worden door een eind-examen, dat den toegang
tot de ambachtsscholen zal verschaffenalsdan
hoopt men dat de leerling zelf zal inzien, dat hij
al de vakken die onderwezen worden, ten zeerste
voor zijne ontwikkeling behoeft, en zich voor die
lessen vrijwillig zal doen inschrijven.
Alle afdeelingen van onderwijs worden bezocht
door 56 leerlingen, de lessen in het handteeke-
nen door 156, die in de bouwkunde door 160, in
wiskunde door 80 leerlingen. Handteekenen al
leen wonen 28, bouwkunde alleen 35, en wis
kunde alleen 1 leerlingen bij."
De directeur J. A. Van Dijk werd op zijn ver
zoek eervoel ontslagen en door den heer W. P.
Wolters vervangen, en in de plaats van den heer
H. Cretier werden de heeren Veth en Franchi-
mont als onderwijzers aangesteld, terwijl als leer-
aar in de bouwkunde de heer Blansjaar wederom
aan de inrichting werd verbonden, daar de heer
Schaap zijn eervol ontslag had aangevraagd en
verkregen.
c. De Kweekschool voor Zeevaart blijft voortdu
rend in een zeer gunstigen toestand. Het aantal
leden welke een jaarlijksche bijdrage geven, is
met 8 toegenomen en bedraagt thans 147. In het
afgeloopen jaar hebben zich 106 knapen ter op
name aangemeldhiervan hebben 76 hun ver
bintenis bij 's Rijks Zeemacht aangegaan, ter
wijl 5 ter koopvaardijvaart gingen. Üp 1" Januari
1870 bedroeg het aantal jongelingen, die op de
kweekschool eene bepaalde bestemming hebben
verkregen, 847.
De Commissie van toezicht onderging op het
einde van het jaar eene wijziging, ten gevolge
van het vertrek van den luitenant ter zee dei-
Ede klasse J. Fichet. Op uitnoodiging van de Com
missie verklaarde de luitenant ter zee der 2de
klasse C. H. De Goeje zich bereid, om de plaats
in te nemen van den heer Fichet.
Door wijlen den heer R. Van Bol-Es te's-Gra-
venhage is aan de inrichting vermaakt de aan
zienlijke som van f 500.
Onder de scholen van bijzonderen aard en strek
king kunnen geteld worden:
1°. de Volkszangscholen van het Leidsche depar
tement der Maatschappij tot Nut van't Algemeen
a. de Volkszangschool met 2S9 leerlingen.
b. de Burgerzangschool met 186 leerlingen.
c. het Mannenkoor, dat nog bestaat maar geen
oefeningen houdt.
2°. de Gymnastiekschool, waar onderwijs ge
geven wordt aan 607 leerlingen, hulponderwij
zers en kweekelingen van de openbare scholen,
en aan particulieren.
Latijnsche scholen, Gymnasia en Athenaea.
Het Gymnasium heeft 12 onderwijzers en 36 leer
lingen, terwijl 2 tot de academische lessen wer
den bevorderd en éen is toegelaten tot de mili
taire geneeskundige school te Amsterdam.
Kunsten en wetenschappen. De Leidsche
Maatschappij van Toonkunst telde 148 leden en
160 leerlingen j de laatsten maakten van het
onderwijs in de volgende vakken gebruik:
Piano 98, viool 22, violoncel 3, clarinet 1,
fluit 2, elementairklasse. 54, 2de koorklasse 24 en
lste koorklasse 14.
De Leidsche Onderwijzers-zangvereeniging Eu
terpe zag het getal werkende leden klimmen tot
38. De bijeenkomsten werden goed bezocht.
De Leidsche Zangvereeniging telt 199 ledenen
bestudeert steeds muziek van beroemde meesters,
voornamelijk oratoria en andere muziekstukken
in kerkstijl.
De Nationale Zangvereeniging heeft29 manne
lijke en 20 vrouwelijke leden, benevens 40 do
nateurs.
