Donderdag 22 Juni. V. 3485 A°. 1S7I. PRIJS DEZER COURANT. Voor Leiden per 3 maanden.3.00. Franco per post.3.86. Afzonderlijke Nommers0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zen- en Feestdagen uitgegeven PKI.lN DElt ADVERTENTIEN. Voor iederon regelj 0.i&. Grootere lettert naar «Je plaatsruimte die *\j beslaan. Wat moeien wij voor Frankrijk weusclieii? 'aabéi -leoiaiüo aü .Jsynoiqiwftii laedsa dlos De vraag die wij aan het hoofd van dit artikel tellen, zal misschien bij velen een glimlach te voorschijn roepen. De gedachte zal wellicht daarbij ipkoinen, dat de beantwoording van zulk een vraag behoort tot die overpeinzingen, die liet oorwerp er van niet het minste heil aanbrengen, voor den peinzer zeiven van alle belang ont- Uoot zijn, omdat zij hem ten slotte even wijs j laten als hij te voren was. Het eerste geven wij gaarne toe; Frankrijks toekomst zal niet gered of gewijzigd worden door Je Nederlandsche pers en allerminst door eeD ar tikel in een prov. Nederl. blad. Maar wat hét tweede betreft zijn wij van een tegenovergesteld gevoelen en ontleenen daaraan den lust om ons in de beantwoording der gestelde vraag te ver diepen. Hel is voor ieder van belang, gewichtige quaeities, zooals zij thans in Frankrijk voorkomen, te overdenken. In de oude tijden moge de mensch ter wereld zijn gekomen als Assyriër, Mediër, Pers of Babylouiër, tegenwoordig hebben de stoomkracht en de electrieiteit er voor gezorgd, dat de mensch het levenslicht aanschouwt als wereldburger. Al wat op de geheele aarde be langrijks gebeurt verdient onze aandacht; de groote rampen der laatste maanden hebben niet alleen den Franschman, uiaar ook onzen mede mensch getroffen; wij betreuren en overwegen te, verdiepen ons in hunne gevolgen en om ten slotte volgens de gewone mensehelijke natuur tot eene egoïstische conclusie te komen wij bedenken dat ons iets dergelijks kan overkomen 8u zeggen stilletjes bij ons zelveu „Die zich aan n ander spiegelt, spiegelt zich zacht." Wij bedoelen inet de door ons gestelde vraag na tuurlijk, wat wij voor Frankrijk moeten wenschen tenopzichte van den toekomstigen regeeringsvorm en van den man, die hem zal vertegenwoordigen. Bij de overweging van die quaestie gaan wij uit van eene stelling, die wij als onze vaste overtuiging voorop zetten, namelijk: Die regeering is op het oogenblik voor Frankrijk liet meeste te vreezerr, die liet sterkste tot reactie overhelt. Om dus te beoordeelen wien wij het meest wensclielijk achten om aan het hoofd der regeering te staan, j zullen wij nagaan in hoeverre de verschillende candidaten met reactionaire denkbeeldeD behebt zijn. Doch vooraf een woord om de door ons aangenomene stelling te inotiveeren. Die stelling berust op de eenvoudige waarheid, 1 dat, wanneer de mensch zijne krachten in strijd brengt met die van de natuur, bij noodzakelijk ten laatste het onderspit zal moeten delven. Ter wijl deze waarheid, die van zelf voortvloeit uit de hoedanigheid van den mensch als een gedeelte der natuur, op physisch gebied door iedereen erkend wordt, gaan enkele personen hardnekkig voort, haar op staatkundig terrein te verloochenen. Niemaud zal tegenspreken, dat, wanneer men eeu ijzeren ketel vult met water eu dat water door hitte doet uitzetten, zoodat het zich tot stoom vervormt, geen mensehelijke kracht in staat is te beletten, dat de ijzeren machine uit elkaar barst Op sociaal gebied nu bestaat er eene kracht, die even sterk, even onoverwintiaar is, dan die lau den stoom, Het is de voortdurende neiging van de eene klasse der maatschappij om aan eene andere het recht te ontzeggen, tiaar te onder- irukken en van die onderdrukking alleen in aar eigen voordeel gebruik te maken. Het is de voortdurende beweging der mensohen naar lelijkheid. De Tocqueville heeft dit in de oleiding van zijne „Detnociatie en Amérique'' duidelijk aangetoond. De groote historicus drukt als een uitvloeisel van studie en nadenken de over tuiging uit, dat deze richting van de maatschappij door de geheele gesohiedenis heen van 50 tot 50 jaren na te gaan is. Een der hevigste van die uiter lijke kenleekeuen heeft zich voorgedaan in de om wenteling van 1789. Daar brak plotseling de onder drukte geest naar