N°. 3283 Maandag A°. 1870. 24 October. LËIDSCH DAGBLAD PRIJS DEZER COURANT. Voor Leiden per 3 maandenƒ3.00. Franco per post3.85. Afzonderlijke Nommers0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PEIJ 8 DER ADVKETENTIKN. Voor iederen regel/0.15. Grootere lettere naar de plaatsruimte die zij beslaan. LiClden, 22 October. De Staals-Courant van heden behelst de Statuten a de Koninklijke bewilliging van denaamlooze renootschap „Leidsche Volkskeuken Haar doel is de volksgezondheid te verbeteren, Joor middel van aflevering tegen matigen prijs, T8D gezonde voedzame spijzen, die zullen worden afgehaald of gebruikt in de daartoe bestemde localen. De vennootschap wordt aangegaan voor den tijd van negenentwintig jaren, aanvangende met deD dag waarop de Iioninlijke goedkeuring der Statuten in de Slaals-Courant zal worden bekend gemaakt. In het laatste jaar van het tijdperk van haren duur wordt over eene verlenging op eene alge- meene vergadering der deelhebbers beraadslaagd en behoudens Koninklijke bewilliging met meer derheid van stemmen beslist. Eet kapitaal der vennootschap bedraagt acht duizend gulden. Eet bestuur der vennootschap bestaat uit zeven leden, zijnde aanvankelijk de heeren W. F. Van Hartrop, J. Scheltema, J. W. Filippo, J. Van Lith, doctor J. A. Boogaard, Mr. T. B. Coninck Liefsting en Mr. C. W. J. J. Pape. De provinciale Staten van Zuid-Holland komen den 1«« November a. s. bijeen tot het houden der jaarlijksche herfstvergadering. Daarin zullen o. a. aan de orde worden gesteld dc verzoeken van de gemeenten Rijnsburg en Wateringen om subsidie in de kosten van stichting van schoolge bouwen en een voorstel van Gedep. Staten tot rerhooging der huishoudelijke begrooting voor 1871, (havenwerken te Middelharnis.) Volgens achterstaande advertentie zal de ver- eeniging Harmonie Woensdag 26 October e. k. hare wintervoorstellingen openen. Hoofdzakelijk door de ongunstige tijdsomstandigheden, was hun wer kend personeel niet sterk genoeg bezet, om een stuk in studie te nemen. Het ijverige bestuur meende de leden toch op den gewonen tijd eene voorstelling inet bal te moeten aanbieden, en heeft niet te ver geefs naar middelen uitgezien om hieraan te vol doen. De Haagsche rederijkers-vereeniging Entre- iioii» heeft zich welwillend aangeboden, geheel belangloos voor de leden van Harmonie een voor stelling te geven, de beide aangekondigde stukken zijn zeer geestig en vooral het nastuk wekt de lachspieren voortdurend op. Naar men ons verzekert werkt het personeel der genoemde rederijkers-vereeniging uitmuntend goed, en wij zien dan ook geen bezwaar tot onze stadgenooten die een genotrijken avond wenscheu, het verzoek te richten van de gelegenheid tot introductie ge bruik te maken. Gedurende deze week zijn dagelijks in het werkhuis alhier opgenomen van 136 tot 160 volwassen personen en van 51 tot 63 kinderen. Naar aanleiding van den wensch van de|Ao/n. Zeitung dat Luxemburg in plaats van gelijk thans alleen economisch tot Duitschland te behooren, weldra ook polilisch met Duitschland moge her- eenigd worden, en zulks onder toestemming der bevolking en met geldelijke schadeloosstelling van den Groothertog, meent de heer P. Van Bem- melen in een ingezonden stuk van het Vaderland dat wij met dat verlaDgen kunnen instemmen, echter niet zonder een belangrijk voorbehoud, de schadeloosstelling van den Groothertog betreffende. Als goede Nederlanders mogen wij de navol gende wenschen formuleeren; 1°. Dat de Groothertog, onze Koning, oDder wel geconstateerde instemming der bevolking de kroon van Luxemburg moge afstaan aan den Koning van Pruisen (welke Staat reeds een deel van het voormalige Groothertogdom uuivat, langs geheele oostelijke en langste grenslijn Luxem burg begrenst, en bij afstand van Duitsch Lotha ringen ook langs de geheele Zuidelijke lijn aan Luxemburg zal grenzen); 2°. dat Z. M. dien afstand onverbiddelijk wei- gere, zoo de Luxemburgers hun vereeniging met Pruisen niet wenschen; 3'. dat Z. M. in dat geval de Luxemburgsche kroon eenvoudig nederlegge, het aan de Luxem burgers overlatende, of zij bij nadere overweging in hun particularistische afzondering willen vol harden, of wel zich met