N°. 3223
Maandag
A°. 1870.
15 Augustus.
Feuilleton van het „Leidsch
Dagblad".
DE DING-DINGBANK VAN ITTERSUM.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERIENTIKN.
Voor iederen regel0.15.
Grootere letters naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 13 Augustus.
De Nieuwe Rotlerdamtche Courant geeft ons heden
toe dat de heer Van Foreest niet verklaard heeft,
dat hij bij het eventueel nederleggen van het
lidmaatschap voor de Tweede Kamer ook niet de
mededinger van generaal Knoop zal willen zijn.
Maar, zegt het onwankelbaar liberaal orgaan,
het ligt immers in zijn brief opgesloten? Wij zijn
zoo vrij dit evenzeer te ontkennen, als dat de
heer v. Foreest het in zijn brief geschreven heeft.
Bovendien vinden wij de argumenten, die de IV.
R. Ct. aanvoert om aannemelijk te maken dat
de heer v. Foreest geen ander voornemen heeft,
zeer zonderling. Als de heer v. Foreest dit niet
doet, beschouwt het liberaal orgaan hem als een
guit, die onder den edelmoedigen schijn van het
vaderland in deze moeilijke tijden te willen
dienen, daarna het lidmaatschap gebruikt om den
mededinger den voet te lichten.
Behalve dat de N. II Ct. hierdoor weinig ver
trouwen in de Alkmaarsche kiezers verraadt, daar
zij nu reeds schijnt aan te nemen dat, als de heer
Knoop met den heer v. Foreest opnieuw in het
strijdperk treedt, de eerste het onderspit zal del
ven,zijn wij van gevoelen dat er volstrekt niets
onwaardigs in gelegen is, wanneer de heer v.
Foreest, na het nederleggen van zijn eventueel
mandaat, zich opnieuw eene candidatuur tegeno-
ver den generaal Knoop zou laten wegvallen. En
dat wij eergisteren niet zoo erg mis hebben ge-
.zien, moge de N. R. Ct. heden uit het Dagblad van
■Zuid-Holland blijken, dat geheel onze opvatting van
"den brief deelt.
Wij kunnen dus geen vrede hebben met de
houdiDg van de N. R. Ct., en raden haar sterk aan
zich nog eens goed te vergewissen nopens de be
doelingen van haren candidaat, alvorens zijne
candidatuur te blijven aanbevelen.
De N. R. Ct. heeft te veel ondervinding om can-
didaten op verwachtingen en vermoedens te on
dersteunen.
Wij zouden overigens niets liever zien dan de
-keuze van den generaal Knoop.
Het aanbod van den heer v. Foreest is zeer
.loyaal en moge doen blijken dat hij een oprecht
ivaderlander en waar gentleman is, wij zien
'evenwel niet in dat de bepalingen der grondwet
ie verkiezing van den generaal Knoop in den
.weg staan.
Het hoofdkiesdistrict Alkmaar heeft zich bo
vendien na jaren lange vergeefsche moeite, ein
delijk aan de liberale zijde geschaard en nu zouden
de liberalen met de conservatieven samenwerken
om het Trojaansche paard weder binnen te halen 1
Neen,; dit in geen geval. Aanvaardt de generaal
Knoop de nieuwe candidatuur niet, dan fluks een
ander flinke liberale candidaat, maar zoolang de
kundige militair daarin berust, en dan zal hij
laarvoor zeker geldige redenen hebben, moeten
Alle eerlijke middelen aangewend worden om
flem zegevierend uit de stembus te voorschijn te
Jrengen.
De maatregel van het ministerie van oorlog
om in de militaire bakkerijen zooveel granen aan
te schaffen als er berging op de graanzolders
voorhanden is, wordt aangemerkt als een voorzorg
van louter finantieelen aard. Eene rijzing in de
prijzen der granen is onvermijdelijk met het oog
op den loop dien de gebeurtenissen nu nemen.
Parijs moet zich voor 90 dagen van levensmid
delen voorzien en ongetwijfeld zullen dergelijke
maatregelen ook op andere punten genomen wor
den. Die approviandeering zal wel grootendeels
in granen bestaan en het is dus eene alleszins
goede voorzorg, als de Regeering zich bijtijds
van den noodigen voorraad ten behoeve van het
leger voorziet. Later zou de Regeering wellicht
het graan veel duurder moeten betalen.
