De afloop der verkiezingen te Leiden.
Ter zijde van den rouwwagen gaan voorts de
veertien gewezen onderofficieren en manschappen,
vroeger vermeld, die bij de overname te Ant
werpen zijn tegenwoordig geweest;
f. de bloedverwanten van de gesneuvelde offi
cieren
g. de Minister van Oorlog met zijn adjudant;
li. de generaal majoor Doorman met den ge
pensioneerden kolonel Tiesselinck en den gepen
sioneerden kapitein-luitenant ter zee Meesman;
i. de hoofd- en verdere officieren, deel uitge
maakt hebbende van de bezetting der Citadel
van Antwerpen tijdens het beleg in 1832
de militairen en gewezen militairen beneden
den rang van officier, deel uitgemaakt hebbende
van de bezetting der Citadel of van de flottille op
de Schelde tijdens het beleg in 1832
k. de generaal-majoor bevelhebber in de 2de
militaire afdeeling;
l. eene deputatie van het Nederlandsche offi
cierskorps, bestaande uit éen hoofd- en éen subal-
tern-officier van elk wapen en van de marine,
zoomede van het Nederlaudsch Indisch leger;
m. de burgemeester en wethouders der gemeente
Breda;
n. de oud-militairen versierd met het zilveren
kruis
o. de militairen en oud-militairen versierd met
het metalen kruis;
p. tot sluiting van den trein, een piket cavalerie.
Hierbij zullen zich aan het Ginneken de bur
gemeester en wethouders dier plaats voegen.
Bij het neerlaten in het graf zullen de voorge
schreven eerbewijzen worden verricht.
In Breda en het Ginneken zullen gedurende
den geheelen optocht de klokken worden geluid,
terwijl de circulatie van rijtuigen langs den te
volgen weg zal verboden zijn.
Z. M. heeft herbenoemd: als burgem. der gem.
Ritthem J. C. Lantsheer; als burgem. der gem.
Bunnik, Odijk en Werkhoven C. H.Ruygrokjen
als burgem. der gem. Oosterland A. Van der
Have.
Z. M, heeft C. J. H. Matingré benoemd tot
burgem. der gem. Oudheusden.
Z. M. heeft benoemd tot plaatsverv. kantonr.
te Gouda Mr. P. J. Snel, adv. en cand.-not. aldaar.
Z. M. beeft benoemd tot rechter in de arrond.-
rechtb. te Zwolle Mr. S. J. Van Roijen, advocaat
aldaar.
Z. M. beeft goedgevonden den gepensioneerden
kapit. L. Smits, te Maastricht, op het daartoe
door hem gedaan verzoek, vergunning te ver-
leenen tot het aannemen en dragen der versier
selen van kommandeur der orde van de Kroon
van Italië, hem door Z. M. den Koning van Italië
geschonken.
BINNENLAND.
Amsterdam, 7 Augustus. Gisteren had in het
lokaal de Keizerskroon, buiten de Raambarrière,
een concours plaats van de Vereenigde Noord
en Zuid-Hollandsche Handboogschutterijen. Nadat
de vreemde corporatiën te halftien door het be
stuur der alhier gevestigde bandboogschutterij
Concordia in de rijk versierde zaal waren ontvan
gen, sprak de secretaris dier vereeniging, de beer
M. Van Praag, een hartelijken welkomsgroet uit,
die door de aanwezigen met luide toejuichingen
werd beantwoord. Hierna werd de eerewijn aan
geboden, en ving de loting voor den wedstrijd
aan, waarop zich onmiddelijk de schutters met
hunne banieren naar bet strijdperk begaven. Te
1 uur ving de matinée musicale aan, terwijl bij
het diner menige toast werd uitgebracht en gulle
vriendschap de spijzen kruidde. Des avonds ver
zamelden zich de schutters en een tal genoodigden
in de zaal, teu einde de soirée musicale bij te
wonen, waarna een zeer geanimeerd bal aanving.
Aan den wedstrijd namen zes corporatiën deel,
'als: vaö'de Noord-Hollandsche schutterijen, de
feestvierende Concordia, benevens Genoegen zij ons
doel en Claudius Civillus, en van de Zuid-Holland
sche, de vereeniging Willem Teil, de Batavieren en
Soranus, waarvan de uitslag was als volgt:
le banier-puntenprijs, behaald door: Claudius Civilis.
2e Concordia.
Rozen-banierprijs de Batavieren, Rotterd.
Ié personeelépuntenpr. G. J. Amelung, de Batavieren.
2é n J- Langeveld, Claudius Civilis.
