Vrijdag A0. 1870. 14* October. Feuilleton van het „Leidsch Dagblad". STRAATSBURG. N°. 3275 LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS lJICZtCR COURANT. Voor Leiden per 3 maanden Franco per post Afzonderlijke Nommers 3.00. 3.85. 6.05. Deze Couranl wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DER ADVERTKNTIEN. VoóT rédéren regelj 0.15 GVóötefe letters naiir de plaatsruiiftfè die zy beslaan. Lcldèii, '13 OctOKfer. an 21 Sept. tot 12 October hebberi zich dis en van bet Iieidsclie Studentenkorps doen in- rijVen, 94 jongelingen als: 61 in de Rechtën, in de Med., 6 in de Theot:, 6 in de Philos., i de Letteren, totaal 94. je heer W. F. Van Wierden alhier, heeft gis- n met goed gevolg te 's-Gravenhage examen ilegd tot het verkrijgen der acte voor de Fran- e taal. n de maand Juli zijn aan het postkantoor al- r bezorgd de volgende brieven, naar het bui- land, die wegensonbekendheid der adressanten bezorgd zijn kunnen worden: ilad«. Taets v. Amerongen te Antwerpen Adel- feiil Kopke te BerlinHelena Bongard te Bonn G. v. Hamel te Coblenz; H. Löwenstam te sseldorf; Wed. Innnatz Holzhaus geb Bartels Oijthe; J. De Groot te LondenM. Cornelissen Douai. )e Algemeene Conservatieve Kiesvereeniging het district Alkmaar beeft andermaal tot can- laat voor het lidmaatschap der Tweede Kamer ozen, Jlir. Mr. C. Van Foreest. Je fünctiën van het hoofdbestuur van den Ne- landschen Protestantenbond, die Dinsdag te recht vergaderde tót vaststelling van het re- ment zullen tot 31 Oct. 1871 worden waat-ge- nen door een voorloopig bestüur, bestaande den voorzitter, Ds. A. S. Carpentlèr Alting, f den secretaris, Ds. W. Zaalberg; sectetaris van oorloopig comité en 5 doof de vergadering loemde leden. Daartoe werden benoemd de HH. f. W. Moll, H. De Veer, Prof. Mr. W. Opzóottier, ihiene, en J. G. L. Nolst Trenité. De heer mité nam de benoeming aan, de HH. Bachiene De Veer bedankten, en persisteerden daarbij, nadat op de aanneming was aangedrongen. ,rop werd in hunne plaats gekozen Ds. De ■eer van Arnhem en Prof. De Bosch Kemper Amsterdam. Dëze benoeming had in de idagvergadering plaats, toen Prof. Opzoordet zich reeds verwijderd bad. Deze maakte, a de avondvergadeting eerst bezwaar, de benoe- Sng op zich te nemen, maar nam die aan, na- Kt de heer Trenité zich bereid verklaard had, ii de taak te verlichten door de naar buiten rkende bemoeiingen voor Prot. Opzoomer zoo- 1 mogelijk op zich te nemen. Verder is be id; dat, zoo de overige heeren hunne beUoe- !ng eventueel niet mochten aannemèn, 't be ur zich in de plaats daarvan andere leden kan umeeren. De benoeming van een eere-vbdrzit voor den eersten protestantendag, die in 1871 gehouden worden, is mede aan het tiödfdbe- ur opgedragen. Je vergadering, te 11 dreu des voormiddags "eengekomen, werd des avonds te 9 uren be ten met een woord van dankzegging aan de mvezigen en van hoop voor de toekomst van bond, uitgesproken door den voorzitter en een door de vergadering, op voorstel van den heer Trenité, aangenomen vótüm vah erken telijkheid vóór zijne belangrijke bemoeiingen', zijn initiatief en zij tl bescheidenheid bij de vaststel ling van het algemeen reglement aan het voor loopig corhité. Van het Hoofdcomité van de Vereeniging het Roode Kruis is de volgende circulaire uitgegaan „In de Staatscourant van den 28sten Juli gaf het Hoofdcomité te kennen, dat in den toen uitge broken oorlog de Nederlandsche Vereeniging van het Roode Kruis nog geene genoegzame hulpmid delen bezat om aan hare roeping te kunnen voldoen. Hiermede was eed beroep gedaan op de alge meene liefdadigheid, en op deze enkele aankon diging zijn de giften in geld allerlei benöodigd- hedèn met zoo groöte mildheid aangebracht, dat aan de aanvragen om hulp uit de lartdCn der oorlogvoerende mogendheden rijkelijk heeft kub- nen voldaan worden, en ook op vele plaatsen, waar dè hulp Piet gevraagd werd maar de ver zorging der gekwetste strijders bleék onvoldoende te zijn, irt Het ontbrekende door persoódlijke Hülp en toezending vah velerlëi aard heeft kunnen