Duitschland of wellicht ■net België wenschen te vereeuigen; 4°. dat Z. M. ingeval van afstand geen geldelijke schadeloosstelling geen koopsom van Pruisen of den Duitschen Bond aanneme; 5°. dat Nederland uit eigen beweging aan Z. M. een blijvende vergoeding voor het heuglijke ver lies van Luxemburg aanbiede en dat de Tweede Kamer der Staten-Generaal ten dien einde gebruik make van haar recht van initiatief; 6°. dat bij afstand van Luxemburg aan Pruisen de nieuwe Duitsche Bond tevens formeel verklare af te zien van alle aanspraken op het voormalige Duitsche hertogdom Limburg. Gisteren heeft te's-Gravenhage aan het examen voor de HoogDuitsche taal met gunstig gevolg deelgenomen: Mej. M. A. S. C. S. DeGoeije, van Woerden, en werd als hulponderwijzeres toege laten, Mej. A. A. Taat van Katwijk. De proeve door de moderne predikanten uit de noordelijke provinciën genomen, om ook met ge lijkgezinde gemeenteleden een samenkomst te houden, mag allezins geslaagd worden genoemd. Omstreeks 90 personen namen daaraan deel. Er hearschte een aangename toon en aan de leven dige discusie namen de gemeenteden in niet min dere mate deel, dan de predikanten. Met algemeene stemmen werd besloten, op een volgend jaar wederom eene samenkomst te houden en de leiding daarvan op te dragen aan eene commissie, bestaande uit drie gemeenteleden en twee predikanten. Tot leden dier commissie be noemde de vergadering de heeren: A. G. Van Hamel, en Mr. E. Attema te Leeuwarden, W. J. Van Gorcum te Groningen, Mr. J. G. Blom te Drachten, en Dr. A. Niemeijer te Sneek. Men verneemt, dat het plan is gevormd en reeds stappen gedaan zijn om te Nieuwe Diep een entrepot te vestigen voor de Nederl. Stoomvaart- Maatschappij, wier booten een geregelden dienst zullen onderhouden tusschen ons vaderland en Indië, langs het Suez-kanaal. (H. en N. D. Ct.) In het Deventer Weekblad verklaart Dr. J. Van Vloten dat hij geen medewerker van eenig Indisch blad is. De zesde spanning voor de Staatsspoorwegbrug over het Hollandsche Diep is voltooid en voor- loopig op de daarvoor bestemde noodpijlers ge bracht om zoodra mogelijk op de pijlers te worden overgebracht. De heeren Mr. A. H. Philipse, Jhr. Mr. W. De Stuers en Mr. J. J. Momma hebben zich bij adres tot de Tweede Kamer gewend, met verzoek bij de benoeming van een commies-griffier in aan merking te komen. Zr. Ms. scliroefstoomschip de Dommel, onder be vel van den luitenant ter zee der eerste klasse Jhr. A. C. Van Haeften, is in den voormiddag van den 21sten dezer van den reede Texel naar zee vertrokken, ter opvolging zijner bestemming naar Suriname. Naar aanleiding van Zr. Ms. besluit van den 19den dezer, n°. 18, wordt de kapitein-luitenant ter zee J. A. H. Hugenholtz, met den laatsten dezer, eervol ontheven van het bevel over Zr. Ms. monitor de Krokodil, en op non activiteit gesteld, en dat bevel met den eersten November aan staande opgedragen aan den luitenant ter zee der 4ste klasse W. J. Scholten van Aschat. Z. M. heeft aan Mr. M. M. Von Baumhauer, referendaris bij het departement van binnenland- sche zaken, te 's-Gravenhage, vergunning ver leend tot het aannemen en dragen der versier selen van commandeur der orde van St.-Anna, hem door den Keizer aller Russen geschonken. Z. M. heeft de benoeming van W. J. Klaar, burgemeester van Maasdam, tot secretaris dier gemeente, goedgekeurd. Z. M. heeft de heer W. Henriquez erkend en toegelaten als consul vau Spanje te Curasao. Amsterdam, 21 October. Onder den titel Wat wil de Algemeenc-Vrede Vereenigingf' zendt deze vereeniging ons een artikel ter plaatsing welks hoofdzakelijken inhoud hier volgt: Velen, die op vredebonden en vredevereenigingen slechts met een medelijdend schouderophalen, of een grijnslach van spot neder zien, schijnen zich geen recht helder denkbeeld te vormen, van het geen een vredebond vermag, dat ernstig het doel nastreeft, dat het zich voor cogen heeft gesteld. Voorzeker indien men den weg opgaat, die vele vredebonden schijnen in te slaan: den weg der traktaatjes en der volksvoordrachten, zal men in den eersten tijd althans, door vredevereenigingen den wereldvrede niet zien stichten. De wereld is reeds vredelievend gezind. Niemand