vel-Dik zijn ingestort; de steenen zijn tot op i
afstand van meer dan een kilomoter geslin-
en eenige personen zijn, zelfs op dien afstand,
iveist. De schok was zoo hevig, dat in de
\an de stad, (die ruim 200.000 zielen telt),
geen enkele glasruit heel gebleven is. De
eneele schade is aanzienlijk. De plaatselijke
beul heeft alles gedaan wat in haar vermo-
is om de slachtoffers van deze ramp te hulp
somen, en is zelfs den wensch der bevolking
«ekomen door te bepalen, dat al de depots
buskruit ten dienste der fortiücatiewerken
en de stad zullen worden verlegd. (Ook daar
nt men van de toepassing van 't spreekwoord,
iet kalf verdronken is enz., te houden.) Kom-
ik, de plaats waar de ontploffing plaats had
isckjen heuvel, aan welks voet zich het graf
den onderkoning Saïd-Pacha bevindt; vol
de oude overleveringen zou ook Alexan-
de Groote daar begraven zijn.
BUITENLAND.
1 va:
PÖ
oter
slul
i ea
■gei
u di
-ran;
:ploi'
ivai
□bli
Ibnit sclilaml.
den Pruisischen Slaats-Anzeiger leest men het
jende
Sadat de candidatuur van den hertog van
ia voor de Spaansche kroon onlangs weder
onderwerp van de overwegingen der Spaan-
regeering was geworden, had deze zich ge-
jt gevonden om van den Noord-Duitschen ge-
te Madrid inlichtingen te vragen omtrent
lienswijze van onze regeering met betrekking
deze aangelegenheid. Ten gevolge daarvan is
baron Von Canitz onder dagteekening van
October de last gezonden om te verklaren,
onder de Europeesche Kabinetten het Ber-
iche het eerste geweest is, hetwelk Spanje's
aal| it, om over zijn eigen lot voor de toekomst
elijk te beschikken, in eene troonrede erkend
li; dat de Noord-Duitsche Bond ook onder
ie tegenwoordige omstandigheden aan dit begin-
geirouw blijven, en Frankrijks politiek vóór
oorlog niet navolgen zal door de inwendige
jelegenheden van Spanje tot een voorwerp
inmenging en de regeling daarvan van zijne
temming afhankelijk te maken; dat ein-
ijk Noord-Duitschland Spanje's beslissing om-
ims it zijne toekomst te gemoet zien en deszelfs
luiten met de meeste bereidwilligheid erken-
zal.
Betreffende de capitulatie van Metz leest men
de Augsb. Allgem. Zeilung:
Metz, de maagdelijke vesting, heeft gecapitu-
:d. Metz, de sterkste vesting van het zoo vesting-
;e Frankrijk, aan wier bevestiging de eeuwen
Jvi uto gearbeid en hare kunst hebben verkwist;
12, dat nog nooit, sedert dat de borden van At-
het in de 5de eeuw verbrandden, door den
i-- ind was veroverd Metz is in onze macht.
n wallen en muren hebben aan talrijke bele-
ingen weerstand geboden. In 1141 lagen te
geefs Frausche legerafdeelingen voor de poorten
ier heerlijke stad van het Duitsche rijk, deze
;ermat van zijn eerste geschreven constitutie;
de volgende eeuw echter werden de poorten
)r verraad geopend voor den hertog van Guise
Zonder resultaat bestormde in 1553 de
melkachtige keizer Karei V de veste; hij moest
irekken en dit kleinnood des Duitsrhen rijks
de handen laten van den erfvijand der Ger-
inen. Üok in 1814 en in 1815 kon de sterkte
t worden genomen. Zij werd slechts omsingeld
rst door Pruisische, dan door Russische en ein-
lijk door Hessische troepen. Sedert dien tijd
:rd alles aangeweud om Metz tot een onneem-
bolwerk des lands te maken, en juist Na-
ileoït III had zijn versterkingen op eene wijze
Igelireid en verbeterd, die gansch Frankrijk
t trots en onvoorwaardelijk vertrouwen op zijn
ibedwingbaarheid deed bouwen. En toch is de
ite gevallen, gevallen met een bezetting van
1.000 man, aan wier spits drie maarschalken
de bekwaamste generaals van Frankrijk staaD,
wie velen nog geen veldslag verloren, maar
tegendeel menige zege hebben behaald.
