Y. 3465
A0. 1871.
Dinsdag
30 Mei.
phr, Mr. H. A. STEENGRACHT
VAN DUIVENVOORDE,
IEIDSCII
DAGBLAD
F»R.IJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post...3.85.
Afzonderlijke Nommers0.05,
Deze oourant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zen- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Voor iederen regel/0.15.
Grootere lette» naar de plaatsruimte die zy beslaan.
REGEERING EN VOLKSVERTEGENWOORDIGING.
18il|
Bel«4
pir I
Mg,'
i. 0.1
Naarmate een volk in politieke ontwikkeling
ooruitgaat, naar die mate zal het zich ook een
)eter begrip vormen van den Staat eD beseffen
jat de individualiteit van een ieder daarmede
;en nauwste verbonden is. Is dit besef eenmaal
iiep gevestigd, dan is 't ondenkbaar dat het in-
liïidu zijn rechten en verplichtingen veronacht
zamen zal. De uitoefening van die rechten, de
aakoming van die verplichtingen veronderstelt,
nel niet voor allen met dezelfde nauwgezetheid,
jat de burger de belangen van den Staat behar-
lige, want doet hij dit, dan gevoelt hij levendig
at daaronder ook de zijne eene plaats innemen.
De constitutioneele monarchie is daarop gebouwd,
jat het volk wel overwege en zich Dauwgezet
ekenschap geve van de algemeene richting der
«rsoneu, die het aanwijst om zelfstandig de dure
ilichten te vervullen, die in bedoelden regeerings-
orm der volksvertegenwoordiging toekomen.
De wetgever heeft het kiezersvolk op milde
wijze in de gelegenheid gesteld, zijn geest in de
rolksvertegenwoordiging neer te leggen, opdat
le uiting daarvan leiddraad zij voor hen die
le dragers der souvereiniteit in den Staat zijn.
Misschien ware het voor de zelfstandigheid
mzer volksvertegenwoordiging te wenschen ge
veest, dat we hierin het voorbeeld van Engeland
isdden gevolgd, maar dat doet op het oogenblik
liets ter zake.
Wij staan thans weder voor de practische uit
lefening van het grondwettig beginsel, welks
oepassing, zooals we hierboven aanstipten, o. i.
ïeilnjke of nadeelige gevolgen voor de natie kan
nedebrengen.
Wij staan thans weder rechtstreeks voor het
potum van het kiezersvolk.
Hoe zal dit uitvallen, waar er in Nederland
«dérscheidene lichtingen van staatsbeleid wor-
en voorgestaan?
De werkzaamheden tot beantwoording van deze
raag is, wat men noemt het verkiezingswerk.
Iedere richting stelt zich ten toon, geeft op
tare manier aan wat tot heil en welvaart van
le huishouding waarin men leeft noodig is, wijst,
!00 zij dit kan, aan wat reeds voor die huishou-
louding gewrocht is ende stembus spreekt.
Het gebeurt zeer dikwijls, dat de vervulling
lier taak zeer bezwaarlijk is, maar er zijn ook
lijden dat zij zeer dankbaar is, al geschiedt dit
n beide gevallen even liefdevol en ijverig.
Hoe staat het daarmede in het tegenwoordig
lijdsgewricht?
Alles behalve gemakkelijk, zouden wij ant-
oordeu. Er zijn ditmaal gevaarlijke zaken aan
Ie orde en het kost veelal groote inspanning van
rachten een dreigend gevaar te voorkomen.
Die gevaren in al hun naaktheid in het ver-
biet te doen zien, met de grootste oprechtheid
n waarheidsliefde bezield, der natie den stand
an zaken te ontvouwen, opdat haar keus daar-
loor wordt gemakkelijk gemaakt, eerlijke en
i strijd, ziedaar waarmede eene krachtig
^organiseerde richting een weldaad aan de
atie bewijst.