voorzien wördeü. Door déh overvloed van alles is het Hboftlcomité in staat gesteld nog eenigen tijd op dien voet voort te gaan, en nu bij het naderen van den winter vele nöoddruftigeh onder onze eigene medeburgers naar de hulp hunner nieei: gegoede landgenooten uitzien, veroorlooft zich het Hoofdcomité den wensch uit te spreken, dat de Nederlandsche liefdadigheid haren gewonen loop herneme. Wanneer verder hulpkreten uit het buitenland mochten vernomen worden, waaraan niet de thans aanwezige middelen niet zou kunnen worden te gemoet gekomen, dan zal het Hoofdcomité, tlians door de ondervinding gesterkt, met vertrouwen de algemeene liefdadigheid op nieuw kunnen in roepen." Ter kennisse van belanghebbenden wordt ge bracht, dat te beginnen met den nacht van 22 op 23 October aanstaande, het buitenlicht, staande op het eind van de zuidelijke Ketelkrib, zal worden gewijzigd en ingericht als volgt: het zuidelijk en westelijk licht roodhet noordelijk en oostelijk licht wit. Z. M. heeft pensioenen verleend ten laste van den Staat aanJ. Zuidema of J. W. Zuidenia, gewezen hoofdonderwijzer te Haulerwijk (Boven), gemeente Weststellingwerf, ten bedrage van 359 'sjaars; J. Jans, zich noemende en schrijvende J. B. Zuidema, gewezen hoofdonderwijzer te Oostrum, gemeente Oostdongeradeel, ten bedrage vah ƒ266 'sjaars; J. Snijder, gewezen hoofdon derwijzer te Garijp, gemeente Tietjerksteradeel, ten bedrage van ƒ212 'sjaars; D. Sijmons, zich noemende en schrijvende D. Symons Hollenga, gewezen hoofdonderwijzer te Almenum, gemeente Barradeel, ten bedrage van ƒ446 'sjaars; P. Ger- brands, gewezen hoofdonderwijzer te Arnhem, ten bedrage van 766 'sjaars; R. J. Lubbers, volgens aangenomen familienaam R. Beyker of R. i. Bijkè't, gewezen hoofdonderwijzer te Kol- lenkote, gemeentë Stèenwijkerwold, ten bedrage van f173 'sjaars; W. Van Amstel, gewezen hoofd onderwijzer te Anna-Paulownapoldér, gèmèente Zijpe, ten bedrage van ƒ278 'sjaars. Amsterdam, 12 October. Prof. Theod. Jörissen stelt zich voor om dezèn winter voordrach ten voor dames te houden, waarschijnlijk Don derdags-'s middags in een nader aan te kondigen locaal. Voor de lezingen der moderne predikanten die eerstdaags beginnen, hebben zich velen aan gemeld. De eerste der lezingen in onze afdeeling der K. H. Maatschappij van Fraaie Kunsten en Wetenschappen is vastgesteld op 7 November en zal, naar men verneemt, dien avond Dr. E. Lau- rillard optreden. In de heden gehouden gemeenteraadsverga dering werd de heer De Neufville tot secretaris benoemd met 24 stemmen, de heer Berlage ver kreeg 8, de héér Domela Nieüwenhüis 2, en de. heeren Bergsma en Tielehius Kruithoff ieder eene stem. West-Terschelling, 10 October. Voor eenige dagen werd hiér door een der loodskotters bin nengebracht het door de bemanDihg verlaten barkschip Kolga, kapt. Van Peterson, komende van Antwerpen en bestémd naar Hamburg. „Daar twee der booten ontbreken, is het niaar al te waarschijnlijk, dat de equipage, die, zooals uit vele bijzonderheden blijkt in overhaasting pet schip heeft verlaten, op noodlottige wijze is om gekomen. 's-Gravenhage, 13 October. Heden heeft de com missie, belast met het afnemen der examens voor het lager onderwijs, zitting houdende in het lokaal dér Leesinrichting (Oude Molstraat), 16 adspiran- ten tót het verkrijgen der acte voor de Fransche taal geëxamineerd. Tien hunner zijn afgéwezen, toegelaten zijn de heerenJ. A. Beckers' W. J. N. lï. Van den Bergh, D. C. J. Kool, F. A. De Leur, allen van 's Hage, en C. J. Wopkes van Rotterdam. Gisterenavond had in de zaal Diligcntia eene luisterrijke partij plaats, gegeven door Mijnheer en Mevrouw Merkus, ter eere van hen die laat stelijk met de Nederlandsche ambulance van het Roode Kruis uit Saarbriicken in deze residentie zijn teruggekeerd. Zoowel de groote zaal als de nabijgelegen vertrekken, waren fraai gedecoreerd, prachtig met bloemen en spiegels versierd, ter wijl de ingang van het gebouw met de indruk wekkende vlag van het Roode Kruis prijkte. In de zaal trof dadelijk de aandacht het