7 November.
Maandag
A°. 1870.
v
LEID
N°. 3295
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
t de
n zii
Voor Leiden per 3 maanden.
Franco per post
Afzonderlijke Noramers
3.00.
3.85.
0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS MR ADVESTÏÏHTIEN.
Voor iederen regelJ 0.15.
Grootere letters naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 5 November.
rist,
e Tweede Kamer der Slalen-Generaal zal
sdag S dezer, des namiddags te 1 uur, verga-
Jen en alsdan, volgens liet bepaalde in de zit
je van 25 October jl., beraadslagen over de vol
de wetsontwerpen
vaststelling der begrooting wegens den arbeid
gevangenen voor 1871; 2°. vaststelling der
rooting van uitgaven voor de Rijksgestichten
merschans en Veenhuizen, voor 1871; 3°. be-
chtiging van provinciale belastingen; 4°. wij
van Hoofdstuk VI der Staatsbegrooting
ir 1S69en wijders 5°. het in overweging ne-
an het voorstel van den heer Van Houten,
wijziging der wet op de personeele belasting.
30)
n de beschouwingen van het Noorden over de
andeling van de gemeentebegrooting in den
islerdamschen raad, wordt besproken het adres
de Regeering om eene rijks-hoogeschool te
sterdam te vestigen, in verhand tot de dis-
jsie die daarover plaats had.
et Noorden zegt het volgende:
ia, een rijks-universiteit te Amsterdam! De
'r Van Hierop was ook nu weder de voor-
lier. Houdt de gemeenteraad, met het oog op
djoieuwe wet op het hooger onderwijs, het
tbaar athenaem aan, waaraan zooals het nu
ericht' is, geeue behoefte bestaat, in de hoop
de, Anisterdamsche universiteit te verkrijgen, dan
[het ook wenschelijk pogingen te doen dat die
ip niet beschaamd wordt. Aan eene rijksuni-
•siteit alhier wordt in het ontwerp niet ge
ilt. Het adres zal echter ook niet veel resul-
,t hebben. Nu reeds stuit de wet op de moeie-
heid om het getal der academies te vermin-
en. Geheel ondoenlijk zal het zijn, daarvan
,e naar Amsterdam over te breDgen, en niet
wtnschelijk is het voor het geheele land slechts
ie universiteit te maken, die in Amsterdam
esligd wordt. De studenten zullen daaronder
en, omdat het bijwonen der academische lessen
fcour velen te duur zal worden. Niettegenstaande
M gunstige meeuing des heeren van Nierop over
zaak, achten wij de kans dat het adres iets
kal uitwerken gering. En wij verzoeken dus de
eigenaren der groole kapitalen, die tot verwon
dering van den vreemdeling in Amsterdam liggen
fgestapeld, zich niet te laten weerhouden, om
iet hun geld den edelsten woeker te drijven,
lor den rol van bcschermheeren en steunpilaren
r wetenschap op zich te neinen, en Amsterdam
staat te stellen zijne op kleine schaal inge-
gchte doorluchte school te verheffen tot eene
[tniuntendë hoogeschool, voor welker oprichting
stad van den wetgever gemakkelijk de ver-
nning zal krijgen. Bij den wedstrijd tusschen
t hooger onderwijs van staatswege en dat door
hoofdstad kan de wetenschap slechts winnen,
p dit thema, nu ter loops behandeld, komen
ij nog weieens terug.
Woensdag den 9den November a. s. is het
ijfentwintig jaar geleden, dat Ds. J. E. Inckel
fj de Evang. Lulhersche Gemeente alhier zijn
btswerk aanvaardde. Wij vernemen, dat
iWEw. op Zondag den 13den November, des
hnds ie fi uren, zal gedenken, wat hij gedu
nde dat tijdvak met en voor zoo velen te Rei
len heelt doorleefd.