Dit streven zit ook bij ons voor, en vandaar
at wij nauwgezet zullen uitwerken, het-
;een het opschrift van dit artikel kan doen
erraoeden, om vervolgens na te gaan de anti
liberale wijze, waarop de aftredende afgevaar-
egde in de Vertegenwoordiging zijn mandaat
Keft vervuld, den kiezers op het hart te druk
en, welke gevaren aan de voortzetting van dit
«ndaat verbonden zijn en daarbij alle geoor
loofde middelen aanwenden, om de belangen
'w de liberale richting te verdedigen en haar
ündidaat,
P? 13 Juni de overwinning te bezorgen.
.atits'l
oW'W|
-l1!
;ep °P i
ayp»11
Lelden, 27 Nel.
Sedert de vorige opgave zijn alhier door pok
|en aangetast 2 personen, als hersteld opgegeven
i overleden 2, zoodat in behandeling blijven 155.
Gedurende deze week zijn in het Badhuis op
Fe Bloemmarkt 133 baden gebruikt.
i Aan de zwem- en bad-inrichting Ehijnzicht
l'ii gedurende deze week 309 baden genomen.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
|fferkhuis alhier opgenomen van 102 tot 117 vol
liassen personen en van 27 tot 43 kinderen.
In eene te Rijssen gehouden vergadering van
kiezers, uit de oostelijke gemeenten van het hoofd
kiesdistrict Deventer, die zeer talrijk werd bezocht,
is met algemeene stemmen het aftredend lid Mr.
A. Van Delden, wederom tot candidaat gesteld
voor de Tweede Kamer.
In de kiesvergadering de Grondwet, te Onder-
dendam, den 24sten gehouden, is met algemeene
stemmen het aftredend lid Mr. De Ruyter Zylker
benoemd tot candidaat voor het lidmaatschap
der Tweede Kamer.
Woensdag zal te Brielle een groote meeting van
liberale kiezers uit het geheele district gehouden
worden, tot het stellen van een candidaat voor
de Tweede Kamer; de heer Rombach zal deze
vergadering bijwonen. Zijne herbenoeming is zoo
goed als verzekerd.
Op voordracht der commissie daartoe door Z. M.
benoemd, zijn toelagen tot verdere opleiding in
de muziek verleend, aan de dames Kiehl en
Meijsenheim te 's-Gravenhage, mej. Chastel te
Rotterdam, den heer Goudal te 's-Gravenhage,
de heeren Petri te Utrecht, Kwast te Dordrecht,
Hollander te Amsterdam, Hollman te Maastricht
en Dado te Breda.
Volgens den Rotterdamscheu correspondent van
de Echo, zal de verloving van den Prins van
Oranje met de jongste dochter des Ozaars van
Rusland weldra openbaar gemaakt worden.
De 17jarige russische grootvorstin Maria Alexan-
drowna is met de keizerin van Rusland te
Berlijn aangekomen, om naar Ems te vertrekken
en aldaar de baden te gebruiken. De keizerin
wordt vergezeld, behalve door de grootvorstin
Maria Alexandrowna, door de grootvorsten Wladi-
mir, Sergivs en Paul.
Naar het U. D. verneemt, is door Mr. J. P. J.
A. graaf van Zuylen van Neyevelt, buitengewoon
gezant en gevolmachtigd Minister bij het Russi
sche hof, eervol ontslag gevraagd uit deze zijne
betrekking, en moet dit hem zijn verleend.
Reeds in den loop dezer week zon de graaf
Petersburg verlaten. (U. D.)
De commissie tot de zaken der Waalsche kerken
heeft voor de algemeene synode dezes jaars afge
vaardigd Dr. J. H. De Greet, pred. te Maastricht,
sec., J. P. C. Kronenberg, pred. te Arnhem, Mr.