Personeele rozenpr. B. A. Van Loo, Soranus, Rottd.
2 extra prijzen,
waarvan de eerste Genoegen zij ons doel.
de tweede Willem Teil, Rotterdam.
's-Gravenhage, 7 Augustus. Hedenmiddag is
alhier de tentoonstelling, van voorwerpen van
den nationalen wedstrijd voor werklieden, in het
lokaal van de teekenacademie aan den bosch
kant geopend. Het orgel deed zich nu en dan
hooren en werd bij afwisseling bespeeld. De re-
gelings-cominissie ontving de genoodigden, die in
grooten getale waren opgekomen. Daaronder
merkte men de ministers op, voor zoover zij in
de residentie aanwezig zijn provinciale, militaire
en plaatselijke autoriteiten leden van de bestu
ren van andere nijverheid genootschappen en
vereenigingen; leden der vereeniging zelve; inzen
ders van voorwerpen enz. Met de meeste belang
stelling werdén de voorwerpen in oogenschouw
genomen. Deze nationale wedstrijd en tentoon
stelling verdient in hooge mate de algemeene
aandacht. Terwijl toch elders door onbezonnen
heid of verbijstering zoo veel kwaad gesticht
wordt en men den werkman door verkeerde
raadgevingen op het dwaalspoor tracht te
brengen mag men zich hier verheugen eene
tentoonstelling te aanschouwen waarop werk
lieden zich beijverd hebben te toonen wat
zij in verschillende vakken vermogen. Zij hebben
hun tijd en spaarpenningen op heilzame wijze
aangewend, ten einde het afdoende bewijs te
leveren, dat de Nationale Nijverheid hier te lande
volstrekt niet stil staat en in menig opzicht bij
die van den buitenlander niet behoeft te worden
achtergesteld. Terwijl elders vaak vele groote
woorden gebezigd worden, heeft men hier, echt
Nederlandsch, daden willen doen spreken. En een
der eerste belooningen van den nijveren man
zal dan ook zeker het druk bezoek van zijn werk
zijn. Wat men alleen betreuren moet, is, dat liet
denkbeeld dezer tentoonstelling nog niet meer
algemeen werd begrepen, anders zou zij onge
twijfeld nog veel uitgebreider geweest zijn. En
inderdaad, meer daardoor, dan door het houden
van vergaderingen en lezen van gevaarlijke ge
schriften, kan de Nederlandsche werkman zelf
bijdragen om zijn lot te verbeteren en zich de
achting en medehulp van andere standen der
Maatschappij waardig te maken.
Wat toch de tentoongestelde voorwerpen zelve
betreft, ze zijn, uit den aard der zaak vele en
velerlei, behoorende tot alle takken van kunstvlijt
en verdient, hetgeen werkelijk was ingezonden,
alle aandacht en belangstelling, welke dan ook
in ruime mate door het groot aantal bezoekers
werd betoond. Om voorlooping slechts een alge
meen denkbeeld te geven van wat door Neder
landsche werklieden, in verschillinde vakken van
nijverheid en kunst, werd vervaardigd, waaronder
niet zelden door leerlingen, aankomende jonge
lingen en meisjes, wijzen wij er hier sleohts
op dat 33 verschillende groepen waren vertegen
woordigd, aan het hoofd waarvan de allerliefste
vrouwelijke handwerken, en niet het minst daar
onder de voorwerpen, vervaardigd door de leer
lingen van de zoo nuttige industrieschool voor
vrouwelijke jeugd, opgericht door het departement
Amsterdam der Maatschappij tot Nut van '(Al
gemeen. Voor het overige treft men inderdaad
schoone voorwerpen aan onder de rubrieken,
zilver- en koperwerk, graveerkunst, vergulden en
kunsttakken, bouwkundige teekeningen en andere
modellen, gouddraad- en passement werk, koper
slagerij, zinkwerk, slotenmakerswerk en smederij,
instrumenten, zoo muziek als andere, waaronder
van zeer samengestelden aard, uurwerken, brand-
spuitwerk, timmermans- en schrijnwerk, scheeps
bouw, beeldhouwwerk met inbegrip van meu
belmakerijen, kunst- draaiwerk, wagenmakerij,
kuiperij, mattenlvechterij en makerij, marmer,
steen- en pleisterwerk, huis- en decoratieschil
derwerk, boek- en steendrukkerij, binderij en
cartonwerk, leerlooierij met schoen en zadel-
makerswerk, borstelmakerij, sigarenmakerij, en
waarom zou 't ook hier ontbreken tinne-
gieterij, benevens diverse andere ingekomen
voorwerpen, terwijl ook door werklieden uit
Oost-Indië (veelal afgeschilderd als weinig vat
baar voor kunstvlijt of vrijwilligen arbeid) eene
fraaie bezending is geleverd, namelijk die der
verschillende handwerkslieden in de afdeeling
Batipse en X Kotte's in het gouvernement van
Sumatra's Westkust en waaronder modellen van
woningen, gereedschappen, weefgetouwen, land-
bouw-werktuigen en een aantal geweven stollen,
sarongs, Hindangs, hoofddoeken als anderszins,
meestal met goud of zilver doorweven of ingezet,
alles blijk gevende van groote vaardigheid en net
heid van bewerking.
