527 September.
N°. 3260
Dinsdag
A0. 1870.
LËIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT,
Voor Leiden per 3 maanden
Franco per post
Afzonderlijke Nommers
3.00.
3.85.
0.05.
Deza Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Voor iederen regelj 0.15.
Grootere letters naar de plaatsruimte die zij beslaan.
.tt
OPHEFFING DER AMBACHTEN IN RIJNLAND.
(Ingezonden.)
ii November II. hebben de Provinciale Staten
bezig gehouden met de vraaghoe is de op-
Sng der ambachten in Rijnland te verwezen-
en met de verzekering van het onderhoud der
rken door die ambachten beheerd, ten koste
oude belastingplichtigen
)e ambachten zijn waterschappen, overblijfse-
eener oude Orde van zaken, welke schim
weleer, thans slechts enkele waterkeerende
rken, vooral wegen en bruggen, beheeren. Zij
Iden ieder een afzonderlijk bestuur en admi-
Btralie. De uitgaven werdén gedekt door omsla-
;Ai over de ingelanden. De ingelanden zijb dus
lilastingschuldigen.
u wenschte men bij de opheffing, de werken
ir de ambachten tot dusverre beheerd, in on-
houd te brengen bij de gemeenten. Admini-
latieve omslag, overtollige kosten werden dan
gewonnen. Men begreep echter dat overneming
der schadeloosstelling van de gemeenten niet te
chten was. Hoe evenwel die schadeloosstelling
elvinden, daar de gemeenten het recht niet heb-
|n tot heffing der belasting, genaamd bunder
slag, waarmede de uitgaven der ambachten
rden bestreden, en men toch die uitgaven ten
te der oude belastingschuldigen wilde laten,
len dacht er het navolgend middel op uit, dat
ii uitvoerig en volledig in een ontwerp besluit
werkte. De werken werden gebracht aan Rijn-
d, dat, als waterschap, zich door heffing van
In ouden omslag kan schadeloosstéllen. Rijnland
Jheert de werken 15 jaren of korter, en brengt
ntusschen door buitengewoon hooge omslagen
ti de ingelanden geheven, een kapitaal bijéén,
arvan de renten de onderhoudskosten voortaan
men dekken. In dit kapitaal bezit men dan
middel tot schadeloosstelling, waarmede men
gemeenten tot overneming kan bewegen,
rtom, men laat de belastingschuldigen hunne
asting in kapitaal opbrengen,
it voorstel ontmoette krachtige bestrijding,
heer Poortman vooral, in de Staten, toetste
!t aan de regels van ,/goed staatsbeleid en staat-
ishoudkunde;" de ingelanden die door het voor-
1 het meest gedrukt zouden worden, adres-
srden zich tot verwerpiug.
Het hoofddenkbeeld werd dan ook in de Staten
gestemd, doch, hoewel eene poging om het dien-
Ifden dag weder te doen goedkeuren mislukte,
eene vergadering 11 dagen later aangenomen.
Dit besluit schijnt afkeurenswaardig en om den
iatregel zelf en om de gevolgen.
De maatregel op zich zelf: kapitalisatie. Bij kapi-
lisatie vordert men van den belastingplichtige
eer dan men vorderen uiag. Wat mag men
en vorderen? Niet meer dan de jaarlijksche
hoel'te vereischt. Hier vraagt men meer, immers
ordt uit de bijdragen der coutribuabelen, be-
idve de jaarlijksche onderhoudskosten, het be-
>elde kapitaal gevonden. Men vraagt Üovuudig
at jaarlijks uoodig is. De belasting moet even-
dig drukken op hen, ten wier bate de uitgaven
imen. Dit geschiedt niet b. v. wanneer men
lor gewone uitgaven eene leeuiug sluit, want de
st der leeniDg valt op het later geslacht voor
tie uitgave welke het tegenwoordig geslacht
hoorde te dragen, maar evenmin, wanneer
iea, gelijk hier, den tegen woordigen belasting-
lichtige alleen laat betalen, ten behoeve van den
leren die ontheven wordt. De tegenwoordige
lastingplichtige brengt naar dit besluit zooveel
i, dat de belastingplichtige over 15 jaar vrij is.
ne betaalt alleen de uitgaven, waartoe ook
m behoort bij te dragen.