Deze glorierijke overwinning volgt op waar-
je wijze op de overige groote daden, in dezen
mrijksten aller oorlogen; zij staat op éen lijn
iist den slag bij Sédan, naast de inneming van
aatsburg, de zusterstad van Metz. Beide waren
'eind om den roofaanvallen vau Frankrijk tegen
atschland tot steun- en uitgangspunten te die
en de wegen naar het hart van het land te
tken beide konden, in weinige weken, aan
Duitsche dapperheid geen weerstand bieden,
el is waar werd Metz niet stormenderhand
;enomen; zijn onaangetaste muren, wallen en
rken, waarop nog geen enkele bom gevallen
es, hadden nog langen tijd weerstand kunnen
eden, iudien den belegeraars de sterke eu on
tembare vijand aller vestingeu niet ter hulpe
Sneld was; de honger namelijk. Dit evenwel
<*t uaD den roem eu aan de eer der Duitsche
epenen niet de minste afbreuk.
Xa drie der bloedigste veldslagen dezer eeuw,
rd de geweldige armee van Bazaine naar Metz
'uggeworpen, en deze groote overwinning der
felekende Duitsche strategie is door de ijzeren
andvastigheid der omsingelende legers (in het
llijt
leri
toe.
ule-
i
Öte-
lem
ten.
eet
ibr
>ru
van
riek
en
ezi
eu
leel
>eg
bi
ioe
ide
rug
der
ior-
5cb
T«
[en
oe
iD'
lag
mf
en,
ea
terugslaan van onderscheidene uitvallen) volein
digd en verzekerd. Met trots mogen wij het uit
spreken, nu deze maagdelijke vesting ook als
zoodanig in onze hand gevallen is. Wij kunnen
er ons op beroemen, dat niet meer van het kost
baar bloed onzer heldhaftige broeders gevloeid
heeft, dan noodig was; dat de burgerij van Metz,
behalve het lijdeu der insluiting, niet Ook nog de
verschrikkelijkheden der belegering had uit te
staan, en dat de heerlijke kerken eu andere pracht-
lebouwen der stad geheel onbeschadigd geble
ven zijn."
Engeland.
De Engelsche bladen honden zich bezig met
den indruk te schetsen van den val van Metz
op het algemeen eu in het bijzouder op Frankrijk.
Bazaine zegt de Times is veroordeeld zon
der gehoord te zijn; 't is hem gegaan als den
armen Ulrich, die eerst begiaven werd onder
immortellen, eu thans zich tegen eene betichting
van hoogverraad moet verdedigen't is hem ge
gaan als allen, die de gunst van het Frausche
volk deelachtig werden des morgens versmoorde
men hen in wierookdamp des avonds trapte
men hen in den modder. Bazaine heet thans
een misdadiger. Waarom? Omdat hij niet had
mogen capituleeren doch zich door den vijand
had moeten heenslaan of in de poging om
komen Laat ons vervolgt de Times de zaak
eens met kalmen blik beschouwen. Dit is te meer
noodig, omdat 't gebeurde met Bazaine zich met
Trochu weieens zou kunnen herhalen. Zal Troe.hu
kunnen volvoeren, wat Bazaine te vergeefs trachtte
Zal Trochu, door honger geprest, den ijzeren ring
muur der belegeraars kunnen doorbreken? Op
die vraag moet men bedachtzaam antwoorden.
