.V. 3120, Woensdag A"10. 1870. 13 April. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DEZER COURANT. Voor Leiden per 3 maanden3.00. Franco per post3.85. Afzonderlijke Nommers0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DER. ADVERTBNTIKN. Voor iederen regelJ 0.15. Grootere letter naar de plaatsruimte die zij beslaan. Leiden, 12 April. Aphorismen over de doodstraf, vooral naar aan leiding van het werk van Prof. Kuntze over de doodstraf, door Dr. Fr. Schtvarze, zoo luidt de titel van een onlangs in het licht gegeven bro chure, waarvan de Nederlandsche vertaling door Mr. G. Belinfante is bewerkt. In die brochure worden al de argumenten, door de verdedigers der doodstraf aangevoerd, achter eenvolgens op grondige wijze wederlegd. Zij ver dient daarom, hij het aanhangige wetsontwerp tot afschaüing der doodstraf, de aandacht van allen. De vertaler, Mr. G. Belinfante, heeft in een voorwoord op heldere wijze zijn eigen beschou- *i.t,I wingen over dit vraagstuk kortelijk medegedeeld. 5h[ De oplossing van dit vraagstuk, zoo redeueert hij, is geheel afhankelijk van de beantwoording van twee vragen: is de doodstraf rechtvaardigt is zij noodzakelijk? Tot een ontkennende beantwoording der eerste vraag komt sclir. door de volgende redeneering: „De staat, die liet leven beneemt, rooft wat hij niet gegeven heeft, niet bij machte is terug te geven, tast hoogere wereldorde aan, grijpt in de natuurwetten, in Gods wetten, welke door de scherpste geesten niet in hare volkomenheid kun nen worden doorgrond. De Staat is om den individu, niet de individu om den Staat." En verder „Volgens de hedendaagsche staatsbegrippen is liet de roeping van den Staat zedelijkheid en be- Hschaving door alle middelen te bevorderen, de I [maatschappij te veredelen door een goed voor dbeeld. Welnu! ik vvensch dat de strafwet niet tegen de staatswet aandruische; ik verwacht neer invloed van dat voorbeeld op de volkszeden, indien de Staat, na alle andere foltertuigen te hebben weggeworpen, ook het schavot omver haalt, dan wanneer hij, zoogenaamd om zich te kunnen handhaven (een ijdel beweren) eene straf Biestendigt, voor wier toepassing hij zelf telkens ;erugdeinstIk wil dat de Staat niet met de eene ïand terugneme, wat hij met de andere schen ken wilniet door de doodstraf de vonk des gees- les uitblussche, die hij door ondei-wijs poogt op te wekken!" En daarop behandelt de vertaler de tweede vraag; doch genoeg om te zien, in welken geest het werkje is geschreven, en om onze lezers aan :e sporen er keunis van te nemen. Thans leest men in eenige Engelsche bladen, dat Prinses Louise, de vierde dochter van Koningin Victoria, in de maand Augustus a. s. met den rins van Oranje, den vermoedelijken troonop volger van Nederland, verloofd zal worden. Uit Wassenaar schrijft men ons: De wegen lie om onze gemeente liggen blijken telkens nog gevaarlijk te zijn voorde veiligheid van personen, dt is zeer te betreuren, te meer daar dit vol- itrekt niet is toe te schrijven aan gebrek van waakzaamheid bij de politie. Nog in het vorig jaar werden een paar gevaarlijke sujetten door haar in handen van het gerecht geleverd, dat hen voor ;eruimen tijd onschadelijk maakte. Thans schijnt weder een of ander gevaarlijk per- ioon de omstreken onzer gemeente tot mikpunt van ujn misdrijven gekozen te hebben. Zondag-middag ;och omstreeks 12 uren, had op de Papelaan alhier iene brutale aanranding plaats op een dienst- ieisje, die uit den spoortrein kwam om zich naar inze gemeente te begeven. Een manspersoon vor- lerde haar beurs af, onder bedreiging haar bij Jveigeriug te zullen vermoorden. Met achterlating fan haar geld en gescheurde kleederen, die maar d te duidelijk het plegen van geweld aantoon- len, werd de verschrikte, deern door het gerucht an een rijtuig misschien voor nog ellendiger han- ielingen bewaard. De politie is ijverig in de weer im den dader op te sporen. 169.1 pal iftij 34HI r 2S*J Aflfl t 'I l\ 3/B| «I tv. r| korl 12.