28 November.
Maandag
A°. 1870.
N°. 3813.
EIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommersn 0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DIER ADVERTENTIKN.
Voor iederen regelj 0.15.
Grootere letters naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 26 Ufovenifoer.
M. de Kouing wordt aanstaandeu Dinsdag
liet Loo in de residentie terug verwacht.
Ie kiesvereeniging Vrijheid en Rechf' van Al
an en omstreken, heeft met algemeene stemmen
ajcandidaat voor het lidmaatschap der Provinc.
Tten van Zuid-Holland, bij de vacature in het
Jsdistrict Alphen, gekozen den heer A. Tieleman,
[van dan gemeenteraad te Leiden.
fer vervulling der vacature, ontstaan door het
l'lleend eervol ontslag aan den heer A. Van
fel, gedurende 18 jaren, van af de oprichting,
feeteur van het Stedelijk Werkhuis, is in diens
(als benoemd den heer A. J. Binnendijk alhier.
[Gedurende deze week zijn dagelijks in het
frkhuis alhier opgenomen van 162 tot 179
Iwassen personen en van 60 tot 75 kinderen.
tiaar wij vernemen zou de heer Mr. J. A.
kilipse zijn eervol ontslag hebben verzocht als
Bsident van het Provinciaal Gerechtshof in Zuid-
llland.
lOedep. Staten van de provincie Zuid-Holland
Itiben, bij missive van 15 dezer (gelijk reeds
et een enkel woord is vermeld) aan burgem. en
'eth. van 's-Gravenhage te kennen gegeven „dat
foüDe vergadering bezwaar moet maken om thans
big. art. 73 der gemeentewet de bezoldiging van
ftn heer burgemeester tot een hooger bedrag dan
et bestaande vast te stellen, vooral bij vergelij-
|ng met de bezoldigingen van de titularissen in
overige groote gemeenten van dit gewest, maar
kt het voornemen bestaat om eerlang nadat de
(loop van de volkstelling bekend zal zijn, de be-
Lldigingen van de burgemeesters in nadere over
seeing te nemen."
Uit 's Hage wordt omtrent de ministerieele
Lias aan de Zulf. Ct. geschreven
,Het is te verwachten, dat het ministerie na
opdracht aan de HH. Fock en Brocx spoedig
npleet zal zijn. De bezwaren zullen overigens
j de samenstelling niet ontbreken. Wordt inder-
aan den heer Booms de portefeuille van
irlog opgedragen, dan moet een minister vaD
iDanciën worden gevonden, die met het ver-
«ogde oorlogsbudget vrede heeft. Het beheer der
luitenl. Zaken zal waarschijnlijk aan den heer
iericke worden opgedragen. Het is hoog noodig,
at dit departement weder een hoofd bekome,
vaut de rust van den heer Roest is sedert zijn
anvraag om ontslag zoo volkomen, dat hij zelfs
veigert zich met de vreemde gezanten te onder-
iouden. Met het oop op den toestand van Europa
ou dit evenwel zeer licht noodig kunnen zijn.
Tegen den heer Cremers, anders de aangewezen
Dan voor deze portefeuille, schijnt men aan den
loning sedert de openbaarmaking der bekende
irieven van den heer Van Bijlandt, een onover-
ivinlijken tegenzin te hebben ingeboezemd. Het
Dieuwe ministerie zal in de Tweede Kamer, be
halve met de gewone conservatief-klerikale op
positie, hebben te worstelen misschien met een
openlijke, zeker met een bedekte oppositie van
den heer Thorbecke, die in de kabinetsvorming
thans natuurlijk niet verder zal worden gekend.
Ofschoon de invloed van den heer Thorbecke bij
de liberalen door zijn onverklaarbare houding
in deze krisis veel is verminderd, zoo volgen
net name de heer Guljé en de Limburgsche li
beralen nog dikwijls genoeg zijn advies, otn zijn
ppositie uit het oogpunt der parlementaire meer-
lerheid vrij bedenkelijk te maken."