wapen van Nederland en dat van 's-Gravenhage, omgeven door nationale vlaggen. Voor het orchest wa§ een spreekgestoelte geplaatst, versierd met het vaandel en den lantaren die te Saarbriicken de ambu lance aanwezen. Op het einde der zaal ontwaarde men een chassinet waarop de woorden schitterden „ter eere van het Roode Kruis." Talrijk waren de genoodigden, waaronder men opmerkte al de personen die tot het Hoofdcomité en de ambu lance behooren, Mevrouw De Douairière v. d. Oudermeulen, grootmeesteresse van H. M. de Ko ningin, en dé commissaris in deze provincie de heer Loudon. Gedurende den geheelen avond werden ver schillende muziekstukken uitgevoerd en onafge broken ververschingen aangeboden, terwijl de partij met een souper werd besloten, waarop een monstertaart ter eere van het Roode Kruis was aangebracht. Toen rukte de champagne aan en beklom de gastheer de heer Merkus het spreek gestoelte, om alle aanwezigen den bijzonderen dank van gastvrouw en gastheer te betuigen, dat zij aan de uitnoodiging tot bijwoning dezer bijeenkomst welwillend hadden voldaan. Bij deze gelegenheid betuigde hij tevehs zijne erkentelijkheid voor de hulp en ondersteu ning die zoovelen aan zijne echfgenoote had dén verleend, waardoor zij in staat gesteld was de gewichtige taak te volbrengen die de goedkeu ring van landgenoot en vreemdeling had mogen verwerven. Hij hoopte dat de herinnering aan dezen avond niét verloren zou gaan, en hij hield zich overtuigd dat nog veel minder, ja nooit ver geten zouden worden dë rampen die. zooveleu in Saarbriicken hadden bijgewoond. Daarna trad de lieer Loudóii op, die er op wees dat deze bijeen komst hedenavond het gevolg was van dé ram pen van een noodlottigen krijg-die gevoerd wordt. Als hij ziéh nu voöi' dëti geest stelde dat wé de 19de ëèUw beleven, éti hij sloeg een blik opdien krijg, dan smartte het hetfl te moeten zeggen dat het scheen dat tvij biet vóóruit, maar achteruit waren gegaan, want het wds niet alleen een oorlog, niaar een broedermoord die men waarnam. En tbch was gelukkig de beschaving vooruitge gaan als hij het oog vestigde op de personen hier aanwézig die toch alles in het werk hadden gej steld, om Üe tampen van den krijg zooveel moge lijk te lehigen, ja die dit hadden gedaan met opbfferiDg zoo Uoodig Van hun eigen leven. God geve, zoo sprak hij, dat de rampen van den oorlog spoedig een einde mogen nemeh, en dat weldra het symböol Van het Roode Kruis veranderd moge worden in dat van den vrede, de witte vlag. Eindelijk verzocht dB Commissaris vah de de ambulance Saarbriicken, baron Hardenbroek het woord, die niet kon nalaten nog eenmaal vöor den afloop Vah deze partij zijn hartelljken dank te betuigen aan hen die deze luisterrijke bijeenkomst hadden georganiseerd, en die zelren zooveel hadden bijgedragen tot den roem vati de ambulance te Saarbriicken. Het was voor hem eene aangename taak, nogmaals zijn innigen dank te zeggen vóór de hulp die hij van allen had genoten, en uit naam van alle aanweiigen dam hij een hartelijk en dankbaar afscheid van gast heer en gastvrouw. Ongeveer middernacht ein digde deze bijeenkomst die zeker lang in herin nering zal blijveh bij allen die daaraan hebben deelgenomen. Naar men verneemt hebben een aantal offi cieren van gezondheid van het leger hunne dien sten, aan het Roode Kruis aangeboden, ten einde behulpzaam te zijn bij de verpleging vah gekwet ste militairen. w lot» S«" sm ril kit de Proteslantische Kirchenieilung: 'Iraatsburg, wij begroeten u als eene Ituit- k stad. Een vrije Duitsche rijksstad sedert elfde eeuw, kwam zij in het jaar 1681 door list geweld onder Lodelijk den XlVden onder hosche heerschappij, en werd sedert den vrede Rijswijk in 1697 bij Frankrijk ingelijfd. Al lelt het Waalsche wezen de overhand geno- en, zoo is toch den Duitschen stempel slechts uit- wischt, niet verdelgd. Höndërd-eenentachtig ja- met al zijne wisselingen onder Erankrijks staan tegenover meer dan vijfhonderd van "tsche rijksherinneringen. Het oude Argento- lum was den Romeinen niet slechts als