I l«. Het hedendaagsche Communisme en Socia lisme zijn natuurlijke uitvloeisels van den maat- faltappelijken toestand. Arnhm, 24 Febr. Iu de vergadering der Gel- Idersehe Maatschappij van Geschied- en Letter- lunde, op jl. Maandag gehouden, zijn de beide Lgende stellingen verdedigd I Ernstige kennisneming van deze beide stel sels'is, vooral voor den wetgever, dringend nood- akelijk. Bij de toelichting der eerste stelling zeide de eker, die het debat over deze quaestie inleidde dat door de vrijheid, die de beginielen van 1789 allerwegen hadden doen ontstaan, ook een nieuwe sera op het gebied der nijverheid was geboren: allerlei uitvindingen hebben haar met reuzen schreden doen vooruitgaan. Niettegenstaande die vrijheid, dien vooruitgang, heeracht er in geheel westelijk Europa malaise. Wat is daarvan de oorzaak? De overheersching van het kapitaal op sociaal eu staatkundig gebied. Bij al de vrij heid, die na 1789 een arbeider geniet, ontbreekt het hem aan geld, en toch nieuwe machines en toenemende concurrentie maken meer geld noo dle terwijl de machine in de plaats treedt van een aantal arbeiders. De kapitalisten nu hebben sis het ware een stilzwijgend verbond gesloten, om de loonen laag te stellen; vandaar is er een Idove gekomen tusschen kapitaal en arbeid. Door die klove is ontstaan een arbeidersstand, die niet meer dezelfde is, als de arbeidersmassa van vóór 1189. De beginselen van 1789 hebben den arbei ders geleerd, dat zij even goed zijn als de hoogst- geplsatste menschen. De uiting van die klove, dien toestand heeft twee namen aangenomen communisme en socialisme. Het hedendaagsche communisme en socialisme is geheel iets anders, dan dat van Plato e. a.het wil niet alleen de vrijheid, maar ook de gelijkheid. Het communisme wil den eigendom concen- treeren in staatshanden en door den Staat den arbeid naar iedere krachten doen verdeelen. Het jialisme wil den bijzonderen eigendom opheffen, en| het kapitaal brengen op verschillende veree- [iDgeD. Spreker betoonde zich geen voorstander vsn een van beide stelsels, maar meende, dat de lichtpunten van beide groote verdiensten hebben, Kot de tweede stelling komende, zeide de spre ker, dat ieder die stelsels moet leeren kennen, dat door die kennis vooral kunnen en moeten medewerken de Kerk, de Pers, de Staat. llVanneer men van de bestaande klove door drongen is, zal de staat het stelsel van laissez faire, laissez aller laten varen, dat door velen o. a. chii door het liberalisme, wordt beleden. Het libera- mr- li'me wil vrijheid, geen staatsinmengingdit ver principe is goed, waar de vrije concurrentie kan fpldoen, b. v. bij den handel; maar waar in den alschappelijken toestand zulk een groote klove istaat, als spreker heeft aangetoond, moet de at wel tusschen beide komen, b. v. bij den arbeid der kinderen in de fabrieken. Voorts moet •115 C. P. afgeschaft worden en het bezit loet niet meer het criterium voor bet kiesrecht zijn. Zij, die niet bezitten, zijn bij ons uitgesloten van het active kiesrecht. Bij alle malaise, die thans lieerscht, moet de staat tusschen beide men en dan zullen belasting- en defensiestelsel jvijzigd, staande legers afgeschaft, de staats schulden verminderd worden, het stelsel van laissez faire, laissez aller werd door sommige sprekers in bescherming genomen tn er werd betoogd, dat dit juist moest leiden lot afschaffing van art. 115 C. P. Ook werd de liberale partij verdedigd en aangetoond, dat zij juist krachtig het initiatief had genomen bij vele verbeteringen, b. v. de afschaffing der stedelijke McijnzeD en van het dagbladzegel. Nog werd op gemerkt, dat de census hier te lande de bekwaam heid vertegenwoordigt: het betalen van een zekere son. in de belasting gaf toch een vermoeden van bekwaamheid. Een der sprekers meende, dat men [zeer er op de beide stelsels moest letten, maar •ral