Het middel is probaat. Men kan het recept ook
atveuden bij het rijk, de provincie, de gemeente.
weinige jaren is het kapitaal, waaruit alle
tgaven bestreden worden, bijeen, en is men
a dat lastig belastingstelsel, met zijne moeie-
verdeeling en kostbare inning, af.
Ook zijn de voorwaarden, waaronder tot dus-
eene belasting afkoopbaar gesteld werd,
bier in acht genomen. Dit is een gedwongen
koop, terwijl hij toch vrijwillig behoort te zijn.
ae meerderheid welke ook, kan hiertoe nooit
luiten; de afkoop moet steeds individueel ge
bieden. En waar is de waarborg dat de be-
'ing na den afkoop niet meer geheven wor-
u zal?
Hit geldt de bijeenbrenging. Maar is het kapi
taal bijeen, wat heeft men dan meer dan wan-:
neer het kapitaal niet bestond? Niets dat voordeel
brengt, men mag aan het improductieve kapitaal,
dat in handen der bezitters blijvend productief
kou zijn, niet raken. Slechts de renten mogen,
ter wille der instandhouding van het kapitaal,
worden besteed. Men heeft slechts, behalve een
vexatoiren maatregel, een wisselvallig, verleidelijk,
hinderend, bezit aan het kapitaal; wisselvallig, om
dat het bestaan van kapitalen van zoo menige
voorwaarde, b. v. goed beheer, afhankelijk is;
verleidelijk, omdat met het bezit van geld ook be
hoeften geboren worden, en het scherp toezicht
op de noodzakelijkheid der uitgaven aan het
telkens toestaan van de belastingeu verbonden,
verloren gaat; hinderend, wijl men, ook bij voor
uitgang, en wat ook het publiek belang later
moge eischen, buiten den kring der uitgaven,
wélke de renten van het kapitaal gedoogen, niet
gaan kan.
En welke zijn nu de gevolgen1
Daargelaten dat men, de werken aan Rijnland
toevertrouwend, hoegenaamd geen waarborg be
zit voor de latere overneming door de gemeenten,
Rijnland toch kan men dwingen niet de gemeen
ten, vooreerst dat het behoorlijk onderhoud der
werken niet verzekerd is. Hoe is dit mogelijk,
wanneer, gelijk geschieden zal, het kapitaal uit
een valt en onder de gemeenten verdeeld wordt,
en dus geene beschikking over eene groote som
voor vernieuwing als andersints (wat toch ook
onder behoorlijk onderhoud behoort) meer ople
veren zal?
Ten tweede dat de druk op den landbouw en
de ingelanden gelegd, te zwaar wordt.
Volgens het besluit wordt in Noordwijk, Noord-
wijkerhout, Rijnsburg gedurende 13 a 15 jaren
f 4 per bunder geheven. Een last te zwaar, in
dien men in aanmerking neemt, 1°. dat de grond
reeds met rijks-, provinciale-, gemeente, rijnlands-
en polderlasten is bezwaard. Zoo betaalt D. Koudijs
te Noordwijkerhout van 46 bunders, aan grond
lasten f 163,32, aan Rijnlands bundergeld 7 69,00,
aan polderlasten f 25,00, en aan omslag volgens dit
besluit 185,-46, te samen fi42,78. A. v. Moorselen
betaalt van 31 bunders, 66 roeden, 33 ellen, aan
grondlasten f 122,00, aan Rijnland f47,00, aan
polderlasten gemiddeld 101, 20, aan omslag vol
gens dit besluit f 127,00, te zamen f 397,20 voor 31
bunders!