Het muziekgezelschap Sempre Crescendo telt
ongeveer 200 leden.
De Vereeniging Harmonie heeft ten doel de
bevordering van uiterlijke welsprekendheid en
geeft jaarlijksch drie tooneelvoorstellingen. Zij telt
107 coutribueerende en 12 werkende leden.
De Ouderwijzers-Vereeniging Litteris Sacrum
bedoelt het oefenen in het spreken voor de vuist
en verder op het gebied van taal en letterkunde.
Zij telt 15 werkende leden.
De Ambachtsschool van het genootschap Mathe
sis Scientiarum Genitrix werd dit jaar met de
gouden medaille bekroond op de Internationale
tentoonstelling voor den handwerksman te Am
sterdam.
te brengen, raadde hij hem aan, eenige lessen
te geven, die van zijne kunde zouden getuigen;
maar Heurnius, die bemerkt had dat eenige Ita
lianen, naijverig op zijn roem, zijn val gezworen
hadden, schrikte zoodanig van hunne bedreigingen,
dat hij heimelijk Italië verliet en zich slechts in
zekerheid waande, toen hij in zijn vaderland te
rug was. Hij vestigde zich als geneesheer in zijne
geboortestad Utrecht en werd er tot Schepen ge
kozen. Deze waardigheid nam hij, wegens de
toen heerschende onlusten, met leedwezen aan
en onttrok er zich zoo spoedig mogelijk aan. In
1581 werd hij naar de Leidsche Hoogeschool ge
roepen, waar hij gedurende twintig jaren, tot
aan zijn dood de Medicijnen bleef onderwijzen
en zesmaal rector magnificus was. Men merkt
op dat hij de eerste was, die op verzoek zijner
leerlingen lijken ontleedde,
De Leidsche schilder- en teeken-academie Ars
Aemula Naturae behield haar 16tal leden.
De werkmans-vereeniging Nut en Genoegen
werd op de genoemde Internationale tentoonstel
ling bekroond met een bronzen medaille. Zij telt
125 leden benevens 4 eereleden. Een ondersteu
ningsfonds voor zieke leden kwam tot stand. De
Zaterdagavonden worden besteed tot gezellig ver
keer en tot het houden van voordrachten.
Het Onderwijzersgezelschap Leiden telt 19 leden
en houdt viermaal 's jaars een algemeene verga
dering, waarop alle openbare en bijzondere hoofd
en hulponderwijzers en onderwijzeressen worden
genoodigd.
De Leidsche Maatschappij der Nederlandsche
Letterkunde telt 5 eereleden behalve de vorste
lijke, 444 gewone binnenlandsche en 200 buiten-
landsche leden. Zij verkeert in een bloeienden
toestand.
Het Leesmuseum blijft iu een gunstigen toe
stand en telt 102 gewone, 5 tijdelijke en 7 bui
tengewone leden.
De Nederlandsche Entomologische Vereeniging
is in een toestand van zeer verblijdenden bloei.
Zij bestaat uit 8 begunstigers, 10 eereleden, 10
correspondeerende, 2 buitenlandsche en 02 ge
wone leden.
Het Leidsch departement der Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen heeft 325 leden en mag zich
in den bloei van hare talrijke instellingen over
het algemeen verheugen.
De Maatschappij tot bevordering der Bouw
kunst heeft binnen Leiden 20 leden en een af-
deeling.
De Vereeniging tot bevordering der beeldende
kunsten te Amsterdam telt binnen Leiden 26 leden.
De Typographische Vereeniging Laurens Janszn.
Coster werkt voortdurend gunstig en telt 3 eere
leden, 75 contribueerende leden, 77 donateurs en
2 donatrices.
Het Pharmaceutisch gezelschap Concordia moest
ten gevolge van de invoering der wet op de uit
oefening der geneeskunde hare bemoeiingen sta
ken tot aankweeking van artsen ij bereiders. Zij be
paalt zich nu tot het bevorderen van weten
schappelijke kennis ouder apothekers.
