25 September.
N°. 3S66.
Maandag
A0. 1874.
lEIDSCH
DAGBLAD
F»RIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maandenƒ3.00.
Franco per post3.85
Afzonderlijke Nommers0.05.
Ueze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zen- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVKRTïïNTIKN
Voor iedoren regel0.1.V
Grootere letten naer de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 23 September.
Donderdag a. s. zal de jaarlijksche Vergadering
leden van het Genootschap Mathesis Scien
dum Genitrix gehouden worden.
Tpe punten op het convocatiebiljet vermeld, zijn
[rlijksch verslag en uitreiking der medailles,
(geoing en verantwoording van het bestuur.
Xjrstel tot wijziging vaD art. 5 der wet. Ver-
,zjDg van nieuwe bestuurders.
Omtrent de voorgestelde wijziging van art. 5,
Irneinen wij uit eene goede bron, dat het be-
Lr het beginsel der verplichte aftreding wil
Indhaven, maar zooveel mogelijk de nadeelen
Ichien weg te nemen, die het natuurlijk gevolg
van eene te snelle afwisseling in het perso-
1 der bestuursleden. Zooals de zaak nu gere
ild is, treden deze om de drie jareo af en zijn
1st dun na een jaar verkiesbaar. Wordt het
foorstel aangenomen, dan kan een lid na drie
lieu zitting, dadelijk weder op de voordracht
«plaatst en verkozen worden. Zijn echter die
klgende drie jaren om, dan i3 hij niet dan na
in jaar verkiesbaar.
1 Wij hopen dat de Algemeene Vergadering dit
«min ernstige overweging moge nemen, en het
Lijs leveren, dat de belangstelling in de Am-
jdilschool, voor twee jaren zoo schitterend aan
idag gelegd, bij de Leidsche burgerij niet ver
in/lied is.
lüeieerP. S. van Ronkel, predikant teZutpheu,
left voor de beroeping naar de Nederd. Herv.
Bemeeute alhier bedankt.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
lerkhuis, alhier opgenomen van 91 tot 117 vol
gassen personen en van 28 tot 12 kinderen.
Gedurende deze week zijn in het Badhuis op
|e Bloemmarkt 55 baden gebruikt.
In de tweede helft der maand Augustus zijn
Viier aan het postkantoor bezorgd de volgende
[neven, die wegens onbekendheid der adressanten
met bezorgd zijn kunnen worden
T. J. Dulfert, Mevr. Schoenk, Mevr. Spijker,
[Hen te Amsterdam; J. Dieker, Mulder, beiden
Arnhem; Mej. A. S. Dauui, le Bad-Ems; J.
Rorperhoek, te Dordrecht; C. F. van Delden,
Cramers, F. C. van Ewijk, J. Oppelaar, A. C.
tellers, allen te 's-Gravenhage; R. van Dam, te
LeiderdorpFrau Bolle, te Neüenahr; A. Wijn-
llioom, te Oirschot; Blomberge, te Oudenhoreu;
Lahou, J. van der Wall, B. de Zant, allen te
jkrtodamG. A. N. Suriugar, te UtrechtJlad'».
Graaf, te Velp; B. Varwerk, te Zaandam.
!jj de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Is o. a. ingekomen eene missive van de Staten
der provincie Groningen, ten geleide van een
lofschrift van hun adres aan den Koning, betref-
lende eene verbetering van de regeling van het
hilitair inundatie-recht.
Uil Tiel schrijft men aan het Vaderland:
//Mr. A. L. J. W. baron Sloet van de Beele,
|wien volgens unaniem besluit eener Maandag
[gehouden gecombineerde vergadering van alle
afdeelingen der Centrale Kiesvereeniging voor het
district Tiel de candidatuur aangeboden is, heeft
zich bereid verklaard om die candidatuur, wan
neer zij gesteld wordt, te aanvaarden. Nu zullen
de afzonderlijke afdeelingen vergaderen om defi
nitief een candidaat te stellen, die Datuurlijk geen
ander dan de heer Sloet zal zijn.
i/De berichten en ongeteekende advertenties
waarin andere liberale candidaten (Knoop, Rinck,
Pijnacker,; v. d. Ven, Bosscha, Scliimmeipenninck
(uit Nijkerk), Versteegh) worden genoemd, zijn
waarschijnlijk van conservatieve zijde, volgens
del beginsel divide et impera afkomstig.
