Al i3372. Maandag A". 4871. 6 Februari. ME DAGBLAD. PRIJS DKZKR COURANT. Voor Leiden per 3 maanden 3.00. Franco per post3.85. Afzonderlijke Nommersr0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DER ADVKRTENTIEN. Voor iederen regelj 0.45. Grootere letters naar de plaatsraimte die zij beslaan. I, 'sl Lelden, 1 Februari. Z. II. de Koning-Groothertog heeft lot ridder» der orde van de Eikenkroon benoemd, de heeren E. Poullet, hoogleeraar aan de hoogeschooi te Leuven, en A. Kayzer, apotheker te St.-Josse ten Noode (België.) II. M. de Koningin heeft een eleganten stoel doen toekomen aan de Vereeniging van St.-Vincen- tius a Paulo le 's-Hagé, als prijs in de loterij van Ivoorwerpen van Kunst en Smaak, bij gelegenheid van het 25jarig bestaan der Vereeniging hier te »uui! lande in de residentie te houden, ten voordeele der bezochte gezinnen en van de verschillende liefdewerken der Vereeniging. Tot hiertoe ia nopens de bijeenroeping van de Tweede Kamer nog niets met zekerheid bepaald. Wel ichijnt er bij sommige leden dier Kamer het voornemen te hebben bestaan den voorzitter uit te .noodigen haar tegen de helft van deze maand te doen bijeenkomen, maar zij moeten van dat voornemen hebben afgezien. Diensvolgens blijft men het daarvoor houden, dat de Kamer zooals vroeger is gemeld, eent in het begin van de maand Maait aanstaande bijeenkomen zal. Bij de. Tweede Kamer der Staten-Generaal is ingekomen een wets-ontwerp tot onteigening van perceelen len behoeve van het doortrekken en verbreeden der straat van het Schuitendiep, door het St.-Janspark, naar den vestingwal te Groningen. wl S t.i d De heer Mr. II. J. Smidt heeft de benoeming tot lid der Tweede Kamer voor liet hoofdkies district Assen, aangenomen. /Belofte maakt schuld" zegt het spreekwoord en op .grond daarvan (zie ons nummer van 1.1. - Donderdag, waarin wij verslag gaven van de vergadering der Harmonie) rust nog steeds de verplichting op ons, om eene nadere omschrijving - te geven van het plan tot verbouwing der Slads- Gehoorzaal, door Burgemeester en Wethouders dezer ..gemeente bij den Gemeenteraad ingediend. Omstandigheden onafhankelijk van onzen wil, hebben ons tot hiertoe belet aan dit voornemen gevolg te geven. Thans wenschen wij die belofte 7.00 goed mogelijk na te komen en zullen trachten onzen lezers van gemeld plan eenig denkbeeld te geven, voor zoover dat zonder de bijna onmis bare teekeningen doenlijk is. Wij nemen daarom vooraf de vrijheid een beroep te doen op de bij zondere aandacht onzer lezers, die, wij twijfelen er geen oogenblik aan, in de zaak wel zóóveel belang zullen stellen dat zij ons met al de kracht hunner verbeelding te hulp zullen willen komen. En hiermede ter zake. Naar liet plan van Burgemeester en Wethou ders, door onzen verdienstelijken gemeente-archi tect den heer J. W. Schaap ontworpen, behoudt het gebouw aan de Breestraat zijne tegenwoor dige breedte, doch wordt eene verdieping hooger opgetrokken, zoodat op de eerste bintlaag eene nieuwe bovenzaal wordt gevormd, welker afme tingen in alles met de tegenwoordige beneden zaal overeenkomen. De ruimte gelijkvloers, thans door zaal en vestibule ingenomen, wordt door een inuur en een houten schot, waarin porte- brisée, in drie ongelijke déeien gescheiden. Het eerste, naar de zijde van de Vrouwensteeg gele- fj gen, dient tot vestibule; natuurlijk zal dus ook aan die zijde de hoofdingang zijn, voorzien van eene overdekkiug of rabatière, daar de plaatse- 1M lijke gesteldheid niet toelaat, die van een óver ig dekten inrit te voorzien. De volgende afdeeling dient tot receptiekamer en vestiaire, de derde of laatste afdeeling (dus tegen de Waalsche kerk gelegen) tot kleine zaal; zij zal 13.60 meters lang, 9.20 meters breed en 5 meters hoog zijn, terwijl de tegenwoordige kleine zaal 13.40 meters lang, 5.50 meters breed en 4 meters hoog is. Deschei- dingTusschen deze zaal en de receptiekamer kan bijna'in hare volle breedte worden weggenomen, zoodat heide1 lokalen aanéén le. gebruiken zijn en dan eene gezamenlijke oppervlakte van circa 185 vierkante meters hebben. Door afbraak van de tegen woordige kleine zaal, de