Hen verneemt, dat op aanstaanden Vrijdag den
November des avonds te S uren de gewone
|«rdrachten over godsdienstige onderwerpen in
In lokaal der Haarlemmerstraat een aanvang
«Hen nemen.
in de maand October zijn binnen de gemeente
«den, geboren: 119 kinderen, als 62 zoons en 57
ochters, waaronder zijn begrepen 4 tweelingge-
«orten, overleden62 personen, als 8 mannen,
vrouwen, 25 zoons en 21 dochters, daarenboven
is levenloos aangegeven 8, gehuwd: 20 paren.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
"erkhuis alhier opgenomen van 138 tot 147
olwassen persouen en van 47 tot 61 kinderen
De Minister van Oorlog heeft bij eene cir-
mlaire van 31 Oct. jl. aan heeren bevelhebbers
de militaire afdeelingen, plaatselijke en garni-
ftens-kouimandanten en kommauderende Officie-
'en der korpsen uitgenoodigd, ten aanzien van
i&ken betreffende de militaire justitie, niet alleen
[Nauwkeurig de bestaande bepalingeu en voor
schriften te doen nakomen en zeiven op te volgen,
zoolang die niet door de daartoe bevoegde auto
riteit buiten werking zijn gesteld, maar ook in
den overigens bestaanden toestand geene veran
dering te brengen, dan met goedvinden van den
heer advocaat fiscaal voor de zee- en landmacht,
of op specialen door den minister kenbaar getnaak-
ten last. Bij aklien alzoo eenige wijziging in dien
toestand wenschelijk mocht worden geacht, dan
zal hunne meening hieromtrent (voor zooverre
de plaatselijke en garnizoens-kommandanten en
kommauderende officieren der korpsen betreft,
door tusschenkomst der bevelhebbers in de mili
taire afdeelingen) aan genoemden ambtenaar
kenbaar gemaakt behooren te worden, die, in ver
band hiermede, door den minister is uitgenoodigd,
daarop zijne zienswijze ten opzichte van zoodanige
verandering te doen kennen of om, indien het
zaken mocht gelden waarbij de beslissing van het
hoofdbestuur noodig of raadzaam is 's ministers
gevoelen daaromtrent te vragen.
Bij Zr. Ms. besluit van den 20sten October jl.
n°. 27, houdende reorganisatie van het koloniaal
werfdepot is een tabel gevoegd waaruit blijkt dat
de formatie van het koloniaal werfdepot zamen-
gesteld uit den staf en het kader voor drie kom-
pagniën, zal bestaan uit 18 officieren en 77 onder
officieren en verdere manschappen, als: Staf: 1
majoor of luitenaut-kolonel, 1 eerste of 2de luit.-
adjudant; 1 eerste of 2de luitenant (bestemd voor
speciale diensten); 1 kapitein, 1ste of 2de luit.-
kwartiermeester; 1 kapitein, lste of 2de luitenant
kwartiermeester; 1 kapitein, lste of 2de luitenant
administrateur van kleeding; 3 officieren van
gezondheid, lste, 2de en 3de klasse2 adjudanten
onderofficier; 1 korporaal hoornblazer; 5schrijvers;
1 meester kleedermaker, 1 idem schoenmakeren
1 idem geweermaker; kompagniën: 3 kapiteins; 3
eerste luitenants; 3 tweede luitenants; 3 sergean
ten-majoor; 24 sergeanten; 3 fouriers; 30 korpo
raals en 6 hoornblazers.
Bij Zr. Ms. besluit van den 18den October
1870 is bepaald: dat gedurende het tijdvak van
den lsten Nov. 1S70, tot en met den 31sten Oc
tober 1871, de schadeloosstelling wegens gemis
van fourrages door de generaals, hoofd- en ver
dere officieren van het leger te genieten, per
paard daags zal bedragenvoor de garnizoen
houdenden te Amsterdam, Utrecht, Amersfoort
en Venlo f 0,72; te Arnhem 0,77; te Breda en
's-Hertogenbosch f 0.73; te Deventer, 's-Graven-
hage en Leiden f 0.74; te Haarlem f 0.70; te Roer
mond, f 0.69; en te Zutphén f 0.75. voor de in
een der overige garnizoenen gevestigden, f 0.75.
