N°. 3080,
Dinsdag
A°. 1870.
8 Maart.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DKZKR COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER. ADVKRTKNTIBN.
Voor iederen regel, .v0.15.
Grootere letter naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 7 Haart.
Verdiepte de Kamer zich tot dusver in de theo
retische zijde van het Agrarisch vraagstuk voor
4 Indië, Zaterdag jl. verliet zij dit terrein om het
ontwerp-De Waal van zijn practische zijde te
bezien. De amendementen, vruchten van de geheele
«jnp discussie der vorige dagen, kwamen in overwe
ging. Eerst die van de heeren 's Jacob en De
Casembroot op alinea 1 en aan het slot der zit-
'1 ting dat v6n den heer Heemskerk Az. op 3.
Besluiten vielen er nog niet, daar de regeling
van den voorzitter om de stemmingen eerst te
houden nadat het debat gesloten is, de goedkeu
ring der Kamer heeft mogen wegdragen.
Bij het debat waren twee richtingen duidelijk
te onderkennen: de conservatieven willen en
vandaar hun amendementen in de wet zelve
de regelen van uitvoering opgenomen hebben en
die niet aan het uitvoerend gezag overlatende
Biinister van koloniën daarentegen bleef met de
bem eigene welbespraaktheid volhouden dat dit
volstrekt niet noodig was, de wet slechts hoofd
beginselen moest inhouden en de amendementen
overbodig waren, daar regelen bij algemeene
verordening vast te stellen in den zin zooals hij
aags te voren had blootgelegd, aan de wenscben
an de conservatieven tegemoet kwamen.
Een en ander was het culminante punt van
leidooien voor en tegen, wier eentonigheid aan-
;enaam werd afgewisseld door een even hei-
ere als eenvoudige uiteenzetting van de \vet3-
oordracht door den heer Van der Linden, tegelijk
en warm woord ter harer verdediging. Hij ontnam
haar geheel de zwarte afschildering die de tegen-
tanders hadden voorgespiegeld en constateerde
dat de hervorming slechts het gezonde doel na
jaagde om Westersch kapitaal, Westersche energie
en verstand op Java over te brengen, zonder de
minste krenking van de Oostersche maatschappij,
zonder iels te kort te doen aan den Javaan, die
thans door de conservatieve partij zoo nadruk
kelijk wordt in bescherming genomen.
Het is opmerkelijk, dat men tot dusver alleen
van liberale zijde klachten hoorde aanheffen
lover de verdrukking van de Javanen onder het
alleenzaligmakend cultuurstelsel, eu thans zijn het
Ie conservatieven die daartegenover uit éen mond
verbreiden: uw liefderijke zorgen voor den Ja
vaan krenken slechts hunne rechten, zijn slechts
berekend op exploitatie-zucht van dat arme volk
Wij zijn hun vrienden, en dit zullen wij blij
ven zoolang het gebouw van v. d. Bosch niet
tot den laatsten steen gesloopt is.
De rede van den heer v. d. Linden werd be
antwoord door den heer Insinger, een behouds-
man door merg en been, waarna de heer Nierstrasz
nog een wanhopige poging deed om de discussie
over de wet te verdagen en tevens zijn lust bot
vierde om toch maar te spreken.
De voortzetting der behandeling van de aan
gevangen discussie over al. 3 en het amendement
Heemskerk Az. werd tot heden verdaagd.
Naar wij vernemen, is de heer Ferdinand
Reichenheim, penningmeester van het Berlijnsche
centraalcomité voor de internationale tentoonstel-
(ling, in 1869 te Amsterdam gehouden, door Z. M.
den Koning benoemd tot ridder der orde van den
Nederlandschen Leeuw.
Volgens een particulier bericht van Palermo,
I dd. 25 Febr., had Z. K. H. Prins Hendrik der
Nederlanden, te Cagliari met eene warme toe
spraak afscheid genomen van Zr. Ms. stoomschip
de Valk, en bij die gelegenheid eene aanzienlijke
som gelds en verschillende rijke cadeaux ter ver
deeling onder de equipage uitgereikt. Kort nadat
de Prins vertrokken was, kwam Z. K. H. Prins
Alexander aan boord met HDs. gevolg. De Prins is
in schafting bij de officieren. Den 2d,n Februari ging
men van Napels naar Malta, bij welke gelegenheid
I de Prins het schip van de reede bracht en zijn
eerste wacht deed. Den 3don kwam men te Mes
sina, alwaar men een paar dagen vertoefde en
toen doorstoomde naar Malta. Het was prachtig
weder. Na zes dagen toevens, zette men koers
naar Tunis, doch was men door hevigen tegen
wind verplicht den 14d,n op Cagliari te ankeren.