P. Walkers aan grondlasten f 140,42, aan
Rijnland 70,50, aan polderlasten f 151,34, aan
omslag volgens dit besluit f 188,00, te samen
7550,26, voor 47 bunders, 9 roeden, 94 ellen!
En hierbij komen nog de overige belastingen wel
niet door den grond maar toch door de grondbe
zitters gedragen.
2". dat de last op deze wijze op den
grond gelegd in geenerlei verhouding staat tot
de inkomsten: ja die soms verre overtreft, Zoo
werden te Noordwijk dd. IS Juli 1S70, 90 bun
ders verkocht, waarvan de lasten werden opge
geven als /'20,47 aan grondlasten en /"381,14s
Rijnlands en verhoogd bundergeld volgens dit besluit,
terwijl men de opbrengst begroot heeft op f 250.
W. Van Eeden bezit 16 bunders bosch en duin,
d. i. grond welke niet veel opbreDgt, hij betaalt
/84 volgens dit besluit. Menig bunder schraal
belastingplichtig land brengt niet eens f 4 op. Men
belast dus niet langer de inkomsten maar het
kapitaal.
De ingelanden betalen volgens dit besluit, dat
ter hunner ontheffing werd genomen, meer dan ooit
vroeger, toen de ambachten met hunne misbrui
ken bestonden. Vroeger betaalde men 2.172.16;
2.40; 2.24; 1.5S; 1.S0; per bunder te Noordwijk
en Noordwijkerhout. Thans fi. Men zegt de over
tollige bestuurskosten vervallen door dezen maat
regel. Wat is daarvan? Noordwijk en Noordwij
kerhout tellen -3000 belastingplichtige bunders.
De omslag was in den laatsten tijd gemiddeld
/2.30 a 72.40, dus circa f 7000. De administratie
kosten bedroegen circa 7900, d. i. dus 13% der
inkomsten. In het kapitaal door ingelanden bijeen
te brengen is een administratie-kapitaal begrepen
bedragende 15% der inkomsten. Zij betalen dus
onder alle opzichten meer dan vroeger. Over het
algemeen is de becijfeing van het kapitaal, al-
weder ter wille der schadeloosstelling veel te ruim.
Eindelijk welken waarborg geeft het besluit?
Zal men wanneer het kapitaal, gesmolten (daling
van ellecten) of waardoor dan ook verdwenen is,
als de behoefte dringt, het is een publieke
last niet weder een beroep doen op de beurs
der ingelanden?
De toestand door het besluit in het leven ge
roepen is dan ook van dieD aard, dat de inge
landen, die de opheffing met vreugde begroetten,
de oude verrotte ambachten met al hunne mis
bruiken als een El dorado terugwenschen.
Het is onbegrijpelijk hoe dergelijk ontwerp,
eene onrechtvaardige belasting uitschrijvend, de
goedkeuring der Staten en des Konings heeft
kunnen verwerven. Het argumentde ambachten
moeten weg, door welk middel ook, schijnt
gewogen te hebben.
Men mag vragen, of, indien de wet op den Wa
terstaat reeds tot stand gebracht was, dergelijk
besluit mogelijk geweest zoude zijn? Thans is de
belastingplichtige, welke ingeland van een wa
terschap heet, door minder waarborgen beschermd
dan ieder ander belastingplichtige. Ook de gemeen
tebelasting behoeft de goedkeuring des Konings.
Maar stelt de gemeentewet niet de grenzen vast,
waarbinnen zich het gemeentelijk belastingstelsel
moet bewegen
De provinciale belasting mag eerst na goedkeu
ring door de wetgevende macht geheven worden.
Hier wordt het provinciaal besluit door den Ko
ning goedgekeurd, aan geenerlei regelende bepa
ling der wet onderworpen.
Eene ongewone beweging is onder de zwaar
gedrukte ingelanden ontstaan. Men wil zich tot
de wetgevende macht wenden met verzoek om
maatregelen tot redres. Wel zou de maatregel
zeldzaam zijntoch is het recht om zelfs provin
ciale wetten die met het algemeen belang strijden,
buiten werking te stellen, aan de wetgevende
macht gegeven, om er gebruik van te maken, zoo
daartoe termen beslaan.