- Fk* tatlM B i] De commissie, die zich de oprichting eener fweekschool voor de bewaarschoolhouderessen f"lier ten doel heeft gesteld, is reeds in zoo jerre geslaagd dat die oprichting als zeker mag borden gesteld, liet heerenhuis en erf, voor twee jaren door Pe commissie op eigen risico aangekocht, is in Jl'e opzichten uitnemend voor het doel ingericht, exploitatie-kosten zijn gedekt door eene ren- telooze leening van f 10,000, aflosbaar bij uitloting met premiën. Of aan de finantieele verplichtingen telken jare zal kunnen worden voldaan, is eene vraag die niet stellig kan worden beantwoord. Maar zij haart weinig zorg, wanneer men uit de levensvatbaarheid, welke de school nu reeds toont te bezitten, besluiten mag tot haar toekorn- stigen bloei. Gedurende den korten tijd van haar bestaan heeft er eene geregelde vermeerdering van inkomsten plaats gehad ten gevolge van de toenemende aanvraag tot admissie, zoowel voor de kweekelingen op de heide klassen van de kweekschool, tegen eene jaarlijksche contributie van f 12, als voor kinderen uit den meergegoe- den stand op de bewaarschool tegen f 8 per kwartaal. Men rekent uiet 50 leerlingen op elk der scholen de uitgaven uit de inkomsten te kun nen bestrijden; nu ontbreekt daaraan nog slechts een vierde. Daar de commissie de kweekschool voor be waarschoolhouderessen niet voor Leiden en zijne naaste omgeving alleen, maar evenzeer voor meis jes uit geheel Nederland heeft bestemd, wil zij trachten aan de inrichting eene kostschool te verhinden, en om dit te verwezenlijken doet zij een beroep op de medewerking van het pu bliek. gers 370,152. Opbrengst reizigers en goederen f 423,182.03®. Bij Kon. besluit is vrijstelling van briefport verleend met inachtneming der gewone bepalin gen ten aanzien van kruisband en onderteeke- ning voor de briefwisseling: a. tusschen deleden der comm. van beoordeeling van de handelingen en uitspraken der ambtenaren, belast met het toezicht en de beproeving van stoomketels, ter eene, en de commissarissen des Ivonings, de Ge deputeerde Staten, de burgemeesters, alsmede de ingenieurs voor het stoomwezen, ter andere zijde; b. tusschen de leden der comm. bovenvermeld onderling. Bedoelde commissie bestaat uit de heeren: Dr. P. L. Rijke, staatsraad in buitengewonen dienst, hoogleeraar aan de hoogeschool te Leiden; J. Groll, lid van den raad van beheer der Neder- landsch-Indische spoorweg-maatschappij te Leiden; P. F. Uhlenbeck, gepensioneerd kapitein-luitenant ter zee, oud-inspecteur van de bebakening, de kustverlichting en het loodswezen in Ned. Indië, te Haarlem; A. Sol, officier-machinist, met verlof te Utrecht, en B. J. Karpesteyn, officier-machinist, gedetacheerd bij de werf te Amsterdam. De eerstaanwezende ingenieur te Woerden zal, onder nadere goedkeuring van den minister van oorlog, bij inschrijving en opbod, in het openbaar aanbesteden: 1°. het éénjarig onderhoud in Ka zerne-gebouwen, enz. te Gouda; 2°. het éénjarig onderhoud der Kazerne gebouwen, enz. te Schoon hoven; beide onder het beheer der genie te Woerden. Deze aanbestedingen zullen geschieden op den jgdon April 1870, des vooriniddags te halfelf, in het proveniershuis te Woerden, terwijl van den gden April de bestekken zullen (er lezing liggen in de Zalm te Gouda en in het heeren-logement te Schoonhoven. Men verneemt dat eene wijziging zal worden gebracht in art. 25 van het post-wetsontwerp, voor wat belreft het te betalen recht voor post wissels van sommen boven de f 25, door welke wijziging zou worden voorkomen, dat voor be dragen die gemelde som van f 25 of de meervou den van dien met f 1 9.99 te boven gaan twee postwissels worden genomen, waardoor men niet alleen de postadministratie bemoeilijkt maar vijf cent recht uitspaart. Volgens het tegenwoordig ontwerp toch, is 20 cent recht verschuldigd voor een postwissel van f 30, doch voor een wissel van f 25 betaalt men 10 cent en voor een van 5 is het recht 5 cent en deze maat zou het publiek al even spoedig ontdekt hebben als zij thans de bepaling van het maximum der sommen, waarvoor postwissels op 't buitenland worden afgegeven, weet te ontdui ken door twee of meer wissels te gelijk te nemen. Gedurende de maand Maart 11. zijn door de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (lijn