//De heer Heemskerk Az. is verleden week
eauige dagen hier geweest eü heeft drukke con-
'trentiën gehouden met Mr. G. Kolff, gecommit
teerde van Tiel, ter Algemeene Conservatieve
Siesvereeniging.
//Natuurlijk wordt het vroegere lid voor Tiel,
heer van Lijnden van Sandenburg, in de
eerste plaats als tegeo-caudidaat van baron Sloet
genoemd. Intusschen hoort men ook Mr. W. van
Uoltstein noemen, die, evenals de heer van Lijn
den hier, bij de periodieke verkiezingen te Hoorn
niet herkozen is."
Er zijn te Goes weder twee vrouwelijke leer
lingen en een mannelijke voor de hoogere bur
gerschool aangegeven en geplaatst, zoodat het
getal meisjes nu reeds tot veertien geklommen
Tot hiertoe zijn alle belanghebbenden zeer
tevreden. Het samenzijn van jongens en meisjes
op de school heeft in de beste orde plaats en de
vreeselijke gedachten die sommigen daarvan
koesterden, worden gelukkig niet vervuld. Inte
gendeel moeten de leeraren zoodanig over het
gedrag en de ordelijkheid der leerlingen tevreden
zijD, dat zelfs diegenen onder hen, die tegen de
toelating der meisjes waren, erkennen, dat hunne
bezwaren in de praktijk verdwijnen.
(Goesi. Ct.)
De Gouverneur-Generaal heeft krachtens mach
tiging des Konings algemeene bepalingen vast
gesteld ter voorkoming van het overbrengen van
de algemeene gezondheid bedreigende besmette
lijke ziekten in Nederlandsch Indië
De uitslag der acte-examens voor het middel
baar opderwijs op gisteren is geweestvoor exacte
wetenschappen, gevraagd voor Handteekenen 9
acten, waarvan 3 geweigerd en 6 toegestaan,
namelijk aan: K. Bes, A. J. G. Tempelmans Plat,
F. E. Vogelsang en P. A. Kraanen, allen van
's-Gravenhage; B. F. Plasschaert en G.P. A. Gar-
jeaune van Delft.
Voor het litterarisch gedeelte: gevraagd voor
de Nederlandsche taal en letterkunde 1 acte, toege
staan aan Mej. Maria Anna Suzanna Elisabeth Sara
de Goeje, van Leidenvoor 't Fransch 1 acte,
toegestaan aan mej. Clemeuce Marie Jeanne De-
jardin, geb. te Luik; voor 't Engelscli 2 acten,
waarvan 1 geweigerd en 1 toegestaan aan Maria
Johanna Ursina Pruim, geb. te Dockum; voor 't
Hoogduitsch 1 acte, geweigerd; voor Aardrijks
kuude 1 acte, toegestaan aan Anna Johanna
Sjoers, geb. te Rotterdam.
De werkzaamheden aan den bovenbouw der
overbrugging van het Hollandsche Diep, zoo wordt
gemeld, hebben eene belangrijke vertraging on
dervonden en het is nog steeds, in spijt van alle
dagbladartikelen en zelfs van de Koninklijke
woorden in de Troonrede, zeer onzeker, of nog
in dit jaar de brug in gebruik zal kunnen worden
gesteld.
De 13de overspanning is gereed en slaat op
de paaljukken, terwijl het voornemen bestaat om
die bij gunstig weder in de volgende week naar
de pijlers over te brengen.
