Alles droeg de spoten van een overhaast vertrek.
De keizerlijke vertrekken waren opgevuld met
edige koffers, nécessaires, half geopende hoeden-
ioozen; in de kamer van de keizerin was het bed
jo» niet opgemaakt.
De heer Ravenez, uit wiens mond deze bijzon-
Ierheden werden opgeteekend, was vroeger nooit
ip de Tuileriën geweest; aldus somt hij op wat
lij in de reeks vertrekken van den keizer en zijn
,oon gezien heeft:
Op eeu kanapé lag een kinderdegen, half uit
scheede, op den grond: te midden van een
loop nummers van den Gaulois, de Opinion natio-
en den Figaro een pistoolholster, daarnevens
looge manshoeden, in alle kasten opengebroken
ïisten régalias en vreemde bijzonderheid
;en groot aantal flacons phosphor-ijzer; op een
itoel pantoffels.
In de werkkamer van den keizerlijken prins,
a"en op het tapijt die kleine louden soldaten
lie machinaal bewogen wordenIronie van
,et lot! Ter wille van het soldaatje spelen zijn
ader en zoon gevallen, in dien val het leven en
hel geluk vau zoovele duizenden menschen mede-
lepende
Een cahier lag op de tafeleen cahier met
esclnedenis-opstellen. Op een der bladen van
lit cahier was het volgende netjes geschreven
Louis XV.
Bourbon, Fleury (17231741).
Revenir sur la régeuce.
Bourbon, 17231726.
Bourbon. Mad. de Prie. Paris Duvernois
men zal Dnvernay bedoeld hebben).
In het binnenland, zedebederf, geheime woe
lingen, lichtzinnigheid, onverdraagzaamheid.
In het buitenland, huwelijk van den Koning
met Maria Leezinskj'.
Vredebreuk met Spanje, dat zich bij Oostenrijk
aansluit, enz. enz.
In een salon van de keizerin lag het dienstboek
Ivan het paleis: het dagboek was half verscheurd
op den datum van 4 September.
In de gangen, als gewoonlijk verlicht, verspreid
den de halfuitgedoofde lampen een onaangenaam
nekendeu geur. In een ander vertrek stond een
half in den steek gelaten déjeuner, zeer eenvou
dig: eijeren, kaas en brood.
Bij den keizer lagen vele kaarten van Pruisen,
busten van den keizerl. prins, van den keizer,
een zeer groot aantal geschilderde poppen voor
stellende Pruisische soldaten en officieren in cos-
tuum; en eindelijk boeken met aanteekeningen,
waaronder een boek van den heer De Mirecourt.
Onder dit tal van voorwerpen vond men ook
een Grieksche muts met paauwenveeren, waar
binnen de letters C. L. N.
Bergens werd schade berokkend; alleen werd
'in de haast op de muren geschreven: Mort aux
\voisurs 1 Logements a louerl Respect aux propriétés
mtionales! en andere beuzelingen, van onds van
1818 bekend.
Eene laatste bijzonderheidMen heeft de U's
van de hekken der Tuileriën met witte zakdoeken
overdekt en immortelle kransen werden op de
staken geplaatst, waarvan men de adelaars had
afgebroken.
f>c stemming- te Berlijn.
Te Berliju is ter gelegenheid van den zegevieren
den en beslissenden slag bij Sédan in de kerken
een algemeene dank- en bededag gehouden, terwijl
I van het tuighuis 101 vreugdeschoten gelost en de
I klokken werden geluid. De algemeene aandacht
thans op Parijs gevestigd; men wacht hier
agelijks de tijding dat het leger voor de muren
I van Parijs staat, om het laatste bedrijf van het
vreeslijke oorlogsdrama te beginnen. Als men heden
over de algemeen hier heerschende stemming be
richt moest geven, zou men met den inhoud van
den Londenschen telegram van de Independence
Beige moeten beginueii, die van een soort protest
der neutrale mogendheden tegen de verbrokke
ling van Frankrijk gewag maakt. Dit bericht
beheerschte heden in hooge mate de gemoederen,
want men beweert, dat zulk een houding der
neuüale mogendheden, den wenscb dat er spoe
dig vrede gesloten worde, niet zeer in de hand
zou werken. Overigens verdienen zulke berich
ten, evenals dat Engeland nu op een wapenstil
stand zal aandringen, op dit oogeublik bij de te
Parijs plaats gegrepen wending van zaken volstrekt
geen geloof, zij worden van zelfs weersproken.
