ring; dit werd bestreden door andere leden (ook
voor liet college van Gedeputeerde Staten van
Drenthe) welke betoogden, dat het tarief niet
moest worden verlaagd en men aan den wensch
der regeering niet moest toegeven.
De commissie van rapporteurs adviseerde con
form het prae-advies van gedep. staten, om het
tarief niet te verlagen en dus niet aan den wensch
der regeenng te voldoen.
Na langdurige discussiën werd het prae-advies
van gedep. staten aangenomen met 25 tegen 9
stemmen.
Alen is zeer verlangend den uitslag van dit
eonllict te vernemen.
Door den raad is het ouderwijs op de bur
ger dag- en avondschool gewijzigd en wordt nu
gegeven gedurende de drie eerste en de drie
laatste maanden des jaars.
LfittnvAiiDEN, 5 November. De waterstand in
de prov. Friesland is door de in het begin dezer
week gevallen stortregens weder aanmerkelijk
hooger geworden. De peilschaal alhier, die voor
ruim een week nog geen 50 centimeters boven
zomerpeil aanwees, wijst thans bijna 00 ceutim.
boven dat peil aan. In een groote week is de
boezem des waters aldus met éen decimeter
(palm) verhoogd. Een gevolg van den hoo-
geren waterstand is echter, dat schepen, die
wegens grooteren diepgang 's zomers alhier niet
kunnen passeeren, thans weder konten opdagen;
onderscheidene tweemastschepen, meest koffen,
op hunne binnenlaudsche vaart van Harlingen
naar Dokkum en de Nieuwe Zijlen of omgekeerd,
komen door de stadsgracht alhier, 'tgeen een
niet alledaagsch gezicht oplevert.
Bueua, 5 November. Van hier is naar Bergen-
op-Zooni vertrokken een detachement huzaren,
onder bevel van den lsten luit. Vertholen, ten
einde gedurende den winter aan de officieren der
onbereden wapens, aldaar in garnizoen, onder
richt in de rijkunst te geven.
Vlissingen, 5 November. Het wachtschip Prins
Maurits der Nederlanden is door een stoom boot gesleept
naar Hellevoetsluis vertrokken. Het veelbesproken
stoomschip Argus heeft insgelijks, zijn, volgens
sommigen gewaagden tocht, door het kanaal van
Suez naar Iudië aanvaard. De algemeene mee-
uing die men hier echter koestert, aangaande de
zeevaardigheid van het vaartuig, is zeer gunstig.
<jr e ine ngde Berichten.
Eenigen tijd geleden werd aan een varensgezel
den voorslag gedaan, of hij genegen was, om tegen
eene ruime geldelijke belooning, zijne huisvrouw af
te staan. Den schippersknecht beviel dit wel, maar
hij durfde zijne vrouw met dit voorstel niet aan
boord te kouien, daar zij hem, zoo als hij zeide,
onuitsprekelijk lief had. Op herhaaldelijk aan
dringen, besloot li ij er toch eindelijk toe, en tot
zijne vreugdestemde zij toe. De man heeft
voor het geld een scheepje gekocht en drijft
thans een aardappelenhaudel. Ten einde echter
niet van eene voor hem zoo voordeelige samen
leving te vervreemden, heeft hij zich van eene
andere, schoonheid voorzien. De vraag is echter,
of hij daar weder op zoo'n gelukkige wijze van
af zal kouien. Gisterenmorgen is in het wacht
huis aan den Grooten Hekel te 's-Hertogonbosch,
waar het bureau der artillerie thans gevestigd
is, onder het schrijven plotseling dood gebleven
de sergeant-schrijver bij de vesting-artillerie A.
L. AIus, die bij het laatste bezoek van Z. M. den
Koning als ordonnans dienst deed en daarvoor een
prachtig gouden horloge met ketting vanwege Z. M.
ontving. Hij was 47 jaren oud, telde 33 dienst
jaren eu was van iedereen geacht, daarenboven
was hij de verzorger eeuer 82jarige blinde moeder.
De in de vorige week te Glasgow aangeko
men Deeusche brik Thercsia is het tooneel geweest
van een vreeslijk drama. Het schip door kapitein
Küps gecommandeerd, was met een lading been-
asoh van Buenos-Aijros naar Glasgow bestemd.
