaande wetgeving buiten het
staatsbestuur ligt. Ontvang, Emiuentie, enz."
Portugal,
Het vereende Iberia.
In de politieke kringen van Lissabon heeft
men het tegenwoordig zeer druk over een bezoek
dat door den Italiaauschen generaal Lamarmora
aan het Portugeesche hof is gebracht. Hoewel
hij onder een anderen naam reisde is hij door
het hof ontvangen, een week in Lissabon geble
ven en toeu weder vertrokken. Men brengt deze
reis in verband met het jongst gebrachte bezoek
van den Italiaanschen kroonprins en vreest dat
uien onderhandelingen wil aanknoopen om den
afstand des konings ten gunste van Amadeus van
Spanje te bewerken. De groote meerderheid der
Portugeezen zou hier sterk tegen ingenomen zijn,
maar men moet erkennen, dat een dergelijk
plan voor de hoven van Florence en Madrid zeer
veel verlokkelijks aanbiedt.
TELKGHAMMEN.
Breslau, 21 October. Hedenavond heeft eene
door meer dan 3000 burgers bijgewoonde verga
dering plaats gehad, ten doel hebbeode sympa
thie op te wekken voor de Duitschers iu Oos
tenrijk.
Eeusteinmig is aangeuomeu eene motie, waar-
deerende den manneüjken tegenstand der Duit
schers in Oostenrijk tegen den aanval, waaraan
zij van de zijde van het Ministerie Uohenwart
blootstaan. De natie begroet de Oostennjksche
Duitschers als de voorvechters voor eene grond
wet, welke, voor verdere uitbreiding vatbaar,
deu iuwendigen vrede en weivaart waarborgt,
en zij spreekt de overtuiging uit, dat de stelling
door de Duitschers in Oostenrijk lot dusver in
genomen, bestemd is om door in de historie ge
grondveste trouw en aanhankelijkheid aan den
lveizersiaat, den band tusschen dezen en het Duit
sche Rijk steeds vaster dicht te snoeren.
Parijs, 22 October. Prins Napoleon is Zaterdag
avond te Ajaccio aangekomen. Geen enkele mani
festatie had plaats.
Von Arniin heeft Thiers en de Remusat een
bezoek gebracht.
Florence, 22 October. De Naiione verzekert,
dat het Gonsistorium, hetwelk den 27sten moest
plaats hebben, wegens nieuwe moeilijkheden is
uitgesteld.
Konstaatlnopel, 22 October. De gecousolideer-
den ziju ter beurze van 49.08 op 49.38 gestegen,
als gevolg van het gerucht, dat liet gouverneineut
voornemens is de inkomsten der moskeen aan te
wenden ten behoeve van den Staat.
Mustapha Fazyl-Pacha is benoemd tot Minister
van Justitie en Nainyk-Pacha tot President van
den Raad vau State.
tienéve, 22 October. Op eene meeting der Inter
nationale zijn ter eere der Commune redevoeringeu
gehuudeu. De bijeenkomst was slecht bezuchl. De
stad hield zich onverschillig.
Londen, 23 October. Sir Roderick Murchison
is overleden.
De Times geeft verslag van een onderhoud, dat
iemand gisteren met Napoleon gehad heeft. Hij
oocheude het bestaan van een Bouapartistische
intrige en verlangde een plebisciet.
Koningin Victoria weigert de fenians te bege
nadigen, omdat zij tot het leger behoorden.
Marseille, 23 October. Voor de gemeenteraads
verkiezingen waren slechts twee candidatenlijsten,
eeu der radicalen en een der ultra-radicalen. Van
de 73,270 ingeschreven kiezers stemden slechts
24,181; 27 ultra-radicalen werden gekozen. Negen
herstemmingen moeien plaats hebben. De maire
is niet gekozen.
Parijs, 23 October. Het Journal Offieiel bevat
eeu entrefilet, waarin de lasterlijke bewering
der Bonaparti8tische bladen weerlegd wordt,
dat Thiers zich zijn tractement in goud doet uit
betalen, om van het agio te profiteeren. Dat trac
tement is altijd in papier betaald.
Het officieel blad voegt er nog bij, dat de Bo-
napartisten niet willen doen vergeten, dat Frank
rijk zijn treurigen toestand aan het keizerrijk te
danken heeft. Overigens is hetgouvernement niet
weerloos en zal het hunne aanslagen weten te
verijdelen.
Gemeenteraad..
Zitting van heden.
Voorzitter de heer Burgemeester.
Geopend te halfdrie.
Tegenwoordig de heerenStoffels, Tollens, Hubrecht,
de Fremery, Hartevelt, Goudsmit, Lezwijn, Evers,
v. HettiDga Tromp, le Poole, Bu s, Bijleveld, Ver
ster, Veefkind, Cock, Dercksen, van Outeren, van
Wensen en Wttewaal.
Afwezig met kennisgeving de heer Eigeman.
Mededeelingen van ingekomen stukken, waaronder
a. Voorstel tot verhooging van de jaarwedde van
den leeraar in de staatswetenschappen aan de Hoo-
gere Burgerschool.
b. Voorstel tot voortzetting der parellel-klasse van
de Hoogere Hurgerschool.
c. Nader rapport der Commissie van fabricage be
treffende het verzoek van de vereeniging Musis Sacrum
ten aanzien van de verstrekking van duinwater.
Aan de orde zijn de onderwerpen van behandeling
1°. Adres van P. H. Hoos, pachter van het op
halen van asch, enz. dezer gemeente, waarbij hij
verzoekt dat aan hem, even als aan zijne voorgan
gers, de puin afkomstig van straat- en gemeente
werken, welke in eigen beheer der gemeente werden
gemaakt, worde afgestaan, waarop hij bij de berekening
zijner pacht heeft gerekend, en die nu door de ge
meente zelve wordt gebezigd tot aanplemping of net
onderhoud van wegen.
