X
N°. 3181.
Maandag
A°. 1870.
27 Juni.
ft
l-8c|
1.81
,,;i.8«
1.8i
„1.'
l-8<
1.9«
„1.8C
1.9(1
1.5(1
1.9C
„1.3(1
LEIDSCB
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden....ƒ3.00.
Franco per postm 3.85.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVKRTENTIEN.
Voor iederen regel.ƒ0.46.
Grootere letters naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 25 Juni.
1.23
den. -
!adeau
iij de halve berichten, over hetgeen in Vene-
la met twee onzer schepen en met onzen
isul-generaal heeft plaats gehad, is het zeker
ralve voor de heeren van de oppositie on-
lOlbeel gelijk om een oordeel te vellen over hetgeen
geschied is, of geschied had moeten worden.
De toestand is aldus. Vóór eenigen tijd is in
B, N°.< nezuela waar als in andere republieken van
I' Hl
Inlrei
bee
,e
id-Amerika, geregeld om de zooveel tijd het wet-
e bestuur wordt weggejaagd, en de tegenpartij
h van het gezag meester maakt eene nieuwe
eering opgetreden. Nadat de laatste verdrijving
den president in 1868 had plaats gehad, heeft
ir een paar maanden de partij van dien pre-
ent de zetels weder veroverd. En Guzman
nco is thans president van Venezuela. Of nu
zman dan wel Monagas president is, is voor de
ropeanen vrij onverschillig. Burgeroorlogen zijn
de vreemdelingen, die handel drijven, on-
Ingenaain; zeer geregeld gaat het bij die gele
heden niet toe; inbreuken op de rechten der
tige burgers zullen, dunkt ons, bij zulke ge-
enheden wel eens voorkomen. Maar welke
Irtij dan ten slotte aan het roer blijft gaat hen
inig aan.
het gegeven geval is dit voor Nederland
hter niet zoo volkomen onverschillig. Onze regee-
heeft voor eenige maanden dien Guzman
Curasao laten zetten, op verlangen van de
nmalige regeering van Venezuela. Dat heeft
kezen niet vriendschappelijk gestemd voor onze
egeering. Onze consul-generaal te Caracas in
lenezuela moet dit reeds dadelijk, nadat Guzman
eester van het gezag was hebben ondervon-
en. Daarop is éen Nederlandsch schip aange-
uden, en éen in beslag genomenen vervolgens
Ujet geschied wat de Slaats-Courant medegedeeld
hqeft, dat onze consul-generaal eerst geprotesteerd
"eft met de andere mogendheden, eD later nog
een, waarna de president Guzman alle be
ft ekkingen met hem heeft afgesneden, en hij zijn
I spoort gevraagd hebbende, is weggereisd.
Toen dit bekend was is de admiraal van Was-
naer afgezonden, om de Nederlandsche onderda-
in en bezittingen te beschermen.
De quaestie begint dus reeds in Curasao; want
uitzetting van Guzman heeft niet zonder pro-
st plaats gehad, niet alleen van hem zeiven,
aar van den geheelen kolonialen raad. Deze toch
eeft eerst den gouverneur van Curasao geïnter-
elleerd over den maatregel en daarna metalge-
leene stemmen een adres aangenomen, waarin
raad den gouverneur der kolonie mededeelt,
at hij de stap, door den gouverneur, op last van
Nederlandsche regeeringj genomen, tegen de
elangen der kolonie acht, en waarin hij consta-
:ert dat het besluit genomen is, niet ten gevolge
f in overeenstemming met wetten of verorde-
lingen door den Raad gesteld, maar alleen
rechtens een bevel door den Minister van Kolo-
liën in Nederland gegeven.
De overwegingen waarop dit besluit zich ba-
eerde, waren blijkens de discussiën in de eerste
laats de toestand der kolonie, die, door vele
epublieken omringd, welke altijd door burgeroor-
ogen worden geteisterd, steeds een veilige schuil-
ilaats aan de vluchtelingen verleend heeft, en
de tweede plaats het gevaar, dat nu van de
lijde van Venezuela, waarmede de kolonie in
'ele handelsbetrekkingen staat, haar bedreigt.