Men legt hier een beroemd staatsman de vol
gende woorden in den mond: „Onze weg is
algebakeud, v\ ij moeten en zullen te Parijs den
vrede voorschrijven, en wel zoo, dat zulke oor
logen met meer mogelijk zijn.'' Daarmede kan
men zich in üuitschlaud geruststellen en in
het buitenland troosten. Deze uiting is hier in
ieders mond, en geeft veel geruststelling.
I>e inwoners van Berlijn maken zich in grooten
getale gereed om een reisje naar Kassei te ma
ken, niet alleen om de tentoonstelling der industrie,
maar vooral om het slot van Wilhelmshöhe te
bezoeken, en den „ex-keizer der Franschen" te
gaan zien.
De Augustus-dagen van het jaar 1870.
Onder dezen titel levert de Pruisische Staats-
Ameiger (Staats-Oourant) het volgende artikel;
„In Augustus 1618 beërfde de keurvorst Johan
Sigismund het hertogdom Pruisen en legde door
de vereeniging van Brandenburg en Pruisen, den
grond tot den Pruisischen staat. In Augustus werd
dezen staat twee koningen geboren, waarvan
Frederik Wilhelm I den grond tot de daden
van Frederik Wilhelm II legde en Frederik Wil
helm III den hersteller van den staat na vele
zware beproevingen werd. In Augustus 1809 werd
door de stichting der universiteit te Berliju het
onvergetelijke besluit bekend gemaakt, om het
nieuwe leven van den staat op geestontwikke
ling en veredeling te grondvesten, en Duitsche
wetenschap het voorwerp van bijzondere zorg,
ook in tijden van druk en beproeving te maken.
In Augustus 1813 werden door de overwinning bij
Grossbeeren de dwingelanden verre vau de hoofd
stad gehouden, zegevierde Blücher aan den Katz-
bach en koning Frederik Wilhelm III bij Culm
over de Napoleontische generaals.
De Augustusmaand deed het geheiligde zaad
van het schoonheidsgevoel en der geestbeschaving
in de ziel van Wolfgang Goethe en der diepe ge
dachte in die van Frederik Hegel voor het Duit
sche volk ontkiemen.
Maar een rij van oogstdagen zooals de maand
Augnstus 1870 Duitschland aanbracht, is in zijn
geschiedenis niet alleen, maar ook in die van
nagenoeg geen volk, niet bekend.
Den 4d™ Augustus opende de overwinning bij
Weissenburg de rij der zegepralen, de 6de Aug.
werd de vijand in de sterkste stellingen geslagen,
en gaf het vaderland en geheel Europa het bew ijs
van de overmacht van het Duitsche leger; den
14d™, i6den en 18d™ Augustus werd het vijande
lijke hoofdleger overwonnen, van de verbinding
met de hoofdstad afgesneden en hulpeloos in eene
vesting opgesloten; op den 30"™ en 31"™ Augus
tus ondergaat een tweede vijandelijk leger
het laatste dat zich in het open veld vertoont
het zelfde lot. Wij zwijgen van de kleinere ge
vechten, die alle gunstig voor ons uitvielen, en
van de belegeringen en de door het Duitsche leger
afgeslagen uitvalleD.