De vereeniging Het Zilveren Kruis telt 22 leden
en houdt feestelijke bijeenkomsten op nationale
gedenkdagen.
De beide sectiën der Leidsche at'deeling van
de vereeniging Het Metalen Kruis behield haar
aantal leden; de lste telt 2 eere- en 29 gewone,
de 2de 5 eere- en 50 gewone leden. Zij houden
ook jaarlijks feestvergaderingen.
Het Soer. H. B. geeft in zijn „Haagsche Brie
ven" deze anekdote: „Op een soirée door den
baron Van Kdezer dagen aaugeboden, hield
men zich bezig met het opgeven van raadsels."
„Welk onderscheid is er," vroeg een der gasten,
„tusschen een rechter en een trap?" „Dat is heel
eenvoudig," antwoordde onmiddellijk de geestige
freule Van B.„voor een rechter ligt men de hand
op en voor een trap den voet." „Voor een trap
in elke beteekenis," mompelde een ander. Er is
hartelijk om gelachen, en men zegt, dat het Z. M.
den Koning behaagd heeft, Hoogstdeszelfs mond
tot een glimlach over dat woord te plooien.
Voor een lid der provinciale staten van Zuid-
Holland, hoofdkiesdistrict Ridderkerk, zijn tot
candidaten gesteld de HH.: Mr. De Ronden en
C. A. Molenaar, te IJselmonde. Door vele kiezers
wordt ook aanbevolen de heer A. J. Van der
Poest Clement, notaris te Poortugaal.
Een voorbeeld ter navolging van Goesche
rechters.
Voor de arr.-rechtbank te Rotterdam stond te
recht een dertienjarig meisje, beklaagd van in
den avond van 23 Maart 11. na zonsondergang in
een winkel en bewoonde huizing op de Kipstraat
aldaar een rol katoen te hebben weggenomen
tegen welke beklaagde de heer officier van jus
titie een gevangenzetting in een verbeterhuis
voor den tijd van 2 jaren requireerde.
Bij vonnis van Zaterdag achtte de rechtbank
den gepleegden diefstal wettig en overtuigend
bewezen, doch overwoog daarbij, dat de be
klaagde niet blijkt met oordeel des onderscheids
gehandeld te hebben, maar veeleer het feit be
dreven schijnt te hebben op een daartoe gegeven
wenk harer moeder, waaraan zij meende te moe
ten gehoorzamen.
Op grond van art. 65 Code Pénal heeft de recht
bank verklaard, dat de beklaagde ten deze zon
der oordeel des onderscheids gehandeld heeft, en
haar vrijgesproken, met last dat zij aan haar
nabestaanden zal worden teruggegeven.
Den 4de» Mei is te Paramaribo overleden de
heer S. Abendanon, die vroeger den lande eene
reeks van jaren heeft gediend, en laatstelijk,
evenzeer met lof, de betrekking van directeur-
secretaris dor Surinaamsche bank heeft vervuld.
Aan zijn onvermoeiden ijver heeft de kolonie de
oprichting dier instelling en de daarop gevolgde
Immigratie-Maatschappij te danken. Zijn overlij
den wordt algemeen betreurd.
De Minister van Financiën heeft bij beschikking
van den 31sten dezer benoemd tot klerken bij de
rijkstelegraaf: J. J. Van Ree te Delft; W. R. J.
Hackfoort te Utrecht; A. J. Visser te Hiliegersberg;
E. J. Veldhuyzen te Leiden; Jbr. J. M. H. Van
Beyrna thoe Kingma te Franeker; P. A. Verboom
te Leerdam; en G. De Kroes te Gorcum.
De offie. van gez. der lste kl. C. F. T. Hommel, die
nende op Zr. Ms. fregat met stoomvermogen Admi
raal van Wassenaar, en de offic. van gez. der 2de kl.