Met het in elkander stellen van de 11de (laatste)
overspanning is op den Sden Augustus aange
vangen, en ofschoon daarvoor gewoonlijk slechts
7 a 8 weken vereischt worden, is men daarmede
tot heden nog weinig gevorderd. De oorzaak dier
vertraging is alleen het uitblijveu van in België
bestelde platen voor de boven- en onderranden,
en alle aangewende pogingen om de aflevering
te bespoedigen, lijden schipbreuk op den onwil
vau den fabrikant, welke onwil het gevolg is
van drukke werkzaamheden en groote moeilijk
heid bij het vervaardigen der vereischte platen.
Bestelling bij andere fabrikanten heeft geen
gunstig gevolg gehad en het ijzer laat zich nog
steed9 wachten.
Met genoegen vestigen wij de aandacht ODzer
kunstenaars en dillettanten op muzikaal gebied
op eene nieuwe uitvinding, die hun weder een
groot gemak beloolt. Het zoo lastige en dikwijls
hinderlijke omslaan der bladen, waardoor menige
mooie passage bedorven wordt, zal voortaan niet
meer behoeven te geschieden. De heer Tesselhof,
muziekonderwijzer te Soest, dezelfde die indertijd
zijne uitvinding, de Fanlasiagraaf, waarmede men
hetgeen men op de piano fantaseerde terstond
opgeschreven kreeg, alhier in Volksvlijt tentoon
stelde, heeft nu een eenvoudig werktuig uitge
vonden, dat door een drukking met den voet op
een pedaal het blad ten juisten tijd omslaat. Het
instrument is zeer eenvoudig ingericht en be
hoeft dus niet kostbaar te wezen. Het ligt los op
de muzieklessenaar, waardoor men dit bij alle in
strumenten kan gebruiken.
Onze berichtgever was in de gelegenheid deze
nieuwe uitvinding te bezichtigen en heeft toen
bevonden, dat de werking allermerkwaardi
nauwkeurig geschiedde. Het is te hopen, dal onze
beoefenaars der toonkunst spoedig dit werktuig
leeren kennen Al mogen er nu eenige heereD
zijn, die treuren, dat hun het voorrecht dreigt te
ontvallen galanterie te toonen door de musicee-
rende dames te helpen, het algemeen zal er loch
mede gebaat wezen. Ook voor den ijverigen uit
vinder hopen wij dat zijne nieuwe vinding spoe
dig bekend worde, opdat hij zijne moeite ruim
schoots beloond vinde door eene algemeene waar-
deering van zijn vlijt en vernuft. Handelsblad
De Nederlandsche oud-Roomsch-Katholieken
worden op het Congres van oud-Katholieken te
Munchen vertegenwoordigd door den heer Th.
van Vlooten, pastoor der oud-Roomsch Katholieke
gemeente te Amersfoort en kanunnik van het
aartsbisschoppelijk kapittel van Utrecht, en den
heer J. J. van Tiel, pastoor der oud-Roomsch
Katholieke gemeente te Enkhuizeu, den eerste
als afgevaardigde van het Aartsbisdom van Utrecht,
den laatste van het bisdom Haarlem.
Tollens overwintering op Nova-Zembla is door den
heer Albert Haegen, sedert jaren in Nederland
gevestigd, in het Hoogduitsch vertaald.
De Ami du Limbourg meldt, dat ook de heer
J. M. Klaessen, burgemeester van Vlodrop, in
Limburg, een bronzen kruis met diploma heeft
ontvangen vanwege de «Fransche vereeniging
tot het verleenen van bijstand aan gewonden en
zieken der legers te land en ter zee," voor de
diensten bewezen aan soldaten, die uit Duitsch-
land terugkeerden.
Z. M. heeft goedgevonden den 2den luit. H. O.
van Geuns, van het 7de reg. inf. op het daartoe
door hem gedaan verzoek, een eervol ontslag uit
den militairen dienst te verleenen.
BINNENLAND.
