X°. 3100,
Donderdag
A°. 1870.
31 Maart.
n val
zo
ai
noc
Irose
da;
wilt
i-Coj
vroi
i
k dtl
doc
)ode!
Bal
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVKRTKNTIKN.
Voor iederen regelj 0.15.
Grootere letter naar de plaatsruimte die zij beslaan.
69.
eeoi;
Pa
041'
,rce3c:
345,v
Amr
i
2d
r 1
8/»
3. I'
ll. f'
ksi
lif
Rota*
12.
FM
■•dl"
pot'
I.eidcn, 30 Maart.
BUITENLAN DSCH OVERZICHT.
De publieke aandacht was in de afgeloopen
week en is nog gevestigd op hetgeen in Frank-
r(/k voorvalt. Eindelijk mag men daar toch spre
ken van le couronnement de l'édifiee. Den 21"'°
Maart richtte Napoleon III tot zijn minister 01-
livier een brief, waarbij hij eene herziening van
de despotieke constitutie van 1852 in meer con-
slitutioneelen zin voor gewenscht en noodig ver
klaarde. Aan dien wensch is Maandag II. voldaan
door bij den Senaat een voorstel in te dienen,
ten gevolge waarvan dit Lichaam, bij goedkeuring,
zijn eigen vonnis zal vellenvan grondwetgever,
van grondwetbewaker wordt dan de Senaat een
eenvoudige Eerste Kamer, die met de Tweede
Kamer en den Keizer de wetgevende macht deelt.
Vrijdag aanstaande zal dit hooge college van
staat daarover beslissen.
De zaak, die de aandacht in Frankrijk en ook
iu het buitenland naast de wereldgebeurtenissen
getrokken heeft, was het proces van prins Pierre
Bonaparte, die naar het hooggerechtshof van
Tours was verwezen wegens moord op Victor
Noir en poging tot moord op den heer Ulric De
Fonvielle, maar die na een vijfdaagsch debat,
waarvan naar alle zijden van Europa verslagen
werden gezonden, op alle punten van aanklacht
is vrijgesproken. Deze uitspraak baart veel op-
tien en misnoegen.
De Timet, het blad dat de publieke opinie in
Engeland het meest vertegenwoordigt, noemt die
vrijspraak eene beleediging van het rechtsgevoel in
Frankrijk.
Het antwoord op de vertoogen bij den Paus, zijn
deu minister van buitenlandsche zaken, den graaf
Daru, overhandigd. Hoewel het Journal Officiel van
liet keizerrijk met geen woord daarvan gewaagde,
meenden organen, die aangemerkt worden als
onderden invloed van liet ministerie le staan, te
kunnen verzekeren, dat de Paus geweigerd heeft
een bijzonderen zaakgelastigde op het concilie
toe te laten.
Te Creuzot vonden weder arbeidstakingen, ver
gezeld van onrustige bewegingen, plaats. Volgens
de laatste berichten zouden de gemoederen be
daard zijn.
Koning Wilhelm van Pruisen beleefde de af
geloopen week zijn 78"'" geboortedag. De vorsten
die deel uitmaken van den Noord-Duitschen bond,
hebben vele bewijzen van deelneming en hoog
schatting gegeven.
De Rijksdag van den Noord-Duitschen bond
heeft de wet op het in circulatie brengen van
banknoten bij de derde lezing aangenomen, nadat
liet recht van de bank te Greiz behoorlijk was
besnoeid, bij welke gelegenheid de vorstelijke
regeering van Hendrik XXIV van Reusz-Greiz
uudere linie tevens eene terechtwijzing ontving
voor de schennis der grondwet, die in 1869 aan
dit staatje werd gegeven, doch die de lands-
vaderlijke regeering als scheurpapier beschouwt,
zonder dat de trouwe onderdanen eenig blijk
van ontevredenheid geven. De bondskanselier
maakte geen bezwaar tegen die terechtwijzing
en ondersteunde zelfs de aanmerking, zeker ver
getende dat eerst de indemniteit van 1S66 hem
allaat heeft gegeven voor de constitutioneele zon
den, door hem zeiven bedreven.