H. Obreen, ouderling te Leiden, sec., en Dr. C.
D. L. Hanegraaff, ouderling te Arnhem.
De negentiende Algemeene tentoonstelling van
vee, voortbrengselen van, én werktuigen voor
den landbouw, zal dit jaar plaats hebben te Hoorn
op Woensdag den 7sten September a. s. en drie
volgende dagen. De Algemeene vergadering der
Maatschappij zal gehouden worden Donderdag 28
Sept. te Hoorn. De trekking der loterij zal ge
schieden op Maandag 2 October op het Raadhuis
te Hoorn.
Een inzender in de N. R. Ct. van heden komt
op tegen de benoemiug van de heeren Bunge,
Croinmelin en Cornelissen als commissarissen tot
onderzoek naar de toedracht der zaak met het
stoomschip Willem III. „Laat de directie het on
derzoek opdragen aan eene commissie van man
nen die. buiten de Stoomvaart-Maatschappij Ne
derland en hare belangen staan, en die competent
zijn om te beoordeelen wat op een nieuw koop-
vaardij-stoomschip met 350 menschen en groote
schatten aan boord moet gedaan en nagelaten
\yorden. Alleen door zoodanig onderzoek zal de
publieke meening kunnen worden tevredenge
steld."
De gemeenteraad van Brielle heeft met 5 tegen
3 stemmen besloten, niet aan de Regeering te
vragen om eene wet, die de gemeente zoude mach
tigen de accijnsen op het gemaal en gedistilleerd
té blijven heffen.
Aan belanghebbenden wordt bekend gemaakt,
dat, bij wijze van proefneming, voor het tijdvak
van éen jaar, is opgeheven het aan verschillende
stoombootdiensten opgelegd verbod, oin de Gouwe,
de Aar, de Drecht, den Amstel en de Keulsohe
Vaart stoomende te bevaren van éen uur na
zonsondergang tot éen uur vóór zonsopgang, onder
bepaling
s. dat, wanneer reeds biunen dat tijdvak mocht
blijken dat het onraadzaam is de proefneming
voort te zetten, deze vergunning onmiddellijk zal
worden ingetrokken;
b. dat, na afloop van dat tijdvak, in geval zoo
danige intrekking niet heeft plaats gehad, zal
worden bepaald of er termen bestaan tot verlen
ging van de vergunning;
c. dat met geen grootere snelheid mag worden
gevaren dat van 10Ü meters in de minuut, Liij
gebreke waarvan de vergunning onmiddelijk
wordt ingetrokken
d. dat alle schade ten gevolge van deze ver
gunning veroorzaakt, ten laste komt van de con
cessionarissen, voor zoo verre bestaande veror
deningen daarin niet bereids voorzien.
De Hollandsche Maatschappij van (Landbouw
heeft hare gouden medalje en ƒ50 of ƒ100 uit
geloofd aan hem die een afdoend middel tegen
de bloedluis in de appelbooinen kan leveren; ten
einde de deugdelijkheid van het middel kan wor
den onderzocht, beoordeeld en bewezen, moet hij,
die naar dezen prijs wil dingen, zich schriftelijk
voor 1 Augustus 1871 bij den Secretaris der Maat
schappij, Huize Rust-Hoek bij's-Graveuhage, aan
gaven, die hen den boomgaard (zooveel mogelijk
in de nabuurschap van den aangever), waar de
proeven gedurende twee jaren moeten worden
genomen, onder toezicht van twee leden der Maat
schappij, zal aanwijzen. Bij bekrooning wordt
het middel, het eigeudom der Maatschappij, die
het daarna algemeen bekend maakt.
De luitenant P. M. Van der Meer Mohr, van
het 7de reg. infanterie te Hoorn, wordt met 1
Juni overgeplaatst bij het 4de reg. van dat wapen.
Met ingang van den lsten Juni aanstaande
wordt het telegraafkantoor op het station der
Nederlandsche Rijnspoorwegmaatschappij te Vree
land voor het algemeen verkeer geopend, met
een dagelijkschen dienst van halfzeven voor- tot
11 uren namiddags.