Amsterdam-Rotterdam- Helder-Zaandam), ver voerd 126,723 reizigers. Opbrengst reizigers f 111,327.58, dito goederen f 31,948.50®, totaal f 146,276.08®. Sedert primo Januari aantal reizi- Den .30"*'" Maart 11. is in de cellulaire gevan genis te 's-Bosch opgenomen tot het ondergaan der 15 dagen cellulaire gevangenisstraf, de eerste luitenant M ten gevolge dat afwijzend was ■leschikt op de verzoeken om gratie door hem en den eersten luitenant V. d. G. gedaan, ten einde te worden ontheven van de straffen, waartoe zij door den krijgsraad te 's-Bosch waren veroor deeld, wegens het verwonden van een tegenstan der in een duel en medeplichtigheid daaraan. Het Zeeuwsch Genootschap van Wetenschappen heeft besloten, in de aanstaande maand Augustus, gelijktijdig met de vergadering van het XIId9 taai en letterkundig congres, te Middelburg eene ten toonstelling te houden van Zeeuwsche oud- en merk waardigheden. Bij al den overvloed van dag- en weekbladen hier te lande ontbrak tot heden een Hollandsch orgaan in het genre van Punch, Kladderadatsch, Fi garo en zoovele dergelijke bladen in het buiten land. In die leemte tracht thans de firma Nijgh Van Ditmar te Rotterdam te voorzien door de uitgave van een geïllustreerd weekblad, dat den populairen naam Uilenspiegel draagt. Volgens de introductie in het eerste nummer wil dit weekblad deelnemen aan den strijd op politiek en sociaal gebied, omdat die strijd nu en dan een veel te ernstig karakter aanneemt, zoodat de. partijen gevaar loopen elkander met huid en haar te verslinden. Uilenspiegel wil dien strijd tempe ren, door onder al dien ernst, waarmee hij ge voerd wordt, wat luim en jokkernij te mengen. Hij wil verzoening bevorderen, door de weder- zijdsche kampvechters te laten lachen, zij het ook den een om de dwaasheden van den ander. „Lachers", jzegt hij, „brengt men veel gemakke lijker tot elkander dan inenschen met zure ge zichten." Dezer dagen ontving het Rijksarchief opnieuw van iemand die onbekend heeft willen blijven, een belangrijk geschenk, bestaande uit meer dan tweehonderd origineele brieven van Nederland sche scheepsbevelhebbers der 17de eeuw, waar onder M. 11. Tromp, Witte Cornells de Witte, Moy Lambert, Cornelis Evertsen, den ouden Van Nes en anderen, meest aan de admiraliteit van Rotterdam gericht. Door de „British-Indian Submarine Telegraph Company" is eene onderzeesche geleiding tusschen Aden en Bombay gelegd en voor het algemeen verkeer geopend. Hierdoor is eene nieuwe recht- streeksche verbinding van liet Europeesche tele- graafnet, over Malta en Egypte, met de Engelsch- Indische lijnen tot stand gekomen. Het tarief voor dezen nieuwen weg, hetwelk eenigszins hooger is dan dat voor de bestaande wegen naar lndië over Turkije en over Rusland, bedraagt, voor berichten van 1 tot 20 woorden, van alle Nederlandsche kantoren naar: liet kan toor te Aden f28.25, het kantoor te Bombay 34.50, de Britsch-Indische kantoren bewesten Chittagong 39.25, de Britsch-Indische kantoren beoosten Chittagong ƒ41.75 en de kantoren op Ceilon mede ƒ41.75. De audiëntie van den minister van marine zal op aanstaanden Vrijdag den 15ds" dezer niet plaats hebben. Volgens een bij het Departement van Marine ontvangen telegram is Zr. Ms. raderstoomschip de Valk, onder hevel van den kapitein-luitenant ter zee N. M. J. Kroef, in den voormiddag van den lldeu dezer van Marseille naar Cadix ver trokken. Z. M. heeft benoemd tot commissaris van po litie te Gorcum J D. Stork, thans inspecteur van politie te Rotterdam; te Vlaardingen J. II. F. Gelpke, thans inspecteur van politie te Amsterdam. Z. M. heeft herbenoemdtot plaatsvervangend kantonrechter te Leiden Mr. A. J. Wijnstroom; tot kantonrechter te Woerden Mr. A. M. Pare.au; tot plaatsvervangend kantonrechter in het eerste kanton te Rotterdam Mr. N. J. A. C. A. Hoff mann; tot kantonrechter te Oud-Beierland Mr. A. W. Van der Hoop. Z. M. heeft pensioen verleend ten laste van den Staat, aanP. Van Driel, gewezen concierge en kamerbewaarder bij de provinciale griffie van Zuid-Holland, ten bedrage van ƒ466 'sjaars, met gelijktijdige intrekking van het militair gage- ment ad ƒ165 'sjaars, hem toegelegd bij Ko ninklijk besluit van 6 Juli 1S44, 11°. 