Het kopijrecht van schrijvers en photographen
maakt verder een onderwerp van discussie uit,
waarover het laatste woord nog niet is gespro-
hen. De quaestie der doodstraf is in tlalu quo ge
bleven, doch de debatten over hetzelfde ontwerp
in de Fransche Kamer zullen daar wel veel
goed aan kunnen doen. De Koning heeft zich
uitgelaten dat hij nooit in de afschaffing zal
toestemmen, omdat hij dan geene gratie meer
zou kunnen gevenhij ziet in het amendement
Lasker een steek naar de kroon en een inbreuk
op de prerogatieven van den gezalfde Gods.
De anti-militaire beweging in de Zuid-Duitsche
Staten wint dagelijks veld. In Wnrtembcrg
heeft de meerderheid van de Kamer van Afge
vaardigden den lla°" Maarteen voorstel ingediend,
om het leger en voornamelijk den diensttijd te
verminderen.
Den 20'"" Maart werd in eene bijeenkomst
van gedeligeerden van 50 hoofdplaatsen van
Wurtemberg een besluit aangenomen, waarvan
de eerste paragraaf aldus luidde:
De meeting maakt ter uitvoering van het man
daat van hare medeburgers, bekend, dat hel
adres aan de Kamer van Afgevaardigden, vast
gesteld in de algemeene vergadering van de de
mocratische partij op 6 Januari, en waarbij aan
gedrongen werd dat de volksvertegenwoordiging
al de in hare bereik liggende middelen zou aan
wenden om de regeering er toe te brengen de
voor het land zoo noodlottige wet op de militaire
dienstplichtigheid van 1868 te wijzigen en haar
zoo spoedig mogelijk eene nieuwe wet in te die
nen, door 111,000 inwoners onderteekend is.
Deze manifestatiën hebben eene ministerieele
crisis teweeggebracht en meer bepaald het
aftreden van den minister van oorlog- De Wur-
tembergsche Kamer is verdaagd. De minister Von
Varubiiller, die het b«z warend geheim tractaat in
1866 met Pruisen sloot, heeft echter zijn portefeuille
behouden. Door den afgevaardigde Schott geïn
terpelleerd over de casus foederis, of met andere
woorden over den aard der verplichtingen door
liet geheim tractaat aan Wurteniberg opgelegd,
heeft de heer Von Varnbüller verklaard, dat zoo
lang hij minister bleef, hij niet zou dulden dat
dit verdrag geschonden werd; hij zou er voor
waken dat Wurteniberg zich niet onttrok aan de
eerlijke en stipte uitvoering van de op zich ge
nomen verplichtingen, en niet zou weigeren om
zich onder de andere Dnitsche legers te scharen,
wanneer liet de verdediging van de geheelheid
van het nationaal grondgebied gold.
De minister van binnenlandsche zaken in
Oostenrijk, Von Giskra, heeft zijn ontslag inge
diend en verkregen.
Hij had zijn wetsontwerp tot invoering van j
een nieuw kiesstelsel aan den keizer onderwor- i
pen, die het echter niet ongewijzigd wilde aan- 1
nemen; de voorstellen tot wijziging werden in
den ministerraad gebracht, doch de ambtgeuoo-
ten van Von Giskra weigerden dit nieuwe ontwerp
nog vóór Paschen in behandeling te brengen, en
de minister, ontevreden dat er zooveel wordt ge
praat en zoo weinig gehandeld, en nog meer
ontevreden dat men zijn zin niet wilde doen,
vroeg en verkreeg ontslag. De toestand van het
kabinet werd daardoor steeds moeilijker. Giskra
was het eigenlijke hoofd van het kabinet, en
daar hij ad interim tevens belast was met de por
tefeuille van buitenlandsche zaken, zitten de hee-
ren Von Hasner, Herbst en Von Brestel niet weinig
verlegen met zijn aftreden. Men wil dan ook, dat
het ontslag van alle ministers weldra zal volgen;
ook het orgaan der regeering, de Neue Freie Preste,
laat zich in dien geest uit.
