A Juli.
JV°. 3487.
Maandag
A®. 1870.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.86.
Afionderlijke Nommers0.05.
Deia Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEM.
Voor iederen regel.0.1S.
Grootere ietten naar de plaatsruimte die rij beslaan.
Lelden, 2 Juli.
Wat productieveen improductieve uitgaven zijn
leert de staathuishoudkunde. De zittingder Tweede
Kamer van gisteren levert van beiden een voor
beeld.
In de eerste plaatseen voorbeeld eener pro
ductieve uitgave. Dat is zeker wel het wetsvoor
stel, waarbij aan den heer TediDg van Berkhout
subsidie werd toegestaan, tot landaanwinning en
bedijking van een gedeelte van het Friesche Wad,
door aanhechting van Ameland aan den vasten
wal. Een vreedzame annexatie, die zeker minder
geld kost dan eene met de wapenen in de hand,
maar, wat nog meer zegt geen bloed vraagteene
annexatie, waarbij niet aan anderen, dan alleen
den visschen, grond wordt ontnomen zulk eene
waarmee onze landgenooten den vaderlandschen
bodem reeds met zoovele vruchtbare terreinen heb
ben vermeerderd, eene annexatie door het maken
van water tot land; het geld daarvoor uitge
geven mag zeer zeker bij uitstek productief
genoemd worden. Er wordt land geproduceerd,
een artikel waarvan de waarde telkens stijgt.
Vooral deze landaanwinning mag daarbij pro
ductief genoemd worden, om de betrekkelijk ge
ringe kostenhet is een landaanwinning die zal
verkregen worden door aanslibbinger zullen
dammen gelegd worden, maar de zee zal den
verderen arbeid verrichten. En Ameland zal op
houden een eiland te zijn.
Een geheel ander soort uitgave was de andere.
De gouverneur-generaal van Ned.-Indië heefteen
inspectiereis gedaan, 100,000 waren hem daar
voor toegestaan, maar de reiskosten zijn wat hoo-
ger geloopen, slechts even f 98,770.58'. De ver
evening dier kosten moest de Tweede Kamer
goedkeuren. Daartegen verhieven zich verschil
lende stemmen. De heer Knoop nam het eerste
het woord op, en na hem de HH. Van Nispeo
en De Casembroot om hunne verontwaardiging
tegen dergelijk geldverspillen lucht te geven.
En slechts met moeite mocht het den minister
van koloniën gelukken, om, al was 't dan ook
slechts met éen stem meerderheid, zijn wetsvoor
stel aangenomen te zien.
Het was de schuld der residenten, zeide de
minister, zij waren aangeschreven om spaarzamer
te zijn, maar zij hadden het nog op de gebruikelijke
wijze gedaan. Zooveel geld uit te geven bij eene
inspectiereis schijnt werkelijk de gebruikelijke
wijze te zijn. Het Vaderland deelde daarvan on
langs een niet onaardig staaltje mede. Voor een
dag en twee nachten, die de gouverneur-generaal
ergens verblijven zou, werden bijv. niet minder
dan 180 fiesschen wijn en 62 flesschen likeur be
steld. Maar dan wordt het hoog tijd, dat zulke
dingen ophouden, zeide de heer Knoop te recht.
Vroeger gingen zij onopgemerkt voorbij: de
begrooting van Ned.-Indië werd niet bij de wet
vastgesteld. Men hoorde er niet van. Thans eerst
blijkt het. Een voortreffelijk bewijs voor de vast
stelling der Indische Begrooting bij de wetOf
zullen de residenten nog langer op dien weg
voortgaan. Zij weten wat hun te wachten staat:
dat zij het te kort uit eigen zak moeten bij
passen.
De publiciteit blijkt alweder een eerste ver-
eischte voor een goed staatsbestuur te zijn.
Wij moeten eene onjuistheid herstellen die wij
begaan hebbeD betreffende de zaak eener nieuwe
organisatie omtrent de van gemeentewege te ma
ken werken. Het blijkt ons nu dat daartoe reeds
een voorstel is gedaan, dat den 23sten April bij
den gemeenteraad is ingekomen onder den naam
van: voorstellen der Commissie van Fabricage,
betreffende de aanbesteding van gemeente-fabri-
cagewerken, met rapport van Burgemeester en
Wethouders.
Die voorstellen zijn in handen gesteld der Com
missie van Financiën.
Bij de rectificatie voegen wij eene vraagis
het niet hoogst wenschelijk, dat voordat deze
voorstellen in den raad behandeld worden, zij
aan het oordeel van het publiek worden onder
worpen, en dus algemeen verkrijgbaar worden
gesteld? Zullen daardoor niet vele deskundigen
in de gelegenheid gesteld worden den raad voor
te lichten? Wij vermeenen dat dit bij deze zaak
zeer noodig is.