Dat onder al de aangewezen rubrieken, tal van
voorwerpen zijn die van groote bekwaamheid,
van kunstzin en groote vlijt getuigen, behoeft niet
gezegd te worden, doch het is hier ondoenlijk
om daaromtrent in bijzonderheden te treden, zóó
veel is zeker, dat ook thans weder de Nederland
sche fabriek- en handwerksnijverbeid blijk ge
geven heeft van eene goede mate van ontwikkeling
die wij herhalen het in menig opzicht niet
bij het buitenland behoeft achter te staan; en
zeer zeker zouden vele landgenooten, die gewoon
zijn zich in het buitenland te voorzien, hier veel
van hun gading kunnen vinden, dat de mededin
ging tnet glans kan doorstaau. Later zal wellicht
gelegenheid bestaan om dit door aanduiding van
velerlei voorwerpen te staven.
Leeuwarden, 6 Aug. De afdeeling Leeuwarden
der Friesche werkliedenvereniging hield gisteren
avond eene vergadering, waarin eenige belang
rijke veranderingen van het reglement werden
vastgesteld. De vermelding daarvan zal voldoende
zijD, om aan te toonen, dat de afdeeling geen
beteren weg kon inslaan, dan zij nu heeft gedaan.
In art. 1 is als doel der afdeeling het volgende
gesteld: ontwikkeling van den werkman in het
algemeen, behartiging in het bijzonder van zijne
belangen en bovenal aankweeking van eendracht
en verbroedering onder den werkmansstand.
Volgens art. 2 tracht zij dit doel te bereiken o.a.
door elkander in bijzondere omstandigheden stof
felijk te ondersteunen, behartiging vau het onder
wijs der jeugd, het behandelen zoowel van de
sociale, als van de meer praktische vraagstukken
op het gebied van fabriek- en handwerksnijver-
heid, het oprichten eener bibliotheek en van
vakvereenigingen, het houden van tentoonstellin
gen onder de leden en het bekomen van een
eigen lokaal.
Art. 7 bepaalt, dat ieder lid zich verbindt zijne
kinderen getrouw de school te doen bezoeken tot dat
zij den ouderdom van 13 jaren hebben bereikt. Moch
ten er leden zijn, die, wegens te geringe ver
diensten of om andere redenen, deze bepaling
niet kunnen naleven, dan zullen zij door de kas
der vereeniging worden gesteund.
De afdeeling telt thans reeds omstreeks 400 leden.
Harlinqen, 6 Aug. Met het aanleggen van den
havendam vordert men goed. P«,eeds meer dan
100 meter ver kan men er in zee op wandelen.
Om de benoodigde specie gemakkelijker aan te
voeren, legt men thans een paardenspoor aan,
dat met langzame glooiing over pilaars over het
aschland tot aan de kruin van den zeedijk loopt.
's-Hertogenbosch, 7 Aug. Reeds van een 330tal
leden van het Metalen Kruis is bericht ontvangen
van deelname aan de reünie, op 20, 21 en 22
dezer te Breda te houden. Er zullen retourkaarten
worden uitgegeven voor vier dagen op de Hol
landsche en de Staatsspoorwegen.
1IV GEZOIVDEN.
Nu de lange reeks der verkiezingen voor dit
jaar (immers zoo wij mogen hopen) afgesloten
is, schijnt het oogenblik gekomen om een terug
blik op den afgeloopen veldtocht te slaan en het
resultaat op te maken. De verslagene mag zijne
dooden, de overwinnaar zijne zegeteekenen tellen.
Dit laatste mag in Leiden de liberale partij
doen. Zij heeft bij de verschillende verkiezingen
niet geringe triomfen behaald.