Een voorstel van den afgevaardigde Mayrhofer,
die wensclit dat Oostenrijk het voorbeeld zal ge
ven van eene ontwapening op liet vasteland van
Europa, heeft schipbreuk geleden op de verkla
ring der Regeering, dat -zulks onmogelijk was.
Te Pesth is de Deak-partij (de linkerzijde)
ijverig in de weer, om een of meer vertegen
woordigers in het Hongaarsch ministerie te doen
plaats nemen, terwijl de benoeming van den heer
Lonyay tot minister van financiën der heide
rijkshelften steeds achterwege blijft, en een ge
rucht zelfs zegt, dat deze staatsman in het private
leven vvenscht terug te keeren.
Het kabinet in Spnnje heeft eene wijziging
ondergaan. De eenige unionist, die daarin zit
ting had, de admiraal Topete, heeft zijn ontslag
gevraagd en verkregen. Zijn opvolger is de heer
Beranger. De aftreding van Topete was het
gevolg der breuk tusschen de progressisten en
unionisten, naar aanleiding van de finantieele
voorstellen der regeering. Deze wil de schatkist
biljetten, welke nog in portefeuille zijn, bezigen
tot dekking van liet tekort over 1868 en 1869,
bovendien de mijnen van Riotinto verkoopen en
op die van Alinada en de zoutwerken van Tor-
revieja eene leening sluiten. Aan die voorstellen
hechtte de unionistische partij hare goedkeuring
niet; maar de ware oorzaak van hare oppositie
ligt niet in de regeeringsvoordrachten, maar in
het plan der regeering om den hertog van Mont-
pensier wegens diens duel te vervolgen. Wordt
deze gestraft, dan zal zijn minste straf wezen
verbanning van de plaats van het duel en verlies
van burgerrechten voor een zeker aantal jaren.
In dat geval was de candidatuur van Montpen-
sier zoo goed als verijdeld. Om dat te voorkomen
wilden de unionisten het kabinet doen vallen,
alvorens die toeleg was gelukt. Zij werden in
hun plan gesteund door de republikeinen en de
reactionairen.
Het amendement van die partij in de Cortes
voorgesteld, werd echter met 12:3 tegen 116 stem
men verworpen, zoodat hun wensch niet is ver- j
wezenlijkt. De voordracht tot dekking van de
schuld is later met 125 tegen 73 stemmen aan
genomen. De 40 unionisten onthielden zich van
de stemming.
Het wetsontwerp voor de veiligheid van per
sonen en goederen in Ierland is door het Par
lement in Engeland voor de derde maal gelezen
en behoeft nog slechts de goedkeuring van liet
Hoogerhuis om afgekondigd te worden.
Uit Wesikerke (eiland Tholen) wordt ons met
verzoek tot plaatsing liet volgende bericht, on
derteekend door zekeren heer M. L. Seijbel, die
zich secretaris der hoofd-commissie noemt, toe
gezonden
„Met zekerheid kan bericht worden, dat de tot
lid der hoofd-commissie uitgenoodigde heeren, die
met het Ned. volk het voornemen willen ten
uitvoer brengen om H. K. H. Prinses Marie der
Nederlanden uit Nationale hulde en hoogachting
een huwelijksgeschenk aan te bieden, bij gele
genheid van Haar huwelijk met Z. K. H. Prins Von
Wied, op Zaterdag den 9den April a. s. des ochtends
te 10 uren te Amsterdam, Keizersgracht bij de
Vijzelstraat AA. 24, zullen vergaderen, ten einde
de meeste maatregelen ter uitvoering van dit
plan te bespreken; dat die heeren, welke vroe
ger zich reeds aangegeven en geen bericht ont
vangen hebben, nu als sub-commissiën beschouwd
en vriendelijk uitgenoodigd worden, met de hoofd
commissie tot dat doel te willen medewerken.