Volgens De Tijdhebben de R. C. kerkvoogden
an Nederland zich bij gesamenlijk adres tot Z.
SI den Koning gewend, ter zake van het geweld,
nopens de Kerkelijke Staten gepleegd. Zij bekla
gen zich, dat aanslagen, als te Rome en omstreken
hebben plaats gehad, alle recht en maatschappe
lijke orde omverwerpen.
Vrijdagmiddag is met goed gevolg de zevende
spanning voor de spoorbrug over het Hollandsch
Diep, van de bouwstelling te Willemsdorp, op
de paaljukken overgebracht. De spanning is de
laatste, die, volgens het contract, dit jaar op de
pijlers geplaatst moet zijn. hetgeen bij gunstig
weder zeker de volgende week plaats zal kun
nen hebben. Daar het landhoofd van de Moerdijk
nog niet gereed is, zal deze spanning, naar men
verneemt, op pijler zeven en acht geplaatst worden.
De Jury benoemd door Z. M. den Koning tot
toekenning der Koninklijke medailles op de ten
toonstelling der maatschappij Arti et Amicitiae heeft
ter kennis gebracht dat de kleine gouden medaille
(aanmoedigings-medaille) is toegewezen aan deu
heer Ph. Sadee te 's-Hage, en de groote gouden
medaille met het daarbij behoorend diploma aan
den heer 11A. Van Trigt, te Amsterdam.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Dordrecht heeft, naar aanleiding eener uitnoodi-
giug van Regceringswege, haar oordeel doen ken
nen over de vraag, of de zittingen der Kamers
in het openbaar moeten worden gehouden. Zij
verklaart zich tegen zoodanige openbaarheid, voor
namelijk op grond, dat de publiciteit der zittin
gen zou strijden met den aard van het collegej
dat bloot adviseerend is. Ook de Raad van State
houdt geene andere openbare vergaderingen, dan
waar het noodig is personen te hooren.
Hoofdzakelijk op dezelfde gronden, moeten de
meeste Kamers van Koophandel in dit gewest in
denzelfden zin geadviseerd hebben. Alleen de
Schoon hovensche Kamer zou publiciteit der han
delingen wenschen.
De Kamer van Koophandel te Arnhem beschouwt
de publiciteit der vergaderingen als een eisch
des tijds. „De Kamers zijn zegt zij o. a.
openbare instellingen ter behartiging der publieke
zaak, en de politieke ontwikkeling van Nederland
brengt mede, dat de publieke zaak in het open
baar behandeld worde. Sedert 1S51 geldt het
beginsel van rechtstreeksche verkiezingen ook voor
deze collegesde kiesgerechtigde moet in de ge
legenheid gesteld worden om te weten, aan wien
hij zijn vertrouwen schenkt en hoe de gekozene
zijn mandaat vervult.
„De Kamers zijn niet meer uitsluitend advi-
seerende lichamen, maar doen ook voorstellen,
handel en nijverheid betreffende.
„De bevoegdheid blijft, ook bij openbaarheid
der zittingen, natuurlijk voor de Kamers bestaan
om voor huishoudelijke werkzaamheden in ge
heime zitting te vergaderen.
„Wat betreft het verplicht publiceeren vaneen
proces-verbaal, hieraan zijn, naar het oordeel
der Kamer, bezwaren verbonden. Geschiedt hel
in den vorm van gedrukte notulen, dan komt
men in ünancieele tnoeielijkheid, terwijl de on
dervinding leert, dat zij niet door het publiek
worden gelezen. Eene openbaarmaking in de
nieuwsbladen kan niet verplichtend worden gesteld,
daar de opname afhangt van de redactie van het
blad. Wenschelijk komt het voor, hieromtrent
geene wettelijke bepalingen te maken, doch er
bij de Kamers op aan te dringen, dat door haar
in overleg worde getreden met de redactiën der
plaatselijke nieuwspapieren, ten einde ook langs
dezen weg de openbare behandeling van zaken
te bevorderen."