trachten de arbeiders terug te brengen van het denkbeeld, dat het kapitaal hun vijand is. ftt kapitaal heeft den arbeid noodig, evenzeer •Is de arbeid het kapitaal. en slotte werden de beide stellingen bij meer- l'heid van stemmen aangenomen, nadat nog 'vezen was op de groote rol, die de Kerk in e reeds had vervuld en steeds vervulde, en «at eenige amendementen verworpen waren, Ike de strekking hadden, om het communisme en socialisme voor te stellen als natuurlijke, maar reurenswaardige uitvloeisels van een ziekelij ks toestand der maatschappij. Men verneemt dat het comité voor het Na- maal Zangersfeest bepaald heeft, dat dit feest 'llder zal plaats hebben op 4, 5, 6 en 7 Augus- '0s a- Het getal zangers, dat zich tot mede werking heeft opgegeven, i« zoo groot, dat het de 'ntwachting van het comité ver heeft overtroffen. Maastricht, '22 Febr. Morgen viert de heer "r- J. M. Swart, deken van de orde der advocaten nlbier, den 50sten verjaardag van zijne promotie W doctor in de beide rechten. Bij die gelegenheid fd hem door de advocaten en procureurs der BUITENLAND. p worden aangeboden een fraai zilveren pièce mlieu, als bewijs van belangstelling en hoog de achi,! u» v°ot dien Nestor hunner orde. Ooztenrflk-Hong. Monarchie. De rede van den Minister-President van het nieuwe Ministerie, graaf Hohenwart, in de zitting van het Huis van Afgevaardigden van den Rijks raad den 20sten 11. uitgesproken, heeft volgenseene correspondentie uit Weenen aan de hu In. Zeilung niet bijgedragen om de bezorgdheid te verdrijven, waarmede het nieuwe ministerie aldaar begroet werd. Integeodeel, de foederalisten gevoelen zich daardoor zeer ontmoedigd. Het gedeelte dezer rede waar over de politieke inzichten en plannen van het ministerie wordt gehandeld, laten wij hier volgen: „Het herstel van den inwendigen vrede is het einddoel, hetwelk Z. M. de Keizer ons voorge schreven heeft, en tot welks bereiking wijgeene moeite en inspanning te groot zullen achten. Hierin toch ligt de waarborg van ons geheele constitutioneele leven, de grondvoorwaarde van de algemeene welvaart en van hare gestadige ontwikkeling. „Niet langs omwegen, maar langs den rechten weg der constitutie welke wij bezworen hebben, zullen wij naar dat doel streven. Wij kunnen en zullen den bodem niet verlaten, dien Z. M. zelf ons aangewezen heeft. „Wij zullen daarentegen gaarne bereid zijn om mede te werken tot grondwettelijke wijziging van die inrichtingen, welke de grondwettige autonomie der afzonderlijke landen in hoogere mate beperken, dan de gemeenschappelijke be langen vereischen. Ja, wij zullen hiertoe zelfs in tweeërlei richting door voordrachten bij den Rijksraad het initiatief nemen, en wel met opzicht tot de wetgeving en tot de administratie. „Wat de eerste betreft gelooven wij dat het, in stede van eene verdere beperking der aan den Rijksraad bij 11 der hem betreffende organieke wet verleende bevoegdheid, dienstig zou zijn aan de landdagen ook ten opzichte van die aangele genheden, welke aan den Rijksraad voorbehouden zijn, een initiatief van wetgeving toe te kennen, waardoor zij in de gelegenheid worden gesteld om de bijzondere behoeften hunner landeD ten volle te doen gelden, terwijl daarentegen aan den Rijksraad het recht verzekerd zou blijven om te onderzoeken en te beslissen of dergelijke wetten met de gemeenschappelijke belangen al dan niet overeen te brengen zijn. Wat het administratieve betreft, zijn wij voornemens aan den Rijksraad voordrachten te doen, welke strekken om aan de inrichting van het beheer een meer autonoom karakter (e geven, een grooter deel daarin aan de bevolking toe te kennen en tevens de zoo ongemeen groote nadeelen van het dubbel beheer door organen van den Staat en organen van het autonome gewest weg te nemen. „Wij gelooven dat daardoor tevens aan de on derscheidene nationaliteiten