Dat is de oogst van Augustus 1870: door de
eenheid der Duitsche vorsten en Staten en de
dapperheid van het Duitsche leger is in vier
weken een leger, dat even zooveel honderddui
zenden telde, dat het sterkste en onverwinlijke
heette, verslagen, zonder dat het een enkele maal
ook slechts eeu voorbijgaande overwinning mocht
behalen.
Dit zaad is in godsvrucht, onder trouwen arbeid
en de plichtmatige werken des vredes geplant,
uit den hieruit gekweekteu edelen volksgeest, die
der algemeene dienstplichtigheid alle krachten
het leger doet toevoeren, heeft koning Wilhelm
met behulp van zijne nieuwe legerorganisatie het
zekere resultaat der overwinning verkregen.
Gedurende de jaren vau vrede die den burger
welvaart brachten, heeft een veelzijdig ontwikkeld
korps officieren, met een ijvrig streven bezield,
het krijgswezen met nauwgezetheid en energie
bestudeerd en daarvan der wereld de vruchten
doen zien.
Onder Gods bijstand gaan wij het rijk der
vrede en der macht te geinoet, waarin het Duit
sche volk zich in de zegeningen van de christe
lijke beschaving en van den toenemende welvaart
duurzaam zal mogen verheugen.
Laatste dagbladberichten van de Franscho
republiek.
De minister van binnenlandsche zaken, Leon
Gambetta, heeft alle nationale, gardes opgeroepen
tegen Dinsdag 6 Sept. (gisteren) te 12 uren tot het
kiezen van officieren en onder-officieren. De ge
neraal, chef van den generalen staf Schuiitz, heeft
de volgende proclamatie uitgevaardigd:
Het gerucht is verspreid dat patronen die in
plaats kruit zand inhielden, aan de troepen zouden
zijn uitgedeeld. De president van het bewind voor
de nationale verdediging berichtaan de ingezetenen
van Parijs, dat twee wageus met patronen met zand
gevuld, bestemd voor het onderricht der rekruten
bij vergissing van de militaire school te Versailles
waren afgezonden. Doordien de. patronen zeer
snel zijn verdeeld, kon dit niet nagegaan worden.
De striksle bevelen zijn uitgevaardigd oin deze
dwaling te herstellen opdat zij niet meer kan
voorkomen.
De administratie der artillerie, waakt, en het
vaderland kan op hare vaderlandsliefde rekenen.
De Électeur libre, het orgaan van vele afge
vaardigden, die thans in het voorloopig bewind
zitting hebben, geeft een overzicht van den mili
tairen en politieken toestand van Frankrijk op
dezen oogenblik, waaraan het volgende is ont
leend
„60,000 man bestaande uit troepen van generaal
Vinoy en overblijfselen van het leger van Mac-
Mahon concentreeren zich te Laon, om naar Parijs
te marcheeren. 100,000 man van het leger van
Lyon zullen zich voor de muren van Parijs
stellen.
De depots kunnen 50,000 man leveren. Dus in
het geheel 210,000 man, uitmakende een staand
leger, gewapend met chassepots. 20,000 vrijwillige
arbeiders, in dienst van de republiek, zullen
binnen S dagen de werken hebben voltooid.
In geheel Frankrijk zullen werf bureaux ge
opend worden. De vrijwilligers zullen onmidde-
lijk naar de. militaire commandeinenten gezonden
worden
De vrijwilligers zullen 3 franken per dag ge
nieten.
Het nationaal ministerie heeft een leening van
2 millards uitgeschreven. De vloot zal Hamburg
bombardeeren of die stad oorlogsschatting opleg
gen. De bijzondere industrie, vrij van alle belet
selen, zal aan het land wapen leveren en doet
aankoopen in den vreemde; 90,000 Remmington
geweren zijn in Zweden gekocht.
Maarschalk Leboeuf zal voor een hoogen krijgs
raad terecht staan, indien hij niet door den vijand
wordt gedood. Drie nationale, werkplaatsen wor
den geopend te St.-Etienne en te Parijs; honderd
duizend zwaardvegers en slotenmakers zijn opge
roepen om wapenen voor de nationale verdedi
ging te vervaardigen.