Op de berichten wisseling van dit kantoor met
alle overige kantoren in Nederland wordt het
eenvormige tarief van ƒ0.30 per enkelvoudig tele
gram toegepast.
De regelen omtrent het bestelgeld zijn op het
verkeer met Vreeland van kracht.
Z M. heeft benoemd tot raadsheer in het prov.
gerechtshof in Overijssel Mr. H. E. C. Van Kerck-
hoff, thans rechter in de arr. rechtbank te Zwolle.
Z. M. heeft benoemd tot kantonr. te Waalwijk
Mr. B. M. A. A. De Roy, thans griffier bij het
kantongerecht aldaar.
Z. M. heeft tot lid in den raad van Nederl.
Indië benoemd de heer H. M. Andrée Wiltens,
laatstelijk resident van Soerabaija.
Z. M. heeft aan L. B. Gompertz, te Amsterdam,
vergunning verleend tot het aannemen en dragen
der versierselen van commandeur der orde van
Kare III, hem door Zijne Majesteit den Koning
van Spanje geschonken.
BINNENLAND.
's Gravenhaoe, 26 Mei. In de zitting van den
Hoogen Raad der Nederlanden van gisteren, is
door het Openbaar Ministerie conclusie genomen
in de zaak van de Hollandsche IJzeren Spoor
wegmaatschappij, eischeresse, tegen den Staat der
Nederlanden, gedaagde en eischer in vrijwaring;
hebbende in vrijwaring opgeroepen de Nederland
sche Rijnspoorwegmaatschappij, gedaagde in vrij
waring. Zooals men zich herinnert, was de Staat
bij arrest van den Hoogen Raad veroordeeld aan
de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij te
vergoeden de schade, ontstaande door het gedoo-
gen door die maatschappij van de aansluiting aan
en doorsnijding van haren weg door de lijn van
's-Gravenhage naar Gouda, waartoe aan de Nederl.
Rijnspoorwegmaatschappij concessie was verleend,
en datdeStaatdelaatstein vrijwaring heeftopgeroe-
pen, en zulks naar aanleiding van art. 48 harer con
cessie. Hoofdzakelijk op grond, dat in de bedoe
ling van dat art. de hier quaestieuse teruggave
van kosten en schade door de Nederlandsche
Rijnspoorweg-maatschatschappij aan den Staat
niet kan gelegen hebben, heeft de adv.-gen.
Karseboom geconcludeerd tot niet ontvankelijk
verklaring in de vordering tot vrijwaring, met
veroordeeling van den eischer in vrijwaring in
al de kosten daarop gevallen. De uitspraak is
bepaald op 30 Juni a. s.
Kottjrdam, 26 Mei. De deelneming in de Pre-
mieleening tot instandhouding der Duitsche Opera
is niet voiteekend, zoodat de zaak voor het vol
gend seizoen is gevallen.
Utrecht, 26 Alei. De van hier des morgens te
9.80 vertrekkende exprestrein naar Leuven, liep
bij het passeeren van het station Schalkwijk gister,
tengevolge van den verkeerden stand van een
wissel op het doode spoor tegen de veelading,
waarop een wagen stond. De locomotief en
bedoelde veewagen werden vrij belangrijk be
schadigd; het overige materieel ondervond geen
beschadiging. De reizigers bekwamen geen letsel,
de machinist werd vrij ernstig aan het hoofd ge
wond, de machinist-leerling, die den dienst van
stoker verichtte, sprong van de machine en werd
dientengevolge onmiddellijk gedood. De expres-
trein werd door eene hulp-machine verder ver
voerd en ondervond eene vertraging van ongeveer
éen uur; de overige treinen liepen verder geregeld.
Arnhem, 26 Mei. Gisteren zijn door de commis
sie uit het Provinciaal Gerechtshof als candidaat-
notaris toegelaten de heeren Mr. M. Kolff, A. L.