Amsterdam, 21 Sept. Aan den kapit. D. H. Dietz,
voerende het fregatschip Baron van Pallandt van
Rooiendaal, is, door Lloyds Assuradeurs en eenige
andere Londensche assurantie-coinpagniën, vereerd
een prachtige zak-chronometer met gouden ketting,
vergezeld van sierlijk gedrukt document, achter
glas en in vergulden lijst gevat, waarin hulde
wordt gebracht aan zijn verdienstelijk gedrag,
toen hij in de maand September van het vorige
jaar op de reis van Rotterdam naar Batavia, met
eene lading van 1800 ton steenkolen, ondekte,
dat die kolen zich in een staat van sterke broeiiüg
bevonden en zelfs ten deele reeds smeulende
waren. Dank zij de vastberadenheid, het beleid
en de onvermoeide waak- en werkzaamheid,
door hem bij die gelegenheid aan den dag gelegd,
heeft hij de voldoening mogen smaken, om het
hem toevertrouwde nieuwe prachtige schip met
deszelfs lading en talrijke bemanning behouden
naar de plaats hunner bestemming te geleiden,
zooals toen, meer in bijzonderheden, in het Nieuw
Balaviaasch Handelsblad van 24 Oct. II. is mede-
edeeld.
Aan ieder inan der genoemde equipage is wij
ders door diezelfde assuradeurs, voor zijne trouwe
medewerking en buitengewone krachtsinspanning,
een belooning van twee maanden gage toe
gekend.
Alkmaar, 21 Sept. Den 25sten September 1831
beviel mevrouw G., geb. H., van drie zonen; zij
ontvingen met goedkeuring des Konings de
voornamen van den toen regeerenden Koning
Willem I, den toenmaligen Kroonprins en Prins
Frederik. Een hunner bleef te Alkmaar en werd
in het vorig jaar benoemd tot notaris hier ter
stede; een ander diende in verschillende plaat
sen van ons Rijk als beambte der posterijen en
werd ook in 1870 hier benoemd tot directeur
van het postkantoor, en de derde zwierf door de
wereld als officier der Nederlandsche marine,
werd in dit jaar gepensioneerd en kwam ook
hier wonen.
Maandag e. k. zullen zij voor het eerst, sinds
hun kinderjaren, te zaïnen vereenigd hun ge
boortedag en wel hun 40sten vieren.
Beverwijk, 22 September. Gisteren zijn alhier
aangekomen eenige leden van het prov. gerechts
hof in Noord-Holland, die het terrein hebben
onderzocht waar het feit is voorgevallen, waar
voor J. J. de Wilde thans te recht heeft gestaan,
waarschijnlijk om zich te overtuigen of de getui
gen K. Tegel en M. de Groot den beschuldigde
hebbeD kunnen zien of niet. De uitspraak van het
hof zal Dinsdag e. k. plaats hebben.
Hoorn, 22 September. De paalworm, die zoo
lang aan de zeeweringen groot nadeel toe
bracht, is zoo goed als verdwenen, of althans
onschadelijk gemaakt, door het bekende middel
om hout, onder water, te creosoteeren. Nog on
langs, toen bij zeker werk eenige palen werden
uitgehaald, was een oude bijua geheel door den
paalworm verteerd, maar de nieuwe, die er dicht
bij stonden, waren ongedeerd gebleven, door de
bewerking die zij ondergaan hadden.
Helder, 21 September. Heden wordt voor het
publiek de nieuw gebouwde, zeer practische
wachtkamer van het postkantoor geopend.) Het
laatste een kapitaal huis voor kantoor en di
recteurswoning, doeltreffend ingericht vormt
nu met de eerste een uitmuntend geheel, dat, met
de vele verbeteringen, welke zeer noodig waren,
voor de ingezetenen geriefelijk is en te gelijk
een sieraad ouzer gemeente mag worden genoemd.
Lemmer, 19 Sept. Alhier is aan hevigen typhus
op ruim 20jarigen leeftijd, overleden Mejufvr.
A. W. Visser, de eerste jonge dame, die in Ne
derland met gunstigen uitslag het examen voor
leerling-apotheker had afgelegd.