D. Matak Fontein, dienende op Zr. Ms. schroefstoom-
schip de Amstel, worden respectievelijk met den 5den
eu lüden Juni aanstaande op non-act. gestelden met
den 6den en Uden Juni daaraanvolgende vervangen
door do officieren van gez. der 2de kl. M. J. Cijfveer
en B. H. Thomson.
Voorts worden geplaatst: met den Uden Juni a.a.
op Zr. Ms. fregat met stoomvermogen Admiraal van
Wassenaer, de offic. van gez. der 2de kl. C. J. A. De
Groot; met 1 Juli a.s. op Zr. Ms. wachtschip te Hel-
levoetsluis, om tevens dienst te doen in de maritieme
ziekeninrichting aldaar, de offic. van gez. 2de kl. E. M.
Van Lier; met den lGden Juni op Zr. Ms. wacht
schip te Willemsoord, de offic. van gez. der 3de kl.
S. F'. Kruyt, om voorts met den lsten Augustus aan
staande gelijktijdig met den offic. van gez. 3de kl.
K. G. F. Ploos gedetacheerd te worden bij het hos
pitaal der marine te Willemsoord.
Z. M. heeft goedgevonden en verstaan alsnog tot
leden van de commissie voor de internationale mari
tieme tentoonstelling, welke vau 1 September tot 30
November dezes jaars te Napels zal worden gehou
den, te benoemen de heerenA. Meuricotfre, consul-
generaal der Nederlanden, en Sieglried Leupold, koop
man, beiden te Napels.
Bij Zr. Ms. besluit is met ingang van 1 Sept. 1870, de
rijks- hoogere burgerschool met driejarige cursusn te
Alkmaar uitgebreid tot eene van vijfjarigen cursus,
en zijn bij die school benoemd tot leeraren Dr. J. D.
Boeke te Kampen, H. De Vries Wz. te Alkmaar, en
J. G. Sennett te 'a-Gravenliage.
Z. M. heeft benoemd tot plaatsvervangend kanton
rechter te Leeuwarden Jhr. Mr. A. A. F. Van Panhuys,
advocaat aldaar.
Z. M. heeft den kapit. der inf. van de landmacht
in West-Indië J. C. Statius van Eps, thans dienst
doende als kommandant der troepen en van het gar
nizoen op Cnra9ao, met ingaDg van 1°. October 1870
benoemd tot tnajoor-koinmandant der troepen en van
het garnizoen in Suriname.
Amsterdam, 31 Mei. Heden werd de zaak te
gen Dr. Elders, die het Prov. Gerechtshof reeds
zes dagen behandelt, voortgezet. Een vijftal nieuwe
getuigen werd gehoord. De eerste getuige, de
chef der juwelier- en goudsmidsaffaire Van Ben
ten verklaarde omtrent de door Mr. Wiersmaaan
hem gedane bestellingen van zilver, dat deze door
mevrouw waren afbesteld, omdat het bestelde
tafelservies niet noodig zou zijn, terwijl het zil
veren tafelblad werd aangenomen als blijkende
dat tot een aandenken voor Dr. Everts bestemd
te zijn.
Twee door mevr. Wiersma aan getuige des
wege geschreven briefjes werden door den grif
fier voorgelezen. De president gaf zijne verwon
dering te kennen, dat die briefjes door mevrouw
met den naam Van Velzen Wiersma waren on
derteekend, terwijl het voeren van den naam Van
Velzen door mevrouw als een der kenteekenen
van de krankzinnigheid van mijnheer was opge
geven. De verdediger deed echter den getuige on
middellijk de vraag: of hij, die van den zich noe
menden heer Van Velzen Wiersma de bestelling
had gekregen, wel aan de afbestelling zou hebben
gevolg gegeven als hij een brief had ontvangen ge-
teekend: Wiersma. Getuige antwoordde„misschien
niet." Mevrouw Wiersma bleek echter later niet
zoo gevat te zijn als de verdediger van den be
schuldigde. Terwijl toch deze alzoo had geconsta
teerd dat mevrouw met den naam Van Velzen
had geteekend omdat mijnheer W. dien zou heb
ben opgegeven, werd mevrouw W. over dit feit
ondervraagd, en verklaarde deze niet te begrij
pen dat zij op die wijze geteekend had; en gaf
zij, toen haar vervolgens de brieven waren voor
gelegd, te kennen, de reden daarvan niet te we
ten, daar zij geen recht had dien naam te voeren.