De eerste, veelbeteekenende overwinning viel
haar reeds dadelijk te beurt bij de benoeming
van twee leden voor de Provinciale Staten. Vroe
ger bewoog zich deze verkiezing doorgaans op
meer neutraal terrein. Men vroeg niet zoo zeer
naar de politieke kleur der candidaten, men vroeg
alleen, wie door kunde en positie het geschiktst
mocht worden geoordeeld, om als vertegenwoor
diger van het district de belangen der provincie
te bevorderen, en zoo men onder politieke tegen
standers mannen vond, die aan die vereischten
beantwoordden, men wees ze niet af omdat ze
politieke tegenstanders waren. Dat het ditmaal
anders moest zijn, heeft inij en velen met mij
leed gedaan. Maar wat zouden wij doen? Wij
kondeD niet anders dan den toegeworpen hand
schoen op te rapen. Van de andere zijde, van
clericalen en anti-revolutionnairen kant, heeft men
het eerst ook de provinciale verkiezingen tot de
kampplaats der politieke partijen gemaakt, omdat
men door tusscheukomst van de Provinciale Sta
ten op de samenstelling der Eerste Kamer invloed
wilde uitoefenen en dit hooge staatslichaam tot
een middel van oppositie tegen de liberale begin
selen, vooral tot een orgaan van verzet tegen het
volksonderwijs, wilde maken. Welnu, wij hebben
de uitdaging aangenomen, nu het onvergeeflijke,
zwakheid geweest zou zijn, het niet te doen. En
de liberale partij te Leiden heeft bij die eerste
ontmoeting getoond wat zij wilde en wat zij
vermocht.
Bij de daarop gevolgde verkiezing voor de
Tweede Kamer was een nederlaag te voorzien,
want zij was zoo goed als onvermijdelijk. Alle
omstandigheden spanden te zamen. Tegenover
een aftredend lid moest een nieuwe candidaat
gesteld worden; en hoe veel een aftredend lid
hier te lande vóór heeft, is dikwijls (nog onlangs
ook te Utrecht) gebleken. De aanvankelijk ge
stelde candidaat vond in zijne tusschentijds voor
gevallen benoeming tot lid der Provinciale Staten
aanleiding om de zitting in de Tweede Kamer
niet te begeeren, en nu weet men, met hoe kwade
kansen het stellen van een nieuwen candidaat,
iniddeu in den verkiezingsstrijd gepaard, gaat.
Doch wat alles afdeed, de inrichting van het hoofd
kiesdistrict Leiden is eene zoodanige, dat het platte
land de stad geheel overheerscht. Tegen 1000 kiezers
in de stad telt het 1700 daarbuiten. Vormde de stad
Leiden een zelfstandig district, ook voor de be
noeming van leden der Tweede Kamer, zonder
twijfel zou ook hier de candidaat der liberale
partij de verkozene geweest zijn, zelfs ondanks
de ongunstige omstandigheden waarvau ik moest
gewagen.
Eindelijk, de verkiezingen voor den gemeente
raad. Er waren er, die meenden, dat onder den
ruiuiereu kring van kiezers, die hieraan deelne
men, zich minder ingenomenheid met de begin
selen der liberale partij zou openbaren. De uit
komst heeft het tegendeel bewezen. Ook op dit
terrein ware het wenschelijk, dat men de vraag,
welke politieke richting is de candidaat toege
daan, kon laten rusten, om alleen te vragen: is
hij een man van kunde en rechtschapenheid, die
de belangen der gemeente in den raad wakker
en goed zal behartigen? Maar ook hier is dit
onmogelijk geworden sinds onze wederpa,
ook op dit terrein den candidaten een iirï6611'
dwingen uit te spreken. Ook hier werd c;me
strijd aangeboden en aanvaard. En met c)n^
uitslag? Twee mannen, liberalen bij uitne-enc'
heid, tegen wier herkiezing de tegenpar)r
krachten had samengespannen, werden met?'