„De namen der leden van de hoofd-commissie,
alsmede liet verslag der l"'.! vergadering zal aan
de reeds bekende sub-commissiën spoedig wor
den toegezonden, zoo ook aan die heeren, welke
zich bij ons nog kenbaar willen maken mede
werkzaam te zijn."
Bijzondere lust en opgewektheid om zich in
den wapenhandel, de gymnastie en de edele
rijkunst vaardig te maken; gestadige oefeningen
en goede leiding mag men onbeschroomd de
eigenschappen van ons garnizoen noemen, blij
kens de afgelegde proeven die wij gisterenavond
met veel genoegen bijwoonden. Dubbel genoeg
lijk omdat wij, ofschoon niet op militair vertoon
gesteld, de manschappen werkzaam zagen voor
een werk des vredes, een liefdadig doelde ver
zorging van behoeftige natuurgenooten. Wij vin
den liet een flink denkbeeld om de practisclie
ervaring van den militairen stand, bij de twij
felachtigheid of ons dierbaar plekjegronds wel door
gevaar zal worden bedreigd, ten minste voor iets,
en wel in het belang der maatschappij te be
nuttigen. Op deze wijze wordt er nog eenige
rente, al is die zeer weinig, genoten, voor de
jaarlijksche tonnen scliats die het land aan ons
militairwezen offert.
Deze denkbeelden drongen zich onwillekeurig
bij ons op, toen wij van het assaut, dat gisteren
avond door het 4d' reg. infanterie en liet 4J« reg.
huzaren len vtordeele der algemeene armen dezer ge
meente, in de manége der Doelen kazerne gegeven
werd, huiswaarts keerden.
Eene nationale decoratie, die in eene goed ver
lichte en fraai gebouwde zaal oneindig beter zou
hebben uitgekomen, was langs de wanden der
niet veel meer dan een loods te noemen manége
aangebracht. Op den achtergrond zag liet ani-
phitheatersgewijs zittend publiek op de buste van
Z. M. den Koning, omgeven van eene wapen
tropee, uitgedost in de nationale kleuren; en
dit weder te midden van twee schilden, waarop
met groote zilveren en gouden letters: „Voor
Koningen Vaderland I" en „Met God voor Oranje
en Nederland!"
De zijmuren waren eveneens versierd met
oranje-vlaggen, allegoriën, provinciale en stede
lijke wapenen en schildborden, waarop wij van
ter zijde Waterloo, Quatre Bras en Van Speyk
meenden te lezen.
En dit alles werd opgeluisterd door palmslingers,
die om de balken onder de dakpannen prijkten.
De algemeene armen zullen een goede gift
ontvangen, want er was nog al publiek opgeko
men en in de eerste rij zag men onzen burger
vader. Ook merkte men vele andere civiele en
uit den aard der zaak militaire autoriteiten op.
Te halfacht nam het militair schouwspel een
aanvang. De degen-, sabel en stokpartijen werden
met veel juistheid en behendigheid uitgevoerd.
Menigmaal was het lachverwekkend om te zien
hoe die vlugge kleintjes van het 4d« en de
behendige huzaren elkander toetakelden met kor
ten of langen stok, savate of sabel. Menigeen muntte
uit door vaardigheid in het afweren of toebren
gen van slagen en stooten, en zoo een „he
onder het publiek was voor den bekwamen in
fanterist of cavalerist de grootste zelfvoldoening.
Voor verscheidenheid en elk wat wils was ook
zorg gedragen, en zoo had men voor de lieve
kleinen die naast Pa en Ma den geheelen avond
uitbundige pret hadden, een soort arlequinade
opgedischt, die hij wat meerdere kortheid niets
van hare waarde zou verloren hebben.