De volgende getuige, de huisvrouw van den kas
telein Zonneveld, gaf een verklaring omtrent het
tusschen Mr. Wiersma en de dienstbode Cornelia
Nieuwenhuis bij het vertrek van laatstgenoemde
plaats gehad hebbende „standje", waarbij zij haar
tegen mijnheer de woorden had hooren bezigen
leelijke gek, je hebt me al te lang gekoejeneerd.
Toen volgde de wijd en zijd bekende Jhr. M.
Salvador, die in dit geheele drama een onbegrij
pelijke en zonderlinge rol heeft gespeeld. Van
een reistasch voorzien, verscheen hij voor deu
president, waarop deze hem verzocht het zich
gemakkelijk te maken door zich van zijne bagage
te ontdoen.
Aan den getuige werd de gelegenheid gegeven
om zijne verhouding tot deze rechtzaak in het
breede te ontwikkelen; zoodra er echter een af
dwaling was te vreezeD, wees de president hem
met kalmte den rechten weg. Als slotsom zijner
verklaringen kan worden vermeld, dat hij onge
roepen en geheel uit eigen beweging mevr. El
ders zijne diensten had aangeboden, en eerst op
8 Maart jl. met mevr. Wiersma in betrekking was
gekomen, nadat zij hem op 6 Maart door de nicht
van mevr. Elders tot hare hulp had uitgenoodigd,
op grond dat zij door haar man werd opgesloten.
Hij ontkende mevr. Wiersma op het parquet op
familiaren toon met deu naam Louize te hebben
aangesproken, alsmede den heer Mr. Haakman
te hebben beleedigd, of in iets aan den eerbied
voor de justitie en de veldwachters te hebben
te kort gedaan. Toen hij nog in verdere uitwij.
dingen wilde treden, werd hij door den president
op de vriendelijkste wijze voor zijn getuigenis
bedankt en verzocht op de voor de getuigen be
stemde bank plaats te nemen. De volgende scène
had op het slot der terechtzitting plaats, toen de
getuige Mr. Haakman de verklaring aflegde, dat
de beschuldigde wel van de pogingen van Jhr.
Salvador had afgeweten en o. a. wist dat een
kennisgeving in een aan hem geadresseerden
brief op een schrijven van Jhr. Salvador betrek
king had. Vermits nu de toenmalige raadsman
van den beschuldigde, Mr. J. W. Tydeman, hem,
substituut-officier, schriftelijk had verzocht dien
brief aan de vrouw van den beschuldigde te doen
volgen, zonder daarvan kennis te nemen wilde
Mr. Haakman door het overleggen van dien brief
de verstandhouding tusschen Jhr. Salvador en den
beschuldigde bewijzen en meende de verdediger
hierin een insinuatie tegen zijn hooggeachten col
lega te zien, alsof deze zou hebben geweten dat
die brief van Jhr. Salvador was. Dit gaf aanlei
ding tot een heftig incident tusschen Mr. Haakman,
den getuige Salvador en den verdediger. De tal
rijk opgekomen leden der balie waren vooral
bij het sluiten der zitting zeer verontwaardigd
over den schijn van insinuatie tegen een geach-
ten collega, welke Mr. Haakman nader verklaarde
niet aldus te hebben bedoeld. De verdediger liet
Jhr. Mr. Salvador nog constateeren, dat zoowel
hij als M. Tydeman de door hem aan deze zaak
gegeven groote publiciteit zoo mondeling als schrif
telijk hadden afgekeurd, iets wat Mr. Haakman
erkennen moest dat de verdediger hem ook had
gezegd.