meerderheid benoemd; de plaats, ledig geR'heK
door den dood van den heer Hoog werd 106
lijk door den candidaat der liberale partij83111
nomen. En toen ten slotte bij de herstetnrï^
nog in de vervulling van twee ledige zetel:
lasti:
en 1
zien moest worden, was de strijd weinig mg
een schijnvertooning. De tegenstanders
veld geruimd of schermden met wapenei
botheid zij zeiven het best konden kenner
Deze uitslag van den verkiezingsveldto-
Leiden is een merkwaardig feit, en
't licht te stellen, niet ter wille van eei
triomfgeschetter, is het dat ik mij verink:
te wijzen. Als men eenige jaren terug dent'*'6"
men tot de erkenning komen, dat er in L i
veel veranderd is. Men behoeft er niet v,; c
lang gewoond te hebben om zich den
IODIC
herinneren, waarin de liberale beginse'i:oest(
weinig in tel waren. Thans zijn zij wijdesj gei
doorgedrongen tot den kern der burgerij. ,nt
Van waar dit? Er zijn onderscheidene r;.in jj
voor aan te wijzen. In de eerste plaats mt3rde(
de volharding, waarmede de mannen, d erS0i
beginselen voorstonden, den strijd in sfe ve
ongunst en teleurstelling hebben volgelj de
Voorts zonder twijfel de houding hunnet3I1 di
standers zeiven, die geen gelegenheid verzeen
om den liberalen allerlei boosheid toe tje zi
ten, hen nu eens, naar 't pas gaf, als roocieten
blikeinen, dan als vijanden van oranje, dtoor
als nog onlangs, als geheime commune-tr mi
af te schilderen! Deze belachelijke beticlen,
hebben het meeste kwaad gedaan aan ten
ze uitbrachten; want het gezond verstaiyille
burgerij heeft allengs ingezien, dat hel: De
goede zaak kan zijn, die zulke wapenen Lan T
Daartegenover wonnen de liberalen sya: Noi
omdat zij den strijd met open vizier voeróet o
Geen geheime committés, die den kienen b
candidaten opdrongen. Geene verrassende rem
daturen op het laatste oogenblik. De verlchiji
werd zóo voorbereid, dat de kiezers zeluand
vrij en open debat hunne stem op de waariirgai
kond6n bepalen. De vereenigingen Het /Ijiveri
Belang en Voorwaarts, steeds in ledental >p d
groeijende, streefden er naar, eene vo/Btónke
worden. Zij wilden niet anders zijn dan de»eid
nen, waardoor de kern der burgerij hare .mee
heid uitspreekt. Eu dit zijn zij g«vra4Mi.Voiui
lijk, niet het minst hebben de liberale beginet
hunne zegepraal te danken aan hunne tran
gezonde levenskracht, die zich niet in wottij
maar in daden uit. Men heeft ook in onze.hjke
stad kunnen waarnemen, dat van haar dedoor
stoot uitgaat tot handelen, om te breken uisijnt
ouden sleur, om te hervormen waar herrcwil
noodig is, om nuttige zaken tot stand te bn Vi
om het volksonderwijs op breede en vaste;kani
slagen te regelen, om den druk der belas 1ua'
billijker te verdeelen, om de gemeentelntem'
noodelooze uitgaven te ontheffen, omdev: °P-
wikkeliDg der welvaart te bevorderen, u natl
gelegenheden tot ontspanning en gent ult
zamenzijn te openen-
Nog eene opmerking ten slotte. Doord, teD
verkiezing zijn in den gemeenteraad la'- s'ac
nieuwe namen gebracht, maar ook naar wijt beh
nieuwe krachten. Wij mogen verwacht
deze haren invloed ten beste der gemeens
laten gelden. Er blijft nog veel te doen cr
dringend voorziening eischte. Ons plaatse
lastingstelsel is nog altijd niet wat hei
moet; de zorg voor de volksgezondheid
doortastende banden. Het wordt tijd, date:
de Buïne ophoude een zandwoestijn of eet
derpoel te zijn. Zoo zou ik meer kunnen te »et
Ons plaatselijk bestuur is welgezind genoe;
men kan het ook met den besten wil nis Pa'
den
eisc
I
sch
das
we
ziel
eisi
we
Th
zal
spreken van zekere weifelmoedigheid, diem
schijnt te zijn, dat de zaken noch flink aaa
noch vlug afgedaan worden. Mogen de i
elementen, die Leidens burgerij thans in de:
gebracht heeft, ook hierin toonen werkelijk11-;
krachten te zijn, dat zij tot meer voortvare: 8
aanzetten.
S. Vissoi-'
BUITENLAND.
mg
nil
mc
fioi
- re<
Frankrjjk.
De „Société d'économie politique" heeftlUs DU
eene belangrijke zitting gehouden onde" Ou
zitterschap van den heer Hippolyte Pas'
scheidene afgevaardigden uit de Nation:
gadering, die behoorden tot de vrij ham
eeniging, waren er bij uitgenoodigd. De bee
Say, oud-voorzitter dier vereeniging, herin' J
in korte woorden, die zeer toegejuicht
dat de voorstanders van den vrijhandel
vergadering zich er toe bepaald hadde®
zaak te verdedigen, door te strijdeD
wederinvoering der rechten op de grond'1.
De heer Flottard, secretaris der vrijl»
