|n m staat ons strafrecht, ons hooger onderwijs
In zoo veel meer doelmatig te regelen en 's lands
lerdediging te behartigen in ernst.
1 Prof. Vreede brengt in het Utrechtsch Dagblad
■en tweede advies uit, nopens de wijze waarop
nieuw ministerie Ie verkrijgen, en dit te handha-
is.
I Dit advies gaal uit van een standpunt, dat
olkomen is uitgedrukt in het motto van Lord
Irougham, dat sehr. aanhaalt: „Wat mij aangaat,
lidien iemand, onverschillig welke zijn naam
■,j Melbourne, Grey, Russel, Althorp. Welling-
1,1 of Peel zijn slechte beginselen voor goede
kat varen, en zich bij ons aansluit om heilzame
Latregelen te bevorderen en alzoo het volk het
Inlicht opent op een krachtig bestuur, ben ik
I, laatste om te onderzoeken welke zijn antece-
linten zijn.
lik vraag slechts: „Wat zijt ge nu?"
Ilia dit in korte trekken uit de parlementaire
liichiedenis van Nederland, Frankrijk en En-
Itiaud uiteengezet te hebben, besluit prof. Vreede
IMus
„Wil men in stede van ministers op de proef,
hagchelijke omstandigheden, mannen van be-
lij en veerkracht, van doorzicht en ervaring,
Lu zifte men wat minder de onderstelde afwij-
|ng der individualiteiten in zulke zaken, die
let de geheele strekking en richting van het
kabinet, in 't bijzonder met de getrouwe en waar-
be vervulling der taak van het hoofd van een
lander ministerieel departement, niets gemeens
lebben. Naast een liberalen ambtgenoot voor
linnenlandsche Zaken of voor Justitie, naast een
liliodoxen, maar eerlijken en rechtschapen ka-
Lliek, die het beheer der geldmiddelen zou
Lavaarden, kan een helderziend auti-revolutio-
Ütaatsman zeer wel, al koestert hij aan-
Lande dingen die buiten zijn politisch bereik
ligen, het lager onderwijs bijvoorbeeld, steiler
inder algemeene begrippen, met ruimen
lik, nu eens voortvarend, dan weder met rijpe
koelzinnige bedachtzaamheid de diplomatie
tsturen. In wereldsche en zuiver stoffelijke za-
tn, komt het niet op het geloof maar des te meer
beproefde kunde, op een verlicht en vinding-
]jk vernuft, op kloeke vastberadenheid aan. En
[)o immers heeft Nederland nog in 1867 de nut-
ge zamenwerking van staatslieden genoten, die
let in alles geestverwant, even wakker als stand-
Istig 's Lands rechteu en aanzien naar buiten
ebben gehandhaafd, en die niet aarzelende krach
door te tasten, waar groote nationale belangen
Ivaar liepen, publieke werken hebben gesticht,
je zelfs den vreemdeling en tegenstander be-
leadering afpersen, en thans nog de bronnen
algemeene en bijzondere welvaart mild doen
leien."
BINNENLAND.
Delft, 16 December. In de maand November
,n het vorige jaar werd op uitnoodigiug van
uiige ingezetenen eene vergadering gehouden
een aantal industrieelen, waarin werd be
ken tot eene verhooging van het arbeidsloon,
beginnen Januari 1870, en waarin tevens
:ne resolutie werd genomen van den volgenden
houd: „De vergadering betuigt hare ingeno-
Dheid met het denkbeeld om ten behoeve van
werklieden dezer stad, eene inrichting in het
en te roepen, alwaar gelegenheid tot nuttige
(spanning en tot ontwikkeling van den geest
worden aangeboden."
In verband met deze resolutie hadden dezelfde
;ezetenen de industrieelen op nieuw uitgenoo-
;d tot het houden eener vergadering op jl. Dins-
ten einde dat denkbeeld zoo mogelijk te
rwezenlijken. De vergadering werd door den
er öchagen van Leeuwen, wethouder, geleid
er werd een ontwerp-reglement ter tafel ge
acht voor een op te richten Werkmans-Vcreeniging,
het doel om de werklieden meerdere be-
aamheid in hun vak te doen verkrijgen en
or onderliug gezellig verkeer de beschaving te
ordereri.