woning van Van Pijpen, het voormalig che misch laboratorium, de koffiekamer, kelder-ka- mer en al wat verder tusschen de tegenwoordige groote zaal eenerzijds en het kantoor van de Rijks-telegraaf en de speelplaats der school van den -heer Japikse anderzijds is gelegen, zal de noodige ruimte worden verkregen tot het bouwen eener nienwe groote zaal, die met hare korte zijde tegen het gebouw aan de Breestraat sluit en dus overlangs in de richting naar de Aalmarkt zal liggen. Die geheele zaal wordt gelijkvloers langs drie z.ijden omgeven door een corridor, waaruit verscheidene, deuren tot de zaal toegang gevenboven dien corridor is eene omgaande galerij aangebracht, waarvan de oppervlakte, 1S7.50 vierk. in., bij die der zaal moet worden gevoegd. De zaal zelve zal gelijkvloers eene lengte hebben van 31 m. bij eene breedte van 12.50 m, dus eene oppervlakte van 387.50 vierk. m., zoodat, de galerijen er bij gerekend, voor de groote zaal eene totale oppervlakte zal worden verkregen van 575 vierkante meters-bij eene gemiddelde hoogte van 8.50 m. Gelijkvloers kunnen 700 en in twee rijen op de galerij nog 300 stoelen worden geplaatst, zoodat met behoud van de noodige ruimte voor circulatie, de nieuwe groote zaal 1000 zitplaatsen kan bevaltlen. De tegenwoordige groote zaal is j 21.50 m. lang en 8.50 m. breed, heeft dus (hij eene hoogte van 5.60 ui.) 182.75 vierk. ui. opper vlakte en biedt gelegenheid aan lot het plaatsen van 350 stoelen. De ontworpen groote, zaal, bij de tegenwoordige vergeleken, zal dus het drievoudig gelal menschen kunnen bevatten, j De corridor in het verlengde der vestibule ge- legen, geeft (bij het binnenkomen links) toegang 1 tot de privaten voor dames en die voor heeren, j tot de trap die naar de galerij leidt en tot de j kofliekanier; de laatste zal, hij eene lengte van 12.50 m. en eene breedte van 6.10 m., 81.25 vierk. m. oppervlakte hebben; de tegenwoordige is 7.50 m. lang en 6.70 m. breed, heeft dus eene oppervlakte van slechts 50.25 vierk. in. De corridor langs de tegenovergestelde zijde der zaal leidt aan het einde naar eene trap, die mede toegang geeft tot de galerij. Achter die trap en dus tegen de korte zijde der zaal, die naar de Aalmarkt is gericht, ligt een vertrek, dat voor stemkamer is bestemd en waarboven zich de woning van den kastelein bevindt. Een deur uitkomende in de poort naast het Rijks-telegraafkantoor verleent ook van die zijde toegang lot het gebouw, zoowel voor den kasie- lein en diens gezin als voor muzikanten enz. hij gelegenheid van concerten als anderszins. Uit de vestibule, ter oppervlakte van *14 vierk. m. (de tegenwoordige houdt 29 vierk. m.) leidt eene dubbele trap tot een portaal op de eerste ver dieping, dat aan de éene zijde toegang verleent tot de bovenzaal, aan de andere zijde tegen de bovengalerij aansluit. Boven dit portaal is, in ge meenschap met de boveDzaal, eene tribune aan gebracht, gelijk aan die welke, zich thans boven de vestibule bevindt. Overigens bevat liet ontworpen gebouw de voor het doel benoodigde bergplaatsen, alsmede eene kelder. Ziedaar wat wij voor het oogenblik omtrent het aanhangig plan kunnen mededeelenwij weten dat vele onzer stadgenooten daarin groot belang stellen en dus verlangend zijn dienaan gaande iets te verneinenjin hetvolle besef van het gebrekkige onzer tegenwoordige mededeeling ho pen wij toch aan dat verlangen althans eenigermale te hebben voldaan en verklaren ons volkomen bereid om het thans gegevene nader toe te lichten en uit te breiden zoodra liet ons mag gelukken de noo dige bouwstoffen daarvoor in handen te krijgen. Tot zoolang passe men in zijn oordeel over het bovenstaande de spreuk op ons toe: Die geeft wat hij heeft, is waard dat hij leeft Sommige Duitsche bladen vestigden in den laat- sten tijd wederom bij herhaling de aandacht op Peslalozzi, vooral naar aanleiding yan de uitgave zijner gezamenlijke werken (Brandenburg hij Ad. Müller), waarvan sedert 1869 reeds acht deelen het lieht hebben gezien. In deze uitgave, geredigeerd door den rector L. W. Seyffarth, zijn een aantal nog onbekende en onuitgegeven geschrilten van Peslalozzi