Bij de Regeering is de telegrafische mede-
deeling ontvangen, dat de regeering van den
Noord-Duitschen Bond voorwaardelijk bewilligt
in den uitvoer van steenkolen naar Nederland
ten behoeve van Nederlandsche spoorwegen en
fabrieken.
Zijn wij wel onderricht, dan is hedenmorgen
een extra-trein van ongeveer 10 waggons direct
van 's-Gravenhage naar Luxemburg vertrokken,
om alle hulpmiddelen van de Nederlandsche ver-
eeniging van het Roode Kruis te vervoeren, bege
leid door het noodige personeel.
Wij vernemen dat de heer W. C. Mooy, stations
chef van de Hollandsche IJzeren-spoorwegmaat
schappij te Zaandam, den heer G. Rademaker
als zoodanig alhier zal vervangen. De heer Rade-
maker zal in het begin der volgende maand zijne
betrekking van stationschef te's-Gravenhage aan
vaarden.
Gisterenavond te 6 uren viel er op de Heeren
gracht eene vrouw te water. Nadat zij eenigen
tijd in hare hachelijkste positie zich onledig had
gehouden met hulp te roepen, kwam er een man
aan, die zich geheel gekleed te water begaf en
het genoegen smaakte haar uit die natte positie
te redden.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
werkhuis alhier opgenomen van 117 tot 132 volwas
sen personen en van 43 tot 61 kinderen.
Aan de zwem- en badinrichting Rkynzigt zijn
gedurende deze week 1348 baden genomen.
Uit Maassluis wordt van 12 Aug. geschreven:
Gisterennamiddag is van de werf de Toekomst,
van de Nederl. Maatschappij van dien naam, tot
exploitatie van zeevisscherij, onder directie van
den heer A. E. Maas, met het beste gevolg van
stapel gelaten het nieuw gebouwde loggerschip
Haarlem, bestemd ter haring- en kabeljauwvis-
scherij, voor rekening van genoemde maatschappij.
Onmiddellijk daarna werd de kiel opgehaald voor
een dergelijk vaartuig voor dezelfde maatschappij,
hetwelk den naam zal voeren van Leiden.
Men schrijft ons uit Stompwijk, dd. 12 Augustus:
In deze gemeente, alsmede in het naburige Veur,
is de ziekte onder de varkens uitgebroken. Dage
lijks worden er van die zieke dieren geslacht,
behalve nog degene die verkocht en naar andere
gemeenten uitgevoerd worden. Op éen dag zou
den dertig zieke varkens door den tol te Veur
vervoerd zijn.
Tegen den lsten October dezes jaars is er ge
legenheid tot plaatsing van 18 leerlingen aan de
Rijkskweekschool voor vroedvrouwen te Amster
dam.
Belanghebbenden, van 20 tot 35 jaren oud,
worden uitgenoodigd van haar verlangen om
geplaatst te worden, vóór 10 September e. k.
kennis te geven aan den voorzitter van den ge
neeskundigen raad der provincie waarin zij hare
woonplaats hebben: voor Zuid-Holland Dr. L. J.
Egeling, te 's-Gravenhage.
De minister van financiën maakt bekend dat
bij hem ontvangen is eene som van ƒ136.18', door
een onbekende, onder het postmerk Dordrecht van
11 dezer, tot voldoening van den lande toekomende
gelden ingezonden.
Blijkens eene bij de regeering ontvangen mede-
deeling van het Italiaansche gezantschap heeft
de Koninklijke Commissie voor de internationale
maritieme tentoonstelling te Napels bepaald, dat
die tentoonstelling zal worden geopend op den
lsten December, in plaats van op den lsten Sep
tember a. s., zooals oorspronkelijk was bepaald.
Z. M. heeft goedgevonden aan den eervol ont
slagen referendaris bij het bureau van den inspec
teur van den geneeskundigen dienst der landmacht
J. W. A. Naber en aan den eervol ontslagen
commies bij dat bureau A. P. Van Aarem, met
ingang van den lsten Juli 1870, pensioen ten laste
vaD den Staat te verleenen, en wel aan den
eerstgenoemde (J. W. A. Naber) ten bedrage van
ƒ1533 's jaars en aan den laatstgemelde (A. P. Van
Aarem) ten bedrage van f 1133 's jaars.
Z. M. heeft aan VV. J. Klaar, gewezen adjunct
commies der 1ste kl. ter provinciale griffie van
Zuid-Holland, verleend een pensioen ten laste
van den Staat ten bedrage van ƒ212 's jaars.