Ter bereiking van dat doel zou eenmaal's weeks
ne bijeenkomst plaats hebben, waarin bij afwis
ing wetenschappelijke of letterkundige voor-
achten worden gehoudeu. Na afloop daarvan,
wanneer geene voordracht gehouden wordt,
u aan hen, die dit wenschen, gelegenheid ge
ven worden om onderwijs te ontvangen in het
uwkundig, hand- of werktuigkundig teekenen.
contributie zou slechts f 2.50 per jaar bedra-
voor de buitengewone leden (patroons en
Jere ingezetenen). Al de aanwezigen, een der-
lal, aanvaardden het buitengewoon lidmaat-
iap. In de volgende week zal de zaak in eene
uwe vergadering nader geconstitueerd worden.
Arnhem, 16 December. Eergisteren herdacht de
er G, K. Timmer den dag, waarop hij veertig
en geleden zijne loopbaan als onderwijzer
her aanving. Hoewel van oflicieele zijde dien dag
opgemerkt voorbijging, ontving hij echter van
te ir vele zijden uit verschillende standen, blijken
u hoogachting en vriendschap.
Zwolle, 15 December. Naar wij vernemen zal
rlang wederom een stoombootdienst, tusschen
re stad en Deventer geopend worden, in
band met den geconcessioneerden stoomboot-
dienst tusschen hier en Amsterdam. Reeds is met
een dezer stoombooten een proefreis gedaan, die
van hier naar genoemde stad in 4 en van daar
terug in 2.12 uur is afgelegd.
Kampen, 13 Dec. Prof. Brunnelkamp, docent
aan de theologische school der Chr. geref. kerk
heeft het rectoraat overgedragen aan den heer
H. De Cock. Hij heeft bij die gelegenheid eene
redevoering gehouden; over non-interventie en
neutraliteit.
Tubbeegen, 15 December. Dezer dagen kwamen
hier 4 Franschen aan, die te Sédan gevangen
genomen, naar Lingen overgebracht en van daar
ontvlucht waren. Te Vage en Mander had men
deze militairen in boeren herschapen, alhier wer
den ze in heeren veranderd. De ingezetenen be
ijverden zich om strijd, om het deze vreemdelin
gen aangenaam te maken, en hun voedsel, kleeding
en geld te verschaffen. Van hier zijn ze naar
Rotterdam vertrokken, ten einde van daar hun
vaderland weer te bereiken. Zij verklaarden te
Sédan 4 dagen gevangen geweest te zijn, voordat
zij het wisten.
Groningen, 15 Dec. In de eergisteren gehouden
vergadering van den vredebond is een bestuur
gekozen, bestaande uit 7 leden, de meeste stem
men hadden zich vereenigd op de heeren Mr. S.
M. S. Modderman, W. n. Van Gorcum prof. Mr.
B. D. H. Teilegen, Jhr., Mr. C. Alberda van
Ekenstein, H, Van Gilse, G. Van Millingen en
N. Rost. Door den heer v. Gorcum werd nog
eenige mededeelingen gedaan over de verschil
lende vredebonden in en buiten ons land, die
zeer belangrijk waren, en werd de vergadering
vervolgens door den voorzitter Mr. Modderman,
met een krachtig woord gesloten.
Leeuwarden, 15 December. Gisteren overleed
alhier in hoogen ouderdom de heer Jhr. Mr. S. T.
Van Eysiuga, oud-grietman der gemeente Hen-
naarderadeel enz. De overledene wellicht de rijk
ste man in Friesland, daar hij de laatste jaren
op de lijst der hoogstaangeslagenen in de rijks
belastingen als N°. 1 voorkwam, werd om zijne
goede hoedanigheden, vooral door de mindere
klasse wier weldoener hij was, algemeen geacht
en bemind.
BÜ1TENLAND.
I->ui tscliland.
Aan de Kölnische Zeilung wordt uit Berlijn dd.
14 December geschreven
Het feit dat de circulaire van graaf Von Bis
marck van 3 December ten opzichte vau Luxem
burg, ook aan de onderteekenaren van het Lon-
densch verdrag van 11 Mei 1S67 gericht is, wordt
heden ten stelligste bevestigd.
Tot die onderteekenaren behooren ook buiten
de groote mogendheden, Holland, België en
Luxemburg.
Te 's-Gravenhage heeft de Pruisische dépêche
weioig opzien gebaard. De Hollanders hebben
zich het lot van Luxemburg in den regel weinig
aangetrokken.