een nieuwe waarborg gegeven worden zal, die ze tegen alle veronge lijking ten volle beveiligt. „Voor het overige gaan wij uit van de over tuiging, dat wel iedere wet veranderd kan worden, maar dat zij moet worden nageleefd zoo lang zij bestaat. Het zal dus onze eerste zorg wezen, aan de wet haar volle gezag en eene naar alle zijden even gestrenge handhaving te verzekeren. „De instellingen tot waarborging der vrijheid zullen wij in den geest van waren vooruitgang trachten te ontwikkelen en vruchtbaar te maken; de zedelijke en stoffelijke belangen van het ge heel zoowel als van de onderdeelen te bevorderen zal ons streven zijn. Evenzoo zal de regeering aan de op het kerkelijk gebied nog aanhangige vraagstukken de plichtmatige zorgvuldige aan dacht wijden en eene in allen deele rechtvaar dige oplossing daarvan pogen te bereiken. „Wij beseffen ten volle de moeilijkheden van onze taakt zij zullen ons ten spoorslag verstrek ken om al onze door overeenstemming in begin selen geschraagde kracht aan het groote werk toe te wijden; maar zij zullen ons de blijde hoop niet ontnemen, dat wij onder de machtige be scherming van onzen allergenadigsten Keizerlij ken meester bet vurig gewenschte doel zullen bereiken, wanneer het ons gelukt voor onze han delingen het vertrouwen en de medewerking van het Hooge Huis te verwerven. „Op die medewerking ik Deern de vrijheid dit reeds heden te verklaren hopen en vertrou wen wij. Niet op persoonlijke gronden vestigen wij, die inet uitzondering van den minister van financiën tot nu toe geheel vreemd aan dit Huis wareD, dat vertrouwen; wij vestigen het op het eigen bewustzijn van onze oprechte bedoelin gen; op de vaderlandsliefde die de rijksvertegen woordiging bezielt; op de overtuiging, eindelijk, dat de gansche bevolking eene regeering zal ondersteunen, die, verre van op eenig eenzijdig standpunt te staan, eene waarachtig Ooslenrijk- sche politiek tot haar programma maakt. „Wij zullen niet nalaten de aan zulk een pro gramma beantwoordende voordrachten bij de wet gevende Kamers in te dienenik moet evenwel in naain der gezamenlijke ministers het Huis ver zoeken, ons den daarvoor noodigen tijd te gunnen. „De velerlei punten, welke daarbij in overwe ging genomen moeten worden, eiScheb het zorg vuldigste onderzoek; en wij kunnen ons niet veroorloven wetsontwerpen van zoo groot ge wicht aan het Huis voor te dragen, zonder ze voorloopig in allen deele grondig overwogen en zoodoende de overtuiging verkregen te hebben, dat zij in de daad geschikt zijn om het algemeene welzijn te bevorderen en te bevestigen." ltiiiïienie. Men zal herinneren dat de Vor6t van Rumenie moedeloos door de weinige vruchten die hij door de velerlei partijwoelingen vaD zijne regeering zag, een brief heeft geschreven, waarin hij het voor nemen te kennen geeft om te abdiceren. Het ministerie Ghika heeft dientengevolge deze verklaring afgelegd, welke aan de kamer van afgevaardigden is overgelegd: „Ook wij hebben den door onderscheidene bla den medegedeelden brief gelezen. Hij schijnt ge schreven te zijn in een oogenblik van diepe droefheid en moedeloosheid, die zich van een mensch meester maken, als hij aan zijn land denkt dat God zoozeer gezegend heeft, en gelooft, dat er veel te langzaam gewerkt wordt om dit land de glans te schenken, waartoe hij het liefst zoo snel mogelijk zag geraken. Terwijl wij de troon met liefde en eerbied omringen, terwijl wij langs grondwettigen weg onze vader landsliefde hechter maken, zullen wij door een dracht en verbroedering er toe geraken, dat bet vertrouwen op de groote en gelukkige toekomst van Rumenie in alle harten weder ontwaakt. Wij zijn overtuigd, dat op die wijze de ont moediging zal plaats maken voor vertrouwen en het verdriet voor de hoop. Reeds thans zijn wij ten volle overtuigd, dat geen plannen bestaan, om od« te verontrusten." De