De Pruisen zijn buiten het volkenrecht gesteld."
De heer Tachard, lid van het comité voor de
nationale defensie, zou naar Londen zijn ver
trokken, belast met eene geheime zending.
Aan alle politiebureaus en aan de geheele
nationale garde, is bevolen den heer Piétri,
ex-prefect van politie, gevangen te nemen. Het
gerucht liep gisterenavond dat hij reeds in hech
tenis was genomen.
Het gerucht loopt te Parijs dat Napoleon voor
zijn overgave de vernederendste voorwaarden
zou hebben aangeboden om zijn kroon te redden.
Hij zou den afstand hebben aangeboden van Lotha
ringen en den Elzas, van de helft der vloot en
een som van 4 milliards. De heer Rouher is
Maandag-avond van Parijs naar het departement
Puy-de-Döine vertrokken. Eenig6 uren later heb
ben de heeren Floquet en Valentin, afgevaardigden
van den Maire, de toegangen en de archieven
van den Senaat verzegeld. Het gerucht dat
Mac-Mahon zou zijn overleden wordt gelogen
straft. De prachtige schilderijen van het Lou
vre worden in veiligheid gebracht. De Avenue-
Napoleon bij het palais royal heeft een anderen
naam bekomen. Die straat heet thans: Avenue
de la République. Victor Hugo is Maandag
avond te Parijs aangekomen. Een ontelbare me
nigte, waaronder tal van vrouwen, wachtte hem
op. Omringd van zijn zonen werd bij door een
donderend gejuich begroet.
Victor Hugo was zoo bewogen, dat hij geen
woord kon uiten. Met moeite en ontbloot hoofd
kon hij slechts het woord république uitbrengen.
Overal waar de groote dichter voorbijtrok werd
hij levendig toegejuicht.
Op de Boulevard des Ilaliens wilde men dat Vic
tor Hugo sprak. Hoewel afgemat zeide hij dat
hij diep getroft'eu was over deze ontvangst en
beval de menigte aan, thans een leus aan te
heffen: Leve Frankrijk! De republiek is zoo
ver bekend is ook uitgeroepen te Nantes, Péri-
gueux, Le Puy, Lyon, Rijssel, Valence, Carcas
sonne, Saumur, Chambéry, Nimes, Marseille, Tar-
bes, Havre en Montpellier.
TELEGRAMMEN.
Parijs, 6 September. Volgens mededeelingen
van het Ministerie vervolgt de vijand zijn marsch
op Parijs. Onze troepen rukken naar de hoofd
stad op. Het gouvernement en de bevolking ont
wikkelen eene gelijke bedrijvigheid om wederstand
voor te bereiden. De verkiezing van de officieren
der nationale garde duurt voort, wapens worden
uitgedeeld en alle maatregelen genomen voor de
vorming van kaders. Op de geheele uitgestrekt
heid van het Fransche grondgebied is de republiek
met geestdrift toegejuicht.
De kommandant van Mezières heelt kennisge
geven, dat de Pruisen naar Soissons oprukken.
In strijd met de verspreide geruchten, is de
vijand nog niet in het departement van de Aube
verschenen.
Dépêches uit Mulhausen constateeren, dat de
vrijwillige scherpschutters en de nationale gardes
krachtigen tegenstand bieden aan de Pruisen en
deze zullen beletten over de rivier te trekken.
De Fransche gekwetsten, te Sédan verpleegd,
zijn ten gevolge van een voorloopigen wapenstil
stand naar Noordelijke plaatsen vervoerd.
Gisteren heeft lord Lyons een langdurig on
derhoud gehad met Jules Favre.
Palikao zal het bevel over het leger van Lyon
weer opnemen.