De Koning van Holland daarentegen stelde daarin
om bekende redenen, een bijzonder belang. Wellicht
op aanbiedingen van Pruisen rekenende, was hij dus
vermoedelijk bijzonder verrast dat de jongste circu
laire juist het tegenovergestelde van een vordering
tot schadeloosstelling in het verschiet stelt. Men
brengt de langzame oplossing van de ministerieele
crisis in Hollaud met de Luxemburgsche quaestie
in verband. Voorts zijn de Hollandsche.gezanten,
die met verlof waren, naar hunne posten terugge
zonden. Graaf van Zuijlen, Nederlandsch gezant
te St.-Petersburg, trok lieden door Berlijn op zijn
terugreis naar de Russische hoofdstad.
Engeland,
In hoofdzaak lezen we in een particuliere cor
respondentie uit Londen aan de lndépendance:
Onze regeering heelt een oflicieele mededeeling
ontvangen ten aanzien van de nota vau Von
Bismarck, waarbij Pruisen zich ontslagen acht
van het tractaat tot waarborg van de onzijdig
heid van Luxemburg, en wel van den graaf Bern-
storff, gezant van den Duitschen bond bij ons
Hof. Lord Granville heeft eveneens van den ad
miraal Harris, gezant te 's-Gravenhage, een
afschrift ontvangen van de dépêche welke graaf
Von Bismarck, den heer Servais, hoofd vau het
Luxemburgsch kabinet heeft doeu toekomen.
Het schijnt vrij zeker dat de annexatie van
het Groothertogdom bij den Duitschen boud geen
tegenstand van wege den Koning van Hollaud (lees
Groothertog van Luxemburg) zal ontmoeten. Men
beweert zelfs dat een tractaat in dien geest reeds
voor eenige weken is gesloten (zie onder Leiden).
Wat zal onze regeering doen Zeker geen over
haaste of onbedachtzame stappen.
Maar het zal haar onmogelijk zijn niets te doen,
waar onze algemeene opinie eenparig is om er
voor te waken dat de eerbied voor de tractaten
geen ijdel woord is.
Sedert den dood van lord Palmerston, heeft onze
buitenlandsche politiek zonderlinge wijzigingen
ondergaan. Echter zou men zich zeer bedriegen,
indien men meent dat onze regeering in deze
zoo ernstige omstandigheid stil zal zitten, en een
daad, als precedent zal laten tot stand komen,
die de zelfstandigheid van alle kleine staten aan
De Times vraagt welke de plichten vaD En
geland zijn tegenover het besluit van Pruisen om
zich niet meer te houden aan het tractaat van
1867 dat de onzijdigheid van Luxemburg waar
borgt.
Pruisen heeft in 1S67 een dubbele verantwoor
delijkheid op zich genomen: in de eerste plaats
om Luxemburg te eerbiedigen als onzijdigen staat
en ten andere om mede te werken met de overige
onderteekenaars van het verdrag ten einde te be
letten dat deze onzijdigheid niet geschonden worde.
De collectieve waarborg waarvan in het verdrag
sprake is, sluit klaarblijkelijk uit dat eenige mogend
heid gehouden zij, Luxemburg te verdedigen zonder
bijstand van andere mogendheden, maar de ver
plichtingen door Pruisen aanvaard noodzaakten
den heer Von Bismarck om zijn grieven aan de
beoordeeling van de inedeonderteekenaren te on
derwerpen alvorens het verdrag van 1867 op te
zeggen.
De eerste maatregel die de Engelsche regee
ring zal te nemen hebben is de verwerping van
de Pruisische leer, maar hetgeen daarop dient
t,e volgen, betreft Engeland niet alleen.
Indien de Luxemburgers: Duitschers, Franschen
of Belgen begeeren te worden, zou Engeland geen
reden hoegenaamd hebben om daartegen in ver
zet te komen. Groot-Brittanie is slechts tot het
verdrag van 1867 toegetreden in het belang van
deD Europeeschen vrede, maar dit levert geen
grond op om zijn verplichtingen niet na te ko
men. Ernstige quaestiën zullen voorzeker het ge
volg zijn van een beroep van den Koning-Groot-
Hertog op het nakomen door de onderteekenaren
van de waarborgen die voor de onzijdigheid in
het tractaat vastgesteld zijn, maar Engeland denkt
er niet aan, zegt de Times, om alleen ter verde
diging van Luxemburg op te treden. Engeland
heeft geen enkele verplichting van eer in dien
zin op zich genomen en alvorens handelend op
te treden, zal het zijn besluit rijpelijk wikken
en wegen.
TELEGRAMMEN.