kamer hechtte hierop met 98 tegen 2 stem men hare goedkeuring aan het volgend voorstal: „De kamer diep bewogen over de verklaringen, welke de ministers afgelegd hebben, drukten hare eerbied voor de troon en de dynastie uit, welke door de grondwet gewaarborgd zijn en ver vuld van vertrouwen op de toekomst van het land en vast besloten de grondwet te handhaven, gaat over tot de orde van den dag." TELEGRAMMEN. Dieppe, 22 Febr. De Mecklenburgsche voor hoede, 1000 man sterk, is hier heden aangekomen. Het overige gedeelte van het achtste legerkorps zal morgen en in de volgende dagen arriveeren. Naar men zegt zullen die troepen naar Hamburg scheep gaan zoodra de vrede zal zijn gesloten. Von Manteuffel, vergezeld door drie adjudanten, is hier mede aangekomen, maar kort daarna we der vertrokken. De scheepvaart tusschen Rouaan en Parijs is weder vrij. Weenen, 22 Febr. De Amerikaansche gezant alhier had gisterenavond verscheidene landge- nooten ten zijnent genoodigd. In de toasten, welke aan den avondmaaltijd werden uitgebracht, werd de aandacht gevestigd op den naderenden hon derdsten verjaardag der Republiek. De heer Jay deelde mede, dat nieuwe bouwstoffen voor de geschiedenis van Amerika aan het licht waren gebracht door de welwillende medewerking van de Keizerlijke Regeering. In de archieven te Weenen zijn verscheidene deelen aanwezig, welke de correspondentie behelzen van baron Von Bee- len, die door Keizer Joseph naar de Vereenigde Staten gezonden werd. Belangrijk zijn vooral twee brieven te New-York en Philadelphia ge schreven in 1784 en 1787. De Minister van Bui- tenlandsche Zaken deed het welwillend aanbod die brieven te laten copieeren. De gezondheid van den Keizer en van den President der Ver- eeDigde Staten werd met geestdrift gedronken. Bordeaux, 22 Febr. Een gerucht, waarvan de bron onbekend is, meldt dat de Pruisen in de Elzas en Lotharingen bezwaren ontmoeten tegen hun plan om de provinciën te doen verklaren tot onzijdig grondgebied. Een ander gerucht zegt dat het mogelijk is dat de Nationale Vergadering wordt overgebracht Daar Versailles of Fontainebleau. Tot heden hebben 42 prefecten hun ontslag aangeboden. Parys, 23 Febr. Volgens berichten uit Ver sailles zal een gedeelte van de Duitsche troepeD op den terugweg Daar het vaderland door Parijs trekken. Men verzekert dat de heer Thiers voort gaat dat plan krachtig te bestrijden omdat uit de aanwezigheid van Duitsche troepen te Parijs de ernstigste gevaren zouden kunnen ontstaan, waarvan de groote verantwoordelijkheid zou ko men ten laste van de Duitsche autoriteiten, die thaDS gewaarschuwd zijn en derhalve al de ge volgen voor hunne rekening moeten nemen. Le Frangais deelt mede dat Maandag iD de wijk, die het meest door de studeerende jongelingschap bewoond is, een rood affiche was aangeplakt, waarin de bevolking tot een strijd op leven en dood tegen de Duitschers wordt opgeroepen ïu- dien zij Parijs mochten binnenrukken. Ook zijD wederom Orsini-bommen ontdekt en in beslagge nomen. Thiers, Favre en Picard hebben zich heden naar Versailles begeven. Omtrent de vredesvoorwaar den is nog niets met zekerheid bekend. Sommige bladen hebben als schadevergoeding een cijfer van aehtmilliard genoemd, maar het Journal Fi nancier doet uitkomen dat het voor Frankrijk onmogelijk zou wezen om zelfs vier milliard te betalen. Men verzekert dat Léon Say tot Prefect van het Departement der Seine zal worden benoemd. Kopenhagen, 23 Febr. Een hevige storm uit bet Westen heeft een gedeelte van de binnen haven alhier verwoest en het vaarwater bij Fredrikshaven geheel van ijs bevrijd. Verscheidene stoombooten passeerden en voeren zuidwaarts. Beriyn, 23 Febr. Volgens de Kreuz-Zeitung zal de ;Keizer waarschijnlijk onmiddellijk nadat de preliminairen van den vrede gesloten zijn, terug- keeren. Von Bismarck, Von Moltke en