De burgemeester, hoofd van het gemeentebe
stuur alhier, doet te weten, dat aan den ontvan
ger der directe belastingen is ter hand gesteld
een op den 29,ten der vorige maand invorderbaar
verklaard kohier van het patentrecht, over het
dienstjaar 1870 en 1871, houdende aanslagen voor
kramers, schippers, tappers enz., terwijl ieder
verplicht is zijnen aanslag op den bij den bij de
wet bepaalden voet te voldoen.
Met genoegen kunnen wij mededeelen, dat de
door den heer Burgemeister aangekondigde con
certen, in het feestgebouw op de Ruïne, alhier
zullen doorgaan, en a. s. Zondag op het eerste
er van het muziekkorps van de ruiterij der ko-
ninkl. Saksische Garde zich zal doen hooren. Af
gaande op de berichten hieromtrent van elders,
waar dit korps zich reeds hooren deed, belooft reeds
dit eerste concert een waar kunstgenot te zullen
aanbieden. Volgens die berichten toch, is het en
semble van dit muziekkorps prachtig, en klinkt het
accoord van de gezamenlijke instrumenten schitte
rend terwijl aan den directeur, den heer Fr. Wag
ner, wegens de virtuositeit van zijn spel, de meeste
lof wordt toegezwaaid.
Naar wij vernemen, is het concert, dat Zondag 11.
in het gebouw op de Ruïne werd gegeven, zeer
goed bezocht geweest en zeer ten genoege der
aanwezigen afgeloopen. De heer Burgemeister
verdient lof voor zijn streven om, nu na afloop
der feesten Leiden meer dan ooit stil en verlaten
is, die stilte door het geven van degelijke concer
ten aangenaam af te wisselen.
Hij heeft daarbij voorzeker gerekend op den
steun zijner stadgenooten. Wij hopen dat hem
die steun niet alleen Diet zal ontbreken, maar het
concert van morgen in dit opzicht zijne verwach
tingen verre moge overtreffen.
De classicale vergadering alhier heeft met 56
tegen 19 stemmen besloten, te adviseeren, dat
het gebruik van de doopsformule in art. 14 van
het synodaal reglement voor de kerkeraden worde
opgenomen of ingelascht.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
werkhuis alhier opgenomen van 107 tot 125 vol
wassen personen en van 40 tot 54 kinderen.
Aan de zwem- en badinrichting Rhymigt zijn
gedurende deze week 237 baden genomen; gedu
rende de maand Juni 2714.
De collecte ten behoeve der slachtoffers van
den brand van Bodegraven heeft, dank ook de
medewerking vau HH. buurtcoramissarissen en
wijkmeesters, gisteren te 's-Gravenhage de aan
zienlijke som opgebracht van f 5743, uitgenomen
nog de 8ste afdeeling, waarvan de opbrengst later
zal worden medegedeeld.
Het heeft Z. M. den Koning behaagd aan den bur
gemeester der residentie te doen toekomen eene
som van ƒ2500, als bijdrage in de gehouden col
lecte ten behoeve der slachtoffers van den brand
te Bodegraven en Zwammerdam.
De Staats-Courant bevat het rapport aan den Ko
ning van de Min. van Justitie en Financiën,
betreffende den arbeid der bij besluit van den
gden Febr. 1867, n®. 58, nader aangevuld door dat
van den 24®"° Maart 1869, d®. 3, ingestelde Staats
commissie voor de herziening der wetgeving op
de eigendomsoverdracht van onroerende goede
ren, het hypotheekstelsel en het notariaat, met
opdracht om aan Zijne Majesteit de noodige voor
stellen te doen tot dat einde, in den vorm van
ontwerpen van wetten en besluiten met de daarbij
behoorende memoriën van toelichting.
Hierbij is gevoegd het Kon. besluit, inhoudende
,1°. de Ministers van Justitie en van Finan
ciën te machtigen om bij den Raad van State
de overweging aanhangig te maken van de door
de voormelde staatscommissie ter voldoening aan
onzen last bij haar verslag overgelegde ontwer
pen van wet: op de overdracht van onroerende
goederen, het hypotheekstelsel en de hypothecaire
boekhouding; en tot regeling van het notaris-ambt;
zulks onder mededeeling van het genoemd ver
slag en alle verdere bijlagen daarvan en van een
afschrift van ons tegenwoordig besluit met de
daartoe betrekkelijke voordracht, ter inlichting
van den Raad.
i/2'. de voormelde staatscommissie te ontbin
den" enz.