Ook is bepaald dat, in geval bij verblijf buiten
de vaste standplaats wegens dienstzaken, de be
langhebbende zijne paarden medeneemt, zoomede
op marsch, de vergoeding zal worden genoten
naar den maatstaf voor de tijdelijke verblijfplaats
van toepassing, bij afwezigheid uit anderen hoofde
buiten de vaste standplaats, naar den maatstaf
voor die vaste standplaats vastgesteld.
Omtrent de bekroningen van de inzenders op
de Internationale Werkmanstentoonstelling dezer
dagen te Londen gesloten, zijn nog aan Nederlan
ders de volgende prijzen toegekend:
Een 2de prijs aan A. Van Dijk (Utrecht), voor
manshoeden, ten hoogste geprezen voor lagen
prijs en goeden vorm.
Een 2de id. aan H. Van Gelder (Leiden), voor
timmerinansvverk (zeer geprezen).
Een 3de id. aan H. De Haan (Arnhem), even
eens voor manshoeden.
Een 3de id. aan J. Th. Terbruggen (Arnhem),
voor een ijzeren geldkistje.
Een 3de id. aan A. J. Verwoert (Dordrecht),
voor een archimedische schroef enz.
Een 3de id. aan de volgende werklieden van
den heer J. v. d. Wall Bake (Utrecht), voor het
model van een complete stoommachine, nl. aan
Joh. Van Soest, Willem Walen, Franz Poutse-
nonauw en H. v. d. Brink.
In het geheel 42 bekroningen.
Het protest in de zaak van Volcke is nog steeds
onder consideratie.
Dr. P. P. M. Alberdingk Thijm, tot dusverre
leeraar aan de hoogere burgerschool en het gym
nasium te Maastricht, is benoemd tot hoogleeraar
in de Nederl. Taal- en letterkunde aan de uni
versiteit te Leuven. (De Tijd).
Het Handelsblad spreekt het bericht omtrent
den dood van het Nijlpaard tegen. Het dier is
nog steeds welvarende, en de actie tot schade
vergoeding aan het weeshuis, is dus ook uit de
lucht gegrepen.
De minister van Binnenl. zaken heeft goedge
vonden met wijzijiging der beschikking van
16 Mei 1869, n°. 226, 2de afd., de gemeente Anna
Paulowna tot een afzonderlijk onderkiesdistrict
van het hoofdkiesdistrict Alkmaar, ter verkiezing
van leden voor de Tweede Kamer der Staten-
Generaal, aan te wijzen.
Met ingang van den 6den dezer wordt op het
Rijkstelegraafkantoor te Scheveningen, voor den
duur van den winter, de beperkte dagdienst in
gevoerd.
Te rekenen van dien dag zal dit kantoor dus
open zijn: op Zon- en feestdagen van 9 tot 10
uren voor- en van 12 tot 3 uren namiddags; op
werkdagen van 9 tot 12 uren voor- en van 2 tot
7 uren namiddags.
Z. M. heeft P. L. A. Collard benoemd tot bur
gemeester van de Rijp.
Z. M. heeft de benoeming van F. W. S. Von
Slaedel, burgemeester van St.-Philipsland, tot secre
taris dier gemeente goedgekeurd.
Z. M. heeft benoemd tot kantonrechter te Ommen
Mr. W. O. J. Alpherts, thans griffier bij het kan
tongerecht te Goor.