W. Van Dobben, S. Crommeiiu en J. A. Ver-
steegh, de beide eerstgenoemden wonende te Arn
hem, de beide laatsten te Zalt-Bommel.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Bij de toeschouwers van het vreesselijk drama
dai in Parijs wordt gespeeld (dat zijn de Pruisen,
de inwoners van Versailles van omliggende dorpen
en de bezetting der lonen) was de vrees ontstaan
dat de brand zich op een vreesselijke manier
over de stad zou uitbreiden door dat de wind
uit het Zuid-Oosten begon te waaien. Wij zeggen
bij de toeschouwers, want den strijdenden zelve
is liet onmogelijk een blik over den algemeenen
toestand te laten gaan. Gelukkig heeft echter de
wind zich niet bij de vele verbitterde vijanden
der rampzalige stad aangesloten en is hij van
richting veranderd. Eli waarlijk ook zonder zijne
hulp zijn de vlammen gewillige werktuigen ge
nóeg in de handen van een troep ellendelin
gen, zooals wij en velen met ons niet meer
dachten dat zich zelfs in Frankrijk tot zulk
een getale zouden kunnen vereenigen. Een juiste
opgave van de verschillende gebouweu, die in
braud staau, is voorshands nog onmogelijk; maar
met vrij veel zekerheid kan men toch de vernie
ling van de volgende aannemenDe Tuilerien,
het ministerie van financiën, het Palais Royal,
een groot gedeelte der rue Rivoli, de prefectuur
van politie, de rekenkamer, een gedeelte van het
Louvre, het stadhuis, het paleis van het legioen
van eer, de kazerne op de Quai d'Orsay, en de
bank van leening; tot nog toe zijn gespaardhet
ministerie van binnen- en buitenlandsche zakeD,
van landbouw, van marine, de Sainte-Chapelle,
de Ecole des Beaux-arts, de Fransche bank, het
gebouw van het Crélit-foncier beuevens het
grootste gedeelte der kerkenin het onzekere
verkeert meü over het Pantheon, de kerk Val
de Grace, het Luxembourg, die echter waarschijn
lijk geheel of gedeeltelijk vernield zijn, over de
gevangenis Mazas, en verscheidene andere voor
name gebouwen. Waarschijnlijk zijn ook de Sor-
bonne en de bibliotheek een prooi van het ver
woestend element geworden. Uit Versailles en
de departementen zijn op eene dépêche van Picard
pompiers met hunne spuiten toegeijld, doch
de waterstroomen, waarin een geheel leger zou
kunnen verdrinken, zijn tegen het groote nrau
dende fornuis zoo onmachtig dat zij de vlammen
eerder aanmoedigen dan bedwingen.
En van uit de buttes Chaumont gaan de insur-
genten steeds voort, petrolenm-bommen op de stad
te werpen om het helsche vuur te onderhouden; niet
tegenstaande de mededeeling toch, die Picard reeds
in de Nationale Vergadering deed, dat het leger
deze positie vermeesterd had, hielden volgens onze
laatste berichten de opstandelingen déar, te Bel
leville bij het stadhuis en op enkele andere plaat
sen nog immer stand.
Men maakt zich te Versailles zeer ongerust over
het lot der gijzelaars van de Commune, waar
onder ook de aartsbisschop die zij in Mazas op
gesloten hadden, waaromtrent ook Picard aan de
vergadering niets wist mee te deelen. Men ge
looft dat die gevangenis in brand staat en weet
niet of de ongelukkigen er in geslaagd zijn uit
het gebouw te ontsnappen.