Door een belegerde macht zich heen te slaan, is
lang geen gemakkelijke onderneming. Wel is de
insluitende cirkel rondom de vesting meer in
't bijzonder rondom Parijs uit deD aard der
zaak wijd en dun. Doch, op de wegen, waarlangs
de bezetting zou kunnen uitbreken, zorgt de be
legeraar wel, een voldoende macht geconcentreerd
te houden. Daarenboven heeft de belegeraar, in
geval van een sortie, alles voor de uitvallende
colonne alles tegen. De belegeraar toch wacht
achter verschansingen de aanvallende bezetting
af, die alzoo, met een smal front, dadelijk op een
ernstige, hinderpaal komt stuiten, welke haar
allicht zóolaug staande houdt, tot van rechts en
links aan het bedreigde punt hulp is verleend.
Van een coup de main kan dus nimmer sprake
wezen 't allerminst, waar de omsingelende
posten zóo geducht versterkt en zóo kunstig ge
combineerd zijn als die der Duitscbers rondom
Parijs. Gesteld echter eens, dat Trochu er in
slaagde zich met een groot deel van zijn leger
er door te slaan wat zou dan zijn vooruitzicht
wezen? Bazaine was in zoo'n geval slechts twee
korte dagmarschen van de Belgische grens ver
wijderd geweest. Maar Trochu zou vijf of zes
dagen noodig hebben, alvorens hij Orleans, Rouaan
of Amiens kon bereikenen dien langen weg
daarvoor hebben de Duitsche fourageursgezorgd -
zou hij moeten afleggen, dwars door eene van alle
levensmiddelen beroofde landstreekde honger
zou dus doen sneven, wat aan 't zwaard van den
nazetttenden vijand ontkwam. Dit alles in overwe
ging uemende-aldusbesluitde Times-zien wevoor
Parijs geen ander lot dan dat van Metz tegemoet
een lang, vergeefsch wachten op ontzet van bui
ten en ten slotte eene smadelijke capitulatie.
En dat nog slechts, wanneer de Duitschers ge
nadig zijn, en hun zware kanonnen niet tot de
ongelukkige stad laten spreken, 't Is zeer gemak
kelijk voor den heer Gainbetta, te verklaren dat
de Frausche Republiek in der eeuwigheid niet
mag noch kan capituleeren. Doch zulk een ver
klaring valt nog wél zoo licht, wanneer men te
Tours aan eene welvoorziene ontbijttafel zit, dan
wanneer men te Parijs, onder een regen van
granaten, zich met paardevleesch eu harde boonen
moet behelpen.
Het Engelsche centraal-comité van het Roode
Kruis heeft het volgende terslag uitgebracht van
zijne tot heden gedane uitgaven
Voor de Duitsche gewonden van het leger voor
Parijs (Aan den Prins van Pruisen): fr. 500.000.
Voor de Fransche gekwetste in de hospitalen
van Parijs (Aan Generaal Trochu)fr. 500.000.
Aau de hospitalen in Frankrijk en aan den Rijn
f'r. 7S0.Ü00. Voedsel fr. 218.750. Geneesmiddelen
fr. 150.000. Chirurgische instrumenten fr. 145.000.
Beddegoed fr. 250.000. Verpleegers en verpleegs-
sters fr. 65.000. De Fransche ambulance, onder
houden door hét comité fr. 100.000. Ambulance
van dr. Frank fr. 65.600. Engelsche ambulance
te Versailles fr. 150.000. Depots op de grenzen
van België en Luxemburg fr. 150:000. Aan ka
pitein Brackenbury, hoofdagent van het comité,
verstrekte sommen, tot een bedrag van fr. 250.000.
Geleend aan de Amerikaansche ambulance van
Parijs fr. 20.000. Salarissen fr. 25.000. Drukwerken
en dépêches fr. 25.000, Transportkosten fr. 20.000.