De Prins heeft altijd bij beurten de wacht gedaan,
bleef zeer gezond en opgeruimd en nam zelfs een
werkzaam deel aan het schijfschieten. De ver-
jaardag van Z. M. den Koning is aan boord plech
tig gevierd. De Prins onthaalde dien dag de
equipage op wijn, eieren, sinaasappelen en witte
brood, 's avonds werden er blikvuren ontstoken
en vuurpijlen afgestoken. Het volk heeft zich uit
muntend geamuseerd. De Prins had, volgens zijne
verklaring, nog nooit zijns vaders verjaardag
zoo aangenaam doorgebracht. Den 26,1"n was
men te Palermo aangekomen.
Wij vernemen uit een goede bron, dat de heer
G. A. De Geus alhier, opzichter van Rijnland,
een watermachine heeft uitgevonden, die van
groot nut kan zijn voor de polders, die last van
water hebben. Deze machine zal, behalve andere
roordeelen, op zeer onkostbare wijs het overtol
lige water op de boezems kuunen wegschaffen.
Wij vernemen dat onze stadgenoote, de bekende
schrijfster onder het pseudoniem van Agatha, zal
optreden als hoofdredactrice van het weekblad
ter ontwikkeling van de vrouw: On» Streven,dat
bij de firma Van Dijk en C'. te Schiedam wordt
uitgegeven. De strijd tusschen mejufvrouw Betty
Perk en die uitgevers heeft dus tot de verrassende
ontknooping geleid, dat wij thans twee talentvolle
Nederlandsche vrouwen aan een uitstekend doel
werkzaam zullen zien.
Bij beschikking van den Minister van Financiën
is bepaald, dat de navolgende ambtenaren bij de
adminiatratie der posterijen hunne functiën zul
len uitoefenen als volgt, te wetende commiezen
der -3de klasseP. C. Van Aken, ten postkantore
te 's-HertogenboschP. J. Fabius, op het spoor
wegpostkantoor Amsterdam-Emmerik-Bentheim
J. D. J. M. Bekaar, ten postkantore te Utrecht;
H. J. Payen, op het spoorwegpostkantoor Amster
dam-Emmerik-Bentheim; L. M. H. Gudde, ten
postkantore te Venlo; en A. I. H. Bachiene, ten
postkantore te Haarlem; en de surnumerairs:
E. A. W. Camp, ten postkantore te Zwolle; en
H. Van der Poel, ten postkantore te Rotterdam.
De Minister van Oorlog heeft o. a. aan de mili
taire autoriteiten ter kennis gebracht1*. dat de
lichting der nationale militie van 1870 bepaald
is op 11000 man, waarvan 600 voor den dienst ter
zee2". dat te dezer jare bij de drie regimen
ten vestingartillerie en het bataljon mineurs en
sappeurs geene plaatsvervangers zullen worden
ingedeeld; 3°. dat in verband met het aangenomen
beginsel om de militie te localiseeren, de miliciens,
zooveel doenlijk, behooren te worden ingelijfd bij
korpsen of onderdeelen daarvan in of nabij de
woonplaats dier manschappen garnizoen hou
dende.
Volgens een daarbij gevoegden staat zullen de
11000 man die de lichting van 1S70 uitmaken,
verdeeld worden over de verschillende korpsen,
als volgt: regiment grenadiers en jagers 700;
lste reg. infanterie 950; 2de reg. 900; 3de reg.
1000; 4de reg. 1050; 5de reg. 1050; 6dereg. 1050;
7de reg. 950; 8ste reg. 1000. Cavalerie, lste reg.
huzaren 95; 2de reg. 130; 3de reg. 95; 4de reg.
95. Artillerie, reg. veld-art. 500lste reg. vest.-art.
410; 2de reg. 390; 3de reg. 410; reg. rijdende
art. 75; het korps pontonnier» 50, en het bat.
mineurs en sappeurs 100.
De audientiën van de Ministers van Justitie,
van Financiën en van Koloniën zullen respectie
velijk op Woensdag en Donderdag den 9d" en
10d,n Maart aanstaande niet plaats hebben.
Gedeputeerde Staten der provincie Zuid-Hol
land hebben besloten het door elke gemeente te
dragen gedeelte van het aandeel dezer provincie,
in de te leveren manschappen voor de lichting dei-
Nat. Militie van 1870 te bepalen, als o. a.'s-Gra-
venhage 245; Delft 70; Rotterdam 297 Sahiedam
53; Leiden 116; Gouda 40, en Dordrecht 60.
Na afgelegd eindexamen zijn tot veearts be
vorderd de navolgende kweekelingen van's Rijks
veeartsenijschool: L. Hermkes uit Horst, J. F. P.
Schönfeld uit Bellingwolde, F. Mos uit Asseu,
P. A. Vau den Munckbof uit Venray en H. Luurs
uit 't Zandt.
