den aanleg van den spoorweg van Zaandam naar
Amsterdam. Blijkens de memoire van toelichting,
bevat het ontwerp de volgende hoofddenkbeelden
Het Rijk maakt niet alleen den boven-en onderbouw
van den spoorweg met de stations voor personen en
goederen, met al wat daartoe behoort, maar ook
alle werken, welke van dien aanleg direct of
indirect het gevolg zijn en in aanraking komen
of in verband staan met gemeentewerkenhet
onderhoudt de laatsten gedurende twee jaren,
draagt ze daarna in onderhoud en, aanstonds na
voltooiing, in beheer aan de gemeente over; het
maakt of bekostigt alle veranderingen aan en
verplaatsingen van gemeentewerken en gebou
wen, voor den openbaren dienst bestemd, die van
dien aanleg het gevolg zijn; het zorgt gedurende
den aanleg voor het behoud van alle toe- en
doorgangen, en het is verantwoordelijk voor alle
schaden. De gemeente staat kosteloos aan het Rijk
af: de gronden en wateren, die zij, hetzij privaat
rechtelijk, hetzij publiek-rechtelijk, bezit en blij
vend door deu spoorweg worden ingenomen
de opstallen, waarmede die gronden en wateren
zijn bezet, voor zoo veel die niet voor den open
baren dienst zijn bestemd.
Gisterenmiddag te 2 uren werd in het Odéon
eene openbare vergadering gehouden der Neder-
landsche Koraal-Vereeniging, bij welke gelegen
heid eenige liederen of koraalgezangen ten ge-
koore zijn gebracht, door de Vereeniging uitge
geven.
Deze koralen werden gezongen door de kwee-
kelingen van het Blinden instituut, onder leiding
van den heer Van Dapperen. Uit het verslag
bleek, dat de staat der Vereeniging gunstig kan
genoemd worden. De Vereeniging telt thans 120
correspondenten, 144 beschermers en 540 leden. In
den loop van dit jaar werden 1046 exemplaren der
liederen verzonden, welke meer en meer op de la
gere school worden ingevoerd. Vooral in Friesland
bestaat veel liefde voqr godsdienstige gezangen.
Te 's-Gravenhage werkt met zeer gunstige uit
komsten de klasse onder leiding van den heer
Marinus.
Tot lid van het hoofdbestuur werd in plaats
van den hoogleeraar F. J. Domela Nieuwen-
huis, die overleden is, benoemd de heer S. De
Lange, te Rotterdam, en herbenoemd Ds. J. J.
L. Ten Kate.
Haarlem, 29 Dec. In de gemeenteraadszitting
van heden is behandeld eene missive van den
Minister van Financiën, betreffende het oprichten
van een nieuw postkantoor alhier, voor rekening
der gemeente, ouder aanbieding, dat het Rijk
het gebouw alsdan voor een langen termijn zal
huren voor 7 pCt. 's jaars van het voor aankoop,
inrichting enz. aangewende kapitaal.
Op voorstel van B. en W. heeft de vergade
ring besloten, aan den heer minister te berichten,
dat de raad er bezwaar invindt het door den heer
minister gehuldigde beginsel aan te nemen, doch
daar er werkelijk behoefte aan een beter post
kantoor bestaat en de goede gezindheid van den
minister dankbaar erkennende, beleefd, maar
dringend verzoekt, dat ook in deze gemeente
voor rekening van het Rijk een postkantoor ge
sticht zal worden.
's Gravenhage, 29. In de zitting van het pro
vinciaal gerechtshof (civiele kamer) van eergisteren
is uitspraak gedaan in zake den heer L. Van
Woudrichem van Vliet en firma Schooneveld en
Zn. te Amsterdam.
Het hof heeft het vonnis van de arrondissements
rechtbank alhier bevestigd, den appellant door
het gewezen vonnis niet bezwaard verklarende
en diens beroep alzoo vernietigende.