B. en Ws. refereeren zich aan het rapport van de
Commissie van fabricage, die adviseert des adressants
verzoek als niet voor eene gunstige beschikking vat
baar, te wijzen van de hand.
De Commisie meent toch dat uit de aangehaalde
contraeten voldoende blijkt dat sedert 1 September
1846 de puin van gemeentewerken, die vroeger aan
den pachter werd afgestaan, sedert dat het ophalen
van de haardasch en het vuilnis met dat van de
puin in hetzelfde pachtcontract is begrepen, alleen
dan aan den pachter vervalt, wanneer de gemeente
die niet tot hare eigene behoeften gebruikt.
De Commissie zal dan ook niet geacht kunnen
worden in dwaling te verkeeren, wanneer zij de
meening van den adressant ten eenenmale ongegrond
verklaart, omdat juist in het laatste en het nog loo
pend contract het beginsel is aangenomen, dat de
puin van gemeentewerken vallende ter beschikking
en ten dienste der gemeente blijft, voor zooveel zij
daaraan behoefte heeft, maar het overige komt ten
voordeele aan den pachter, die dan ook in het alge
meen enkel kan beschikken over hetgeen op de open
bare straat gevonden wordt en alzoo afgestaan.
De Secretaris deed voor het openen van het debat
voorlezing van een nader adres van den beer Hoos,
waarin deze tracht aan te toonen dat het rapport van
de Commissie van fabricage op ondeugdelijke gron
den steunt en nader aandringt op het toestaan van
zijn verzoek.
De heer Dercksen, vindt na kennisneming van
het contract met den pachter, dat daarin vele duister
heden voorkomen, die bij eene loyale interpretatie,
waartoe de aard en het karakter van deze quaestie alle
aanleiding moet geven, in het voordeel van den pachter
moeten uitvallen. Hij zal inlichtingen afwachten ter
bepaling van zijne stem, die tot dusver niet gun
stig is voor het rapport van de commissie van fa
bricage.
De heer Goudsmit kan zich na de lezing van het
geheele contract niet vereenigen met het advies van
B. en W. Na de noodige lezing van dit contract,
is zijn oordeel, dat de pachter volkomen in zijn
recht is en het de bedoeling van het contract is ge
weest al de puin aan den pachter af te staan en hij
daartegen verplicht de puin die voor de gemeente
noodig is, tegen een zekere vergoeding af te staan.
De beer van Outeren verdedigt het rapport der
Commissie van fabricage en zegt dat de bedoeling
van art. 1 van het contract is, dat de pachter op
niets anders recht heeft dan op de puin die door de
ingezetenen is geabandonneerd.
De heer Goudsmit beweert dat de heer van Outeren
eene verkeerde juridische interpretatie aan art. I
geeft, door eene min juiste opvatting van het woord
abandonneeren. Spr. blijft er bij dat de pachter recht
heeft rp al het puin.
De heer van Outeren repliceert.
De heer Buys zal het contract niet verdedigen,
maar schaart zich waar het de tegenwoordige uitleg
ging van dit contract betreft, aan de ztjde van de
commissie van fabricage. Dit geeft hem aanleiding om
in eene refutatie te treden van de uitlegging door
den heer Goudsmit aan art. I gegeven.
De heer Dercksen blijft na de discussie bij zijne
opvatting dat als het contract loyaal wordt uitgelegd,
het verzoek van den pachter moet worden toegestaan.
De heer Goudimit wil de verklaring van den heer
Buys niet ongerijmd noemen, maar acht dat zij vol
strekt niet opgaat. De redactie is onnauwkeurig, er
is volstrekt geen reserve voor de gemeente gemaakt
en zij heeft dus geen recht op het puin door de
commissie van fabricage bedoeld.
De heer Buijs blijft bij zijn gevoelen perlisteeren.
Het praeudvies van B. en Ws. tot wijziging van
het verzoek wordt in stemming gebracht en aange
nomen met 17 tegen 3 stemmen.
Tegen. De heeren Goudsmit, Veefkind en Dercksen.
2°. Suppletoire begrooting van de dd. schutterij
voor het jaar 1871.
Zonder discussie met algemeene stemmen goed
gekeurd.
3°. Adres van M. van Weeren, fabrikant alhier,
om het gedeelte der pakhuisstraat tot de 7de Haven
straat waarop onderscheidene perceelen staan die hem
toebehooren, in eigendom te krijgen, om dien grond
aan zijn fabriek te verbinden.
Het afwijzend praeadvies op dit verzoek van B.
en Ws. werd zonder discussie met algemeene stemmen
aangenomen.
Niets meer aan de orde zijnde wordt de vergade
ring gesloten.
Vergadering van den Gemeenteraad van Leiden
op Donderdag, den 26sten October 1871, des middags
te een uur.
Onderwerp: De gemeente begrooting voor 1872.
De stukken betrekkelijk dit onderwerp zijn in druk,
tegen betaling der kosten ter Gemeente-Secretarie ver
krijgbaar.
Marktberichten.
Amsteudah, 23 October. Rogge, N. Pruissische
230; N. Galatz 220jarige idem. 210; jarige Odessa
210; Gebr. idem. 177; Petersburg 206 206. Leve
ring, October voor 1 uur 209; na 1 uur 209, 208;
Maart 218; Mei 220; aangezegd 500 last; totaal
12925. Raapolie 6/vv. 50; vliegend 48$t;Hei52%
November 48%, 43%; December 48%, 48%.