48. Veenendaal, 10 April. Heden vond alhier de plechtige intrede plaats van Ds. P. Huet, laatst reizend predikant der confessioneele vereeniging, vroeger leeraar der Ned. Ger. gemeente te Pie- termaritzburg (Natal). Des morgens werd hij bevestigd door zijn vriend Dr. H. E. Faure, van Doesburg, die vroeger met hern in Natal had gearbeid, met het woord II Cor. 2 164. Des namiddags verhond zich de bevestigde aan zijne gemeente met eene hartelijke toespraak naar Tim. 1 12. Amsterdam, 11 April. Naar men verneemt, heeft de heer J. D. Fransen van de Putte op zich ge nomen een koloniaal debat in te leiden zoowel te Amsterdam als te Zaandam. Te Amsterdam zal het gehouden worden in de kiesvereeniging Burgerplicht, vermoedelijk op Diusdag 19 April c. k. Belangstellenden buiten deze gemeente, als mede de leden der Staten-Generaal ook van hier, zullen tot bijwoning der bijeenkomst door mid del van de dagbladen worden uitgenoodigd. Rotterdam, 11 April. Op feestelijke wijze is hedennamiddag de Rotterdamschè Ambachtsschool in het gebouw aan den Hofdijk geopend, in tegen woordigheid van den minister van binnetiland- sche zaken, den Commissaris des Ivonings in de provincie Zuid-Holland, eene commissie uit Ge deputeerde Staten, de leden der Tweede Kamer die voor het kiesdistrict Rotterdam zitting hébben, de Inspecteurs van het middelbaar en lager on derwijs, het College van Burgemeester en Wet houders, Leden en den Secretaris van den Ge meenteraad, benevens verschillende députatiëii. Nadat deze genoodigden in de Bestuurders-ka mer waren bijeengekomen, werden zij naar eene der groote en smaakvol gedecoreerde bovenzalen geleid, alwaar inmiddels een aanzienlijk aanlal belangstellenden vergaderd was. De heer L. Pincoffs, voorzitter van het Bestuur, opende de bijeenkomst met eene rede, waarin hij een overzicht van het ontslaan der inrichting, he- nevens eene korte aanwijzing van haar doel en de middelen om dat doel te bereiken, gaf. Na deze rede nam de Minister vbn Binnen- landsche Zaken liet woord. Z.Exc. vertrouwde, dat het de Ambachsschool niet aan gewenschte vruchten zou ontbreken. Zij strekt ten behoeve van den ambachtsman en wil men in diens toe stand verbetering brengen, dan moet hem de ge legenheid worden geschonken tot zijne bescha ving en ontwikkeling. Die gelegenheid is nu hier niet alleen geopend, inaar schijnt ook reeds ge waardeerd te worden door hen voor wie zij be stemd is. Nadat de Minister vervolgens de school had toegewenscht dat zij in waarheid orider de inrichtingen in ons vaderland een sieraad moge worden, richtte hij een hartelijk woord tot de jongelieden. Na hen te hebben voorgehouden welk een groote kracht er voor de natie in den werkenden stand is gelegen, vervolgde hij aldus: „Het streven van den mensch moet gericht zijn naar ontwikkeling en vooruitgang, en dat zult gij hier kunnen leeren Gij zult daarbij wel eens hooien: kennis is macht, tnaar later zult gij de waarheid hiervan ondervinden. Gij zult het reeds bemerken zoodra gij ziet, dat zij die goed geleerd hebben, verder komen dan anderen die dit niet hebben gedaan. Vooruit dan, jongens! Leert goed dan zult gij in de maatschappij daarvoor uw loon vinden I" De Commissaris des Konings in de provincie Zuid-Holland wees er op, dat de zaak van het onderwijs niet meer is het monopolie van enke len, maar openbaar domein is geworden. Het publiek zoo gaf spr. verder hoofdzakelijk te kennen is op dat punt als 't ware wakker geschud en toont dit door te streven naar goed onderwijs. De regeering geeft daarin een goed voorbeeld. Mocht men hier of daar in de zaak van het onderwijs nog eenigermate schuchter te werk gaan, Rotterdam bekleedt ten aanzien van onderwijs eene eereplaats. Een aangenaam ver schijnsel is vooral het krachtig particulier initi atief, waaraan de Ambachtsschool-haar ontstaan en hare vestiging te danken heeft. Het was hier te doen om eene zaak van kennis en die zaak

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1870 | | pagina 1