St.-Petersburg, 6 September. De generaal
Fleury beeft zijn ontslag ingediend als Fransch
gezant in Rusland. De militaire attaché bij het
Fransche gezantschap is van hier vertrokken.
JIunchen, 6 September. Volgens bij het minis
terie van oorlog ontvangen telegrammen, nam het
Beiersche arméekorps Von der Thann deel aan
de gevechten van 30, 31 Augustus en 1 Septem
ber. Het veroverde twee adelaars en drie kanon
nen en maakte vele Franschen krijgsgevangen.
De koning van Pruisen heeft in een brief aan de
koningin de buitengewone verrichtingen van de
Beiersche troepen in de laatste veldslagen zeer ge
prezen. Hunne verliezen moeten, in vergelijking
met die. der Fransehen, opmerkelijk gering zijn.
Bepaalde bijzonderheden kunnen daaromtrent nog
niet worden medegedeeld.
Brussel, 6 September. N u de grenzen niet meer
gevaar loopen gesehonden te worden, trekt het
Belgische observatieleger zich van de grenzen
terug. Verscheidene troepen zijn reeds in hunne
garnizoenen teruggekeerd. Onder anderen zijn
twee bataljons grenadiers en drie bataljons cara-
biniers te Brussel teruggekomen.
Parijs, 7 September. Volgens de mededeelingen
der Regeering bevinden zich de spitsen der vijan
delijke kolonnes nog altijd in de omstreken van
Laön en Epemay. Eene dépêche uit Laön zegt
dat er nog niet éen vijand is gezien.
Toul blijft weersiand bieden.
Het Voorloopig Bewind heeft gedecreteerd dat
Toul zich verdienstelijk maakt jegens het vader
land.
De heer Jules FAvre heeft een circulaire aan
de buitenlandsche Mogendheden gezonden, waarin
hij, na betoogd te hebben dat hij met kracht
een vredelievende staatkunde heeft verdedigd, en
Duitschland aan zijne vrije ontwikkeling had
willen overlaten; na herinnerd te hebben dat de
koning van Pruisen van zijne zijde verklaard
heeft geen oorlog te voeren tegen Frankrijk maar
alleen tegen de dynastie, aldus vervolgt:
„De dynastie is gevallen. Het vrije Frankrijk
verheft zich. Wil de koning van Pruisen dezen
schandelijken oorlog voortzetten? Het staat hem
vrij die verantwoordelijkheid tegenover de wereld,
tegenover de geschiedenis op zich te. laden. Als
het een uitdaging is, wij nemen haar aan. Wij
zullen geen duimbreed van onzen grond, geen
steen van onze vestingen afstaan. Een schande
lijke vrede zou binneukort een vernielingsoorlog
ten gevolge hebben. Wij zullen alleen onderhan
delen over een duurzamen vrede.
„Ons belang is dat van geheel Europa. Maar
zells al stonden wij alleen, wij zullen niet ver
sagen. Wij hebben een vastberaden leger, wel
voorziene forten, eeu goed gewapende wal, maar
bovenal een borstwering van 300,000 strijders,
die besloten hebben tot den laatsteu man te strij
den. Achter de forten liggen wallen, achter de
wallen barricaden. Parijs kan drie maanden lang
volharden en overwinnen. Als het bezweek, zon
Frankrijk op zijne roepstem het wreken.
„Ziedaar wat Europa behoort te weten. Wij
hebben met geen ander doel het gezag aanvaard.
Wij zouden het geen oogenblik langer willen
behouden, als wij de bevolking van Parijs en
van geheel Frankrijk niet bereid vonden in onze
besluiten te deelen.
„Wij herhalen het: wij wenschen de vrede,
maar als men dezen noodlottigen oorlog tegen
ons voortzet, zullen wij onzen plicht tot het
einde toe volbrengen en ik voed het vaste ver
trouwen dat de zaak van het recht zal eindigen
met te zegepralen."