Met ingang van den 15den December aanstaande
wordt een Rijkstelegraafkantoor met beperkte
dagdienst geopend te Zeist.
De prijs van een enkelvoudig telegram voor
het verkeer met alle overige Nederlandsche kan
toren bedraagt f 0.30. terwijl aangaande de be-
richtenwisseling met het buiteuland nadere in
lichtingen aan het geuoemde kantoor zullen te
bekomen zijn.
De pharmaceutische studenten te Amsterdam
hebben dezer dagen aan den Min. van Binnenl.
Zaken een request ingezonden, houdende het ver
zoek dat de bepalingen |der wet op de examina
voor pharmaceuten zoodauig worden toegepast,
dat zij, die bij de eerste zitting eener examen
commissie slechts voor éeu deel aan de eischen
door de wet gesteld voldaan hebben, bij de tweede
zitting derzelfde commissie alleen in die vakken
zullen worden geëxamineerd, waarin bij de eerste
zitting hunne kennis tekort schoot.
Bij de regeering is mededeeling ontvangen van
het Italiaansche gezantschap, dat de opening van
de Internationale Marine Tentoonstelling te Napels
tot 1 April 1871 is verdaagd.
Blijkens eene mededeeling van de Fransche
postadministratie zijn de navolgende lijnen van
pakketbooten nader gewijzigd, namelijk die van
Marseille-Alexandrie en die van Marseille-Konstanti-
nopel terwijl eene nieuwe dienst van pakketbooten
is geopend tusscheu Smyrna en Alexandrie.
De lijn van Marseille naar Alexandrie zal, in
plaats van drie maal 's maands, des Donderdags
om de veertien dagen worden uitgevoerd. Het
eerste vertrek der pakketbooten uit Marseille vindt
plaats op Donderdag 21 November, om te Messina
des Zondags en te Alexandrie des Woensdags daar
aanvolgende aan te komen.
De lijn van Marseille-Konstantinopel, waarvan bet
vertrek uit Marseille eiken Zaterdag plaats vindt,
is in dier voege gewijzigd, dat de pakketbooten,
welke op Zaterdag 26 November en vervolgens
om de veertien dagen uit Marseille vertrekken,
hunnen weg nemen over Messina, Syra, Smyrna
en de Dardanellen, terwijl de pakketbooten die op
Zaterdag 3 December en vervolgens om de veer
tien dagen van Marseille afvaren, den weg langs
Messina, den Pyraeus en de Dardanellen zullen volgen.
De nieuwe Syrische lijn, namelijk van Smyrna
naar Alexandrie, wordt om de vier weken uitge
voerd, zullende het eerste vertrek uit Smyrna
plaats vinden op Zondag 20 November; aankomst
te Alexandrie des Woensdags daaraanvolgende.
De pakketbooten van genoemde lijn zullen
Rhodus, Messina, Alexandrie, Latakia, Tripoli, Bey-
ruth, Jaffa en Port-Said aandoen.
Z. M. heeft C. F. Quien, die met den laatsten
Dec. dezes jaars als dir. van wege den handel
bij het entrepotdok te Amsterdam moet aftreden,
als zoodanig op nieuw benoemd.
Z. M. heeft aan G. J. Outhuis te Amsterdam
vergunning verleend tot het aannemen en dragen
van het kruis Fidei et Virtuti, hem door den Paus
geschonken.
Sloterdxjk, 25 Nov. Het gemeentebestuur alhier
heeft voor de beide scholen, alhier en te Sloten,
aangekocht een gedeelte der collectie werktuigen
en toestellen ten gebruike bij het natuurkundig
onderwijs, vervaardigd door den heer llarting
Bank te Utrecht; en wel voorloopig de eerste
twee rubrieken. Als een bewijs, dat zulk onder
wijs in staat is, de opmerkingsgave en vaardigheid
van den leerling te scherpen, kan dienen, dat een
der scholieren, kort nadat de onderwijzer uit die
collectie een balans had laten zien en de eigen
schappen daarvan had verklaard, aan den meester
een balans vertoonde, die hij zelf had gemaakt.
