Althans in een ingezonden stuk in de Rotterdamsche
Courant wordt doorr „iemand die een half ei
verkiest boven een ledigen dop" gevraagd, dat ook
de Rooinsch-Katholieken en de conservatieven,
uieder met opoffering van een klein gedeelte van eigen
wenschen" voor den Christelijk-historischen candi-
daat zullen stemmen.
Dit heet eerst het verkiezingswerk als een
ernstige zaak behandelenMen stelt een candidaat,
die men zelf maar „een half ei" noemt, en vraagt
ondersteuning voor deze candidatuur ten koste
van opoffering van een deel overtuiging I
(IV. R. Cl.)
Voor Dordrecht is door de liberale kiesvereeni-
ging Eiland ljsselmonde," met algemeene stemmen
Jhr. Mr. W. T. Gevers Deynoot, te's-Gravenhage,
candidaat gesteld.
Te Goes is voor de Tweede Kamer tot liberale
candidaat gesteld de heer Mr. C. P. Lenshoek,
burgemeester van Wolfaartsdijk, ijverig voor
stander van het openbaar ouderwijs, tegenover
het aftredend lid, den heer Saaymans Vader.
Door de kiezersvereeniging te Bodegraven is
tot candidaat voor de Tweede Kamer in plaats
van den heer Hoffman, afgevaardigde voor Gouda,
gesteld Mr. J. B. L. Wentholt.
Door de kiesvereenigingen te Leeuwarden,
Franeker en Harlingen is met algemeene stemmen
tot candidaat voor de Tweede Kamer gesteld,
het aftredend lid, de heer De Boo van Alder-
werelt.
Het jongste nummer van Uilenspiegel bevat:
EEN DEOOM AAN DE KXEZEE3 VERTELD.
„Uilenspiegel heeft een droom gehad.
„Hij droomde, dat hij eene zitting van de Tweede
Kamer bijwoonde. Onder vele omstandigheden
zou dit een nare droom zijn geweest. Nu echter
was hij bij uitnemendheid naar.
„Onder de leden der Kamer zag Uilenspiegel
vele vreemde gezichten en het trof hem, dat
Ministers en leden allen witte dassen droegen.
Het geheele ensemble trouweus had een nog veel
deftiger en imposanter aanblik dan gewoonlijk.
„Er waren ook vele bekende gezichten. Aan
de ministertafel zag Uilenspiegel de heeren Groen
van Prinsterer, Van Otterloo (van Valburg), Keu-
chenius en dominé Entingh. President der Kamer
was de „eindredacteur" van de Baiuin, en onder
de leden merkte Uilenspiegel op de heeren Esser,
Beest van Andel, Voorhoeve, Bernhardi, Kol,
Oppedijk, dominé Vos, dominé P. Huët, dominé
Felix, dominé Buitendijk, enz., enz. Het bleek,
dat Kamer en Ministerie uitsluitend uit christelijk-
historische heeren waren samengesteld. Geeu
enkel onchristelijk-onhistorisch heer was tegen
woordig.
„De vergadering werd door dominé Kuiper met
een gebed geopend, waarna de heer Groen als
minister-president een psalm opgaf, die door alle
aanwezigen werd gezongen. Nadat de laatste
galmen van dit plechtig gezang waren wegge
storven, werd de discussie hervat over eeu door
het ministerie ingediend ontwerp van wet tot
regeling van het lager onderwijs. (Van iemand
naast zich op de tribune vernam Uilenspiegel,
dat die discussie reeds vier maanden en drie
weken onafgebroken geduurd had.)
„De president werd aangesproken als „mijnheer
de voorzitter, geliefde broeder in den Heere!"
De discussie was zeer zeer geanimeerd. Sommige
sprekers betreurden het, dat art. 191 der Grond
wet was gewijzigd; anderen betoogden, dat de
wijziging niet in de goede richting geschied was,
en hadden gewild dat het artikel eenvoudig be
paald had: „De regeling vati het lager onderwijs
wordt overgelaten aan de kerkelijke reglementen
en aan het goedvinden der R.-Katholieke geeste
lijken." Tegen het voorgedragen wetsvoorstel
werden tallooze bedenkingen van allerlei aard
ingebracht; de meeste sprekers verklaarden „ge
moedsbezwaren" te hebben tegen dat voorstel, en
sommigen vielen het ministerie zeer scherp aan.
„Dominé Entingh en de heer Groen van Prin
sterer verdedigden de voordracht en verweten
den sprekers der oppositie, dat zij eene agitatie
in het leven riepen, dat zij het ministerie bestook
ten met „gemoedsbezwaren" die niet bestonden,
dat zij het regeeren onmooglijk maakten, dat zij
eene wet verlangden, die onbestaanbaar was, enz.
