Maandag
A0. 1870.
19 September.
Feuilleton van liet „Leidsch
Dagblad".
Schuld en Boete.
N°. 3253.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden.
Franco per post
Afzonderlijke Nommers
3.00.
3.85.
0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DKR ADVKRTENTIKN
Voor iederon regelj 0.15.
Grootere letter, naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 17 September.
Voor den aanvang van den nieuwen cursus der
oogere burgerschool hebben ziclt 58 jongelingen
jen inschrijven.
De uitslag der admissie examens, welke op 8,
eo 10 September zijn afgenomen, is geweest
Is volgt: Toegelaten tot de 1ste kl. 24; 2de kl. 19,
(enkele vakken); 3de kl. 3; 4de kl. 2,1 (enkele
akken); 5de kl. 1; totaal 53. Afgewezen zijn;
'oor de 1ste kl. 3; 2de kl. 7; 3de kl. 3,1 (enkele
-akken).
De afgewezenen voor de 2de en 3de kl. zijn ech-
er tot een lagere klasse toegelaten en onder de
3 nieuwe leerlingen begrepen.
Zonder admissie-examen zijn nog twee jonge-
iugen voor enkele vakken toegelaten.
De hoogere burgerschool telt thans 126 leer-
Aan het admissie-examen aan de Leidsche
loogeschool hebben deelgenomen 41 adspiranten
vaarvau 22 zijn toegelaten.
Van eene geachte zijde ontvingen wij heden
en verslag over de ambachtschool te Noordwijk-
innenwaarvan de opening den l»'" October
anstaande wederom zal plaats hebben; een kort
ittreksel van genoemd verslag laten wij hier
■olgen.
Deze school opgericht door de bemoeiingen van
e aldaar gevestigde afd. der vereenigiug ter be-
ordering van fabriek- en handwerk-nijverheid
n Nederland, werd den 2J"n Januari 1S70 geo-
end, en eindigde den l"en April daaraanvolgende.
Daar deze school zich hoofdzakelijk ten doel
telt het vormen van bekwame handwerkslieden
verd er in drie verschillende vakken onderwijs
■egeven namelijk: in wiskunde, voor zoover dit
betrekking heeft op de vakken van nijverheid,
'n rechtlijnig- en bouwkundig teeltenen en in
tend- en Dupuis-teekenen.
Voor welke vakken zich als onderwijzers, enkel
il belangstelling hadden verbonden de volgende
eerenvoor de wiskunde, N. Hemkes en T.
(Verbrug, hoofdonderwijzers.
Voor het rechtlijnig- en bouwkundig teekenen
G. v. Parijs, bouwkundige, en C. Alkemade
Mr. timmerman, voor het hand- en Dupuis teeke-
nen P. C. Musert, directeur der werkinrichting
en N. Verhoog hulponderwijzer aan de Gemeente
school.
De school werd geregeld door ruim een twin
tigtal leerlingen, waaronder ook verscheidene
uit de omliggende gemeentel), bezocht; meest
allen jongelieden van veertien tot tweeëntwintig
;aar oud.
Bij het sluiten der school bewees de tentoon
stelling van ruim 400 flink afgewerkte teekenin-
gen, die in deze drie maandelijke cursus vervaar-
waren, dat het onderwijs niet zonder vrucht
tvas geweest, voorzeker een aanzienlijk getal als
men daarbij nog in aanmerking neemt, de ge-
heele onbekendheid der meeste leerlingen met
de vakken van het onderwijs, en het behandelen
der daarbij te gebruiken instrumenten.
Met de vorderingen der leerlingen in de wis
kunde was men buitengewoon tevreden.
Lof zij de onderwijzers voor den ijver en vol
harding, waarmede zij deze zaak hebben aangevat
zonder welke zeker zulk een resultaat niet ver
kregen zoude zijn.
Het gemeentebestuur dat reeds bewijzen had
gegeven deze inrichting op prijs te stelleD, door
het schoolgebouw ten dienste der lesseD af te staan
was bij de tentoonstelling vertegenwoordigd dooi
den waardigen eere-voorzitter der Afd. Noord wijk,
burgemeester der beide Noordwijken, C. L.C. W.
Pické, eu den wethouder J. Kroon, behalve het
dagelijksch bestuur was eeu tal van belangstel
lenden tegenwoordig, welke alle hunne bijzondere
tevredenheid te kennen gaven over de gemaakte
vorderingen.
LaDg hopen wij in Noordwijk deze school in
voortdurenden bloei als een sieraad derafdeeling
der vereeniging ter bevordering van Fabriek- en Uand-
werks-nijverlieid in Nederland te zien medewerken tot
nut der aankomende werklieden van Noordwijk
en omstreken.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
werkhuis alhier opgenomen van 132 tot 148 vol
wassen personen en van 49 tot 67 kinderen.