Dr. Kok Ankersmit gaf het Hof eenige inlich
tingen over de soort van krankzinnigheid, waar
aan Mr. Wiersma onder zijne bijzondere behan
deling van April 1866 tot Juli 1867 had geleden,
Een ampele memorie van den beschuldigde
werd nog voorgelezen, terwijl de heer Wiersma
en zijne dienstboden de verklaring aflegden dat
hij niet van de avondwandeling van den beschul
digde met mevr. W. had geweten vóór den avond
van 16 Februari jl., den avond waarop hij dat
ontdekte en hij haar had opgesloten.
De zitting is hierop geschorst tot den volgenden
ochtend te 10 uren, wanneer de adv.-generaal Jhr.
Mr. C. H. Backer zijn requisitoir zal nemen.
De kiezersvereoniging Burgerplicht hield he
den eene vergadering. Na langdurige debatten,
waarbij het voorstel om de wenschelijkheid uit
te spreken van de oprichting van een bond voor
de belasting-hervorming op Java, door den heer
Joosten werd verdedigd, is op voorstel van de
heeren Westerman en Hubrecht, met 28 tegen 12
stemmen besloten, dat onderzoek te renvoyeeren
aan de Maatschappij tot Nut van den Javaan.
Niedwediep, 30 Mei. Hedenmorgen is hier per
spoortrein uit den Haag aangekomen Z. K. H.
Prins Alexander met twee adjudanten, teneinde
een bezoek te brengen aan den État Major van
Zr. Ms. stoomschip Valk, waarmede de Prins een
tocht in de Middellandsche Zee heeft gemaakt.
De Prins heeft bij zijne komst aan boord van
het stoomschip, namens Z. M. den Koning, de
navolgende officieren van dien bodem met rid
derorden vereerd, als den kommandant-kapt. luit.
t./z. Kroef met het kommandeurskruis, den lsten
officier Dinaux met het officierskruis, de luit.
t./z. Willekens en Vegelin van Claerbergen en
den officier van gez. Reeder met de ridderorde
van de Eikenkroon. De lste machinist Prins ont
ving uit handen van Prins Alexander een zilveren
inktstander en de schipper een zilveren fluit met
dito ketting met toepasselijke gravure.
Denzelfden avond vertrok de Prins weder per
spoor naar de residentie.
's Giiavenhage, 1 Juni. Voor den Iloogen Raad
werd gisteren o. a. behandeld de bekende zaak
van den herbergier P. Mertz, te Haarlem, die
door de rechtbank aldaar wegens het toelaten in
zijn huis van hazardspel tot gevangenisstraf en
geldboete is veroordeeld, doch welk vonnis bij
arrest van het Hof in Noord-Holland werd ver
nietigd en dien persoon alleen tot geldboete ver
oordeelde, daar het niet was gebleken, dat hij
een bepaald huis tot het houden van hazardspe
len hield, maar zulks alleen op eene openbare
plaats toeliet. Het Openbaar Ministerie bij het
Hof in Noord-Holland kwam van deze beslissing
in cassatie. Er was bij memorie éen middel van
cassatie voorgesteld, bestaande iD schending door
niet-toepassing van art. 410 van het Wetboek van
Strafrecht, krachtens welk artikel de rechtbank
hare veroordeeling had uitgesproken, terwijl het
Hof zijne veroordeeling grondde op art. 475 Straf
recht. Door den advocaat van den requirant, Mr.
Teixeira de Mattos, werd deze voorziening bij
pleidooi bestreden. Advocaat-generaal Römer zal
den 74ea Juni in deze zaak conclusie nemen.
De zitting van het provinciaal gerechtshof
in Zuid-Holland (Kamer van correclioneele appel-
len), van gisteren, gold wederom hoofdzakelijk
J. SpaDjersberg Jz., drukker en uitgever van het
Volksblad te Rotterdam. Zoowel de beklaagde
als het Openbaar Ministerie bq de rechtbank tq