Deze verwijten lokten een stortvloed van tegen-
verwijten uit; een der leden, wiens witte das
helderder was dan die van eenig ander lid, ver
klaarde dat hij eene motie zou voorstellen van
wantrouwen in het Kabinet, en deze verklaring
werd van vele banken toegejuicht.
De discussie werd al heviger en heviger tot
dat dominé Vos eene motie van orde voorstelde
om de beraadslaging te verdagen en den grillier
op te dragen een kapittel uit den bijbel voor te
lezen, ten einde de gemoederen tot bedaren te
brengen. Deze motie werd aangenomen, en daarop
werd Uilenspiegel wakker.
„Aau de kiezers de taak, te zorgen dat zijn
droom niet verwezentlijkt worde."
Sedert de vorige opgave zijn alhier door pok
ken aangetast 18 personen, als hersteld opgegeven
11, overleden 7, zoodat in behandeling blijven 155.
Naar men verneemt heeft de Commissie vap
rapporteurs van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal haar verslag over de wets-outwerpen
betrekkelijk de traclaten met Groot-Brittannie in
eereed heid gebragt en zal het in den loop dezer
week het licht zien.
in eene vergadering van de orde van advocaleo
bij den Hoogen Raad der Nederlanden, Woensdag
•'11 Mei 11. alhier gehouden, zijn voordragten opge
maakt tot vervulling van de vactures in den raad
v an toezicht, die op 1 October a. s. zulleu ontstaan
oor de aftreding van de heeren Mr. P. L. F.
Blussé en G. M. Van der Linden.
Eerste voordracht: Mr. P. L. M. Blussé en Mr.
D. Van Eek.
Tweede voordracht: Mr. G. M. Van der Linden
en mr. H. M. Van Andel.
Deze voordrachten zullen aan den Hoogen Raad
worden toegezonden.
Men schrijft ons:
„Daar het mij onmogelijk is te antwoorden op
al de belangstellende vragen tot mij gericht om
trent de zaak van het nationaal cadeau, aan
II. K. H. Prinses Marie, bij gelegenheid van Hd.
huwelijk aau te bieden, verzoek ik U beleefdelijk,
voor het onderstaande een plaats in uw geacht blad.
Woensdag 10 Mei j.l. vergaderde in Utrecht,
ten huize van den heer R. Sasse, de gecommiteerde
leden voor het Nationaal geschenk, ten einde
bijbel, album en lezenaar in oogenschouw te
nemen, en verder alles te bespreken om zoo spoe
dig mogelijk afdoening van zaken te verkrijgen.
De bijbel van keur is in zwart marokijn
lederen band prachtig ingebonden. De versiering
is prachtig en de orueerder heeft daardoor getoond
dat hij bij eenvoudigheid sierlijkheid weet te
lOegen. De rechterzijde van het bijbelblad is ge
heel van goud, 18 karaten, de linkerzijde van
zilver, terwijl de zilveren haken met gouden beel
den versierd zijn, voorstellende Mozes en Paulus.
Boven aan den bijbet ziet men het Nederlandsch
vapen, terwijl de wapens van H. K. H. Prinses
Marie en Z. D. H. Prins Von Wied niet vergeteu
zijn. Het middenstuk stelt de Nederlandsche maagd
voor, met den vrijbeidshoed in de hoogte, en met
de rechterhand rustende op den bijbel. Daaronder
is eene groote ovaal-vormige plaat, waarop de
aanbieding gegraveerd is. Drie spreuken, door de
welwillende tusschenkomst van den heer Prof. J.
J. Van Oosterzee aangegeven, als Joh. 5 39;
Spreuk. 15 6a en Ps. 119 54, versieren het
heilig boek. Der Utrechlsche Zilverfabriek komt
alle eer van haar werk toe.
Het Album, dat in rood marokijn leder
prachtig is ingebonden, met een' zwaar vergul
den rand, bevat 693 lijsten van de 881 ons toe
gezonden uit 351 plaatsen van ons Koningrijken
tel 29,438 namen. De overige lijsten zijn uitge
knipt of overgeschreven. Op elke lijst is, ook des
noods aan de andere zijde, de plaats der afkomst
aangegeven, terwijl zij volgens de Provinciën
van ons land in alphabetische orde zijn geplaatst.