heden ten dage wil oorlog. Als bijmiddelen moge men popu laire geschriften en volksvoordrachten bezigen en dan werken zij uitstekend om den afschuw voor het bloedvergieten gaande te houden zij moeten niet de hoofdzaak zijn. De Algemeene- Vrede Vereeniging wil zonder nogtans éen enkel ander geoorloofd middel ongebruikt te laten haar doel bereiken langs diplomatieken weg. Met andere woorden zij wil den oorlog bestrijden door pressie te oefenen op de diplomatie, want deze is het, die de macht in handen heeft en over oorlog en vrede beslist. Hoe zal de Algemeene-Vrede Vereeniging dit trach ten te bewerkstelligen Zij heeft geene moeielijke taak meer, want een andere vrede-vereeniging, de Engelsche Peace Society, is haar reeds voorge gaan, en heeft haar den weg aangetoond, dien zij moet bewandelen. Toen in 1856 het Europeesch congres te Parijs bijeenkwam, om ddar de nala tenschap te regelen van den oorlog in de Krim, vervoegde zich een deputatie der Peace Society bij den Foreign Secretary, ontwikkelde hem de begin selen der vereeniging en drong bij hem aan, den Engelschen afgevaardigde op het congres te mach tigen die beginselen uit te spreken en voor te staan. Dit geschiedde. De Engelsche Peace Society mag met zekeren trots wijzen op haar werk, want door haar pressie op den Britschen minister werd in het Protocol N°. 23 van 14 April 1856, toegevoegd aan het Parijzer vredestractaat van 1S56, voor het eerst hel gewichtig beginsel opge nomen van een internationale rechtbank, die in alle geschillen tusschen mogendheden uitspraak doet. En dat de mogendheden reeds veel waarde hechten aan dat beginsel, wordt bewezen door de omstandigheid, dat lord Lyons zich in Juli daarop beriep, dat Pruisen zich met het denkbeeld van een congres geheel vereenigde, en dat de heer De Gramont enkel door een spitsvondigheid door namelijk te zeggen, dat het bewuste pro tocol enkel van toepassing was op geschillen met of over Turkije zich daaraan onttrok, waar door de oorlogsverklaring toch nog vier dagen werd vertraagd. De weg, dien de Peace Society opging zal ook de onze zijn. Wordt eerlang God geve het! de vrede gesloten, dan zal er onge twijfeld een nieuw congres bijeen komen om te trachten den vrede duurzamer te vestigen, dan tot dus ver geschiedde. Wordt ook Nederland op dat aanstaande congres vertegenwoordigd, dan zullen wij ons bij den Minister van Buitenland- sche Zaken vervoegen, geheel op dezelfde wijze als de Peace Society zulks deed. Is de Minister met onze plannen en beginselen ingenomen, dan zal hij voorzeker den afgevaardigde der Regeering op het congres machtigen, ja zelfs gelasten, onze denkbeelden geformuleerd in ons Manifest van 13 Sept. 1870 uit te spreken en voor te staan. In ieder geval kunnen wij ons öf rechtstreeks tot den Koning, öf tot de Staten-Generaal wen den, opdat dezen indien zij het noodig ach ten hun invloed doen gelden bij den Minister. Den weg, dien wij, in navolging der Peace Society, willen bewandelen is dus zuiver practisch. De bemiddeling der mogendheden indien ercon- ilict ontstaat, dat allergewichtigst beginsel van een internationale rechtbank, aan wier uitspraak de gansche wereld zich te onderwerpen heeft, wordt door de Algemeene-Vrede Vereeniging ter sprake gebracht en verdedigd in den kring der diplo maten zeil', terwijl dezen onkundig zouden blijven van onze wenschen en bedoelingen, indien wij ons bepaalden tot het uitgeven van volksgeschrif- ten, en het houden van volksvoordrachten. Wij verwarren bovendien geen sociale quaestie met de vredesquaestie. Het lot van den werkman, zijn aanspraken op het kiesrecht en andere rech ten wij stellen in die zaken belang en groot belang, maar plaatsen ze niet op den voorgrond in ons programma, omdat wij niet willen worden wat het vredescongres vaD Genève geworden is: een mislukte zaak en een bespotting voor gansch Europa. Wij houden ons bij den vrede, daardoor houden wij vrede, en treden wij tegen geen enkele partij, op staatkundig of godsdienstig gebied, vij andig op. Conservatieven, Liberalen, Orthodoxen, Modernen, Protestanten, Katholieken, Israëlie ten allen nemen wij in onze vereeniging op, mits zij maar vrede willenallen zijn ods