opgenomen, terwijl aan elk stuk eene historische inleiding vooraf gaat. Ofschoon wij 't nu wet niet geheel eens zijn met hetgeen in een van bovengenoemde bladen is gezegd, dat namelijk het nieuwe Duit sche rijk na zijne vestiging niemand zoozeer noodig heeft als deo Pruisischen thaos Duitschen schoolmeesters, en dat deze zich te vormen heeft naar het ideaal van Pestalozzi, zoo meenen wij toch op deze oitgave de aandacht te mogen ves tigen. Onze Nederlandsche paedagogen kunnen van dien grooten man nog veel leeren, en wij verheugen ons daarom dat zijn door Alberti zoo juist geteekend levensbeeld in de Algemeene Bi bliotheek (N°. 7) is opgenomen. Naar men verneemt worden hier ter stede po gingen aangewend om een Schrijnwerkers-Ver- eeniging op te richten tot onderlingeondersteuning, geheel in den geest van de Typografische Vereeni ging Laurens Janszoon Koster. Gedorende deze week zijn dagelijks in het werkhuis alhier opgenomen van 214 tot 265 vol wassen personen en van 100 tot 140 kinderen. Gisteren is te 's-Gravenhage plotseling over leden de heer F. De Brouwer van Hogendorp, commissaris van de maatschappij tot Exploitatie der Staatsspoorwegen, ridder der Belgische Leo poldsorde. Gedurende vele jaren heeft hij zich zoo hier te lande als in het buitenland, ijverig bezig gehouden met de zaken der spoorwegen. De politieke toestand van Europa verhinderde den overledene sinds eenigen tijd op te treden als directeur der Turksclie Spoorweg-Maatschappij, welke functiën hij te Parijs zou hebben te ver vullen gehad. Thans ziet het licht het Verslag aan den Koning door den Minister van Justitie ingediend, ten ge leide van de Gerechtelijke Statistiek over hel jaar 1S68. Die statistiek is dit jaar niet een verzainelstaat betreffende de arresten van de Prov. Gerechts hoven vermeerderd. In de 1ste Afdeeling van het Verslag worden behandeld de Strafzaken. Het blijkt daaruit in 't algemeen, dat, terwijl eene aanzienlijke vermeerdering van strafzaken bij de kantongerechten valt waar te nemen, ver mindering plaats had bij die in eersten aanleg bij de Prov. Hoven en bij de Arr.-Rechtbanken, alsmede afneming van liet getal aangebrachte zaken bij den I-Ioogen Raad. De zaken in hooger beroep zijn bij de Hoven in aantal verminderd, bij de Rechtbanken vermeerderd. Alles samenge nomen was de toestand in 1868 dus gunstiger dan in het jaar te voren. Bij den Hoogen Raad zijn in 1868 aangebracht 219 eisehen van cassatie, zijnde 3S minder dan in 1867. Er waren nog hangende, 49 zaken, dus samen 268, waarvan werden afgedaan 221in S werd afstand der voorziening gedaan; bleven 44 over. Door de elf Prov. Hoven kwamen voor, met 549 acten van beschuldiging, 734 beschuldigden; zijnde 22 acten en 84 beschuldigden minder dan in het jaar te voren. Van de 734 beschuldigden waren 61 van het mann., 116 van het vrouw, geslacht; 711 hadden den ouderdom van 16 jaren bereikt. Schuldig werden bevonden en veroordeeld 557 personen, waarvan wegens misdaad 509 of 84 minder dan in 1S67. Bij de Arr.-Rechlbanken telde men in 1868 10,725 zaken en 13,229 beklaagden, zijnde 818 zaken en 1284 bekln. minder dan in het jaar te -voren. Van de beklaagden waren 10,519 van het mann. en 2710 van het vrouw. gesl.veroordeeld werden 11,377 personen, waarvan 9006 van het mann. en 2371 van het vrouwel. gesl.; van hetgesamen- lijk getal veroordeelden waren 707 beneden den ouderdom van 16 jaren. Bij de kantongerechten telde men 35,102 zaken en 40,963 beklaagden; van laatstgemelden waren 3f,885 van het mann. en 6,078 van het vr. gesl. Het getal veroordeelden bedroeg 31,035, waarvan 26,191 van het mann. en 4844 van het vr. gesl.; en men telde 2114 veroordeelden beneden de 16 jaren, liet grooter aantal beklaagden voor de kan tongerechten is gedeeltelijk toe te schrijven aan de meerdere overtredingen van plaatselijke of andere verordeningen; immers men telde hierbij 14,122 veroordeelden of 45 pCt. van het geheel getal veroordeelden. Bij den Militairen rechter heeft men de volgende slotsommen te vermelden. Van de onderscheiden krijgsraden, zoo te land als ter zee, kwamen in 1868 ter approbatie of in hooger beroep 