gelijkheid en vrijheid los, en vernielde in zijne uitbarsting alle banden, waar mede de vorsten, de adel en de geèstelijkheid het werk der onderdrukking hadden zoeken te bevestigen. De achtereenvolgende régeeringeu van Napoleon I, Lodewijk XVIII en Karei X heb ben bestaan in een serie van reactionaire maat regelen om de vernietigde babden te herstellen en het steeds voortwerkende en kokende element weder kunstmatig in elkaar te persen. Napoleon I wist door zijne schitterende krijgsbedrijven en den bedwelmenden roem der Fransche wapenen den geest van ontevredenheid krachteloos te maken' of liever voor eenigen tijd te doen insluimeren.' Lodewijk XVIII begrijpt zelf bij zijne kroonsbe-: stijging, dat hij aan den volksgeest eenige vol-! doening moet geven, en doet dit in den vorm vari een constitutioneel charter, dat bij in 1814' uitvaardigde en in 1815 opnieuw bekrachtigde. De vrijheden, daarbij aan het volk beloofd, verkrijgt, heti ten 'slotte in den vorm van piiesteronderdrukking,i willekeurige belastingen, eene vertegenwoordi ging bestaande uit fanatieke royalisten enz. De| koning verzet zich wel is waar eenigszins tegen hen die „plus royalistes quo ie roi" toouen le zijn, doch de vermoording van den hertog Van; Berri, die ten doel had om het geslacht der Bourbons uit te roeien, werpt hem geheel in de! armen der adélijke en priesterlijke onderdruk kers terug. Karei X gaat op het ingeslagen pad van zijn broe-' der met nog veel grooter ijver voort. Ëij Beschouwt de volksvrijheid door het glas, dat de Jezuïte'n- hem voorhouden eu geeft aan deze broeders van Jezns nagenoeg het geheele bestuur in handen. Daarmede zijn de elementen, in het ijzeren on- derdrukkings-werkttrig besloten, weder geheel: aan het kooken en zieden gebracht, de stoom zet zich uit en in de Juli-revolutie heeft een üieuwe ontploffing plaats, die Karei X uit Frankrijk: wegslingert en Lodewijk Filips in zijne plaats op den troon brengt. Nu zal er eindelijk een tijdperk van geluk voor het arme Frankrijk aanbreken. De man, die met zijn vader in de omwenteling van 89 de zaak van het volk heeft voorgestaan, die zijn troon als een geschenk uit de handen van het volk aan neemt, deze man zal met de eischen van zijn tijd tot vrijheid en ontwikkeling der lagere klassen gelijken tred houden. Het begin is dan ook prach tig. Eene vrijgevige constitutie wo'dt afgekondigd, het „juste milieu" tusschen de verschillende par tijen wordt tot het gouden kalf gemaakt, de koning wordt als de „bien aitné" des volks be schouwd. Maar hiermede meende Lodewijk Filips dan ook genoeg gedaan te hebben. Het zaad der democratie, bij het begin der wereld ge zaaid, lang in den schoot der maatschappij ge koesterd en. in 1789 als een krachtige plant te voorschijn getreden, gaat voort met zich te ont wikkelen. De Juli-omwenteling duurt voort ge durende de geheele regeering van den Juli-koning. De eischen van liet volk worden grooter, de vorst verzet er zich tegen, samenzweringen en aanslagen op zijn leven zijn er liet gevolg van. Het stelsel van omkooping en influeneeering op de verkiezingen wordt aangegrepen om den storm te bezweren. Een sterke aandrang tot hervorming van het kiesstelsel vloeit hieruit onmiddellijk voort. Die aandrang wordt in 1847 met geweld teruggedreven en in Februari 1848 lieefi een nieuwe uitbarsting van den vrijheidsgeest plaats, die de bitter teleur gestelde koning te vergeefs zoekt te bedwingen, door zijn kleinzoou aan de armen van het volk toe te vertrouwen. Hoe langer hoe meer heelt zich intusscheu in de staatkundige quaestie het sociale raagstuk gemengd. Het vreeselijke bloedbad der Juni-dagen is liet gevolg van de onverantwoordelijke wijze, waarop honderdduizend werklieden, die men op een onverstandige manier van staatswege weinig werk en hoog loon had gegeven, plotseling aan hun eigen lot werden overgelaten. Cavaignac bedwong den opstand, Lodewijk Napoleon plukte er de vruchten van. De maatregelen van dezen man, die reeds na drie jaren begon met den heiligen eed te schenden, door hem op het altaar der republiek afgelegd, behoeven niet iu herin nering geroepen te worden, om iemand te over tuigen, dat onder zijne regeering de reactie zich in hare