wa- ,"ali "plaats dierbaar en van hooge waarde, maar t meer als doorgangspunt voor de drie hoofd en naar Galliën, uit Germanie, Rhiitien en nonienen grenssteden, die tegelijkertijd de 'ipunten van het internationale verkeer zijn houden gewoonlijk niet zoo streng vast aan de getrouwe bewaring der nationaliteit. Maar Duit schen aard maakt ook op dezen regel eene uit zondering. De Elzassers zijn uit een politiek oogpunt eeuig met Frankrijk, zij voedden dus gedeeltelijk haat jegens diegenen, die zich gedwongen zagen als veroveraars tegen hen op te treden. Maar de ge- heele vereeniging van het Duitsche karakter met het Waalsche is ondoenlijk geweest; de Elzassers zijn braaf en rechtschapen, ernstig en eenvoudig gebleven, m. a. w. het zijn geen Franschen ge worden. „De Frauschman weet wel voordeel te trek ken van de frissche krachten van den Elzasser, maar in stilte drijft hij den spot met die eerlijke tétes carrées. De nieuwe Fransche kunst, om alle tien jaren geheel van richting te veranderen, wil er bij die vasthoudende Zwaben maar niet in; de Elzas sers hebben ook in onze dagen, even als vroeger ten tijde der revolutie, die periodiek wederkeerende, algemeene onverwerping van het vorig gezag, die het partijleven der Franschen kenmerkt, slechts aarzelend gevolgd; toen de president Lodewijk Napoleon zijne beruchte keizersreis door Frank rijk deed en het geheele land den nieuwen afgod toejuichte, toen ontmoette hij alleen in den Elzas trotsch e republikeinsche gezindheid. Zulk een trouw kent den Eranschman niet. Zelfs Duruy, die de Duitsche beschaving nader staat, dan de meesten van zijne natie, zegt aangaande de bevolking van den Elzas; na eenige woorden van welverdienden lof: i/Zij laat te langzaam haar slecht, Duitsch jargon en hare godsdienstige onverdraagzaamheid varen." Haar slecht Duitsch jargon de moe dertaal, dat trouwhartige allemanisch, dat den jongen Goethe zoo warm en tot het lmrt sprak! Godsdienstige onverdraagzaamheid dat getrouwe vasthouden aan het Evangelische geloof! Zoo vreemd staan de Franschen tegen over huune Duitsche landgenooten." Straatsburg, wij begroeten o als de bakermat der Duitsche dichtkunde. Nooit heeft men in oud Duitsche poëzie de min op zoo sierlijke en tevens op zoo wegslepende wijze uitgedrukt, als in Gott fried's „Tristan en Isolt." Al wordt hier en daar in dit episch gedicht de teedere zin der kuisch- heid beleedigd, door de hartstochtelijke zinlijk heid, ai toont den inhoud en den vorm daarvah te veel „van die echt celtische onbeschroomdheid en voorbijzien van alles wat betrekking heeftop datgene, wat men, kiesehheid en goede zeden, trouw en eer noemt," toch zou het onrecht zijn, om ook de goede, moreele zijden dier oneindig groote liefde over het hoofd te zieD, waar Gottfried met zulke heldere kleuren de opofferingen der liefde geschilderd heeft, vooral waar Isolt met een de wereld verachtende innigheid tot Tristan zegt: Ich nahme eh eine massige sacho Hit Liobe und mit gemache, Denn ungemach nnd Leid Bei gros8em Beichthum und Herrlichkeit. En wal Gottfried dan door te lichtvaardigen zin kenmerkt; de latere organen van Straatsburgschen geest en talentin de Duitsche, nationale literatuur hebben dan waarlijk door heiligen ernst en stren ger gezindheid dit meer dan ruimschoots vergoed „Geiler von Keizersberg, de vrome prediker naar de wijze van Tauler, Brant, Murner, Fischart, die hekeldichters," wier strenge woorden met vernietigende kracht zoovele hinderpalen uit den weg ruimden, die de verschijnselen van een nieu wen tijd met middeneeuwsche onverzettelijkheid in den weg stonden. Straatsburg, wij begroeten u als de baker mat Tan Dultsclie vroomheid. Een naam is voldoende ter herinnering: meester Eckart, de Mystieke, heeft in Straatsburg, waarschijnlijk zijne geboorteplaats, naast Keulen, zeker met de meeste vrucht gepredikt. Den inhoud en strek king zijner prediking was de mystiek, der „gela tenheid," d. i. de leer der vroomheid als de absolu-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1870 | | pagina 1