In eene particuliere correspondentie uit den
Haag aan de Inde'pendance Beige, lezen wij
„De handel klaagt luide over de Nederlandsche
bank. Men werpt haar voor dat zij in stede den
handel te steunen in zijn pogiDgen om eerlijk
de tegenwoordige crisis te boven te komen, in
haar belang, het disconto op eene buitengewone
hoogte houdt die niet gerechtvaardigd is door de
geldprijzeD te Londen en Brussel.
Het ontslag door graaf Van Zuylen als gevol
machtigd minister van den Koning te St.-Peters-
burg aangeboden, zal andermaal eene belangrijke
wijziging in het corps diplomatique te weeg
brengen.
Het krediet van 4 millioen gulden verleend
in Juli 11. is op verre na niet toereikend om te
voorzien in de uitgaven, van het op voet van
oorlog brengen van het leger.
Sedert jl. Dinsdagavond is te's-Gravenhage aan
het Departement van Binnenlandsche Zaken, ver
gaderd de commissie van deskundigen, door den
Koning benoemd ter uitvoering van art. 34 dei-
wet van 20 Juli 1870 Stbln°. 131), tot regeling
van het veeartsenijkundig Staatstoezicht en de
veeartsenijkundige politie.
Jhr. F. De Casembroot lid van het Hoofdcomité
van het Roode Kruis, wiens tegenwoordigheid in
de volgende week als afgevaardigde gevorderd
wordt, zal van het slagveld van Sédan weder-
keeren. De inspecteur van het Geneeskundig
Staatstoezicht Dr. Egeling, zal den heer De Casem
broot vervangen.
Tot voorzitter der Geldersche Maatschappij van
Landbouw is gekozen A. J. baron Schinimelpen-
ninck van der Oye, ter vervanging van wijlen
K. G. W. baron Van Wassenaer.
Te Asperen is een Rijkstelegraafpost met gewone
beperkte dagdienst in werking gebracht. Deze post
is, zoo lang de openstelling daarvan ten behoeve
der militaire autoriteit wordt gevorderd, voor het
algemeen verkeer geopend.
Op de berichtenwisseling van dit met alle
overige Nederlandsche kantoren is het gewone
tarief van ƒ0.30 per enkelvoudig telegram van
toepassing.
De verzending van gesloten brievenmalen tus-
schen Nederland en Italië over Frankrijk is tij
delijk gestaakt. De Italiaansehe correspondentie
\gordt dus tot nadere beschikking uitsluitend over
Duitschland verzonden.
Volgens berichten, gisteren ontvangen van den
kommandant van Zr. Ms. fregat Wassenaar, heeft
de verschijning daarvan ter reede van Laguayra
spoedig ten gevolge gehad dat de twee aange
houden Nederlandsche schepen Honjleur en Sarah
aan hunnen rechtmatigen eigenaar zijn terug
gegeven.
Door Z. M. is, met ingang van 1 November
1870, een pensioen ad ƒ600 'sjaars verleend aan
den Hervormden predikant, den weleerwaarden
lieer J. Hooijkaas.
Z. M. heeft C. Kaaskooper benoemd tot bur
gemeester der gemeente Oostliuizen.
Z. M. heeft aan F. H. Van Bommel, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als burgemeester
van de Rijp.
Z. M. heeft als blijk van Zijner Majesteits goed
keuring en tevredenheid aan P. Ykelenstam, loods,
te Vreeswijk, toegekend de bronzen medalje, inge
steld bij Zr. Ms. besluit van 22 September 1855,
n°. 64, alsmede een loffelijk getuigschrift, wegens
de redding van een in de groote schutsluis aldaar
gevallen persoon op 20 Juli jl.
Z. M. heeft met ingang van 1 October 1870 tot
schoolopziener in het zevende schooldistrict der
provincie Noord-Holland benoemd P. J. Heyning,
Ie Willemsoord, gemeente Helder.
Z. M. heeft bepaald dat een der Rijks-hoogere
burgerscholen met driejarigen cursus te Winters-
dijk zal gevestigd zijn, en zijn bij die school be
noemd, tot directeur en leeraar R. E. De HaaD,
te Nijmegen; tot leeraren: E. Zuidema, te Nijme
gen, C. Van Kempe Valk te Maastricht, J. Jur-
ling te Nijkerk, J. W. Schepers, te Wintersdijk,
H. J. Wansink, te Huissen, H. W. Gerretsen, te
Zutphen, G. W. Schut, te Zutphen.
Z. M. heeft benoemd tot plaatsvervangend
kantonrechter te Naarden Mr. P. Louwerse Jr.,
advocaat te Amsterdam.