Z. M. heeft aan den met verlof hier te lande
teruggekeerden apotheker der 2de klasse bij de
militaire geneeskundige dienst in'Nederlandsch
Indië G. C. E. Moesman, met ingang van 1 Novem
ber 1870, wegens ongeschiktheid tot het gaan
hervatten van de werkelijke dienst, ten gevolge
van lichaamsgebreken, een eervol ontslag verleend
uit Zijner Majcsteits militairen dienst, met toeken-
niug van pensioen.
Haarlem, 5 November. Naar men verneemt
bestaat ook hier ter stede, het voornemen, tot
oprichting eener volkskeuken. Het departement
Haarlem der Nederl. Maatschappij ter bevor
dering van Nijverheid, heeft gemeend zich deze
zaak als industrieele onderneming aan te moeten
trekken; eene daartoe benoemde commissie heeft
na de verschillende in werking zijnde volkskeu
kens bezocht te hebbeD, een belangrijk verslag
in eene departements vergadering uitgebracht
dat tot het besluit heeft geleid, dat dergelijke
inrichting ook alhier hoogst noodig is. Eene com
missie houdt zich met deze zaak als volksbelang
bij uitnemendheid' thans bezig, en berekent daar
voor te behoeven een kapitaal van 10.000 dat
zij wenscht te verkrijgen door eene loterij-leeniug
niet aandeelen van f2.50 waarvan gedurende 4
jaren telken jare 1000 stuks zullen worden uit
geloot, na verloop van die 4 jaren, wanneer al
de aandeelen zijn uitgeloot, stelt het departement
zich voor, de inrichting aan eene vereeniging
over te drageu, zoo mogelijk van werklieden,
die daardoor in de gelegenheid gesteld worden
zich zeiven te helpen.
's-Gravenhage, 5 November. Het onderzoek van
de wetsontwerpen uitmakende de Ned.-Iudische
begrooting Toor 1871, is in de afdeelingen van
de Eerste Kamer der Staten-Generaal afgeloopen.
Thans wordt het verslag der commissie van
rapporteurs over de ontwerpen opgemaakt, en
dan moet dit nog door de Regeering worden
beantwoord, zoodat het nog eenige dagen duren
zal voordat do beraadslagingen omtrent die ont
werpen zullen worden gehouden.
Scheveningen, 5 November. Eergisteren werd
voor de veertigste maal een aanvang gemaakt
met de vvinterwerkzaamheden der handwerk-
school alhier, gesticht door wijlen H. M. de Ko
ningin-moeder der Nederlanden en welke zoo
nuitige instelling onder de Hooge bescherming
van Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden,
voortdurend wordt onderhouden. Namens den
hooggeachten prins en prinses werden de 50 leer
lingen bij den aanvang van het Koninklijk lief
dewerk hartelijk toegesproken door den Wel-
Edelgestrengen Heer Mr. J. H. Van Wickervoort
Crommelin, Secretaris van Z. K. H. den prins
en als zoodanig toegevoegd aan H. K. H. Mevrouw
de Prinses Hendrik der Nederlanden.
Gisteren zijn 2 Haringschuileu alhier aan
gekomen waarvan een de zoo hoogst aanzien
lijke vangst van 144 en de andere de nog aan
zienlijker vangst van 150 duizend steurharing
heeft aangebracht. De eerste behoort aan den
reeder J. Groen, stuurman Ment Spaans en de
tweede aan den reeder W. Korving, stuurman
Albert Korving. Gedurende den afgeloopen nacht
is nog een groot aantal haringschuiten aangezet.
Baarn, 5 November. De gemeenteraad alhier
heeft besloten, eene nieuwe openbare school met
onderwijzerswoning te bouwen.
Z. K. H. prins Hendrik heeft voor dat doel
welwillend een mooi stuk grond aan de gemeente
afgestaan. Dit gebouw kan een sieraad voor het
dorp worden.