Er ontstond spoedig na het vertrek ongenoegen
tusschen de officieren en manschappen over de
voeding, die iu muiterij ontaardde. De belhamel, de
kok, opperde het plan om de officieren te vermoor
den. Hij bracht den eersten stuurman met een mes
een zoodauige wond in den buik toe, dat deze onmid
dellijk stierf. De kapitein wondde hij in den schou
der, dien het echter gelukte zich van den booswicht
meester te maken en in boeien te doen slaan. De
tweede stuuiinaii werd door den scheepsjongen
zoodanig gekwetst dat hij den volgenden dag
overleed. Het treurspel was hiermede echter nog
niet algeloopen. De kok stierf in zijne boeien en
de scheepsjongen, die men nog niet had kunnen
pakken, sprong over boord toen hij een vreemd
schip zag aankomen en verdronk. De brik liep
met slechts 3 matrozen bemand te Fernambuck
binnen, waar de kapitein zich van nieuwe beman
ning moest voorzien. Uit Kopenhagen wordt
liet volgende geschreven: Dezer dagen wordt hier
een machine ten toon gesteld, die aller opmerk
zaamheid wel waardig is. Het toestel „schrijfko-
gel" genaamd, is van tangenten voorzien, waar
mede de letters is een schroeflijn op een stuk
papier, dat oui een wals gewikkeld is, gedrukt
worden; ontvouwt men het papier dan staan dus
de regels in een rechte lijn. Een geoefend man
is in staat met dit toestel 16 letters in de seconde
te schrijven, waardoor dus de stenographie over
bodig wordt. Tevens kan de hoogst eenvoudige
machine dienen tot het letterzetten, en kan dan in
een uur 36,000 letterteekens op hun plaats brengen
Het beste bewijs voor de eevoudigheid van de
machine is wel, dat die nu reeds voor f150 is te
krijgen. De Koln. Zlg. gewaagt van eene verbete
ring, welke in de lokalen van dat blad is aange
bracht, en de aandacht verdient van allen, die het
moeilijk probleem hebben op te lossen: hoe de lucht
in een beperkt lokaal, waar vele lieden gedu
rende geruimen tijd werkzaam zijn, gezond en
frisch te houden. Een der lokalen, waarin de
zetters van genoemd blad arbeiden, heeft een in
houd van meer dan 24,000 kub. voetentrekt men
de ruimte af, ingenomen door letterkasten, tafels,
enz. dan bevat het ongeveer 18,000 kub. voet
lucht. Het lokaal is ongeveer 12voet hoog,
bevat gewoonlijk gedurende den geheelen dag 50
personen, en wordt des avonds door 50 60 gas
vlammen verlicht. Het is dus te begrijpen, dat
de lucht er spoedig een groot deel van haar
zuurstofgas verliest, en in de onderste lagen dik
werf meer dan 25° warmte heeft. Door verschil
lende middelen zocht men reeds vroeger de lucht
te zuiveren, doch te vergeefs. Thans bood eene
verbouwing van een gedeelte der lokalen de ge
legenheid aan om die verbetering nogmaals te
beproeven, en op meer afdoende wijze, daar
hiervoor nu de noodige ruimte beschikbaar
werd. Het ventilatie-systeem, dat nu werd in
gevoerd, is ingericht op de volgende wijze:
Aan de zoldering der zaal zijn eene menigte
dunne zinken pijpjes aangebracht, die in twee
wijdere alleidingspijpen uitmonden, welke op hare
beurt in eene hoofdpijp uitloopen, die met een
exhaustor (luchtzuiger, luchtpomp) in betrekking
staat. In het pijpennet aan den zolder zijn on
geveer 3000 kleine openingen gemaakt. Begint
de exhaustor, die door stoom gedreven wordt,
te zuigen, dan stroomt de boven aan den zolder
verzamelde bedorven en meest verhittelucht door
de openingen in de pijpen, en dan verder door de
hoofdpijp naar buiten. Voor den gelijktijdigen
toevoer van frissche lucht en tot het verkrijgen
eener volkomen ventilatie dienen twee hoofd
pijpen, die over den bodem loopen en door de
muren heen uitgang hebben in de vrije lucht.
In deze pijpen zijn ook ongeveer 3000 openingen
aangebracht en in dezelfde mate, waarin boven
de bedorven en heete lucht wegstroomt, treedt
beneden de koele en zuivere lucht toe, zonder
dat tocht of eenig ander ongemak bespeurd wordt.
Het resultaat is, dat de lucht des avonds laat
in plaats van de 25° van vroeger, nu slechts
17 tot 18" warmte heeft, bij eene gemiddelde
temperatuur over dag van 15 tot 16°. Het chemisch
onderzoek der lucht uit de zaal, voor de venti
latie toonde aan, dat deze 25 pCt. koolzuurgas
bevatte, terwijl na de ventilatie dit slechts
41 pCt. bedraagt- Deze laatste hoeveelheid na
dert tamelijk eene zuivere atmospherische lucht.