Scheveningen, 26 November. Gisteren namiddag
had een knaapje van 4& jaar voor de woning van
Mej. de Wed. Vogels in de Keizerstraat alhier,
terwijl de rail-wagen stapvoets' reed, het ongeluk
zoo 't schijnt, van de trottoir te glijden en onder
den zich herwaaits begevenden railwagen te ge
raken, met het zoo treurig gevolg dat het ach
terwiel over het rechterbeeu ging, waardoor het
een allerbelangrijkste woud en breuk bekwam.
Het kind werd door Mej. Vogels van de straat
opgenomen en in haar huis gedragen en korte
oogenblikken daarna [bij den geneesheer Spille,
die, gelijk men weet krank is, ingebracht. Nadat
het kind met de meeste zorg door den heer
Med. Doctor en Chirurgijn Van der Mandele het
eerste verband was gelegd, werd het onder diens
toezicht vervoerd naar het burgerlijk gasthuis
alhier; hetwelk de heer Van der Mandele eerst
verliet, toen de amputatie van het been had plaats
gehad. Het verwondert een ieder, dat bij het zoo
druk gerij te Scheveningen met allerlei voertuig,
waaronder zelfs soms drie of vier achter elkan
der gespannen zoogenaamde boerenwagens, niet
dagelijks ongelukken worden veroorzaakt vooral
aan kleine kinderen, die men in menigte zonder
eenig toezicht aldaar langs de straten ziet loopen.
Rotterdam, 25 November. De geheele verorde
ning bet reilende de reorganisatie der Zeevaartkun
dige School alhier is in de Gemeenteraadszitting
van gisteren evenals de daarbij behoorende op de
heffing der schoolgelden en die op de invordering
daarvan, bij acclamatie goedgekeurd.
Delft, 26 November. De gemeenteraad alhier
heeft besloten, uit hoofde van de afwezigheid van
den heer liartogh Heys, de behandeling van diens
voorstel om het advies der Commissie van toe
zicht op het middelbaar onderwijs te vragen, of
de gewone lessen aan de H. B. stoornis zouden
ondergaan, indien de cursus voor dames in die
localen werd gegeven; zoo niet, dan daartoe mach
tiging te verleenen te verdagen tot de volgende
vergadering.
Gorcum, 24 November. In de Vergadering voor
volksvoordrachten trad gisteren avond, voor een
talrijk publiek, als spreker op de heer J. P.
Bredius, uit Dordrecht.
Eerste stelde de redenaar het onmiskenbare
nut der volksvoorlezingen, als moetende dienen
tot beschaving en ontwikkeling der volksklasse,
in het helderste licht, en wees hij met een enkel
woord op den onverdienden tegenstand, welken
de volksvoordrachten hier en daar ondervinden
van hen, die niet openlijk, niet rechtstreeks,
maar bedektelijk, zonder opgave van redenen, er
een vuilen zwadder op werpen, een tegenstand
trouwens, die alleszins begrijpelijk is van hen,
welke de schare het liefst in domheid en onwe
tendheid houden, ten einde des te beter over
haar te kunnen heerscheD en haar tot hunne
min edele bedoelingen te kunnen gebruiken.