In een proclamatie van gisteren zegt gene
raal Trochu
„De vijand trekt op Parijs aan. De verde
diging der hoofdstad is verzekerd. De noodige
instructiën voor de organisatie van de verdediging
der omliggende departementen zijn gegeven.
De Regeering rekent op aller patriotisme.
Volgens officiëele inlichtingen zijn de Pruisen
nog niet te LAou verschenen. Generaal Vinoy is
zonder verlies geleden te hebben gisteren te 4
uren te Parijs aangekomen met 13 treinen artil
lerie, 11 treinen cavalerie en 14 treinen infan
terie. Al het materiëel van den Noorderspoorweg
en van andere spoorwegen is oumiddelijk weder
vertrokken om de rest der troepen van Vinoy
over te brengen."
Brussel, 7 September. De Etoile Beige bevat
een dépêche uit Virton luidende: Het bombar
dement van Monlmédy wordt gestaakt; een deel
der stad ligt in puin. De Pruisische troepen ver
anderen van stelling. Men gelooft, dat zij uit deze
streken terugtrekken en zich bij het gros van
het leger voegen.
Londen, 7 September. De keizerlijke prins is
gisterenmiddag van Dover te Hastings aange
komen.
Prins Metternich, de markies De Lavalette, de
hertogin De Moucby, de hertog De Grammont,
de hertog De Persigny zijn alhier aangekomen.
De hertog van Nemours is met de prinsessen
Marguérite en Blanche gisteren alhier terugge
komen.
St.-Petersbnrg, 7 September. Het Journal de
Sl.-Petersboug schrijft: Het keizerlijk kabinet heeft
officieel verklaard, dat zijn hulp verzekerd blijft
aan alle pogingen oin den oorlog te localiseeren
of te bekorten, of om een billijken en duurzamen
vrede tot stand te brengen; zoodat de neutrale
mogendheden bij het streven naar dit doel op
zijn medewerking kunnen rekenen.
Intusschen verzekert het blad, dat de keizer
lijke regeering zich geen band zal laten aanleg
gen, waardoor zij in haar vrijheid van handelen
belemmerd zou kunnen worden.
HUWELIJKEN, GEBOORTEN EN STERFGEVALLEN.
Burgerlijke Stand van Leiden van den lsten
tot en met den 7den September.
Gehuwd: J. Baart jm. eD J. E. R. Ligtvoet jd. P.
Beij jm. en J. A. Pont jd, H. J. Van Dam wedr. en J. Van
der Velden wed. B. Langezaal jm. eu H. P. Van Zijl jd.
C. Selier jm. en Al. Schoneveld jd.
Bevallen S. M. Boelee, geb. Sommeling, D. M. Van
der Erf, geb. Van den Berg, tweel. 1). en D. H. M. Plas-
meijer, geb. Rietbergen, Z. L. Beij, geb. Lcgct, D. G. M.
Alaartense, geb. Gans, Z. A. C. Van Bochove. geb. van Leer,
Z. S. M. Filippo, geb. Van Wijk, D. H. Dreef, geb. Gijs
man, D. M. Romijn, geb. Zwetsloot, Z. M. J. Knotter,
geb. De Kort, Z. C. Van der Meer, geb. Lemaitre, I).
C. L. Hermans, geb. Leclerq, Z. M. Monteba, geb. Vilders,
D. C. Pracht, geb. Bruiman, Z. M. S. Seriier, geb. Van
Wijk, D. C. Bonte, geb. Wijeneken, D. C. Regeer, geb.
Lasscbuit, Z. M. Vlasveld, geb. Van der Linden, D. C.
E. Fiouw, geb. Tierolf, Z. E. J. VaD der Linden, geb. War
ners, 1). S. Buijtcwcg, geb. Moolenaar, Z. J. M. Vau
Oerle. geb. Rietbergen, J. Wilhclmy Damste', geb Van 't
Hooft, D. E. Keuchenius, geb. Bntin Bik, D. J. Uuk,
geb. Grcssie, Z,