wanstaltigstegedaanie heeft voorgedaan. Ieder weet, hoe het van de jaren 1861 tot 1870 met de onafhankelijkheid der vertegenwoordiging, met de vrijheid van verkiezingen, metde vrijheid van druk pers enz. enz. gesteld is geweest. Ieder kent ook de valsche banier van vrijheid waaronder de auto cratie zich hier vertoonde, door de zoogenaamde algemeene verkiezingen, die het land in de handeD der geestelijkheid en door dezen in handen des keizers overleverden. Ieder weet de kunstmatige onpraktische manier, waarop men de sociale quaestie trachtte op te lossen, door den werkmab te gebruiken tot het afbreken en weder opbou wen der hoofdstad. De kookende vrijheidsgeest, door den oorlog tegen Duirschland nog eeni gen tijd in bedwang gehouden, heeft eindelijk in Maart 1871 de machine weder doen springen en: eeu groot gedeelte van Parijs en duizenden zonen van Frankrijk in hare uitbarsting verpletterd. Uit dit korte overzicht blijkt, dunkt ons, vol doende, dat tegenwerking en kunstmatige onder drukking iiifet' het middel zijn, om den steeds vöortd'ririgehden stroom des tijds tegen te houden. De mensen is eeu kind des tijds en 'het kind is niet gesteld om zijn vader den weg te wijzen. Het is geen schande maar zelfs de plicht van ieder, en vooral van lieu die uitgebreiden invloed uitoefenen, om aan de eischen, die de tijd hun stelt, toe te geven. Wij vermeeneu dus, naai het aangevoerde van de stelling te mogen uitgaan, die wij bij onze beschouwingen voorop hebben gezet „dat van alle dingen, reactie voor Frank rijk het meeste le vreezen is." Hij, die eene andere overtuiging is toegedaan, moge hetgeen wij verder Le zeggen, hebben gerust ter zijde leg gen, daar bet geheel op de door ons meegedeelde overtuiging zal berusten. Lelden, 21 Juni. Weinige dagen geleden vierde de Utrechtsehe Hoogeschool feest, toen Professor Opzoomer den dag beleefde, waarop hij gedurende 25 jaren zijne betrekking had bekleed, kort daarop herdacht Professor Moll den dag, sedert welken hij 25 jaren aqn het Amsterdamsche Atheuaeum was verbon den, maar gisteren was het voor de Leidsche Hoogeschool een feestdag. De Hpogleeraar C. G. Cobet vierde zijn 26jarig professoraat in de letteren aan onze Academie. Zijn oud-leerlingen hadden zich met een tal van vrienden en vereerders vereenigd om hem bij die gelegenheid een geschenk aan te bieden, Uit verschillende steden te zamen gekomen tot eeD feestelijke verceuiging begaf zich gisteren een liieeiie schare naar de woning van Professor Cobet om hem geluk te wenschen inet dien dag. Pro fessor S. A. Naber sprak uit aller naam een har telijk woord van hulde en dankbaarheid, bracht een en ander uit die afgeloopen jaren in herinne ring, vvees op de geschriften van dezen Leidschen Pliiloloog, door de biiitenlandsche geleerden zoo hoog geschal, en bood als aandenken aan dezen dag den vriend vau Rome en Griekenland tot berinnering aan een beeld aan van Grieken- lands groole redenaar, Demosthenes, in brons gegoten naar bet marmeren beeld uit het Museum van het Vunkaan; een statuut door de firma Öarbidienne te Parijs gereduceerd op twee vijfdeo der grootte van de beroemde portret-statue van Demosthenes. Aangedaan door het terugzien van zoo vele zijner oud-leerlingen en vrienden, op wier har telijke belangstelling hij hoogen prijs stelde, sprak Professor Cobet een hartelijk woord van dank zegging, en vertrouwde hij dat de banier der philologie door hem zeiven omhoog geheven door zijne leerlingen steeds zou worden hoog gehoudeD. Het beeld staat op een eenvoudig marmeren voetstuk van zacht gevlamd grijs marmer; in gulden letters prijkt het opschrift COBETO discipvli 1kici terwijl de lange lijst der namen van de leerlingen en vrieuden op een blad perkament is geschreven door den penteekenaar A. Greevenstuk uit Am sterdam, met keurige letters van de schoonsle Italiaanscbe bandschriften der renaissance ont leend, evenals van de beste antieke modellen de motieven van den fraai bewerkten rand zijn ge nomen, die het geheel omvat. Eene commissie van tegenwoordige leerlingen maakte daarna hare opwachting bij den Hoogl. Cobet, waarvan de heer Verdam het woord voerde bij het aanbieden van een geschenk, bestaande nit twee' bronzen candelabres