Oost-Indië en België besluiten het geheel. Eene
lijst met 219 handteekeningen uit Parijs verzon
den, is verloren geraakt en de beloofde uit Wur-
temberg zijn ons mede niet geworden. Ook is
er een pak met lijsten uit Beverwijk, verzonden
17 Jan. 1871, op heden nog niet ontvangen. Ver
scheidene andere beloften zijn tot heden onvervuld
gebleven, zoodat wellicht van hier of daar nog
iets kan komen. Mocht men het dan spoedig
zenden. Het titelblad voor 't Album is vervaar
digd door een man van 86 jaar. De ontvangsten,
na aftrek der kosten, zijn 2750-
ƒ8.20 heeft men aan kwade posten, de schuld
van 2 colporteurs, die hierin misbruik van ver
trouwen gemaakt hadden. De lezenaar is uit
eikenhout zeer kunstig gefabriceerd, en doet den
bewerker alle eer aan.
Het loofwerk is uitmuntend gekozen, en zal met
het prachtige stuk dat daarop rusten zal, een
goed geheel uitmaken. In 't midden is een
kastje aangebracht voor 't Album. Om gewichtige
redenen hebben gecommitteerden besloten het
geschenk vóór de aanbieding niet ten toon te
stellen, ook niet te Utrecht.
Aan de vele aanvragen omtrent eene photogra-
phische afbeelding dezer echt nationale geschen
ken, kan ondergeteekende niet voldoen. Ook is
't hem onmogelijk op al de verzoeken te ant
woorden om eene statistieke opgave te geven
der plaatsen, welke ingeschreven hebben. Mogten
er zich 200 liefhebbers aanmelden, tegen franco
overmaking van 22 cents, zoo is een boekrukker
genegen de opgave franco te zenden.
Verlangt men eebter meerdere inlichtingen,
zoo wordt men vriendelijk verzocht de brieven
te frankeren, daar ongefrankeerde na heden ge
weigerd worden. Het getal inschrijvers betraagt
uit: Noord-Braband 2862; Gelderland 4067Zuid-
Holland 7281: Noord-Holland 3504; Zeeland 2054;
Utrecht 3579; Friesland 2360; Overijssel 1803;
Groningen 663; Drenthe 934; Limburg 211Oost-
Indië 120 en België 20.
Aangenaam zal liet den ondergeteekende wezen
zoo heeren redacteuren van andere bladen het
bovenstaande gelieven over te nemen."
Met alle hoogachting:
Uw WelEd. Dw. Dn.:
M. L. SEIJBEL,
Secretaris.
Heden wordt te 's-Gravenhage in de zaal der
vrijmetselaars loge gehouden de algemeene verga
dering der orde van vrijmetselaren, ressorteerende
onder het Groot-Oosten der orde van vrijmetse
laren in Nederland. Die vergadering is samenge
steld uit de leden van het hoofdbestuur en afge
vaardigden of vertegenwoordigers der onderschei
dene loges, mitsgaders uit vertegenwoordigers van
vreemde groote loges bij het Groot-Oosten van
Nederland, bij welke wederkeerig van hier
representanten zijn benoemd.
Uit Groningen schrijft men dat Dr. H. W.
Middendorp, lector bij de geueeskundige faculteit
aldaar, genoemd wordt als vermoedelijk opvolger
van wijlen den hoogleeraar F. L. Ermerins.
Z. M. heeft aan de na te melden officieren bij
de d.d. schutterijen, op hun verzoek, eervol ontslag
verleend als: bij die te Leiden, aan J. H. Van
Wensen, als kapit.; bij die te Groningen, aan
G. Homines, als lsten luit., onder gehoudenheid
tot het volbrengen van de op hem uit kracht der
wet nog rustende schutterlijke verplichtingen als
gewoon lid der schutterij bij de reserve, met al
de gevolgen daaraan bij de wet gehecht; en aan
Mr. L. U. De Sitter, als 2den luit.; en heeft voorts
bij de d.d. schutt. benoemd: bij die te Leiden,
tot kapit. effectief J. Hoog, thans kapit. la suite;
bij die te Dordrecht, tot 2den luit. N. A. De Jon-
cheere, thans korp.; tot 2den luit. la suite C. G.
Van Dorsser, thans korp.; bij die te Katwijk, tot
2den luit. D. Haasnoot, thans schutter.
Z. M. heeft als gouvernements-keurmeesters
uiet de visitatie van vee, voor het buitenland
bestemd, belast: de veeartsen W. Snijders en J. B.
Huysmans voor Rotterdam en de veeartsen P. Van
Staa, te Sneek, en II. C. Poll, te Witmarssuni
(gemeente Wonseradeel), voor Harlingen.