Lelden, 26 September.
Zondagmiddag gaf Ds. Van Boekeren in de
Kinderkerk een kort verhaal van 'b geen hij dezer
dagen in het lazaret te Dusseldorp had gezien.
Gelijk zich verwachten liet was de opkomst dit
maal zeer groot.
De berichten omtrent hetgeen door onze Ne-
derlaudsche afgevaardigden wordt gedaan voor
de verpleging der gewonde soldaten, mochten
hoogst belangrijk heeten, en oud en jong luis
terde dan ook naar het aandoenlijke verhaal des
sprekers met ingespannen aandacht. De collecte,
bij deze gelegenheid gehouden ten voordeele van
het 71 oode Kruis, heeft opgebracht de som van
741.80.
Alhier zal tijdelijk in garnizoen komen de veer
tiende batterij van het reg. veld-artillerie.
In de tweede helft der maand Augustus zijn
aan het postkantoor alhier bezorgd de volgende
brieven die wegens onbekendheid der adressanten
niet bezorgd zijn kunnen worden;
B. Bergsma te Alkmaar; D. v. d. Wiel te Alphen;
Mej. L. Ebert te Amersfoort; Mej. M. E. v. Duu-
ren, Mej. J. A. C. v. Floresteiu, Mej. Drevers,
Mej. Wed. Wamsleker, Van Harderwijk, F. Tips
allen te Amsterdam; J. De Graaf te Barendrecht;
A. J. Sloot te Gorcuin; Alijda Remmers, W. J.
P. J. Van Duijn, beiden te 's Gravenhage; J. A.
Reiver, G. Kleef, beiden te HaarlemT. v. Leeu
wen te Halfweg; J. Nieuwald te Uellevoetsluis;
Fromberg te Kampen Koosje Kleiweg te Leiden;
Vau Alphen te Prinsenhage; B. Boers, De Mei,
G. Freers, J. Heemerijk, J. Stelleinan, allen te
Rotterdam; Mej. M. Bergman te SchiedamHoofift
te Schoonhoven; Tijzeu te Utrecht; J. De Leeuw
te Schagerbrug; Mad". Jauseu-uéé Ontijd te Zu
rich; C. Wagemaker te Zwolle.
De ouderofficieren en korporaals, behooreude
tot het reservekader van het leger, die zich bij
hunne korpsen in activiteit bevinden, zullen na
den 30" dezer niet langer in werkelijke dienst
worden gehouden.
Tot het ailmissie-examen aan de Hoogeschool
te Utrecht hadden zich 14 adspirunteu aangege
ven, 2 daarvan zijn niet opgekomen. De uitslag
was, dat van de 12 geëxanuneerden 7 zijn toe
gelaten, en 5 afgewezen.
Gedeputeerde Staten van Groningen hebben zich
tot Z. M. den Koning gewend, met verzoek dat
Z. M. medewerke dat de Hoogeschool te Gronin
gen bij de nieuwe wet op het hooger onderwijs
behouden blijve.
Een ernstige beschuldiging tegen den President
der Rhijnspoorwegmaatschappij wordt door den
heer Jac. Enschedé Johz., ingenieur, in de N. Pt. Cl.
uitgesproken. Hij zegt dat op de algetneene verga
dering der Rhijnspoorwegmaatschappij te Utrecht
door de directie is voorgesteld, uit tedeeleneer t
71,35 en 7 0,4014 voor de gefourneerde aandeelen
ad 7240 en fli gestort kapitaal en alsdan verder
uit te deelen f S,70 en f 2,61. In plaats van zulks
te doen, heeft men doen uitbetalen in het geheel
f S,70 en 7 2,61. Hierdoor is een uit te betalen
som eenvoudig verdwenen: daarentegen heeft de
president 2 pet. van 71,092,026 dat is 720,580,
strikt toegepast volgens art. 50 der statuten. De
inzender neemt op deze administratieve handig
heid de aandacht van de aandeelhouders te mo
gen vestigen." Hij verklaart zich ten slotte bereid,
het onderteekende bewijs van het door hem
medegedeelde feit publiek te maken.