Eindelijk ving de tweede afdeeling aan: gym
nastiek, carroussel en apothéose. Om dit gedeelte
den lof toe te brengen waarop het aanspraak had,
kunnen wij niet beter zeggen dan dat hel, vooral
wat de rijkunst betrof, een getrouwe weerslag
was van Carré's vertooniiigen op de kermis.
Menig huzaar die onverschrokken over drie of
vier paarden sprong of duikelde, die op liet on-
gezadeld paard slaande de manége rondreed, of
die op het ongezadeld paard in vollen draf en
galop met eene zwierige vlugheid sprong, zouden
in liet Cirque Carré geen slecht figuur maken.
De gymnastische toeren op de brug of aan de
ringen getuigden bij den een van spierkracht, bij
den ander van buigzaamheid, bij gene weder van
waaghalzerij. Het degelijkste gedeelte van den
avond was het carroussel rijden door 12 fiksche
onderofficieren in volle wapenrusting. Zij bewezen
met goed gevolg de hoogere rijkunst beoefend te
hebben.
De avond werd besloten met een soort apo
théose, waarbij de Nederlandsclie vlag onder ver
lichting van bengaalsch vuur en het zingen der
volksliederen werd verdedigd. Het geheele per
soneel van den avond nam daaraan deel.
Het publiek legde herhaaldelijk gedurende den
avond zijn tevredenheid aan den dag; wij zijn
zoo vrij een gedeelte daarvan toe te kennen aan
de heeren meesters in de scherm- of rijkunst,
wier leerlingen toonden zoo goed partij van bun
onderricht te hebben getrokken.
Eene missieve van den minister van binnenI.
zaken, van 8 Maart jl„ n°. 201, houdt in, dat in
sommige gemeenten bij de volkstelling de inschrij
ving der kolommen „woonplaats" Ila en 1)4 veel
te wenschen overlaat, waardoor men eene reeks
personen zoogenaamd tijdelijk aanwezig verkrijgt,
die, daar zij werkelijk wonen in de gemeente der
beschrijving, in geene andere als tijdelijk afwezig
zullen worden teruggevonden. De minister wijst,
met vermelding van vroegere circulaires, er op
dat bij elke nieuwe inschrijving, naar aanleiding
van de opgaven getrokken uit de biljetten der
volkstelling, stipt behoort te worden gelet op de
voorschriften vervat in de artt. 16 tot en met 18
van Zr. Ms. besluit van 3 Nov. 1861 (5(4. n°. 94),
en alzoo geen persoon in een bevolkingsregister
moet worden ingeschreven, zoolang men niet ver
zekerd is dat hij is afgeschreven uit het bevol
kingsregister zijner vorige woonplaats.
Voor de maandelijksclie opgaven van den loop
der bevolking komen enkel in aanmerking de
verhuizingen, welke werkelijk gedurende elke
maand zijn geschied. Ook de stipte naleving van
die opmerking wordt aanbevolen om verwarring
te voorkomen.
Dezer dagen werd te Amsterdam eene alge
meene vergadering gehouden van het in 1790
aldaar opgericht genootschap van genees- en heel
kunde. Daarin werd den werkkring der vereeni-
ging eene richting gegeven, die meer met de
geneeskundige wetgeving van 1865 in overeen
stemming is, door thans ook de natuurkundige
wetenschappen in haren vollen omvang ouder de
werkzaamheden op te nemen.
Overeenkomstig de nieuwe roeping van het
genootschap werden door de vergadering een aan
tal nieuwe gewone leden benoemd, grootendeels
uit natuurkundigen van prosessie en eenige jon
gere geneeskundigen. Voor Leiden komen daar
onder voor de heeren: Dr. P. L. Rijke, Dr. N.
\V. P. Rauwenlioff, Dr. E. Selenka en Dr. W.
F. R. Suringar.
Door liet Nederlandsche Humhoidts comité is
eene circulaire verspreid, om hier te lande bij
dragen te verzamelen voor het monument, dat