Amsterdam, 16 September. Alhier overleed de
heer J. Hirsch, sedert jaren een der rabbinale
assessoren der gemeente, in den ouderdom van
49 jaren, die zich niet alleen als geestelijke, maar
ook als mensch in den volsten zin des vvoords
bij iedereen bemind wist te maken. Hij werd dan
ook door zijne verdraagzaamheid en liefderijken
omgang, algemeen geacht en geëerd. Het zal niet
gemakkelijk zijn, voor de zware taak, die hij met
zooveel ijver vervulde, een even geschikt persoon
te vinden.
Het eergisteren voor het publiek geopende
kosthuis in de korte Leidsche dwarsstraat, mocht
zich in eene ruime opkomst verheugen. Onge
veer 90 personen gebruikten er het middagmaal
en waren ten hoogste voldaan, terwijl reeds meer
dan de helft der slaapplaatsen in beslag zijn ge
nomen.
Hoorn, 16 September. Het nut der stoomwater-
molens, die altijd en goed kunnen werken, blijkt
alweer bij de vele en zware regens in den laatsten
tijd, waarbij thans gelukkig veel wind was, waar
door de watermolens konden werken. Bij stil
weer zou het er anders thans allerongelukkigst met
onze landerijen, vooral de laaggelegene, uitzien.
Sloterdijk, 16 September. Het Departement der
Maatschappij tot Nut van't Algemeen alhier heeft
zijn Secretaris den heer C. G. Reijnders van Am
sterdam, ter gelegenheid van de vijfentwintigjarige'
waarneming dezer betrekking, een zilveren eere
penning, voorzien van den stempel der maal-
schappij en toepasselijke inscriptiën overhandigd.
's-Graveniiage, 16 Septem' e-. Tegen een hulp
onderwijzer aan een der openbare lagere scholen
te Zalt-Bomrnel, en in die hoedanigheid gemeente
ambtenaar, waren kort na zijne benoeming hevige
klachten over zijn gedrag opgegaan, zoodat de
schoolopziener zich verplicht had gevonden, ofli-
cieel bij Burgemeester en Wethouders op zijn
ontslag aan te dringen. De redenen voor dat
ontslag gegrond zijnde bevonden, hebben Burge
meester en Wethouders, ingevolge de bepaling
van art. 22, al. 4, der wet van 13 Augustus 1857
(Staatsblad N". 103), zijn ontslag aan den Gemeen
teraad voorgedragen. De ontslagene, ten einde
zijne aanspraak op het bekomen van Rijkspen
sioen niet te verliezen, heeft den Raad nader
verzocht, dat hem een eervol ontslag zou worden
toegekenden de Raad om hem te sparen, en
hem die aanspraak niet te ontnemen, heeft heui
dat eervol ontslag alsnog verleend, met de formule
er bij, dat het verzoek om ontslag was gedaan
op eigen verzoek, doch heeft daarbij niet aan
genomen de in het verzoek tevens gedane bij
voeging: wegens lichaamsgebreken. De ontslagene
evenwel meende uit eene der bepalingen van
de plaatselijke verordening van Zalt-Bommel, van
16 October 1858 op de gemeente-pensioenen, het
recht te kunnen ontleenen om na ontslag in het
genot van een gemeente pensioen te worden ge
steld. De bepalingen dier verordening, waarhij
tevens een gemeente-pensioenfonds was tot stand
gebracht, houden o. a. in: dat dit fonds gevormd
wordt uit kortingen op het tractement der amb
tenaren, en deels uit jaarlijksche bijdragen uit
de gemeentekas; dat alle gemeente-ambtenaren
verplicht zijn in dat fonds deel te nemen, en zich
korting op hun tractement moeten laten welge
vallen dat het pensioen moet worden aangevraagd
aan den Gemeenteraad en bij de aanvrage zekere
bescheiden moeten worden overgelegd en dat het
historische episode uit den duitschen bevrij
dingsoorlog 1812—1814.
NAAR Ht.T IIOOQDUITSCU VAN
GOLO RAIMUND.
Vervolg.)
Het was daags nadat de jonge vrouw door het
Huiselijk geluk harer buren zoo smartelijk aan
tal verlies van het hare herinnerd werd, toen
mevrouw v. Meringen plotseling met een van
freugde stralend gelaat bij haar binnentrad.
«Nu, Elizabeth, zie eens hier!" riep zij, een
"ij dikken brief triomfeerend in de hoogte hou
dende, „ik breng u leven en vreugde; maar lach
D|i ook, kind, opdat men eindelijk, na zoo langen
l|jd eens weer ziet, dat gij tanden hebt, schooner
tan parelen.
En de jonge vrouw lachte werkelijk, met zulk
'cue uitdrukking van geluk, dat het zelfs mevrouw
v. Meringeu warm om het hart werd, terwijl zij
verlangend de hand naar den brief uitstak.