Annonces in de Times en in andere dagbladen,
fr. 150.000
Tol heden werd totaal ingeschreven tot een
bedrag van 6.600.000 francs.
De Situation, het Bonapartistische blad, dat sedert
eenigen tijd te Londen verschijnt, deelt een brief
mede, volgens welken de overhaaste marschvan
den maarschalk Mac-Mahon van Chfilons op Metz
niet minder ten doel zou hebben gehad, dan een
aanval op Berlijn. Orleanistische spionnen, die,
naar den briefschrijver beweert, in Mac-Hahon's
leger hooge rangen vervulden, hadden echter,
daar zij den Keizer wilden doen vallen, de ge
heimen van den marsch verraden en de gebeur
tenis van Sédan was daarvan het gevolg. Na de
capitulatie van Sédan zou de Koning van Prui
sen met zijn keizerlijken gevangene vrede hebben
willen sluiten, tegen een vergoeding van oorlogs
kosten en de ontmanteling van Metz, doch de
omwenteling te Parijs had alles in duigen doen
vallen. Het ongerijmde van deze voorstelling
behoeft geen betoog Het blad laat dan ook wij-
zelijk den naam van den schijver in het duister.
TELEGBAMiMEN.
Versailles, 31 October. Prins Frederik Karei
meldt, dat bij Metz 53 adelaars en vaandels zijn
afgeleverd.
De heer Thiers is hedenmiddag uit Parijs alhier
teruggekeerd. Auders is er voor Parijs niets
voorgevallen.
De voorposten troffen den 27 October in den
omtrek van Gray vijandelijke troepen aan, die
overal door hen op de vlucht werden gejaagd,
waarbij 15 officieren en 500 man gevangen ge
nomen werden.
Madrid, 1 November. Het gouvernement zal
Donderdag de. candidatuur van den hertog van
Aoste aan de Cortes voorstellen.
De beraadslagingen zullen acht dagen later een
aanvang nemen.
De mogendheden, aan wier oordeel de candi
datuur was onderworpen, hebben een gunstig
antwoord gegeven.
Brussel, 1 November. Aan de meeste hedeu
uit Tours ontvangen bladen was de capitulatie
van Metz nog niet bekend, maar het blijkt tocb,
dat zij op het ergste voorbereid waren.
De Union wraakt den hartstochtelijken toon van
de dépêches van Gambetta. Meer kalmte zou pas
sender zijn tegenover al zwaarder wordende be
proevingen. Wie zich sterk gevoelt, moet gema
tigd zijn.
Ook de Gazelle de France vraagt zich af, wat al
dat rumoer van Gambetta te beteekenen beeft?
Hij zegt te veel of te weinig, en toch is er be
hoefte aan waarheid, aan zuivere waarheid. Frank
rijk moest den rouw aannemen over al hetgeen
het ziet gebeuren en dien rouw niet afleggen,
vóórdat het de rampen en onheileD van den laat-
sten tijd te boven was gekomen.
Volgens de Siècle waren in het gevecht van
Forinerie slechts 600 man Duitschers in het vuur,
die 6 dooden verloren, waaronder 1 officier.
Londen, 1 November. Onderscheidene notabelen
uit Frankrijk hebben den Hertog van Aumale
het presidentschap aangeboden van de Fransche
republiek, bewerende, dat zijn optreden als zoo
danig noodzakelijk is voor de verdere onderhan
delingen met Duitschland.
Tours, 1 November. Gambetta heeft eene pro
clamatie gericht tot het leger van Bazaine. „Gij
zijt verraden soldaten, maar niet onteerd. Verlost
van onwaardige opperhoofden, kunt gij thans
den strijd voortzetten in het belang des vader
lands en van iiwe haardsteden. Wreek de eer
van Frankrijk, uwe moeder; wreek uwe eigen
eer, die ook de eer is van Frankrijk. Laten wij
protesteeren tegen de laaghartigheid die heeft
plaats gehad; de gevloekt? capitulatie van Metz
moet van de hand gewezen worden. Brengt ods
dé zege weder, soldaten. Het lot des lands be
rust in uwe handen."