Te Delft moet de heer Stieltjes zich op ver
zoek van eenige studenten bereid verklaard heb
ben om gedurende dezen winter aan de polyt.
school eenige colleges te geven over de verdedi
ging van ons land. Waar het verspreiding vau
kennis betreft, wordt wel nimmer te vergeefs
aangeklopt bij den populairen, Amsterdamscben
afgevaardigden.
De commissie te Rotterdam belast met het af
nemen van het geneeskundig staats-examen, heeft
in hare zitting van eergisteren de bevoegdheid van
arts toegekend aan den heer T. Breesnee, geb. te
Nieuwe Tonge.
Gisteren werd door het kantongerecht n°. III
te Amsterdam eene zaak beslist, waarbij imli-
rectelijk vele belanghebbenden zijn betrokken.
De vroeger aldaar gevestigde European-Bank, thans
in liquidatie, dagvaardde een aandeelhouder tot
het doen eener storting, door liquidateuren uit
geschreven. Door den gedaagde werd die vorde
ring bestreden, op grond, dat de liquidateuren
noch feitelijk, noch rechtens de bevoegdheid had
den, die zij zich toeschreven. Die bewering werd
namens den gedaagde toegelicht, door de verwij
zing op het feit, dat een der liquidateuren was
ontslagen, in verband met de bepalingen der En-
gelsche Companies-act, blijkens welke het den
liquidateuren niet vrijstaan zoude, rauwelijks
stortingen op te vragen. Met het feitelijk stelsel
des gedaagden vereenigde zich de kantonrechter,
en werd alzoo aan de European-Bank haar eisch
ontzegd. De belangen der eischeres werden waar
genomen door Mr. J. C. De Vries, die van den
gedaagde door Mr. J. A. Levy, advocaat te
Amsterdam.
Met referte aan de aankondiging voorkoinendd
in de Nederlandsche Staats-Courant van den 20"""
dezer, ten aanzien van de verzending der Indische
post, speciaal door middel van de Britsche pakket
booten, diene tot naricht der belanghebben, dat
volgens eene mededeeling der Fransche postad
ministratie, de brieven en verdere stukken bestemd
om met de Fransche pakketbooten over Marseille
naar Indië te vertrekken, twee maal vierentwintig
uren vroeger dan tot dusverre uit Nederland
behooren verzonden te worden. De Indische brie
venmaal over Marseille per Fransche pakketboot
zal dus tot nadere aankondiging voor een eerste
maal des Dinsdags, 0111 de veertien dagen, 11a den
trein die te 7.48 's av. uit Moerdijk vertrekt, en
voor een tweede maal des Woensdags na den
trein die te 11.23 's m. uit Moerdijk vertrekt,
worden verzonden. In verband daarmede zal de
ter post bezorging in 's-Gravenhage, Amsterdam
en Rotterdam behooren te geschieden des Dins
dags in den voormiddag of uiterlijk Dinsdag-avond.
De eerstvolgende expeditie-dagen vallen op den
27"uo September, 11 en 25 October enz.
Volgens eene mededeeling der bovenvermelde
postadministratie bestaat er geene noodzakelijk
heid tot een vervroegd vertrek der correspondentie
bestemd om met de Fransche pakketbooten over
St.-Nazaire naar Nederlaudsch Guyana en Curayao
te worden verzonden. De daaromtrent opgegeven
tijdstippen van vertrek zijn dus voortdurend in
acht te nemen.
Blijkens ontvangen mededeeling zijn de kantos
ren te Rome en Civita-Vecchia in den Kerkdij
ken Staat thans weder voor regeeringstelegram-
men toegankelijk.
Daar de telegrafische gemeenschap met Parijs