„Ook voor u eeuige regels!" riep zij uit, toen
zij den brief opengebroken had, zich tot mevrouw
Von Meringen wendend; „o, hij denkt aan ons
allen! Van het eiland Whight" ging zij (luisterend
voort, den inhoud als het ware verslindende; „hij
is gelukkig aan wal gekomen, zijn arm is weer
beier." En hare stem stierf weg en slechts hare
ziel herhaalde juichend de woorden der liefde
die over landen en zeeën tot haar spraken. Me
vrouw Von Meringen had haar briefje sedert
laDg gelezen, terwijl hare nicht nog altijd
doorlas, en aan het venster bleef staan, tot dat
hare tante het geraden vond haar aan te spreken.
„Ziet gij, kleine droomster," zeide zij vriendelijk,
„gij hebt, geweend, gezucht, vertwijfeld, en alles
te vergeefs, maar waarlijk kind, voer zij bijna
verschrikt voort, ik geloof waarlijk dat ik al weer
tranen in uwe oogen zie, wat is het nu weer in
vredesnaam?" Elizabeth glimlachte, „ik weet het
niet lieve tante," zeide zij, „of ik van vreugde
schrei over de gelukkige redding van mijn man,
die ik nu eerst als zeker mag beschouwer, of
van droefheid over de lange scheiding die mij
nog wacht."
Mevrouw v. Meringen dreigde schertsend met
den vinger: „Elizabeth, Elizabeth, zijtgij dan met
zoo veel tegenzin in mijn huis? Heb ik u niet
lief als mijne eigene dochter, en zouden wij
allen u niet gaarne vriendelijk te gemoet komen,
als gij uwe eenzaamheid maar wilde verlaten?"
„Gij zijt zoo goed!" riep Elizabeth terwijl zij
de hand van hare tante greep en die kuste: „Houdt
mij niet voor ondankbaar, beste tante, ik erken
uwe goedheid immers met een dankbaar hart!
maar ik geloof, dat de tegenwoordigheid van den
echtgenoot door niets ter wereld vergoed kan
worden. Zijne tegenwoordigheid geeft genot en
rust tevensik zou in zijne nabijheid niets kun
nen doen, wat onrechtmatig was, of hem kon
mishagen, want hij zou het mij, zeggen, en ik
kon zijne wenschen voorkomen. Slechts de liefde
geeft de kracht om onze eigene gevoelens aan de
wenschen van anderen op te otïeren, vergeef mij,
dat ik hier in het huis der vreugde niet altijd mijne
droefheid kon beheerschen, ja, die zelfs als rechtma
tig deed voorkomen, daar ik toch weet dat gij an
ders in uwe omgeving geene tranen duldt." Me
vrouw Von Meringen drukte een kus op het
voorhoofd van Elizabeth; „kleine zottin," zeide
zij lachend. „Het weenen bederft de oogen en
ik mag u niet laten weenen, want eene vrouw
van 16 jaren moet nog lang schoon blijven, en
de wereld door haar lachen verheugen, maar
daar gij nu zoowel aan de smart als aan de
vreugde hebt voldaan, en door dien brief genoeg
zame reden tot vreugde hebt, zoo heb ik er vol
strekt niet tegen om een klein oiïer van u te
vergen, en u aan uwe droomerijen te onttrekken.
Als gij meent, dat uwe droefheid mij verdriet
heeft gedaan, zoo hebt gij gelegenheid genoeg
dit weer goed bij mij te maken. Zie hier, uw
man schrijft mij, dat zelfs hij van oordeel is (daar
eene lange scheiding mogelijk is, omdat hij zich
bij het Engelsche legioen heeft aangesloten) dat
gij niet jaren achtereen als eene weduwe, uwe
dagen in sombere afzondering moet doorbrengen.
Hij is veel te goed en te verstandig, om niet te
bedenken, dat uw leeftijd van zestien jaar hare
rechten heeft, en hij wenscht dringend, dat gij
die genoegens niet zult ontberen, die met uwe
jaren overeenkomen. Zoo uit de kinderschoenen
in het huwelijk, dat is een te groote en dikwijls
gevaarlijke sprong, die zich later wreekt, en het
is beter zijne dwaasheid dadelijk goed te maken,
en om te keeren en te zien, wat er overgeslagen is.
Daarom, en vooral daar uw man het verlangt
en gij, na zulke gunstige berichten, alle reden
tot blijdschap hebt, zullen wij heden eenige be
zoeken alleggen bij bekenden. Over 8 dagen is
er bai ten hove, en ik zou niet gaarne hebben
dat gij u daar zoo geheel vreemd gevoelde. Mor
gen of overmorgen wordt gij voorgesteld, dan