De machine, welke noodig is voor den exhaustor,
die later nog andere aanmerkelijk grootere lokalen
ventileren moet, behoeft slechts 1 tot 1 paar-
dekracht, en deze kan, waar stoom niet voor
handen is, door de thans zooveel verbeterde en
goedkoope gasmacbines licht aangebracht worden.
Aanvankelijk voldoet deze luchtverversching uit
muntend.
BUITENLAND.
DuitsclUand.
Bazaine staat nog altijd aan de beschuldiging
van verraad bloot. Toch doen zich stemmen ter
zijner verontschuldiging hooren vooral de Duit-
sche bladen ijveren om hem te verdedigen tegen
den smet die de republiek op hem werpt.
Wij zullen hier, nadat een onzer vorige num
mers omtrent deze quaestie eenige uicdedeelingen
behelsde, andermaal een en ander zoowel van het
voor als tegen laten volgen.
De Indépendance Beige behelst eene geregelde en
zeer uitvoerige correspondentie uit Aletz van 3o
October, die strekt om de beschuldigingen, tegen
Bazaine ingebracht, te bevestigen, en vooral om
in 't licht te stellen, dat de bezetting wegens de
capitulatie gebeten was op haar aanvoerders. Zoo
wordt gemeld dat vier jeugdige officieren na de
capitulatie zich tot den kolonel Giraud gewend
en hem verklaard hebben, dat zij hun vaandel,
hetwelk zij niet in handen des vijands wilden zien,
zouden redden.
„De Alaarschalk heeft bevel gegeven, om het
naar het arsenaal te brengen," was het antwoord
van den kolonel.
„Wij zullen het verscheuren en elk onzer zal
er een stuk van bewaren," hernamen de officieren.
Den volgenden dag kreeg de kolonel, die de
schoonbroeder is van wijlen den heer Troplong,
een brevet van brigade-generaal.
Dit was niet de eenige weigering van officieren,
om het vaandel over te geven. De artillerie der
garde had haar vaandel voor de deur van het
arsenaal gebracht; daar echter wilde men het
verscheuren. „Straks", werd geantwoord „Neen
dadelijk, in ons bijzijn" eischte men. „Wacht
een oogenblikje", werd toen gezegd.„Dat niet;
wij nemen het mede," was het tweede antwoord.
En de soldaten namen het vaandel werkelijk mede,
verscheurden het, verbrijzelden den stok, en wier
pen het een met het ander in den Moezel.
De oude generaal Viala verweet den Alaarschalk
Leboeuf openlijk, dat hij de man is, die den val
van Aletz heeft voorbereid. „Gij zijt het, die ons
zoover gebracht hebt," zeide hij tot hem. „Alaar
de forten waren niet gewapend," antwoordde
deze. „Wie had voor die wapening dan moeten
zorgen? Gij hebt ons ten gronde gericht, diep
vernederd," hernam Viala, en meteen keerde hij
Leboeuf den rug toe. Dit belette dezen echter niet
den volgenden dag Viala te gemoet te gaan en
hem de hand te reiken.
Tien dagen vóór de capitulatie aldus wordt
verder gemeld had de generaal Coffinières,
gouverneur der vesting, zijn woord van eer ver
pand, dat hij Metz nimmer zou overgeven, en
dat hij den eerste, die van eane capitulatie durfde
spreken, zou laten fusilleeren.
Er hadden voorts verscheidene manifestaties van
militairen en de bevolking plaats tegen den ge
neraal Coffinières. De menigte had zich naar de
straat begeven, waar zijn hotel was; maar de
generaal had vooraf maatregelen genomen. Zijn
woning was omgeven door officieren, op wie hij
rekenen kon. Eene deputatie van burgers, die
naar die officieren werd gezonden, werd barsch
ontvangen. „Twee lieden van uw slag hebben
Metz aan den vijand overgeleverd," was het ant
woord der deputatie, „de nakomelingschap znl
uitspraak over u doen." Vijftig burgers plaatsten
zich vervolgens voor de deur van het hotel van den
generaal, om zijne vlucht te beletten. De officie
ren dreigden daarop. „Wat? wilt gij op burgers
schieten, die in verzet koinen, omdat zij een
Fransch hart in den boezem dragen?" voegden
zij hun toe. De oploop duurde tot 's avonds laat,
en den volgenden dag waren de Pruisen bin
nen Metz.