Rotterdam, 29 December. De looneelvoorstelling
14 December 11. door de vereeniging Eendracht
kweekt Vriendschap gegeven in den schouwburg van
de heeren Louis Bouwmeester Co., ten voor-
deele der nagelaten betrekkingen van de veron-
menig landbouwer, die zijn volk niet om te lezen,
maar om te werken in dienst had.
In 't eerst had ze trouw de dorpskerk bezocht,
en ze had door woord en daad gepoogd den pre
diker op het pad der waarheid terug te brengen,
doch hare pogingen hadden op 's mans wereld-
sche wijsheid schipbreuk geleden. En toen't. haar
bleek, dat de leeraar zijn hard verhard had, hield
ze 's Zondags godsdienstoefening in haar eigen
woning, waarbij slechts weinig uitverkorenen,
den koetsier en een tweetal daglooners, tegen
woordig waren.
In gevoelvolle woorden sprak ze haar hoorders
toe over 'l hemelsch Jeruzalem. Maar 't was de
de welopgevoede moeielijk, zich een Jeruzalem
voor te stellen, ontdaan \an allen aardschen luis
ter. 't Kwam haar telkens voor den geest niet
ongelijk aan een schoone Hollandsche stad. En
de tempel, had in haar droomen veel overeen
komst met een dier kathedralen, waarin, onder
meer overblijfselen der middeleeuwen, ook re-
geerings banken zijn. Daar zag ze dan, in den
geest, haar echtgenoot in den raad der edelen
zitten, als de van God ingestelde overheid mede
wakende over de ware leer. Ze bad en ze werkte,
om voor den man barer keuze die standplaats te
verkrijgen, waarop hij, door haar geboorte, recht-
matigen aanspraak meende te hebben.
gelukten te Terschelling, Katwijk en Noordwijk
a/Z. heeft opgebracht de som van f 110, welke
gelijkelijk onder beide plaatsen verdeeld is.
Arnhem, 29 December. Men is hier niet afkee-
rig van het denkbeeld, dat de persoon met wien
de moedige cadet onlangs op Leeuwenstein ge
worsteld heeft, geen nachtelijke dief, maar slechts
een vrijer van eene der meiden zou geweest zijn;
zeker kan dit tot geruststelling strekken van hen,
die onze omstreken thans zoo onveilig wanen.
Het adres van een honderdtal geachte in
gezetenen, ter verkrijging eener middelbare school
voor meisjes, was door den gemeenteraad gesteld
in handen van de plaatselijke schoolcommissie
en de commissie van toezicht op het middelbaar
onderwijs, om gezamenlijk daarop te rapportee
ren. Dit gemeenschappelijk rapport is dezer da
gen vastgesteld, en daarbij wordt niet alleen de
stichting van zoodanige school aanbevolen, maar
ook een plan voorgesteld en de gunstige advie
zen van de inspecteurs zoo van het lager als van het
middelbaar onderwijs overgelegd. Daarbij wordt
naar men wil, het denkbeeld aanbevolen, om
eene directrice aan het hoofd der school te stel
len, maar ter voorlichting en ten steun den di
recteur der hoogere burgerschool aan hare zijde
te plaatsen. Weldra zal het rapport openbaarge
maakt worden.
Enschede, 27 December. De bijzondere school
voor fabriekskinderen alhier, door industrieelen
aldaar opgericht en bekostigd, geeft bevredigende
resultaten. Het getal leerlingen is thans tot 851
geklommen. Het schoolverzuim, dat vroeger groot
was, is tot op een minimum teruggebracht. De
meeste voldoening geeft ook de onlangs opgerichte
zangschool, waarop reeds 80 leerlingen onderwijs
ontvangen, en waarvoor eene uitmuntende piano
is aangekocht. Zij zal ongetwijfeld op den duur
een even heilzamen invloed hebben op de vor
ming van den smaak en het gevoel der arbei
dende klasse, als de andere school in hare oplei
ding in kennis. De dreun van het straatgezang
zal langzamerhand worden vervangen door melo
dieën van schoone degelijke liederen. Ter bevor
dering van het schoolbezoek zal in den zomer
van het volgend jaar aan de schoolkinderen we
derom een feest worden gegeven, waarvan zij
zullen worden uitgesloten, die de school, de ge
vallen van ziekte uitgezonderd, meer dan vijf
maal verzuimd hebben. Voorts zullen prijzen
worden uitgereikt aan de verdienstelijkste scho
lieren.