Arnhem, 22 Sept. Voor het Provinciaal Gerechts
hof 9tond gisteren terecht zekere Gerdina de
Vries, beschuldigd van kindermoord voor de eerste
maal door de ongehuwde moeder gepleegd. Deze
jonge vrouw, die onafgebroken baadde in hare
tranen, bekeüde volmondig de door haar gepleegde
misdaad. Zij was ten huize haars vaders bevallen
van een kind, dat zij, om het sobreeuwen te be
letten, een kussen op den mond had gelegd, ten
gevolge waarvan het was gestikt. Den volgenden
dag had zij het lijk in een zak gewikkeld en
het in een kelder onder haar bed geworpen. Eerst
tien dagen later was het misdrijf ontdekt door
het gepraat der buurvrouwen.
De adv.-gen. betoogde in zijn requisitoir, dat
het misdrijf volkomen was bewezen. Hoewel hij
medelijden had met de beschuldigde, meende hij
toch dat liet misdrijf niét van dien aard was,
om bij de toepassing der straf verzachtende om
standigheden aan te nemen. Hij concludeerde
dus, dat zij zou worden veroordeeld tot een
tuchthuisstraf van vijf jaar. De advocaat Mr.
van Cappetle, die ambtshalve als verdediger op
trad, wees op de slechte opvoeding, welke de
besch. had genoten.
Pleiter wees nog op het oprechte berouw zijner
cliënte en hare openhartige bekentenis, en hij
hoopte dat het Hof in ruime mate zou gebruik
maken van zijne bevoegdheid om verzachtende
omstandigheden aan te nemen, welke door een
wet van 1870 geboren was. De wet op de afschaf
fing der doodstraf nl. had ook vrijheid gegeven
om bij kiodermoord een correctioneele gevange
nisstraf op te leggen.
Het Hof deed nog gisteren uitspraak en ver
oordeelde de besch., met aanneming met verzach
tende omstandigheden, tot 3 jaar gevangenisstraf.
Er zijn dezer dagen in verschillende deelen
der stad weder een aantal woningen afgekeurd,
wier bewoning nadeelig wordt geacht voor de
openbare gezondheid en waarvan op de bij de
desbetreffende verordeniug voorgeschreven wijze
aan de eigenaars is kennis gegeven.
Vlissingen, 21 Sept. De groote zeesluizen aan
de nieuwe haven- en kanaalwerken alhier, zijn
gisteren vanwege het Rijk opgenomen en goed
gekeurd.
Maastricht, 21 September. Een treurig ongeval
is het onderwerp van alle gesprekken hier ter
stede. De éenigedochter van een welgesteld vleescb-
houwer werd eergisteren door een vergiftig insect
gestoken, met het ongelukkig gevolg, dat het venijn
zich aan het geheele lichaam heeft medegedeeld
en de lijderes thans in een staat verkeert, die aan
haar behoud doet wanhopen.
1IVG4EZ;01V DJEIV.
EEN ff OORD IN 'T BELANG VAN DEN ffEROIAN.
Met belangstelling hebben wij kennis genomen
van het adres dat de Maatschappij van Nijverheid
dezer dagen bij onzen Gemeenteraad inzondt, met
het doel aan het teekenonderwijs in onze stad
eene gewenschte uitbreiding te geven.
Als lid dier maatschappij mocht ik het genoe
gen hebben van het begin tot het einde deze
zaak te hooren bespreken, en het rapport, door
eene commissie hierover benoemd, te mogen
vernemen.
Wat is de vraag der Maatschappij?
Vergun mij, Mijnheer de Redacteur, eenige
regelen om over deze zaak mijne gedachten te
zeggen.
De Maatschappij verlangt aan de jongens der
scholen voor on- en minvermogenden, een teeken
onderwijs te geven, waarvan zij op lateren leef
tijd zeer gewenschte vruchten kunnen plukken,
het verlangen is dat de werkuiansjongen, zoo hij
de school verlaat, eene duidelijke voorstelling zal
kunnen geven van 't geen hem omringt, dat hij
niet zoo zal achterslaan bij onze naburige werk
lieden die steeds met krijt of potlood in de baud,