Von Rhoon zouden eerst later Frankrijk verlateD. Bordeaux, 23 Febr. De Moniteur deelt de ver lenging van den wapenstilstand tot middernacht 26 Febr. mede. Het blad zegt tevens dat de loo- pende geruchten over Pruisens eischen geheel ongegrond zijn. De twee onderhandelaars hebben een volkomen stilzwijgen in acht genomen over het onderwerp hunner «amensprckingen. Brussel, 28 Febr. Le Nord zegt, dat de heer Von Bismarck zich zal verbinden om, ingeval het defileeren der Duitsche troepen in Parijs geen aanleiding geeft tot vijandelijke demonstraties van de zijde der Parijzenaars, de 200 millioen franken, van de hoofdstad als oorlogsschatting ge heven, te doen terugbetalen. Het Journal de Bruxelles zegt, dat zoon ra het Belgische Gouvernement kennis gekregen nad va« het votum der Nationale Vergadering, waarbij de heer Thiers tot hoofd der republiek werd be noemd, het aan de Belgische legatie te Parijs last heeft gegeven om met het Dieuwe bewind in officieele relatie te treden. Zoo het Brusselsche Kabinet niet geantwoord heeft op eene kennis geving van het optreden van het nieuwe gezag, dan is het, omdat het deze kennisgeving nog niet ontvangen heeft. Brussel, 23 Febr. De Indépendance deelt eene dépêche mede uit Berlijn, waarin gezegd wordt, dat de Ministers der Zuidelijke Staten naar Ver sailles werdeD geroepen, omdat de Elzas en Lo tharingen, in de vastgestelde bepalingeu voor den vrede, vooral geroepen zijn om dat gedeelte van Duitschland te dekken. Hetzelfde blad meldt, dat de Admiraal Penhoat benoemd is tot opperbevelhebber van het leger in de Vogezen. Parys, 28 Februari. De Palrie behelst dépê ches uit Algiers, houdende bericht, dat een op stand was uitgebroken onder de Arabieren; doch dat deze geheel onderdrukt en de orde weder hersteld is. Londen, 24 Februari. De Daily News verneemt uit Parijs, dat Thiers en zijne ambtgenooten gis teren naar Bordeaux zouden gaan, om daar heden met de Nationale Vergadering te beraadslagen. Morgen (Zaterdag) zou hij te Parijs terugkomen, om dan het beslissend onderhoud met Bismarck te hebben. De Telegraph verneemt uit Parijs van giste ren, dat de vrede verzekerd is. Alles is reeds vastgesteld, behalve de geldquaestie. Duitschland vroeg 2 milliarden thalers; Frankrijk wilde slechts éen geven. Duitschland staat toe 750 millioen af te trekken voor requisitiën, boeten en voor de schuld van de Elzas en Lotharingen, maar blijft op IK milliard aandringen. Men verwacht eene minnelijke schikking. Brussel, 24 Februari. De Indépendance beige meldt in zijn staatkundig overzicht, dat gisteren in goed onderrichte kringen, zoowel te Versailles als te Parijs, werd verzekerd, dat men het over de volgende vredesvoorwaarden eens was gewor den: Afstand van de Elzas, met inbegrip van Belfort; afstand van Duitsch-Lotharingeu, met inbegrip van Thionville en Saargemund. Metz zou aan Frankrijk blijven, onder voorwaarde van ontmanteling dier vesting. Voorts een oorlogs schatting van drie milliards, waarvan een ge deelte in specie te betalen vóór 1 April e. k.; bezetting van de forten van Parijs tot op de be taling van het gedeelte der oorlogsschatting in specie, en bezetting van het Fransche grondge bied totdat de betaling der geheele oorlogsschat ting zal zijn afgeloopen. Promotiën. Leiden, 24 Februari. Bevorderd tot doctor in de rechten, de heer F. A. Van Leeuwen, gebo ren te LeideD, met Stellingen. Rechtzaken. In de correctioneele zitting der rechtbank te Leiden van Vrijdag 24 Februari, zijn veroor deeld G. v. R., te Noordwijkerhout, wegens verzet tegen bed. beambten, tot eene gev. van 10 d. J. L., te Leiden, wegens bedelarij, tot eene gev. van 14 d. C. C. F., te Leiden, wegens ver zuim van aangifte voor de nationale militie, tot eene geldboete van 5 of subsid. gev. van 1 d.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1871 | | pagina 3