De officier van gez. der 2de kl. W.Littel wordt
met den 16d,n Maart a.s. gedetacheerd bij het
hospitaal der marine te Willemsoord.
aan eerstgenoemde van kommandeur en aan
laatstgenoemde van ridder der orde van Isabella
la Catolica, hun door Z. H. den Regent van
Spanje geschonken.
Z. M. heeft aan Jhr. A. Klerck, secretaris-gene
raal bij het Departement van Marine, en aan den
luitenant ter zee lste klasse H. Van Goens, adju
dant van den Minister van Marine, vergunning
\erleend tot het aannemen bd dragen der ver
sierselen, eerstgenoemde van kommandeur der
Wasa-orde en laatstgemelde van ridder der St.-
Olafs-orde, hun door Z. M. den Koning van Zwe
den en Noorwegen geschonken.
Z. M. heeft aan de heeren Felix Polak, bankier
te 's-Gravenhage, en M. Parser, vice-consul van
Spanje te Scheveningen, verguuning verleend
tot het aannemen en dragen der versierselen,
Amsterdj m, 5 Maart. Het college Z'eemanthoop
heeft zich tot Z. M. den Koning gewend, met
een adres waarin gewezen wordt op het belang
dat de Nederlandsche scheepvaart heeft bij de
vestiging van een meteorologisch observatorium
op de Azorische eilaoden, welks oprichting thans
mogelijk is, doordien aan de American Cable
Company vergunning i» verleend een telegraaf
kabel over die eilandeD ta leggen.
Burg. en Weth. der gemeente Amsterdam
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
aan eene op te richten openbare school van ge
woon en meer uitgebreid lager onderwijs lste
klasse voor meisjes moet worden benoemd een
hoofdonderwijzeres.
De voordeelen aan deze betrekking verbonden
zijn: eeue jaarwedde van f 1600, teruggave vau
de eerste drie grondslagen der personeele belas
ting, vrije woning of eene billijke vergoeding
voor huishuur.
Dordrecht, 5 Maart. Alhier heeft eene com
missie, bestaande uit de heeren Dr. J. C. Van
Deventer, P. M. Keiler van Hoorn, J. Vriesen-
dorp, J. J. B. J. Bouvy en Dr. A. Van Oven, in
de Dordrcchliche Courant, belangstellenden tot eeDe
meting opgeroepen, ten einde een adres aan den
gemeenteraad in te dienen, tot oprichting eener
Hoogere Burgerschool voor meisjes.
Arnhem, ^5 Maart. Het provinciaal gerechtshof
van Gelderland heeft bij arrest van heden de
schuld van vrouw Lieberton geboren Dirks aan
de haar ten laste gelegde feiten als niet wettig
en overtuigend bewezen aangenomen, en haar
diensvolgeDS vrij gesproken.
Groningen, 3 Maart. Te Delfzijl heeft zich het
zonderlinge geval voorgedaan, dat tien dagen na
den verjaardag van den Koning die heuglijke
gebeurtenis gevierd werd. Natuurlijk werd bij
die gelegenheid menig toast uitgebracht, waarbij
»de harten van konings- en vaderlandsliefde
blaakten".
Groningen, 4 Maart. Donderdag is alhier in
den ouderdom van 70 jaren overleden de heer
Guyot, die zich in zijne langdurige betrekking
van leeraar aan het doofstommen-instituut alhier
niet alleen aller achting heeft verworven, maar
ook zich van zijne taak uitmuntend heeft gekwe
ten. Hij was de zoon van den stichter van ge
noemd instituut.
Deventer, 4 Maart. De paardeuslachterij, of
schoon pas in 't leven geroepen zijnde, wordt
reeds met den ondergang bedreigd, doordien bij
den mingegoeden stand nog groot vooroordeel
tegen het gebruik van paardevleesch heerscht.
Breda, 5 Maart. Naar men verneemt, bestaat
het voornemen oin in den loop van dit jaar ook
het kamp op de Teteringsche heide, nadat de
cadetten der Kon. Mil. Academie aldaar gekam
peerd hebben, door eenige artillerie-kompagnieën
van de verschillende regimenten vesting-artillerie
te doen betrekken.
Gemengde Berichten.
Men heeft volgens de Allgemeine Zeiiung eene
statistiek opgemaakt omtrent de verhouding,
waarin de verschillende nationaliteiten in het
Concilie vertegenwoordigd zijn. Daaruit blijkt,
dat de catholieken van Noord-Duitscbland op de
810,000 en die van den Kerkelijken Staat, op de
12,000 zielen eene stem op het Concilie hebben,
zoodat éen Italiaan uit den Kerkelijken Staat
meer gewicht heeft dan 60 Duitschers. Voorts
heeft men bevonden dat de 512 voorstanders der
onfeilbaarheid in het Concilie eene bevolking van
van 73-011,000 en de 94 tegenstanders eene van
46,278,000 catholieken vertegenwoordigen. Bij de
voorstanders worden 142,570 en bij de tegenstan
ders 492,320 zielen door eene stem vertegenwoor
digd.