Het voormelde verslag, met al de bijlagen, zal
worden gedrukt en algemeen verkrijgbaar gesteld.
Aan de Polytechnische school te Delft is vol
doend examen afgelegd ter verkrijging van het
diploma als civiel-ingenieur (art. 61 der wet) door
de heeren: J. I. E. Van Bergen, J. C. De Bruyn,
A. Déking Dura, M. H. Hartogh, C. J. De Jong
van Beek en Donk, J. W. Le Comte, J.E. De Meijier,
W. C. Metzelaar, L. H. Slinkers en W. Van der
Worff; als bouwkundig ingenieur (art. 62 der wet)
door den heer W. C. Metzelaar; als mijn-inge
nieur (art. 65 der wet) door den heer C. J. Van
Schelle; als technoloog (art. 60 der wet) door de
heerenJ. H. B. Cox, R. E. Kerkhoven en J. J.
Verwey.
Door het Provinciaal Gerechtshof van Gelder
land is de navolgende voordracht opgemaakt voor
de vaceerende betrekking van procureur bij het
Hof en de Arrondissements-rechtbank te Arnhem
Mr. H. G. P. Kolfschoten, advocaat te Arnhem;
J. J. D. G. Van Hasselt, secretaris der gemeente
Epe, en Mr. H. E. Kann, advocaat te 's-Hage.
Z. M. heeft een nieuw bewijs gegeven van
warme belangstelling voor de zaak der vader-
landsche weerbaarheid door te bepalen dat
onverminderd 's Konings jaarlijks uit te loven
vaandelprijs van 20 Remmingtongeweren op HD.
kosten, jaarlijks tweemaal, te beginnen met Oc
tober a. s. aan het centraal comité zullen ver
strekt worden: twintig Remmingtongeweren,
voorzien van bajonet, kordonriem en schroef-
draaier, benevens twee kogeltangen ieder voor
6 kogels, 1200 patroonhulzen en 1200 kogels, en
wel met bedoeling, dat de aldus geschonken ge
weren zullen worden uitgereikt aan weerbaar-
heidsvereenigingen, leden van den bond, ter keuze
van het comité, welke 'sKoDings vaandelprijs
nog niet gewonnen hebben.
Z. K. H. Prins Hendrik heeft aan de loterij
commissie te Velzen voor de daar op te richten
schietbaan een schilderstuk ten geschenke gezon
den, om als prijs te dienen in die verloting.
De heer Dr. A. De Jager, te Rotterdam, is
benoemd tot eerelid van de Koninklijke Maat
schappij van Tooneel- en Letterkunde Roos en
Eikel, te Leuven.
De classicale vergadering te Haarlem heeft
zich verklaart tegen het verplicht gebruik der
doopsformule.
De classicale vergadering van Amersfoort heeft
met algemeene (45) stemmen besloten, zich met
het voorstel der Synode te vereenigen, om de
doopsformule (Matth. 28 19) verplichtend te
maken.
Te Kolhorn, waar gedurig gebrek aan drink
water heerscht, heeft men door rentelooze voor-
scholten de middelen bijeengebracht tot het aan
leggen van een kolossalen regenbak bij de kerk.
Maandag werd daarvoor op feestelijke wijze de
eerste 6teen gelegd.
De gezamenlijke opbrengst der teekeningen uit
de collectie van wijlen den heer L. Dupper ffj.,
te Dordrecht, dezer dagen verkocht, was ruim
f 22,000, en den veiling der etsen enz. ruim 5700.
Het rijks-museum te Amsterdam werd in 1869
bezocht door 33,327 personen, waaronder 6573
vreemdelingen.
Sedert de koekuitdeeling wekelijks op de armen
school te Heerenveen plaats heeft, is het school
gaan met 30 pCt. toegenomen. Men kan niet zeg
gen, dat er nog schoolverzuim bestaat.
In den avond van Dinsdag 12 Juli zal eene
totale, hier te lande zichtbare maansverduistering
plaats hebben. Het begin der verduistering is 9
uren 8 min., het midden 10 uren 57 min., het
einde 12 uren 47 min.
Te rekenen van den 15d» Juli aanstaande
is het rijkstelegraaf kantoor te Doesburg des
Zondags voor het publiek open, des voormiddags
van 8—11 en des namiddags van halfdrie—4 uren'
De diensttijd op werkdagen blijft onveranderd.
Het postkantoor en het kantoor vau de rijks
telegraaf te Doesburg, worden met ingang van
den 15J'n dezer vereenigd. Tot directeur van het
vereenigd kantoor is benoemd de heer Th. Hoijer,
thans directeur van het postkantoor aldaar.