Te gelijkertijd teekenden 295 ingezetenen
Ier kolonie een adres aan den Koning met het
'erzoek om den maatregel in te trekken.
Nu moge de tegenwoordige regeering van Ve-
ïezuela rechtens wel geen voldoening kuDnen
'regen voor een feit, dat met haren president, toen
aij nog balling was, is geschied dat hierdoor
P :en groote verbittering is teweeg gebracht, en zij
liet ongaarne eene gelegenheid aangrijpt om zich
Rotaj lierover te wreken, is duidelijk.
Daarom en ziet hier het eenige, wat naar
5üs inzien voorloopig blijkt is het vooral van
lelang voor onze regeering om, gelijk in den
anvang plaats had, niet afzonderlijk op te treden,
naar met de andere mogendheden collectief. Ook
e Noord-Duitsche ingezetenen van Venezuela heb-
ien, naar men verzekert, reeds aan hunne regeering
et goed succes bescherming aangevraagd. Met
roderen samen te gaan eischt steeds het belang
an elke, en vooral van elke kleine mogendheid,
maar hier komt nog een reden bijwellicht zou,
70.
leenin
5 pCt
.50 ld
;eeacln
34%;
m
;Ax,
ft
a l
r D
Sla
D.
IS.
ftorf
ladhv
B0-|
pot!
alleen om zich te wreken, door de tegenwoordige
regeering van Venezuela aan ons geweigerd wor
den, wat zij aan anderen zou moeten toegeven.
Want de uitzetting heeft zeker dat bewijzen
de beide adressen te Curasao opgesteld tegen
alle daar bestaande regels plaats gehad. Ook
doch dit is voor de regeering van Venezuela
geheel onverschillig is het de vraag, of tot die
uitzetting door onze Regeering aan den gouver
neur van Curapao last mocht worden gegeven.
In het adres, door burgemeester en wethouders
van Middelburg namens den raad aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal gezonden, betreffende
het wetsontwerp tot regeling der banken van lee
ning, wordt in hoofdzaak het volgende aangevoerd
Na rijpe overweging en vergelijking van den
tegenwoordigen met den algemeeDen vroegeren
toestand der banken van leeDing, en in het bij -
zonder van de in deze gemeente bestaande inrich
ting, is de raad tot de overtuiging gekomen, dat
de bij het wetsontwerp voorgedragen vrijheid,
namelijk „het openstellen der gelegenheid voor
ieder om een bank van leening te kunnen en
mogen oprichten", niet raadzaam moet geacht
worden, omdat in weerwil van alle maatregelen
van voorzorg, de misbruiken, knevelarijen eD
kwade praktijken van vroeger niet zijn te wereD,
en derhalve weder zullen herleven, waardoor
verkwisting en zedeloosheid zullen worden bevor
derd, terwijl zij, die uit geldverlegenheid ver
plicht zijn van zoodanige banken gebruik te ma
ken, aan allerlei geldafpersingen opnieuw zullen
blootgesteld worden. Ook voor de belangen van
de gemeente-instelling kan de voorgestelde vrijheid
niet raadzaam geacht worden, omdat men wel
kan verwachten dat zich personen zullen
voordoen, die van de verleende vrijheid zullen
gebruik maken, om voor eigen rekening eeDe
bank van leening op te richten, met of zon
der nevenbedoelingen, doch die geen geld in lee
ning zullen geven dan tot een hooger bedrag
dan bijv. 20, en alzoo op pandeD, die in den
regel geriDge plaatsruimte innemen en weinig
moeite en kosten vorderen, maar daarentegen,
zelfs bij eene matig gestelde beleeningsrente, bij
slot van rekening toch nog belangrijke winsten
kunnen afwerpen. In dit geval zullen de gemeen-
tén desniettemin verplicht wezen, de door haar
in der tijd opgerichte banken van leening in stand
te houden, om hen, die slechts tijdelijke behoef
ten hebben aan 50 centen of meer, tegen pand
te kunnen helpen, en zullen bijgevolg ook de
zoogenaamde weekpanden, op welke niet dan