Wij behoeven niet op te merken dat de Allg.
Zeit. zich op een verkeerd standpunt stelt. Het
Concilie is geen parlement, het mist daartoe ten
eenemnaale het karakter en de pondspondgewijze
berekening van het aantal vertegenwoordigers
en vertegenwoordigden is ook hier niet van toe
passing. De kerk beslist niet door stemming van
meerderhedenhare besluiten ontleent zij of be
weert zij te ontleenen aan een ander gezag, dan
aan het modern gezag van de meeste stemmen.
Dezer dagen heeft de hertog van Saksen-Coburg-
Gotba voor de eerste maal tijdens zijne 26jarige
regeering een doodvonnis bekrachtigd. Het was
het vonnis van den chirurgijn Kuhn, te Ohrdrufl',
veroordeeld wegens moord, gepleegd op een jong
meisje. Alvorens de hertog aan de rechterlijke
uitspraak zijne sanctie gaf, had hij aan het hof
van appèl te Eisenach om advies gevraagd, eu
van daar ten antwoord ontvangen, dat, wanneer
het vonnis van zulk een misdadiger niet werd
uitgevoerd, het vertrouwen op de rechtbank der
gezworenen geheel zou verloreu gaan. Dit vooral
had deu hertog doen besluiten om het vonnis te
onderteekeneu. Op den dag der executie was het
juist 31 jaren geleden sedert de doodstraf aldaar
te lande was voltrokkeD.
KOLONIËN.
BATAVIA, 25 Januari.
In de Javatche Courant maakt de Directeur van
Binnenlandsch Bestuur bekend, dat in de maan
den Juli, Augustus, September en October dezes
jaars, 450,000 picols gouvernements-suiker alhier
zullen worden verkocht, liggende en afgeleverd
wordende te Cheribon, Tagal, Samarang, Soera-
baya en Passaroeanalsmede in de maanden
April en December 50,000 picols gouverneuients
koffie, liggende en afgeleverd wordende te Sama
rang en Batavia.
In dezelfde courant wordt ook door genoemden
Directeur bekend gemaakt, dat de koffie veilingen
te Padang zullen gehouden worden in de maan
den Maart, Juni, September en December.
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur!
Naar aanleiding van het vermelde in uw ge
acht blad dd. 7 Maart jl., inhoudende: „dat er
eene beslissing wordt ingewacht omtrent het
vraagstuk wie den toren van de Mare-kerk moet
onderhouden, die zich, gelijk de buren verklaren,
in zoodanigen toestand bevindt, dat het le vree
zen is, dat zij bij stormweder zal instortende
kerkelijke- of burgerlijke-gemeente? enz." terwijl aan
het slot daarbij is gevoegd: „wij zullen nu even
wel zien wat de advokaat der gemeente??aan
wien in een der laatste zittingen van het vorige
jaar door den gemeente-raad gehouden, de stuk
ken zijn in handen gegeven, hierop zal antwoor
den," rijst bij mij de vraag of het niet beter
ware, nu dat antwoord van dien advokaat op
zich schijnt te laten wachten, en dat wel juist
in eene maand gewoonlijk zoo rijk in storm
weder, indien door hel gemeenle-betluur werd on
derzocht in hoeverre dat beweren der buren ge
grond, en, zoo de regtmatigheid hiervan aan des
kundigen mogt blijken, dat er dan maatregelen
werden genomen ter voorkoming van eventueele
ongelukken en schade (des noods in wettigen
vorm, ter vrijwaring van latere beweringen van
eigendom, die uit dit onderhoud mogten kunnen
voortvloeijen)?
Dié onkosten zouden later, wanneer het advies
van den advokaat mogt zijn ingekomen, of, bij
niet berusten daarin, na bekomene regterlijke
beslissing, op de verliezende partij kunnen wor
den verhaald.
Zou hiermede het algemeen belang niet beter
zijn gediend dan met langwegblijvende adviezen
en zou dit ook niet meer overeenkomstig de roe
ping zijn van het gemeente-bestuur, die voor de
openbare veiligheid en het belang der finantiën
van de gemeente moet waken?
Leiden, dd. 7 Maart. A.
EENE GOEDE INRICHTING BINNEN
LEIDEN.
Terwijl er in den tegenwoordigen tijd veel
wordt gedaan, om den werkmansstand te ontwik
kelen eu te beschaven, en men ieder weldenkend
burger der maatschappij meer en meer belang
ziet stellen in alles, wat er gedaan wordt oin dit