Versailles, 1 November. Het verlies der tweede
divisie infanterie der garde heeft bij het gevecht
van 30 October,(bij le Bourget) 34 officieren en
449 manschappen bedragen.
Van het fort Mont Valèrien werd den 31 Oct.
's avonds en hedenmorgen vroeg zeer levendig
geschoten, zonder dat onzerzijds daardoor eenig
verlies werd berokkend.
Washington, 1 November. Het totaal bedrag
der schuld is 2472 millioen. De vermeerdering
is 5 milloenhet bedrag van gemunt geld in de
schatkist is 103 millioen, dat van geldswaardig
papier 26% millioen.
Munchen, 1 November. Op het bericht, door
den koning van Pruisen met betrekking tot de
capitulatie van Metz aan den koning van Beieren
toegezonden, heeft laatstgeuoeaide het volgende
geantwoord: Met de grootste vreugde heb ik ken-
nis genomen van deze belangrijke gebeurtenis,
welke op den oorlog van zoo grooten invloed
moet zijn. Ik zeg u hartelijk dank voor uwe
mededeelhlg. De iiakómelingschap zal, wanneer
zij de schitterende uitkomsten overziet, door het
Duitsche leger ouder uwe leiding verkregen, u
met recht deu naam vau „Willem deu Veroveraar"
geven.
Washington, 1 November. Berichten van Mar
tinique melden, dat de opstand der negers door
de Frausche overheid met geweld is onderdrukt
27 der belhamels zijn doodgeschoten100 der
oproerstokers bevinden zich iu de gevangenis.
De te tiau-Fraucisco gevestigde Franschen heb
ben, in een aldaar gehouden vergadering, een
motie aangenomen, waarin Bazaine een verrader
wordt genoemd.
Versailles, 1 November. Het gerucht, waarvan
de Berlijnsche Börsen-Zeitung gisteren heeft gewag
gemaakt, dat op koning Wilhelm een moordaan
slag heeft plaats gehad, en dat de minister van
oorlog daardoor gewond werd, is ten eenemale
uit de lucht gegrepen
Saarbrilckcn, 2 November. Nadat Zondag en
Maandag vier treinen met gevangenen hier door
getrokken waren, passeerden gisteren een extra-
trein met de generaals Leboeuf, Canrobert, Lad-
mirault, Frossard en de officieren vau den gene-
ralen staf, en twee treinen met officieren. 70,000
gevangenen zullen hier per spoor passeeren. 85,000
onder een escorte van 1600 man bij elke 10,000,
marcheerden naar Saarluis, vanwaar zij per spoor
weg verder getransporteerd worden.
Kassei, 2 November. De Hess Morgenzeit. beves
tigt het bericht, dat Keizerin Eugénie op Wil*
helmsböhe is aangekomen. Zij was gisterenavond
nog daar onder het strengste incognito.
De maarschalk Bazaine is met negen officieren,
waaronder de kolonel Vilette, eergisteren hier
aangekomen en in het Hotel du Nord afgestapt,
waar 90 kamers voor Frausche officieren bespro
ken wareD.
Prins Murat is alhier aangekomen; 78 officie
ren arriveerden den afgeloopen nachtde laatsten
zetten onmiddellijk hun reis voort. Canrobert en
Leboeuf zijn hedenmorgen vroeg hier aange
komen.
Alt-Brelsach, 2 November. Hedenmorgen half-
acht begon de beschieting van het fort Mortier
en Neuf-Brisach.