beduidende verliezen geleden worden, bij voor
keur aan de banken van leening der gemeente
toevloeien; zoodat aan „de menschenvrienden",
waarop de regeering schijnt te rekenen, devoor-
deelen, en aan de gemeente alléén de nadeelen
zullen vervallen. En dat die nadeelen of verliezen
niet gering zullen wezen, kan men afleiden
bij aanneming van Middelburg als punt van
vergelijking uit de omstandigheid, dat de hier
gevestigde bank van leening, gedurende het tijd
perk van 15 jaren dat zij als instelling van lief
dadigheid werkzaam is, niet meer dan 182.31s,
of gemiddeld 12.15 per jaar heeft overgewonnen,
alleen uit de overwinst op panden waarop ƒ20
en meer in leening was verstrekt gewordeD; en
zulks niettegenstaande de gemeente voor de op
richting dier bank eene som van ƒ1981.321 als
subsidie heeft verstrekt, het bankgebouw gedu
rende 13 jaar geheel kosteloos heeft afgestaan,
de rente van het bed rijf kapitaal niet meer
heeft beloopen dan gemiddeld 4% pCt., de amb
tenaren en bedienden zeer matig zijn bezol
digd, en overigens de meest mogelijke zuinig
heid is betracht geworden. Ten bewijze hiervan
kan strekken, dat in 1869 zijn beleend 60317
panden, waarvan niet minder dan 59885 paDden
voor minder dan 20, en daaronder 54644 zoo
genaamde weekpanden, welke nauwelijks éen ze
vende gedeelte der kosten van beheer (de rente
van het daarvoor vereischte kapitaal nog niet
eens medegerekend) hebben opgeleverd.
Om deze redenen acht de gemeenteraad van
Middelburg het zijn plicht, ten nadrukkelijkste
te verzoeken: om het wetsontwerp tot regeling
der banken van leening, zóoals het is aangeboden,
niet aan te nemeD, tenzij met deze wijziging:
dat het aan de gemeentebesturen, met uitsluiting
van allé anderen, worde vrijgelaten om banken
van leening voor hunne gemeente en omgeving
op te richten, op de Voor belanghebbenden minst
kostbare wijze; of, indien het door de Tweede
Kamer in overeenstemming met de regeering
noodig mocht worden geoordeeld, ook ten aanzien
der leenbanken, de richting te volgen van den
tegenwoordigen tijd, „het losmaken van alle ban
den die haDdel en nijverheid en die welke de
DUttige aanwending van particuliere krachten be
lemmeren;" de particuliere bankhouders de ver
plichting op te leggen, op alle niet verdachte en
voor beleening vatbare panden, die ter beleening
worden aangeboden, geld in leening te verstrek
ken, van vijftig centen en hooger, in verhouding
tot de geschatte waardehet gemerkt goud en
zilver volgens het gewicht voor viervijfde, en alle
andere goederen voor tweederde gedeelte dier
waarde; en dientengevolge ook op de zoogenaamde
weekpanden zonder daarvoor eenige kosteD boven
de vastgestelde beleeniDgsrente in rekening te
mogen brengen, met verder verbod om beleening,
tot welk bedrag ook, op Zon- en feestdagen te
sluiten.
Wij zijn in staat gesteld den inhoud mede te
deelen van een adres, dat in de heden gehouden
zitting van den Gemeenteraad is ingekomen. De
inhoud komt voor onder ons verslag van den ge
meenteraad van heden. Behalve van een extract-
kadaster gaat het adres vergezeld van eene litho
graphic, behelzende eene afbeelding van het door
den heer J. W. Schaap ontworpen gebouw, met
dé plattegrondsteekening en eene voorstelling der
geprojecteerde situatie. Het aangevraagde terrein
beslaat eene oppervlakte van 27 aren (vierk. Ned.
roeden), waarvan ruim 3 aren zullen worden
bebouwd.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
werkhuis alhier opgenomen van 107 tot 121 vol
wassen personen en van 34 tot 51 kinderen.