Welke hoofden van de iniurgenten gevangen
zijn genomen is nog niet met zekerheid mede te
deelen. Verscheidene hunner schijuen beproefd
te hebben, de Duitschers te overreden om hen
door te laten, maar deze zijn ouwrikbaar ge
weest. Het strengste bevel schijnt hun gegeven
te zijn om te zorgen dat aan hun kantten minste
al de misdadigers in den val liepen. Een corres
pondent vau de Indépendance geeft hiervoor een
zeer goede reden:
Bismarck, zegt hij, heeft er geen belaD^ bij om
te verhinderen, dat revolutoiunaire hoofden ons
land binnendringen, maar wel dat zij er uitgaan,
daar zij zich in dat geval ook in Ouitschland
zouden kunnen nestelen. Hij haalt daarvoor de
volgende woorden aan, die Bismarck tot den
Amerikaanschen gezant Washburne zou gesproken
hebben.
„De burgeroorlog te Parijs boezemt mij noch
vrees in voor Europa noch voor Frankrijk; laat
de Commune haar gang gaan de revolulionuairen
vau de geheele wereld zullen zich daar rendez-vous
geven. Wanneer zij allen bij elkaar zijn, dan sluiten
wij den muizenval en dan zijn zij knap als het hun
gelukt te ontsnappen." Indien dit gezegde door den
rijkskanselier inderdaad gebezigd is, dan geeft het
weer een aardige bijdrage tot de karakteriseering
van zijne politieke beginselen Europa begint over
te vloeien van onruststokers; nemen wij derhalve
ergens een groote stad, mits niet iu Duitschland,
lokken wij ze desnoods daarheen, en als wij ze
daar allen bij elkaar hebben, laten wij dan
die stad iu brand stekeu of in de lucht vliegen
om voorgoed van het volkje bevrijd te zijn. Dat
mag men inderdaad profileeren noemen van de
fabels van Lafontaine, voornamelijk van die,
waar de slimme aap de kat noodzaakt om zijne
kastanjes uit het vuur te haleu.
lntusscheu of er hoofdpersonen onder zijn of niet,
zeker is het dat te Versailles eene groote menigte
gevangenen wordt binnengebracht. Ziehier in
twee trekken den toestand van Frankrijk ge
schetst: Een lange trein, opgevuld met Fransche
soldaten, die uit Duitsche krijgsgevangenschap
terugkeeren, komt Versailles aan den eenen kant
binnenvliegen aau de andere zijde der stad
trekt onder een sterk escorte, en de vervloekingen
der menigte een troep Fransche soldaten binnen,
die door huune landgenooten in Parijs overwon
nen zijn1
Wanneer zulke treurige optochten de stad langs
de Avenue de Paris binnen komen, daD dringt
zich het verbitterde volk er om heen, en schreeuwt
de gevangenen toe: „Allons! canaille! hoed af voor
fatsoenlijke menschen 1" Wordt door een norschen
insurgent aan dit bevel niet gehoorzaamd, dan
suist menigmaal een stok door de lucht en de
képi vliegt hem van het hoofd. Het verwondert
ons niet dat zij die nu maanden lang het kanon
hebben hooren donderen en op het oogenblik
hunne schoone hoofdstad in vlammen zien staan,
hunne verbittering op deze wijze lucht geven.
En toch moet een gevoel van medelijden bij
ieder weldenkend mensch opkomen voor die ver
blinde ongelukkigen, die zich voor een gedeelte
door hersenschimmen en schoonschijnende rede
nen van andere personen (en deze zijn de ware
ellendelingen) hebben laten overhalen tot allerlei
ongeoorloofde handelingen. En dit gevoel wordt
nog sterker wanneer men nagaat dat onder die
binnentrekkende troepen een menigte jongelingen
en mannen zijn, die tot de vrienden der orde en
de vijanden der commune behoorenden, doch in
den laatsten tijd letterlijk met het wapen op de
borst door het comité de talul public (men vergeve
ons het woord) gedwongen zijn iu den stroom
medegesleept te worden. Men ziet er grijsaards
onder, grijsaards, die alle omwentelingen waar
door Erankrijk sedert het laatst der vorige eeuw