Washington, 13 December. De heer Butler
heeft bij het Huis der Vertegenwoordigers eene
petitie ingediend, die aan het Comité voor bin-
nenlandsche zaken is verzonden. Deze petitie is
van 200 ingezetenen van Gloucester en strekt om
het Congres te verzoeken, een eisch tot schade
loosstelling in te stellen, wegens de verliezen
die ten gevolge der maatregelen van Canada
aan Amerikaansche visschers zijn toegebracht,
of anders de handelsbetrekkingen met Canada
af te breken.
Madrid, 14 December. Volgens een gerucht zal
de civiele lijst des konings gesteld worden op 20
millioen realen. De koning zouden lsten Januari
in Spanje arriveeren.
Petersburg, 15 December. Bij Keizerlijk ma
nifest van den lsten dezer wordt bepaald, dat in
1671 op iedere duizend mannen zes in dienst
zullen treden om voor toekomstige jaren te vor
men eene behoorlijke reserve, en wegens het groo-
ter aantal personen, die tengevolge der verkorting
van den diensttijd, uit de gelederen valt.
Volgens den Golos, zou de uitnoodiging tot
de conferentie, na de overhandiging van het on
langs door de Russische Regeering overgezonden
stuk, welke overhandiging waarschijnlijk gisteren
plaats had, van de zijde van Engeland kunnen
plaats hebben.
Munchcn, 15 December. De Kamer van Afge
vaardigden heeft in de commissie tot onderzoek
der bondsverdragen benoemd negen ultramonta-
Den en vier liberalen. Bij de verkiezing van twee
andere leden staakten de stemmen, zoodat morgen
de twee ontbrekenden zullen gekozen worden.
Berlijn, 15 December. De Koning heeft een
egerorder uitgevaardigd te Versailles op den 6den
December:
Daarin wordt er op gewezen, dat wij stonden
voor eene nieuwe periode in den oorlog. Alle po
gingen van den vijand om door de liniën, welke
Parijs omsingelen, heen te breken, waren vruch
teloos. Zijne legers, die tot het ontzet van Parijs
aanrukten van alle zijden, zijn allen verslagen.
De Koning dankt zijne troepen. Als de vijand
den oorlog wil blijven voortzetten, dan weet de
Koning, dat zijne soldaten zullen voortgaan met
dezelfde inspanning hunne krachten te gebruiken,
aan welke wij de tot nu toe behaalde voordeelen
danken; totdat wij een eervollen vrede hebben
verkregen, die de groote offers waardig is, welke
aan bloed en levens gebracht zijn.
Londen, 15 Deeember. De volgende dépêche,
uit Arlon ontvangen, woodt onder alle reserve
openbaar gemaakt:
Eene dépêche van den Koning der Nederlan
den aan het Luxemburgsche Gouvernement
luidt aldus: „Ik zal het tractaat, de eer en de
onafhankelijkheid des lands verdedigen en keur
alles goed wat het Gouvernement heeft gedaan."
St.-Petersburg, 15 December. In zijn jongste
dépêche aan prins Gortschakoff, zegt graal' Von
Beust: dat Oostenrijk tot de conferentie toetreedt,
zonder éenig voorafgenomen besluit, en slechts
gedrongen door den wensch, om den vrede in het
Oosten te helpen bevestigen, en om mede te wer-
de willekeur van een groote mogenheid overlaat, ken tot eene schikking, door welke de nationale
gevoeligheid zal bevredigd, en toch de noodzake
lijke waarborgen niet zullen verlamd worden.
Bordeaux, 15 December. Het beweren van
sommige bladen dat het Fransche Gouvernement
weigert deel te nemen aan de conferentie over
de Oostersche quaestie, is onjuist. Nu de neutrale
mogendheden begrijpen dat het noodzakelijk is,
dat Frankrijk deel neemt aan de Europeesche
conferentie, tracht de regeering de middelen te
vinden die deelneming voor Frankrijk gemakkelijk
te maken. Zij begrijpt welke moeilijkheden het
zal opleveren dit resultaat te verkrijgen in den
tegenwoordigen toestand, aangezien het Pruisische
Gouvernement nog altijd beweert, dat het niet
kan onderhandelen met het Gouvernement der
nationale verdediging, zoolang de Constitueerende
vergadering niet saamgesteld is. De neutrale mo
gendheden zijn bereid nieuwe stappen te doen,
om tot een wapenstilstand te komen, onder be
paling dat Parijs zich tijdens de wapenschorsing
van levensmiddelen mag voorzien. Het is echter
onjuist dat Gambetta, zooals sommige bladen 't
doen voorkomen, stappen in dien zin zou hebben
gedaan.