Aan de zwem- en badinrichting Rhynzigt zijn
gedurende deze week 1029 baden genomen.
Naar aanleiding van het besluit der provinciale
staten van Zeeland, van den 5de° November jh,
waarbij als proefneming voor éen jaar eene som
van ƒ2000 ter beschikking van gedeputeerde sta
ten werd gesteld, ten einde die te doen strekken
tot bevordering en aanmoediging van het school
gaan en meer getrouw schoolbezoek, zoowel op
de openbare als de bijzondere scholen, is de in
specteur van het lager onderwijs in die pro
vincie door het gedeputeerd college uitgeuoodigd
geworden tot het doen van nadere voorstellen
omtrent de regeÜDg dezer zaak. Laatstgenoemde
heeft aan die uitnoodiging voldaan bij brief van
26 Januari jl. en op grond van bet daarin ver
vatte voorstel is het ter beschikking gestelde be
drag van ƒ2000 betaalbaar gesteld. [M. Ct
Indien de geruchten waar zijn, dan is de finan-
tieele commissie van den Weerbaarheidsbond tot
nu toe er niet ingeslaagd, om genoegzaam gelden
te verzamelen tot dekkiDg der kosten van deD
nationalen schietwedstrijd op het Loo. Ten gevolge
daarvan, zoo zegt men, zullen de kampbezoekers,
vóór zij in de kampplaats worden toegelaten, per
hoofd vijftig cents moeten betalen, hetgeen wel
voordeelig zijn zal voor de kas, doch menigeen
zal terughouden het kamp te bezoekeD.
Wellicht, dat wat minder prachtige en daardoor
juist ook dure prijzen, en wat degelijker bijdra
gen, in deze eene gewenschte uitkomst zouden ople
veren, en menigeen in de gelegenheid stellen,
verder toegelaten te worden dan het Park, dat
door de vrijgevigheid van Z. M., naar men ver
neemt, gedurende den kampstrijd en aankleve
van dien, voor een ieder toegankelijk is gesteld.
{Amh. Cl.)
De heer Hubert Pijls, lid van de Tweede Ka
mer, moet wegens de uitspraak van het Hof in
Limburg ƒ1500 ontvangen van den drukker en
uitgever van L'ami du Limbourg, Jos. Russel, die
hem gelasterd heeft.
Het ware te wenschen dat die ƒ1500 aan de
noodlijdenden van den brand te Bodegraven te
goed kwamen.
Wegens gewelddadige poging tot afzetting op
den publieken weg werd de persoon Rotgers in
het vorige jaar te Groningen gevonnist tot 5
jaren tuchthuisstraf.
Thans verhaalt men algemeen te GrohiDgen,
dat die man onschuldig is gevonnist en de straf
onschuldig ondergaat. Zelfs moet de justitie zich
de zaak reeds aangetrokken, en reeds vele getui
gen opnieuw hebben gehoord en gedagvaard.
Aanvankelijk schijnen er zware vermoedens te
bestaan, dat Rotgers onschuldig is en zekere W.
de dader is geweest.
Op een boelgoed waren voor eenigen tijd eenige
lieden bijeeD, dronken wat veel, kregen verschil,
en deden elkander verwijtingen, die tot het bo
venbedoeld nader onderzoek moeten hebben ge
leid.
Voor de vier te Zetten bestaande gestichten
Steenbeek, voor gevallen vrouwen ;Talitha, Kumi
en Bethel, voor verwaarloosde kinderen en jonge
dochters, en de normaalschool voor onderwijze
ressen is dezer dagen eene nieuwe kerk inge
wijd. De stichter der vier inrichtingen, Ds. Hel
dring, heeft des morgens, de heeren Cohen Stuart
en Beets hebben des avonds het woord gevoerd.