Daarna toonde de spreker duidelijk aan, dat
het lot van den handwerksman in onze dagen
heel wat gelukkiger moet worden geacht dan
toen hij verkeerde in den ten onrechte zoo hoog
geprezen „goeden" ouden tijd. Wat waren vroe
ger de handswerkslieden anders dan allerslechtst
gehuisveste, volstrekt geen eigendom hebbende,
de vrijheid zelfs niet bij name kennende lijfeigenen,
in alles gehoorzaamheid schuldig aan hunnen
heergeen menschen, maar dingen 1
Werd de toestand van den werkman ietwat
verbeterd door de vorming tot gilden, de gilden
brachten de arbeiders evenwel niet tot den ge
lukkigen toestand van heden. Maar de gilden
werden afgeschaft in het laatst der vorige eeuw,
en alle arbeid werd vrij. Vrijheid en gelijkheid
werden geproclameerd, maar in den beginne
werd ook van die twee woorden een schromelijk
misbruik gemaakt. Natuurlijk, waut duizenden
werden in 't bezit gesteld eener zaak die zij niet
kenden van lieverlede schoot de ware vrijheid
wortelen, vooral hier te lande.
Na vervolgens te hebben aangewezen, hoeveel
er in onzen tijd en in ons gezegend Vaderland
in 't werk wordt gesteld, om den handwerksman
in zijn streven behulpzaam te zijn, hem te ont
wikkelen en in staat te stellen zóo goed te arbei
den, dat hij daardoor tot meerdere welvaart ge-
rake, kwam de spreker tot de in den laatsten
tijd opgerichte Vereeuiging van het Nederlandsch
Schoolverbond, die edele vereeniging, welke zich
ten doel heeft gesteld, het schoolverzuim tegen
te gaaD, de ouders tot de overtuiging te brengeD,
dat kennis macht is, en hun te leeren inzien,
dat zij, door hunne kinderen niet naar de school
te zenden of op te jeugdigen leeftijd van de
school te nemeD, oorzaak zijn, dat dezen weiuig
kans hebben om het immer ver te brengen in
het vak, waartoe ze worden opgeleid.
Na nog een enkel woord te hebben gesproken
over de concurrentie; na het betoog, dat de hand
werksman, die zich kennis verschaft heeft, de
concurrentie niet behoeft te vreezen en nimmer
over gebrek te klagen zal hebben, eindigde de
spreker zijDe boeiende en bevattelijke toespraak
met den wensch, dat zijne hoorders mochten
afzien van bij anderen te zoeken, wat in henzelven
gevonden kan worden dat zij ter verbetering
van hun toestand meer op zichzelven mochten
leeren vertrouwen, verzekerende dat, naast God,
de beste hulp selfhelp is.
Na de pauze droeg de heer Bredius, naar aan
leiding van de tot vóór weinige jaren in Rusland
heerschende lijfeigenschap, in den vorm eener
schoone novelle, een aandoenlijke episode uit de
Russische lijfeigenschap voor.
Beide voordrachten werden door de verrukte
hoorders met stille aandacht gevolgd; en de
levendige toejuichingen waren het welverdiende
loon voor de voortreffelijke wijze, waarop de
welsprekende improvisator zich van zijne belang
rijke taak heeft gekweten.
Moordrecht, 25 November. Het fabriekswezen
werkt alhier schadelijk op het schoolbezoek. Er
zijn hier 411 kinderen van 514 jaren waarvan
200 op de dagschool gaan en 59 op de winter
avondschool die dit jaar ongeveer 130 leerlingen
telt. Er blijven dus 152 kinderen over. die allen
in de lijnbanen werken.
Utrecht, 25 November. Naar wij vernemen
heeft de sedert April dezes jaars alhier gevestigde
Vereeniging van ambtenaren der Ned. Rijn
spoorweg-maatschappij besloten, dat voortaan ook
ambtenaren van andere spoorwegen, in den
meest uitgebreiden zin, als leden dier vereeni
ging zullen kunnen toegelaten worden, en dat
in verband daarmede haar naam voortaan zal
zijnVereeniging van Spoorweg-ambtenaren. Dat
aan eene nuttige instelling alzoo eene geweuschte
uitbreiding wordt gegeven, kan niet anders dan
heilzaam worden genoemd. [Utr. Dagbl.)