De half-officieele Correspondance de Berlin neemt
in haar laatste nummer de verdediding op van
Bazaine. Dat blad zegt
„„Die misdaad is te zwaar, dan dat zij door de
„menschelijke gerechtigheid zou kunnen gewro-
„ken worden 1"
„Alet deze woorden wil de heer Gambetta de
capitulatie van den maarschalk Bazaine, die nog
kort geleden de roemrijke Bazaine heette, brand
merken. De republikeinsche dictatoren, die nog
den vorigen dag in hunne officieele bulletins lie
ten verkondigen dat het leger van Aletz in een
laatsten uitval 26 bataljons en 4 cavalerie-regi-
menten van het Duitsche leger had vernietigd,
dat het zijne vrije gemeenschap met Thionville
hersteld had en gereed was om zich niet het
(denkbeeldige) leger van Bourbaki te vereenigen,
enz. zijn door de tijding van de capitulatie
van Metz op schitterende wijze van leugen over
tuigd. Het feit niet kunnende ontkennen, ver
klaren zij het, naar den republikeinschen trant,
door het aan verraad toe te schrijven, en beloo-
nen het leger van Aletz voor zijne heldhaftige
verdediging met de hatelijkste lastering.
„De aan hare republikeinsche vrienden getrouwe
Indépendance Beige, zonder zich zoo hevig als de
heer Gambetta uit te drukken, veroorlooft zich
toch eene verdenking te uiten„Het feit
zegt zij dat een leger van 160,000 man de
wapenen op zulk eene wijze nederlegt, is zelfs
na Sédan zoo ongelooflijk, en het is door zulke
zonderlinge intrigues voorafgegaan, dat alle on
derstellingen om zoo te zeggen geoorloofd schij
nen.""
„Die „zonderlinge intrigues" hebben nooit an
ders bestaan dan in de berichten van het dagblad
zelf, hetwelk ze thans inroept om er nog zon
derlinger onderstellingen mede te rechtvaardigen.
„De historie, die niet naar de bulletins van
Tours en van Brussel geschreven zal worden,
zal vermelden dat het leger van Metz op edele
wijze zijn plicht tot het laatste gedaan heeft,
en dat het, alvorens te wijken, al zijne krachten
en al zijne hulpmiddelen heeft uitgeput.
„Alaar in Frankrijk wil men nooit toegeven
dat de nationale wapenen eene nederlaag geleden
hebben. Te Sédan, te Metz, evenals bij Waterloo,
is het alleen verraad, hetwelk de zege aan den
vijand verschaft heeft. Er heeft eene halve eeuw
moeten verloopen voordat een Fransch geschied
schrijver (Charras) den zeldzamen moed had om
te zeggen en te bewijzen, dat in 1813 en in 1815
Napoleon 1 door niemand anders verraden is
geworden dan door zichzelven.
„Het Fransche leger heeft thans, in de tegen
spoeden die het overstelpen, zijne eer ongeschon
den bewaard; het behoeft geene verdediging
tegen die heldhaftige grootsprekers, die zeggen,
dal zij alléén niet zullen capituleren.
Voorts komt in een door de Kolnische Zeitung
medegedeeld schrijven uit Berlijn voor: „Wat
er thans uit Aletz tegen Bazaine ingebracht, ver
moed en geïnsinueerd wordt, kan niet zonder
antwooid blijven. Intusschen verkrijgt men den
indruk, dat Bazaine zich een tijd lang heeft
laten begoochelen door het denkbeeld om de rol
van een Franschen Alonk te spelen, zonder
dat hem zulks, gelijk de uitkomst bewe
zen heeft, gelukt is. In ods hoofdkwartier
heeft men hem, zoo het schijnt, zijne aanbiedin
gen laten uiteenzetten, maar zich blijkbaar ge-
i'iTjou
wacht voor alles wat naar eene verbindt!
zweemde, Tengevolge daarvan schijnt men
en daar met groote lichtvaardigheid Bazai; ut
persoonlijke wenschen, bedoelingen en verwi
tingen verward te hebben met Pruisens ooga
ken, welke uitsluitend op de overgave van
gericht waren en zich dan ook geheel in o
geest verwezenlijkt hebben."
ar
c
lr3
ut
po
st
ig
e
TELEGRAMMEN.