Z. M. heeft den heer G. Dumonteil Lagrèze be
noemd tot Nederlandsch consul te Salonica, bui
ten bezwaar van 's rijks schatkist.
Z. M. heeft ten laste van den staat pensioen
verleend aan W. Verhage, gewezen rijksveld
wachter der 3de klasse te Grootegast, ten be
drage van ƒ107 'sjaars.
Z. M. heeft benoemd tot griffier bij het kan
tongerecht te Sliedrecht, Mr. M. A. H. Onderwa
ter, thans griffier bij het kantongerecht te Me-
demblik.
Amsterdam, 24 Juüi. Heden had in het lokaal
Eensgezindheid de jaarlijksche algemeene verga
dering van aandeelhouders der Nederlandsch In
dische Handelsbank, onder praesidium van den
heer A. Van Geuns, voorzitter van den raad van
commissarissen, plaats.
In die vergadering, door 30 aandeelhouders
bijgewoond, vertegenwoordigende 6283 aandeelen,
uitbrengende 112 stemmen, werd door den voor
zitter het zesde, ditmaal zeer uitvoerige verslag
over 1869 uitgebracht.
Het geldelijk resultaat van 1869 ^225/m. netto
winst) was minder gunstig dan gewenscht en
voorzien was, eensdeels door het lang uitblijven
van schepen, die eene belangrijke hoeveelheid
consignatieproducten voor de Bank aanvoerden,
en anderdeels doordien ten gevolge van den loop
der wisselkoersen tusschen Indië en Nederland,
de ondernomen operatiën ditmaal in plaats van
winst, verlies hebben opgeleverd.
Hetgeen echter den toestand beheerschte en
tijdens de afsluiting der balans eene onzekerheid
omtrent het werkelijk resultaat van 1869 ver
spreidde, was het zestal processen, waarin de
Bank, zeer ondanks haar zelve, gewikkeld was
geworden en mag het een opmerkelijk feit wor
den genoemd, dat gedurende de laatste weken
achtereenvolgens het bericht tot de directie kwam,
dat het alhier gevoerde proces ten haren gunste
was uitgewezen, twee van de op Java hangende
processen ten haren voordeele werden uitgespro
ken en voor het vierde geenerlei bezwaar bestond,
terwijl eindelijk, staande de vergadering, telegra-
phisch en schriftelijk de bevestiging vernomen werd
van den goeden uitslag der beide Bremerproces
sen, zonder mogelijkheid van appèl.
Deze laatste uitkomst maakte nu onnoodig de
reserve van 135/m. voor dit doel aangewezen,
en brengt het dividend vau ƒ5 of 2 pCt., waarop
het voorloopig bepaald werd, op 10.50 per aan
deel of 4'/s pCt., welk heuglijk bericht de Ver
gadering met een welgemeend applaudissement
beantwoordde; welke aangename indruk door een
der aanwezigen in hartelijke bewoordingen werd
teruggegeven, door een woord van dank aan com
missarissen en directie voor het goed beheer der
zaken.
De vergadering verkoos in de plaats van den
heer T. Amers, te Batavia, die overleden is, den
heer G. H. L. Van Oordt aldaar, en herkoos
de heeren W. Poolman, M. H. Insinger en Alex.
Fraser (te Batavia) als commissarissen der Bank.
Heden werd voor het Provinciaal Gerechts
hof alhier de behandeling voortgezet der Woens
dag aangevangen strafzaak tegen den onbekende,
die onder de namen Bergmann en Kamaoski ter
zake van dertien valschheden en twee diefstallen
terecht staat. Nadat het getuigenverhoor was af-
geloopen, hield de procureur-generaal, Mr. Schoo-
neveld, eene rede, waarbij hij o. a. de waar
schijnlijkheid deed uitkomen, dat de beschuldigde
zou zijn August Kampfuiann, die in 1868 wegens
oplichterij te VVeenen veroordeeld was. Terwijl