Z. M. heeft aan H. Van Elk, te Druten, en H.
Van der Wal, te Rotterdam, vergunning verleend
tot het aannemen en dragen van het kruis Vtdei
et Virluli, hun door den Paus geschonken.
Z. M. heeft benoemd bij het korps, gevormd
uit de vereeniging tot bevordering van 's lands
weerbaarheid te Zwolle tot lsten luitenant-kom-
mandant A. Boxmantot 2den luitenant G. G.
C. Van Hoboken.
Z. M. heeft aan H. Burkens, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend als officier van gezondheid
der 2de klasse bij de dienstdoende schutterij te
Gorcum, en voorts bij de dienstdoende schutterijen
benoemdbij die te Delft, tot kapitein N. G. H.
Kleyn van Willigen, thans lsten luitenant; bij die
te Gorcum, tot officier van gezondheid der 2de
klasse A. Polack.
's-Gravenhaqe, 12 Augustus. Aan de Hervormde
gemeenten in Nederland is door het Algemeen
College van toezicht op het beheer der kerkelijke
goederen van die gemeenten toegezonden een
exemplaar van het in de dubbele vergadering
van 17 Juni jl. vastgesteld algemeen reglement.
Verscheidene bepalingen, die,van het ontwerp
afwijken, worden daarbij toegelicht. Het is de
wensch van het College, dat aan de stemgerech
tigde leden der gemeenten de vraag worde voor
gelegd, of zij het nu vastgesteld reglement voor
hunne gemeenten willen zien opgevolgd.
De circulaire is onderteekend door den heer
J. J. Loke, als fungeerend voorzitter, daar de lieer
Mr. A. Van der Laan wegens zijue ambtsbezig
heden verzocht heeft als voorzitter te mogen wor
den ontslagen. Hij heeft evenwel verklaard lid
van het College te blijven.
De zaak, die heden voor het Provinciaal
gerechtshof in Zuid-Holland werd behandeld, be
trof den persoon van C. H. Verhoeff, oppasser,
geboren te Utrecht en laatst alhier woonachtig,
wien is ten laste gelegd valschheid in een onder-
handsch geschrift door het namaken eener hand-
teekening en het verzinnen eener kwijting en
het desbewust gebruik maken van dat valsche
stuk. Beschuldigde had in het begin der maand
Juni van dit jaar van zijne meesteres bekomen de
som van 3.10, ten einde bij een boekverkooper
alhier eene rekening te betalen, doch had zich
van den hem opgedragen last niet gekweten, het
geld verteerd en de rekening met den naam van
den boekverkooper valschelijk onderteekend. Als
reden voor dit wanbedrijf gaf de besch. op, dat
hij niet kon zeggen hoe hij er toe gekomen is,
maar dat het daaraan moest worden toegeschre
ven, dat hij dien dag een borrel gedronken heeft
en hij dus boven zijn bier was. President ant
woordde hem, dat hij liever had moeten zorgen
niet boven zijn bier te geraken. Advocaat-gene
raal Terpstra requireerde, op grond van liet alge
meen goede gedrag van besch. en het geringe
nadeel dat veroorzaakt is, tot schuldig-verklaring
en tot eene correctioneele gevangenisstraf van
3 maanden tot 5 jaren en 2 geldboeten van ƒ50.
Mr. De Veer, die voor den besch. optrad, liet
met vertrouwen deze zaak aan het oordeel van
het Hof over. Volgens hem verdiende deze besch.
aller deelneming; hij was bekend als een trouw
en eerlijk oppasser en pleiter zag niet in, dat het
besch. te doen was om eene bepaalde valsch
heid te plegen.
Over het algemeen had hij het wenschelijker
geacht, dat aan deze zaak geen ruchtbaarheid
ware gegeven. Na re- en dupliek, waarbij adv.-
gen. er op wees, dat het te wenschen ware, dat
meesters in het algemeen meer publiciteit aan
handelingen van oneerlijke bedienden gaven, werd
de uitspraak nog heden bepaald.
Het Hof heeft bij zijn arrest den besch. aau
het hem ten laste gelegde feit schuldig verklaard
en hem veroordeeld onder aanneming van ver
zachtende omstandigheden, tot eene correctio
neele gevangenisstraf vaD drie maanden en 2
Oorspronkelijke Gesohiedkundige Novelle
uit de tijden van Karel V.
zevende hoofdstuk.