welkom, mits zij maar onze middelen goedkeuren en ons streven willen schragen. Velen zijn er, die ons niet krachtig, niet radi caal genoeg vinden. Er zijn er, die eischen, dat wij zullen medewerken om alle legers af te schaf fen, en die ons vragen de verdere oprichting van scherpschutterskorpsen te beletten Anderen ver langen, dat wij in ons programma zullen zetten, dat wij den Koning zijn grondwettig recht om oorlog te verklaren, wenschen te ontnemen, enz. enz. Deze lieden zijn echter niet practisch. De Algemeene Wereld-Vrede, die ecu wig duurt, is „voor het tegenwoordige" nog een onmogelijkheid, een utopie; de totale afschaffing der staande legers evenzeer. Wat nu betreft het recht van den Ko ning tot oorlogsverklaring, ook wij erkennen, dat het gevaarlijk zijn kan, dat dit recht beruste in éene hand, maar wij vonden het onnoodig dit speciaal in onze Statuten aan te duiden. Niets belet ons toch deel te nemen aan een beweging, ten doel hebbende, langs grondwelligen weg hieri» verandering te brengen. 's-Gravenhage, 21 October. De najaars examens in Zuid-Holland zijn heden voortgezet en ten einde gebracht. Voor de Hoogduitsche taal werden twee da mes afgewezen en de volgende dames toege laten: J. M. Engelman van Lier, en B. N. C. Gerlings, van Gouda, en G. E. Opzoomer uit Rotterdam. Aan het examen voor hulponderwijzeressen namen 25 dames deel, waarvan 3 niet konden worden toegelaten. De toegelatene dames zijn A. M. Doorman, C. S. C. Walther, E. 11. Zaalberg, J. H. M. J. Heppeler en H. N. Guichard, van hier; T. C. F. Abresch, en A. J. W. Van Eek, van Vianen; E. M. Arlaud en M. J. Bertling, vau Gorcum; M. E. D. Van Bruggen, H. M. Dumas, J. C. Lamnans, M. F. A. Merz, A .J. Van Nierop, J. M. Van Os, M. Rodewalt, W. C. Van Ameijden van Duyn en P. M. P. Croissart, van Rotterdam J. E. Hooijland, en A. G. S. Van Krieken, van Schie dam, en P. F. Tielens van Gouda. De resultaten der examina die 15 dagen duur den, zijn de volgende: Van de 286 adspiranten, die zich aanmeldden, namen 6 om verschillende redenen er geen deel aan, terwijl van de resteerende 2S0, 87 dames en 193 heeren onder de geëxamineerden waren, verdeeld als volgt: Dames-, toegelaten 72 afgewezen 15, of 17 pCt. Heeren: toegelaten 101 en afgewezen 92, of 47 pCt. Totaal: toegelaten 173 en afgewezen 107, of 38 pCt. De verhouding tusschen dames en heeren is alzoo nagenoeg 3 inaal gunstiger voor de eersten dan voor de laatstgenoemden. Utrecht, 21 October. Hedenmorgen zijn weder 40 zieke militairen uit Amsterdam alhier aan gekomen om in 's Rijks hospitaal verpleegd te worden. Het evacueeren van zieken uit het gar Dizoen te Amsterdam naar hier blijft tot half Maart 1871 voortgaan, daar alsdan het nieuw gebouwde hospitaal aldaar, eerst in gebruik zal worden gesteld, terwijl nu slechts een 7Olal zieken in de lokalen van de kazerne Oranje Nassau verpleegd kunnen worden. De toevoer van aardappelen in deze ge meente is de laatste dagen zeer groot. Tot nog toe is nog geen enkel Duitsch schip met aardap pelen aangekomen. De prijzen blijven dan ook hoog, 2,50 tot 3,50 per hectoliter. Vele aardap pelvelden staan nog onder water zoodat ze niet gerooid kunnen worden. Arnhem, 21 October. De burgerij heeft eene eerewacht gevormd om Z. M. den Koning bij HD. bezoek aan deze stad op heden te odtvangen en bij zijn vertrek uitgeleide te doen. De eere- wachten wachten den Koning bij de Apoldoorn- sche straat op, waardoor Z.| M. de stad zal binnen komen, na eene inspectie van de troepen op de vlakte van den Galgenberg. Hedennamiddag inspecteert Z. M. de schutterij en het Arnhemsche weerbaarheids-korps. Aanstaanden Dinsdag zullen de Provinciale Staten Z. M. een diner aanbieden, hetgeen de ge meente den volgenden dag zal doen. Na alloop daarvan groot vuurwerk op het Velperpiein en verlichting van den toren der groote kerk met electrisch en bengaalsch vuur. Dinsdag uitvoering van het muziekkorps van het regement grenadiers en jagers in Musis Sacrum. Zondag woont de Koning de godsdienstoe fening in de Groote Kerk bij. De handelsfirma, Jacobs Archenhold Co. eigenaren van den Bazar van Galanteriën, te

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1870 | | pagina 1