Tours, 2 November. Alhier zijn berichten ODt-
vangen uit Parijs tot 38 October: De geest is
uitmuntend. De werving voor de dienst wordt
ijverig voortgezet. De openbare inschrijving vuor
een aankoop van geschut gaat goed en is reeds
voldoende voor duizend stukken. Men berekent
dat het rationsgewijs uitdeelen van versch vleesch
tot 15 December kan duren; dat van gezouten
vleesch tot 15 Januari. Het brood zal niet rations
gewijs worden uitgedeeld vóór 1 Januari. De rij
ken getroosten zich beperking van gebruik ten
behoeve vau auderen.
Groote verbindingswerken worden aangelegd
aan de zijde van Cachan en Bagneux, in weer
wil van de pogingen der Pruisen om het te be
letten'; men richt daar een verschansing op die
groote diensten zal bewijzen. De Pruisen richten
zware batterijen op in de richting van Bezon,
voor Courbevoie, en naar men verzekert ook he
neden Meudonzij hebben veel artillerie bijeen
te Choisy-le Roi. De regeering heeft dépêches uit
Tours ontvangen van 24 October.
Rente 51.90. Nieuwe leening 52.50.
Berichten uit Parijs van den 29sten melden
het besluit, wadrbij bepaald wordt dat de ridder
orden van het legioen van eer uitsluitend zullen
toegekend worden wegens militaire verdiensten,
en dat daarbij de Keizerlijke garde wordt opge
heven.
Voorts wordt meegedeeld het militair rapport
van den 2Sstende generaal Belleuiare ondernam
in den morgen een uitval op Bourget met vrij
willigers en het korps journalisten en verdreef
den vijand in den loop van den dag; de Pruisen
vielen met een aanzienlijke strijdmacht aan, maar
trokken zich des avonds terug. Unze troepen
brachten het dorp in staat van verdediging en be
zetten eveneens Drancy.
De nationale en particuliere inschrijvingen voor
den aankooop van kanonnen bedroegen den 2S"en
meer dan 70,000 francs; er was eeu crediet ver
leend van 40)000 francs voor het rnakeu van lucht
ballons, dit was opgedragen aau Dupuy Lorue.
Londen, 2 November. Het bericht eeuer samen
komst vau deu graaf van Parijs mei. deu graaf
van Chambord op het vasteland wordt gelogen
straft. De graaf vau Parijs heelt T wieken nam
met verlaten.
Volgens de Londcnsche bladen is de brug tus-
scqen" Straatsburg en Kelu hersteld. Het ueleg
van Neul-Biisach is oegónnpu.
De Paus heelt eeu nota aau de nuntiussen ge
zonden, waarin hij zich beklaagt over de Uezel-
tmg van het Quirinaal en laat doorscnemereu,
dat hij genoodzaakt zal worden, Kouie ie vertuien.
Brussel, 2 November. De Echo du Parlement
geelt een telegram uit Berliju van gisteren, waarin
wordt gezegd, dat de graai Vou Heust aau de
Italiaansche Regeering heelt geschreven, dat Oos
tenrijk niet zal tusschen beide komen in de Ru-
meinsche quaestie. De Oostenrijksche Rijkskan
selier stelt voor een congres ter regeling van de
zaken van den Paus.
jYiarLctbericliten.
Amsterdam, 2 November. Rogge, stemming iets
lager; Petersburg 182, 186; dito puike 189; Ga-
latz 194; N. Pruis 195 c. z./k. Levering, stemming
iets tlauvver; Maart 196, 195; Mei 199, 198. Boek
weit, stemming ruim prijshoudend iets hooger.
Koolzaad, April 84; November 85. Lijnzaad, on
veranderd; Petersburger 317 Archangel 337
Calcutta 375. Raapolie 6/w. 47 vliegend 46
November 45December 4514; Mei 44%; Lijn
olie, 6/w. 32%; vliegend, SÜ4; November 31!*,
30%; December 31%; Maart, April en Mei 3214;
Uennepolie 6/w. 351* vliegend 34. Raapkoeken,
105, 110. Lijnkoeken, 11, 15.