Z. M. heeft benoemd: tot plaatsverv. van den
distr.-veearts wien 's-Gravenhage als standplaats
is aangewezen, J. B. Huysmans, te Rotterdam
tot plaatsverv. van den distr.-veearts wien Gro
Dingen als standplaats is aangewezen, H. C. Poll,
te Witmarssum (gemeente Wonseradeel).
BINNENLAND.
Katwijk aan Zee, 3 Juni. Vrijdag ji. werd de
gemeente met een kort bezoek vereerd, door Z.
Exc. den heer Commissaris dés Konings.
Leidschbndam, 4 Juni. Gisteren heeft alhier de
aanbesteding plaats gehad van een gedeelte der
bedijking om de droogmaking van de Tediuger-
broek-polder loopeude van af den Veenweg, achter
den Leidschendam om tot aan den weg van de
Nederl. Rijnspoorweg-Maatschappij; deze beste
ding had plaats in twee perceelen, welke beiden
zijn gegund aan den Heer Schreuder van IJssel-
inonde, te samen voor eene som van f 1205Ü,
als minste inschrijver.
's-Gravenhage, 5 Juni. Gisteren ten '12 ure
werd alhier in de zaal Terpsichore in de Lange
Lombardstraat eene vergadering gehouden van
de afdeeling 's-Gravenhage der Internationale.
Ook hier was de entrée tegen vijf cents toegan
kelijk. De vergadering werd dan ook druk be
zocht verscheidene personen voerden het woord.
Men trachtte het doel van de Internationale
iu een beter daglicht te stellei en te doen uit
komen, dat haar streven was liet lot en den
toestand van den werkmam langs den wet
tigen weg zonder schokken of beroering ie
verbeteren. MeD kwaui op tegen hetgeen in som
mige bladen over de vergadering, laatstelijk te
Amsterdam gehouden, was medegedeeld, bepaal
delijk over de godslasterende taal, die daar zou
gevoerd zijn, hetgeen men bepaaldelijk ontkende.
Des namiddags ten halfdrie ure ging de verga
dering uiteen na de hoop te hebben uitgesproken
op meerdere toetreding van leden dan tot dus
er het geval was.
Groningen, 8 Juni. De inspecteur van het ge
neeskundig staatstoezicht heeft heden aan den
geneeskundigen raad medegedeeld, dat hij het
voorgenomen zendingsléest wegens de pokziekle
heeft ontraden en dat het cholerageval te Pekela
is verklaard te zijn cholera nostras (iulandsche),
niet de gevreesde Aziatische.
Goudsche Brieven.
Mijnheer de. Redacteur
Als bestendig lezer van uw blad hebben de
artikelen over het onderwijs aan volwassenen
mijne aandacht geuukken, en ik heb op de al
gemeene vergadering van het schoolverbond te
Zwolle °t eeu en ander gehoord dat tot staving
van die artikelen kan strekken betgeen mij noopt
u te verzoeken het onderstaande in uw blad te
willen opnemen.
De eerste indruk was niet pleizierig, de verga
dering werd een vol uur later geopend dan was
aangekondigd. De voorzitter heeft zich daarover
wel verontschuldigd maar dit Deeint niet weg
dat men iD het volgende jaar kans heeft te laat
te komen, als men deukt dat het dan weder
zoo zal gaan; of dat men zich weder een uur
ang duodelijk zal vervelen, als men verwachten
zal dat, ter behoorlijker tijd, zal aangevangen
worden en dit weder het geval niet mocht zijn.
De kwade indruk, door het laat openen te weeg
gebracht, verdween echter weldra toen de voor
zitter in zijn schoone openingsrede het doel van
het verbond nog eens ontwikkelde en de leden
tot standvastigheid aanspoorde ofschoon de vruch
ten tot nu toe gering en weinig voldoende zou
den kunnen schijnen.
Het wijdloopig verslag van den secretaris
eeu kunstuk, dat heerlijk werd voorgedragen e
daarom werd ook, met eenparige stemmen, bes|
ten het te drukken en aan alle leden van
Verbond een exemplaar te zenden. De spreke
noemde de school-quaestie de quaestie bij uitn
mendheid, en wees er op, dat het Verbond groote
invloed daarop uitoefent. Hij beweerde dat, o
ichoon de verderfelijke oorlog tusschen onze nalm
ren de aandacht op ander terrein heefi gevestigd,e
dus den bloei van het Verbond heeft tegen;
werkt, er toch vooruitgang is bespeurd. Het ge
leden dat in 1870, 8530 bedroeg is tot 9480 aan
gegroeid en alzoo met 950 vermeerderd. Het geta
afdeelingen bedroeg toen 103 en thans 106 e
waren in dien tijd 7 afdeelingen bij gekomen
3 te niet gegaan en Meppel had verklaard
zelfstandig genootschap te willen uitmaken.