Arnhem, 5 November. In de eergisteren geslo
ten zitting der Prov. Staten van Gelderland, is
met S3 tegen 20 stemmen verworpen het voorstel
der Regeering, om vanwege deze Provincie
voor een verbeterden waterweg door de Gelder
sche vallei 160.000 subsidie te geven. Verder
werd besloten tot de volgende zitting aan te
houden de spoorwegzaak van Bredius, zooals
men zich herinnert, stonden de Staten voordien
spoorweg vroeger ƒ300.000 toe, mits de stortiug
voor 1 Sept. 11. zoude hebben plaats gehad, waar
aan door de tijdsomstandigheden echter geen ge
volg is gegeven.
Harderwijk, 4 November. De lste luitenant
A. H. L. Badings die voor 5 jaren bij het leger
in Ned. Indië is gedetacheerd geweest, is hier
te lande teruggekeerd en ingedeeld hij het 4de
reg. infanterie.
Groningen, 5 November. Allen die gestudeerd
hebben aan de Groningsche Hoogeschool, zijn
door 5 oud-studenten opgeroepen om op Donder
dag 10 November te compareeren te Appingadam,
ten einde een adres aan de Hooge Regeering vast
te stellen, tot behoud onzer Hoogeschool. Men ver
wacht hier algemeen ook nog een antwoord vau
den heer Dr. Jonckbloedt op de verdediging, door
den heer P. Zeper voor eenige dagen in eenige
couranten vermeld, die blijkbaar dienen moest om
een antwoord van den heer Jonckbloedt uit te
lokkeu, om te vernemen, of de gewezen hooglee
raar inderdaad zijne stem tegen Groningens be
langen had uitgebracht, en of zijne inzichten sedert
het uitspreken zijner oratie in 1864 tot nu, zoo
aanmerkelijk gewijzigd kunnen zijn. En al mocht
het waar zijn, zoo als latere, berichten getuigen,
dat de opheffing der Groningsche Hoogeschool
volstrekt niet de algemeene opinie in de afdee
lingen is geweest, uiaar slechts door den vv il van
enkelen er deze voorstelling aan gegeven is, wil
men, dat zulks wel eens een punt van overwe
ging bij de volgende verkiezingen zou kunnen
uitmaken.
Bij de Prov. Staten is door het medelid, den
heer A. J. Van Royen, een voorstel ingediend,
houdende, om aan den Koning een adres te zen
den, waarin wordt aangedrongen op het behoud
der academie.
Tot secretaris van den academischen senaat
is benoemd Prof. Dr. W. M. R. Sanger.
De 2de luitenant A. J. Hamerster van het
O. I. leger, is bij het depot van liet eerste regi
ment infanterie alhier gedetacheerd, zijnde de
2de luitenant ran gemeld leger H. Ovonk bij het
2de bat. van gemeld reg. te Zwolle gedetacheerd.
Assen, 3 November. Den 1, 2 en 3den dezer
had alhier plaats de gewone najaarsvergadering
der Provinciale Staten van Drenthe.
Er zijn aan de gemeenten Borger en Nijeveeu
subsidiën toegekend, volgens art. 36 der onder
wijswet, en voorts een aantal minder belangrijke
zaken behandeld.
Het belangrijkste was het tarief van afvaart-
gelden op de Drentsche hoofdvaart, waartegen
reeds 7 jaren lang zulke talrijke eu zulke be
langrijke klachten zijn ingebracht. De minister
vaD binnenlandsche zaken had aan de Staten
te kennen gegeven, dat de regeering dat tarief
niet ter bekrachtiging aan de wetgevende macht
kon voordragen, omdat het te hoog was, terwijl
Zijne Majesteit daarenboven Uoogstdeszelfs be
slissing over de goedkeuring der provinciale be
grooting had verdaagd.
Met belangstelling werd de zitting der Pro
vinciale Staten tegemoet gezien, zoo om het ge
wicht der zaak, als om het conflict, dat met de
regeering zal ontstaan.
Sommige leden betoogden, dat liet tarief moest
worden verlaagd ingevolge den wensch der regee-