364 zaken, waarbij betrokken waren 355 personen, waarvan 72 in appel bij het Hoog Milit. Gerechtshof te recht stpnden. De zaken der 285 andere beklaag den en veroordeelden werden slechts ter appro batie aan liet Hof opgezonden. Bij de gesamenlijke krijgsraden, zoo te land als ter zee, werden aangebracht 357 zaken met 390 bekh, onder welke 5 officieren; van die bekln. werden 345 veroordeeld. Uit een deswege opgemaakte tabel blijkt dat in de jongst verloopen tien jaren vele der bij de militaire strafwetgeving bedreigde straffen niet meer of hoogst zelden zijn opgelegd; vooral is dit met de straffen uit lichamelijke tuchtiging be staande, het geval. Het Hoofdbestuur van het fonds ter aanmoediging en ondersteuning van den gewapenden dienst in de Nederlanden heeft, gelijk in vorige jareu, eene circulaire aan de districts-comnsissie gezon den, houdende uilnoodiging om maatregelen te nemen ter bevordering der collecte ten behoeve van gemeld fonds over 1S71. Daarbij wordt her innerd, dat ingevolge Koninklijk besluit van 16 Nov. 1820 de collecten niet in de kerken, maar aan de huizen der ingezetenen behoort té ge schieden en dat het wenschelijk is dat die in al de gemeenten zonder onderscheid, zooveel moge lijk op denzelfden dag plaats hebbe. De gemeentebesturen zijn ingevolge aanschry- vingeu van het Depart, van Binnenl. Zaken uit- genoodigd om liet welslagen dezer collecte op krachtdadige wijze te ondersteunen cu de districts- commissiën zooveel noodig daarbij de behulpzame hand te bieden. Bij 's Rijks veeartsenijschool te Utrecht kunnen worden geplaatst twee kweekelingen om voor rekening van het Depart, van oorlog te worden opgeleid tot paardenarts bij het leger hier te lande. Na het vierde studiejaar zullen zij, naar bekwaam heid, worden voorgedragen als paardenarts 3de kl., waaraan een tractement van f 1000 is verhonden en den rang van 2de luitenant. de volgende rivierbe- Men leest in de Arnhemsche Courant. „Uit Am- terdain meldt men ons, dat daar een zonderling gerucht loopt, namelijk, dat graal Bismarck, in verstandhouding met berlijnsche bankiers, opzet telijk de fondsenmarkt zou drukken, ten einde de rijzing tegen te werken, die het uilzicht op een aanstuanden vrede ten gevolge zon moeien hebben. Deze maatregel zou inen zoo ondenkbaar niet achten van een man, die Duitsche bankiers iu hechtenis deed nemen, omdat zij op de Fran- sche 5 pCt. leening hadden ingeschreven. Het gerucht komt ons zeer onwaarschijnlijk voor: ook Duitschland toch heeft er belang bij dat Frankrijk eene leening kan sluiten, ter vol doening van de geldelijke vorderingen die door den overwinnaar zullen worden gesteld. De stand van de beurs is misschien veeleer het gevolg, dat, met het vooruitzicht op de leeningen, die verwacht worden, niemand zich thans van zijn geld ontdoet." Do Staats-Courant bevat richten. Keulen, 3 Februari. Waterstand 5 voet 3 duim boven nul. Geen drijfijs. Huihuizen, 2 Februari, voormiddags 6 uren. IJs vast, overtocht te voet. Waterstand 11.79 meter -t- AP., of 5.11 meter onder noodpeil. Gevallen 0.11 meter. Pannerden, 2 Februari, voormiddags 6 uren. IJs vast, overtocht le voet. Temperatuur 0° C. Waterstand 11.65 meter -f- AP., of 4.24 meter onder noodpeil. Gevallen 0.10 meter. Westervoort, 2 Februari. Men heeft eene vaart door het ijs gemaakt, zoodat de overtocht geregeld geschiedt voor rijtuigen met de pont en voor voetgangers over het ijs. Deventer, 2 Februari. IJs en passage onveran derd. Waterstand 4.71 meter -(- AP., of 3.49 me ter onder noodpeil. Gevallen 0.11 meier. Katerveer, 2 Februari, namiddags 2 uren. IJs en passage onveranderd. Waterstand 1.82 meter -f- AP., of 3.14 meter onder noodpeil. Gevallen 0.08 meter. Kampen, 2 Februari. IJs vast. Waterstand 0.70 meter -f- AP., of 1.86 meter onder noodpeil. Ge vallen 0.05 meter. Vianeu, 3 Feburari. IJs en overtocht in de veren onveranderd. Waterstand 3.28 meter AP., of 3.42 meter ouder noodpeil. Gevallen 0.08 meter. Vreeswijk, 2 Februari. IJs vast; overtocht voor handkarren over het ijs, voor rijtuigen door het

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1871 | | pagina 1