waren daarenboven op vele plaatsen corresponds
ten aangesteld, en men mocht zich op eenig
plaatsen verheugen in de medewerking va
dames, een medewerking die heilzaam
krachtdadig heeft gewerkt. Spreker noemde c
verschillende manieren waarop op de verschil
lende plaatsen is gewerkt en roemde vooral ht
huisbezoek en de kiuder- od schoolfeesten. Hi
klaagde over de tegenwerking van sommige
zondere onderwijzers en gaf den wensch te kenue
dat rneD overal dezelfde jaren zou opgeven ged«
rende welke men een kind als schoolplichtig wi
beschouwen. Op sommige plaatsen geeft me
daarvoor van 4 of 5 tot 12—13 zelfs tot 14 jaren
Als redenen van het school-verzuim en oog
regeld schoolgaan werd genoemd het veraf wone
van de school en het gemis van bewaarscholen
te platten lande waardoor kinderen te huis ut
ten blijven om op de jongere broertjes en zusj
te passen.
De rekening bedroeg in ontvangst f 2471.51c
uitgaaf f 1698,01 en alzoo een overschot
f 773,50. Tot penningmeester werd gekozen
heer Delfas te Rotterdam en tot ledeD der hoofd
commissie werd benoemd de heer Th. H. Nahuyi
tr Zeist en A. Sassen te Breda.
Na een korte pause kwam het voorstel Deven
ter in behandéling:
„Het Nederl. Schoolverbond weDde zijn zede
lijken invloed aan, vooral bij het bestuur vat
fabrieken, om in het gemis van geregeld onder
wijs, aan kinderen beneden de 12 jaren te voor
zien." Een afgevaardigde van die plaats licht:
het voorstel nader toe en hiDg een niet guns',
tafereel op, van de wijze van behandelin;
der kinderen op de fabriek betrekkelijk he.
schoolgaan. Hij drukte den wensch uit dat di
arbeid der kinderen op de fabrieken geheel moch
ophouden hetzij door den arbeid dien zij nu ver
richten door machines te laten doeo of op welke
andere wijze; hij hoopte dat de zedelijke belas-
gen van velen endelij k zwaarder mochten wegei
dan de financieële belangen van weinigen.
Hierop werd een amendement ingesteld, door
den heer De Vrieze uit Kampen, die de jares
tot 14 wenschte gebracht te hebben als oorzaal
gaf hij volgende hoogst belangrijke verklariD?,
die ik, voor zoo verre mijn geheugen mij sis
bedriegt, woordelijk terug geef; Te Kampen
staat, behalve het schoolverbond een genootscha;
dat reeds sedert eenige jaren, maar uitsluiteït|
ten behoeve van die kinderen werkzaam is, 61
de armenschool bezoeken. Dit genootschap te
kroont ieder jaar een klein getal van de bes:
leerlingen die de school verlaten, hoogstens 6 kin
deren van de 800 leerlingen der school. Zulk eesl
bekroonde krijgt een protector uit de leden vat|
het genootschap, die hem beschermt, zijn intelei
tueele leidsman wordt en, volgens het plan mi
blijven tot het kind volwassen zal zijn. Het bleel
den protectoren echter spoedig dat de bekroonden
zeer weinig wisten, dat zij buiten staat ware:
een opstelletje te maken. Het bleek verder di
zij buiten staat waren om het examen af te
gen, dat benoodigd is om op de Burgeravondscboo
te worden toegelaten, en dat niettegenstaa®
het onderwijzend personeel te Kampen aller uit-
muntendst en zeer ijverig is, zoodat men
oorzaak opgaf dat het onderwijs op onze schol
machinaal is. Deze verklaring kwam mij
hoogst belangrijk voor 1°. omdat ik den Directed
van de burgeravondschool mijner woonpW
hetzelfde heb hooren zeggen, wat de heer
Vrieze aanhaalde ten opzichte van het toelatioi
examen op de Burgeravondschool, 2". omdat
kort te voren door een heer uit Meppel
hooren zeggen dat men aldaar een bijzonde'
school van meer uitgebreid lager onderwijs''
die uitmuntend voldeed, dat die school lakt tol
een openbare werd verheven, maar van dient')'
ook minder goed was geworden, 3°. omdat m'l
de woorden invielen in uw blad voorkomende
Men behoort de school te beoordeelen niet naai
hetgeen zij belooft te leveren maar naar de vruch
ten die zij geleverd heeft, met andere woordet
om de waarde der openbare school te toetsen
men de jonge lieden moeten examineren, die d>
school reeds verlatert hebben,