Z. M. heeft aan den heer Dr. H. Polman Kru-
seman, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend
als schoolopziener in het eerste schooldistrict der
provincie Zeeland.
Z. M. heeft met ingang van den 1'"° Juli 1870,
bij de rijkstelegraaf benoemd: tot onderdirecteur
der 1ste kl. G. J. Fruythoff en D. A. Kets, thans
onderdirecteuren der 2de kl.; tot telegrafist der
lste kl., G. P. Zahn, thans telegrafist der 2de
kl.; tot telegrafist der 3de kl. A. C.| Hissink,
C. W. Van Bijlevelt, J. A. Schwannhuyser, F. H.
Dangremond, H. W. Van Pesch, C. A. Spruyt,
G. L. Crietee, A. C. Van Heelsbergen, H. D. Monk-
horst, F. K. C. Kahle, F. A. Van Suchtelen Jr.,
L. De Veer, F. Allen en J. C. Van der Wijk,
allen thans leerling-telegrafist.
Z. M. heeft aan de na te melden officieren bij
de dienstdoende schutterijen, op hun verzoek, eer
vol ontslag verleend, als: bij die te Rotterdam,
aan A. C. Dalen Jr. en H. H. M. Looyaard, bei
den als lsten luit.; bij die te Vlaardingen, aan
J. Hoffman, als 2den luit.; en zijn bij de dienst
doende schutterijen benoemdbij die te Rotter
dam, tot lsten luit. T. G. Gleichmann en E. E.
Van Raalte, beiden thans 2de luit.; tot 2den luit.
W. Maingay en H. Montauban van Swijndregt,
beiden thans serg.; bij die te Vlaardingen, tot
2den luit. A. Knottenbelt, thans serg.
Z. M. heeft aan A. J. Van Doorn, burgemeester
der gemeenten Callantsoog en de Zijpe, op zijn
verzoek, eervol ontslag uit die betrekkingen ver
leend.
Z. M. heeft tot leden der internationale com
missie voor de vervaardiging van een nieuwen
standaardmeter, welke in den loop dezes jaara
te Parijs zal bijeenkomen, voor Nederland be
noemd: Dr. F. Kaiser, hoogleeraar aan de hoo-
geschool te Leiden, en Dr. F. J. Stamkart, hoog
leeraar aan de Polytechnische school te Delft,
leden der Koninklijke Academie van Weten
schappen, en tot hunne plaatsvervangers Dr. L.
Cohen Stuart, directeur der Polytechnische school
te Delft, en Dr. J. Bosscha Jr., inspecteur van
het middelbaar onderwijs te 's-Gravenhage, leden
der Koninklijke Academie van Wetenschappen.
Amsterdam, 1 Juli. Men bericht dat eenige
invloedrijke mannen, warme voorstanders van het
Nederlandsch tooneel, 't eeuwig wachten op een
nieuwen schouwburg moede, 't voornemen hebben
opgevat, den bestaanden houten schouwburg op
het Leidsche plein in den nieuwsten en sierlijksten
trant te restaureeren. Een onzer meest-talent-
volle architecten zou reeds een uitgewerkt plau
hebben ontworpen.
's-Gravenhage, 1 Juli. De gemeenteraad alhier
heeft eene missive gericht aan de minister van
binnenlandsche zaken, om ten behoeve harer
hoogere burgerschool met vijfjarigen cursus, een
Rijkssubsidie van f 17000 te ontvaogen. De mi
nister heeft daarop het volgende geantwoord
„Ik ben in het algemeen niet ongenegen op de
begrooting van mijn Departement voor 1871
die voor het loopende jaar heeft, zooals reeds
door u ondersteld is, geen beschikbare fondsen
de vereischte som te brengen en wanneer die
mocht zijn toegestaan, den Koning voor te stel
len aan het verzoek van den Raad te voldoen.
Van den anderen kant meen ik drie voorwaar
den te moeten stellen, van wier inwilliging mijne
verdere handeling afhankelijk zal wezen. In de
eerste plaats verzoek ik overlegging der bij art.
24 der wet, regelende het middelbaar onderwijs,
bedoelde besluiten van den gemeenteraad, be
treffende het getal der leeraren aan de hoogere
burgerschool en het bedrag hunner jaarwedden,
welke besluiten zoodanig behooren te worden
ingericht, dat zij niet alleen aan de tegenwoor
dige behoeften voldoen, maar ook gelegenheid
geven tot uitbreiding van het onderwijzend per
soneel bij te verwachten toename van het getal
der leerlingen. In de tweede plaats acht ik het
noodig, dat een beter, voor het onderwijs behoor
lijk ingericht gebouw beschikbaar worde gesteld,
omdat het tegenwoordige, volgens mededeeling