Vervolg.)
j. Het roofnest zou vernietigd, de naam van Her-
ïloërs van de aarde verbannen worden I
Eerlang zag men eene talrijke gewapende krijgs
macht den dijk langs den IJsel volgen en eene
K-enigte hutten aan de woede der vlammen op-
Ieren. Alles werd vernield, alles verbrand, alle9
jijjzeld.
Hechts de aarde, waarop de hutten gestaan
len en die met zooveel bloed was bezoedeld,
de bleef bestaan, om het nageslacht te her
in, dat in vorige eeuwen daar een volks
een volksgebroed woonde, die den naam
erculo aan deze landstreek gaf, een
:e ll
volk, dat zich den haat, den vloek, de verachting
van alle weidenkenden, hetzij tijdgenoot of na
komeling, op den hals haalde.
Eene onaangename herinnering brengt gij ons
voor den geest, o gehucht Herculol
De kromming van den IJseldijk jaagt ons
eene kille huivering aan, want zij is de grenspaal
van Herculol
De grijsaards, vrouwen en kinderen hadden
de komst van het krijgsvolk vernomen en de
vlucht genomen, om liever rond te zwerven zon
der hut, zonder vaderland, dan in de handen te
vallen van krijgsknechten, die niet gewoon waren
het leven der gevangenen te ontzien.
Als landloopers, neen als wilden, als uitge-
hongerden zwierven deze machteloozen, zonder
steun, zonder hoop, zonder toekomst geruimen
tijd rond over eenige gedeelten van ons land.
Langzamerhand vernam men minder van hen
hunne goede dagen waren voorbij, strooptochten
van eenig belang konden zij niet meer onder
nemen ais verwilderde heidens slopen zij daar
heen, totdat zij zich in Duitschland onder menschen
van hun beroep en hunne soort mengden en ophiel
den een afzonderlijken volksstam uit te maken.
Dit was het einde der zoo beruchte Hercu-
loërs, dit het lot van het gehucht Herculo.
achtste hoofdstuk.
Bestaat er een kennelijk onderscheid tusschen
de gebruiken, zeden en gewoonteu van de eeuw
waarin wij leven en die waarin de personen van
ons verhaal het daglicht zagen, niet minder in
het oog loopend is het verschil tusschen die twee
tijdvakken ten opzichte van de macht, die de
geestelijkheid en het rechterlijk gezag in han
den heeft.
Thans wordt de geestelijke stand geheel uit
gesloten van alle rechtsoefening: het doel van hun
aaD wezen bestaat in het opleiden van het mensch-
dom tot deugd en godsvrucht.
In de 16de eeuw en lang daarna zag men niet
zelden prelaten aan het hoofd van machtige legers,
om hunne moordzucht te voldoen, menschenbloed
te vergieten, de eerste christenplicht: „hebt uwe
naasten lief," met voeten te treden.
Zelfs waren sommigen beter op hunne plaats,
wanneer het te doen was om het krijgsgeschal
te doen hooren, de leeken te wapen te roepen,
hen ten strijde aan te voeren, steden te verwoes
ten, burgers te dooden, dan in het eenvoudige
godsgebouw, door woord en voorbeeld de om
ringenden op te wekken en aan te sporen tot
deugd en goede zeden.
Bestaat thans de rechterlijke macht uit perso
nen, die er hun werk van gemaakt hebben, de
wetten des lands te beoefenen; die zich toeleggen,
die te helpen uitvoeren en alleen daarin hun be
staan zoeken, voorheen was een vorscher of schout
met onderscheidene werkzaamheden belast.
Evenals in die tijden elke barbier tevens chi
rurgijn of wondheeler was, was ook toen de
hoogste persoon eener rechtbank niet zelden
schoolmeester, schrijver van verzoekschriften aan
de regeerende personenhij was de eenige ge
leerde uit den omtrek. Over alle twisten en
beuzelingen moest de schout geraadpleegd worden,
die daarbij dan niet naliet, de zaak in een hoogst
gevaarlijk daglicht en de twistende partijen beiden
in het ongelijk te stellen. Liever wilden deze
dan den heer schepen, vorscher, schout of drost
voor zijne moeite beloonen eD hem ongemerkt
eenige dukaten, eene zeer hooge som voor dien
tijd, in de opengehoudene hand laten glijden,
dan de zaak verder te drijven en beide volgens
des vorschers verheven en geacht oordeel in het
ongelijk gesteld te worden.
Dit was het lievelingswerk der schouten vooral
ten plattelandein de steden waren zij onder
verhevener titels bekend en zeer gezien.
[Wordt uervolgd.)