Weenen, 15 December. Het Oostenrijksche we
derantwoord op de dupliek van Prins Gortscha
koff noemt de door dezen verkondigde theorie
gevaarlijk, wederlegt Ruslands ontkenning, dat
in 1867 het initiatief van Oostenrijk en Hongarije
slechts koel is opgenomen, duidt nader aan het
beweren dat Rusland de Oostersche quaestie wil
opwerpen, en stelt vast, dat Oostenrijk eu Hon
garije in geenerlei opzicht eene vijandige gezind
heid tegen Rusland koesteren. Ten slotte ver
klaart de heer Von Beust, dat Oostenrijk en Hon
garije zonder vooraf bepaalde besluiten tot de
conferentie toetreden met het eenige doel om den
vrede in het Oosten te bevestigen.
Versailles, 15 December. Officieel Duitsch be
richt). Eenige afdeelingen van onze troepen be
zetten den llden na een kort gevecht Beaumont,
westelijk van Evreux.
De voor La Fère verschenen vijand is terug
getrokken,
Bij het vervolgen van den vijand tot Queques
en Maves (dep. Loir et Cher) heeft het legerkorps
van den groothertog van Mecklenburg den 13den
2000 vijandelijke stroopers opgebracht.
Uit Longuion wordt bericht, dat gisterenmiddag
de intocht van de Pruisen in Montmédy heeft
plaats gehad65 kanonnen zijn buit gemaakt,
3000 man gevangen genomen en 237 Duitsche
gevangenen bevrijd, waaronder 4 officieren. Ons
verlies gedurende het bombardement is gering.
Londen, 16 December. Gisteren is een minis
terraad gehouden, die 4 uren heeft geduurd.
De Times bevat een dépêche uit Berlijn, waarin
wordt gezegd, dat de Luxemburgsche zaak geen
verwikkelingen zal baren; Duitschland zal alleen
zich schadeloos stellen, wanneer Luxemburg
Frankrijk openlijk helpt.
De Standard zegt: Indien de oorlog onvermijde
lijk was, zouden wij kunnen rekenen op Oos
tenrijk.
Luxemburg, 15 December. Het gerucht, dat
Prins en Prinses Hendrik der Nederlanden naar
's-Gravenhage zouden vertrekken om de begra
fenis van Prinses Frederik bij te wonen is on
juist; de Prins en Prinses hebben niet kunnen
besluiten op dit oogenblik zich te verwijderen.
Fontaine, 16 December. (Officieel Duitsch bericht).
Belfort gaat voort zich hardnekkig te verdedigen
de bezetting doet vele uitvallen het bosch Bos-
mont, Grand-Bois en het dorp A ntelmons zijn door
ons veroverd, met verlies van 2 officieren en 79
mande vijand verloor alleen aan gevangenen
1 officier en 90 man.
Heulen, 16 Decern ber."De Kóln. Zeit. deelt mede
dat een uit Parijs afgezonden „ballon met twee
personen en 200 pond brieven te Sinn bij Herborn
(Nassau) is neergekomen.
Gemengde Berichten.
i Men leest in de Amsterdamsche CourantMaan-
dag-avond kwamen twee jongens uit den kleinen
burgerstand bij een lid van het Roode Kruis hier
j ter stede, om hem 60 centen voor de gekwetsten
te brengen. Zij hadden de vorige week het plan
opgevat een extra mooien sneeuwpop te maken,
i die op het Mennonietenpad zou staan, een pet in
I hand houdende, waarbij de woorden „Wat het
Opbrengt, is voor het Roode Kruis." Om den ande-
ren nacht zouden zij bij den pop waken, om hem
j lang goed te houden. Doch ziet het weder ver-
i andert, de pop valt in elkaar, en klein blijft dus
de opbrengst. Maar groot is de zedelijke beteeke-
nis van het plan, en het besluit om den anderen
nacht bij het werkstuk te willen waken, bewijst
j dat er in die jongensborst een ferm hart klopt.
Zulke Amsterdamsche jongens beloven kloeke
j mannen te worden, en het Roode Kruis heeft zeker
weinig bijdragen ontvangen, zoo verblijdend om
I den oorsprong, als die zestig centen.
HANDEL.
OVERZICHT DER WEEK.
Rotterdam, 16 December.
Koffie. Vast. In veiling werden verkocht 1293
balen Java en Triuge tot zeer vaste prijzen.