Tours, 4 November. De Constilutionnel et
France dringen er op aan, dat een krijgsraad L
verraad, door Bazaine gepleegd, zal onderzoetf
De Gazette de France zegt: Gambetta gevt
behoefte om tot de natie te sprekenbij get:
aan wettige, vrije vertegenwoordigers, gelast
zijne ondergeschikten adressen te redigeeren.
gouvernement mag echter praten, schrijven
telegrapheeren,.toch kan het niets nuttigs vo:
brengen, tenzij het de vertegenwoordigers
natie bijeenroepe; daarom dringt het blad
meer dan ooit op aan, dat de vcrtegenwoo
ging bijeenkome, want 't is duidelijk dat
Vaderland meer dan ooit in gevaar verkeert
Er is een decreet uitgevaardigd, houdet
dat elk departement eene batterij artillerie,
nevens het personeel, op zijn kosten moet lever
en wel voor elke honderd duizend man e
batterij.
Elk korps, dat geen moed tegenover den vij
aan den dag legt, zal ontwapend en naar
krijgsraad verwezen worden.
Te Saint Etienne is de orde hersteld.
Altona, 4 November. Van wege het komm:
dement van het negende legerkorps is het volgei
medegedeeld
Daar de Fransche vloot niet in aantocht sch:
te zijn, zoo wordt weer vergunning verleend
in de Noordzee de vuurtorens te ontsteken
betouningen te leggen en andere signalen
de scheepvaart te geven. Het loodsverkeer is
weer vrij.
Brussel, 4 November. Bazaine protesteert)
het blad Ie Nord tegen de beschuldiging, als
hij een verrader zijn.
In welingelichte kringen loopt het gerucht,
er opnieuw ongeregeldheden in Parijs zoul
hebben plaats gehad.
Berlijn, 4 November. De Nordüeutsche Allg.
lung weerspreekt de geruchten in de dagbl:
verspreid, waarin gemeld wordt dat er verst
van gevoelen zou bestaan tusschen .graaf
Bismarck en de militaire autoriteiten over
begin van het bombardement van Parijs. D:
mede werd geen aanvang gemaakt, omdat;
naar het oordeel der militaire autoriteiten,
geen voldoende middelen waren bijeengebr
om den aanval te beginnen.
De N.-Deulsche Allg. Zeitung bespreekt ook
voorstel tot het aangaan van eene wapenscliH
sching onder behoud van het militaire status
Het blad zegt, dat het geopperde voorwend
dat de dreigende hongersnood den Franschen ill
veroorlooft dit voorstel aan te nemen, geen sta
houdt, aangezien, volgens mededeeling der bel
gerden, Parijs tot den 15den December ruimscho!
voorzien is van versch vleeschbovendien is
niet noodig, dat eene Wetgevende Vergaderii
te Parijs bijeenkome.
De Kreuzzeitung weerspreekt de meening
zou het geoorloofd wezen dat Parijs geduren
den wapenstilstand van proviand werd voorzie |1
Dat kan niet geschieden, zegt het blad. Integt r
deel, het schijut dat de groote vermindering d
levensmiddelen, die het gevolg van den wape >u
stilstand wezen zal, beschouwd wordt als e
reden te meer, om gedurende of spoedig na
wapenstilstand den vrede te sluiten.
Versailles, 4 November. Ten stelligste wot
verzekerd, dat Thiers verkregen heeft, dat h|p
bombardement van Parijs in geen geval aanv
gen zal vóórdat de onderhandelingen over (li L
wapenstilstand afgeloopen zijn.
Versailles, 4 November. Officieel bericht uil I si
Duitsche hoofdkwartier.)
De vesting Belfort is na verscheidene kleii r
voorspoedige gevechten sedert 3 dezer door om
troepen ingesloten.
Volgens mededeeling van den te Aletz bevi
voerenden generaal Von Zastrow zijn tot hedi
te Aletz gevonden 53 adelaars en vaandels,
stukken veld-artillerie, het materieel voor niet
dan 85 batterijen, ongeveer S00 stukken vestinj
geschut, 66 mitrailleuses, ongeveer 300.000 geit
ren, een groot aantal kurassen, sabels enz., ongevet
2000 militaire vaartuigen, veel ongebruikt hot
lood, brons en een volledige kruitfabriek, enz,
Augsburg, 5 November. Volgens een telegrai
in de Allg. Zeit. uit Bern, heeft de bevelhebl
van de Zwitsersche troepen aan de grenzen 1
richt, dat Belfort door de Duilschers werd inji
sloten, en waren de Franschen voorbij Montl
liard teruggeslagen. Een groot aantal vluchtelii
gen was te Bern aangekomen.
Tours, 4 November. Bij besluit der gedelegeei
Regeering is de mobilisatie bevolen van
weerbare mannen (de gehuwden en weduff'
naars met kinderen daaronder begrepen) van
tot 40 jaren.
11
e
i