en een reproductie van een der meest geroemde Griek6Che beelden, do Venns de Milo, du Musée du Louvre. Zoowel het studenten korps als de Literarische faculteit hebben, door deputatiën vertegenwoor digd, daarvan den Hoogl. Cobet met dezen feest dag geluk gewenscht, terwijl de jubilaris van heinde en verre talrijke bewijzen van hartelijke deelneming mocht' ondervindeu. De jubilaris vereenigde aan een gullen disch een groot getal zijner oud en tegenwoordige leerlingen en geachte vrienden, door wie nog' menig hartelijk woord van herinnering en oprechte wensch voor de toekomst is gesproken. Moge Leidens Hoogeschool zich nog vele jaren verheu gen in het bezit van den man, wiens edel karakter en groote geleerdheid meer dan een sieraad is voor onze stad en voor de wetenschap zoo roemvol beoefend door Professor Cobet. Jaarlijksch Verslag van de VereenigiDg tot voortdurende ondersteu ning der nagelaten betrekkingen van verongelukte visscbers der Reederijen te Katwijk aan Zee en Noord wijk aan Zee. In het afgeloopen boekjaar zijn ontvangen aan contributiën van de reeders, die zulk gedeeltelijk van de inkomsten der visschers afhouden van 41 boinsch. te Katwijk a/Z. ƒ123.— 9 dito Neord-w. ajZ. 27. aan jaarlijksche bijdrage van 50 cents of hooger1024.15 giften voor eens bij de commissie te Amsterdam 815. Katwijk Noord wijk 1 37.80 opbrengst van uitgegeven boek werken'j. ï1 -..o276. opbrengt van verloting van gra vuren mini 489.38 renten;1129.67' 8157.00' De Vereeniging heeft dit jaar ondersteund 99 weduwen, vveezen eri bejaarde personen, zijnde de nagelaten betrekkingen van de verongelukte bemanning der Bomschuiten, de Industrie, de drie Gebroeders, Zorg en Vlijt, Vrouw Keeltje, Katwijks uiehijn, de Adriana, Katwijks welvaren, de jonge Dirk, de vier Gezusters, de drie Gebroeders, Victor Jacob, de hopende visscher en Vrouw Jacob. Door de Vereeniging is uitgekeerd in dit boek jaar /"3617,90gedurende de zomermaanden werd voor elke weduwe ƒ1.26, voor elk bejaarde ƒ0.87' en voor elk kind ƒ0.25 per week uitgekeerd, gedurende de wintermaanden voor elke weduwe 'ƒ1.50, voor elke bejaarde ƒ1.10 en voor elk kind ƒ0.25 per week. Het kapitaal bestaat nu uit Nationale Werke lijke Schuld 2'/, pCt. ƒ31.000.— nominaal belegd in de Leidsche Spaarbank ƒ2,900. belegd a depositoƒ6873.85 en in kas bij de commissie te Katwijk 228.11' u n h n n „Noordw. 176.75 vnu vu Penningmeester. 604.09' De Vereeniging eindigt haar verslag met op rechte dankbetuiging aan de Leden dersub-com- missiën en aan allen, die hare pogingen hebben ondersteund. De VereenigiDg voornoemd. SAMUEL LE POOLE, Voorzitter. A. VAN DRIEL, Leidin, 20 Juni 1871. Secretaris. Bnrg. en Weth. alhier doen te weten, dat de alfabetische naamlijst van a,lle personen, die, overeenkomstig de wet van den llden April 1827, aan de loting van de schutterij moeten deel nemen, ter inzage van de belanghebbenden zal liggen ter secretarie dezer gemeente, van den 22sten tot den 29sten Juni aanst. (de Zondag uit gezonderd), van des voormiddags 10 tot des's na middags te 1 uur, en dal de loting zal plaats hebben in een der localen van het Raadhuis, eu wel op Vrijdag den 30steif Juni 1871,'8 voormid dags te negen uren wordende zij, welke na de laatst voorgaande inschrijving zich binnen deze gemeente met der woon hébben gevestigd, tot eene naloting opgeroepen, mede op Vrijdag den 30steu Juni 1871, 's namiddags te éen uur. Sedert de vorige opgave zijn alhier door pokken aangqtast li personen, als hersteld opgegeven 6, overleden '2, zoodat in behandeling blijven. 141. Men schrijft ons uit Koudekerk d.d. 21 Juni: Zien wij dat op verscheidene plaatsen in België de Piusieesteu worden verstoord door lieden die vrijzinnige denkbeelden op godsdienstig terrein zijn toegedaan, op het rustige- Koudekerk heeft op- kleinere schaal iets dergelijks plaats gehad, ditmaal uitgaande van de anti-revolutiouaire zijde. iZondag namelijk verzamelde zich een groep lieden, die bijzonder metde raodefrase „gemoeds bezwaren" seliermeiqil vbor de woning van eeu katholiek,.burger, die zijne vreugde over de voor hem zeer te billijkeu feestdag lucht gaf, door eeu

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1871 | | pagina 1