Kampen, 29 Dec. Het dezer dagen gehouden
examen voor den officiersrang is voor het in
structie-bataljon hoogst gelukkig afgeloopen. Men
verzekert ons dat alle acht onderofficieren, die
zich hadden aangemeld, tot 2den luitenant zijn
bevorderd, en van deze onder de eerste nummers
der aangestelden behooren.
Groningen, 28 Dec. Door den gemeenteraad
alhier zijn vastgesteld de reglementen op de ver
loskundige praktijk bij behoeftige'kraamvrouwen,
en de reglementen voor een inrichting tot ver
loskundig onderwijs.
Breda, 28 Dec. Heden werd de eerste spade
gestoken in onze wallen, en is de slechting van
de vesting begonnen. Even buiten de Ginneken-
poort zijn tusschen de 290 a 800 man bezig om
de thans hoog besneeuwde wallen om te spitten.
Gemengde Berichten.
Men verhaalt het volgende curieuze geval, dat
in een der kleine staten van Europa zou hebben
plaats gehad. In den drang der omstandigheden
had men besloten door een fabrikant in een na
burig land weder een ramtorenschip te laten bou
wen, dat een millioen gulden kosten zou Van
wege het gouvernement werd een bevoegd per
soon afgevaardigd om over den bouw het toezicht
te houden. Toen het oorlogsgevaarte was afgele-
Maar ook de predikant wenschte de aanzien
lijke personen met hart en ziel een voornamer
werkkring toe. Hij wenschte verlost te worden,
van een ijverige Dorkas, die met honingzoete
woordjes waarschuwde „tegen valsche leeraars
en tegen ongezonde leer." Hij ijverde soms van
den kansel tegen vrouwkens, die altijd leeren,
en nimmer tot kennis der waarheid komen."
Indien de burgemeester zich minder met de
kerk bemoeide," meende de bezadigde school
meester, 't zou voor hem, gelijk voor menig an
der, beter zijn. Nu hij den predikant tegen heeft,
wordt den geheelen kerkeraad, wiens leden voor
het meerendeel zitting in den gemeenteraad heb
ben, tegen hem ingenomen."
Duidelijk openbaarde zich dit, toen de post
van hulponderwijzer vakant was. De gemeente
raad wensche de jaarwedde van den toekomsti-
gen ondermeester met vijftig gulden te verhoo-
gen, toen de burgervader voorgesteld had, dien
post met een gelijk bedrag te verminderen.
;/Ik zou meer voor 't onderwijs over hebben,
indien het christelijk nationaal was," had hij ge
zegd.
„Wat verstaat de burgemeester onder dat woord?"
vroeg hierop een der oudste raadsleden.
Uit het antwoord, dat het hoofd der gemeente
toen gaf, werd het zelfs den eenvoudigste dtiide-
verd, bood de aannemer aan dezen zaakgelas
tigde een douceur aan van een halve tonne goudst
De zaakgelastigde, een eerlijk man, weigert dit
geld, dat hij niet verdiend had, en blijft weige
ren ten spijt van des aannemers aandrang, die
zich gecompromitteerd acht door de weigering.
De zaak wordt ter beslissing gebracht voor de
regeering van den kleinen staat. De hoofdambte
naar, met den aanbouw belast, zit er mee ver
legen, maar adviseert toch dat de gratificatie
moet worden aangenomen, opdat niet aan het
licht kome dat deze door andere zaakgelastigden
vroeger niet werd geweigerd. Wat in zulk een land
het budget van oorlog en marine hoog moet zijn I
Dezer dagen heeft op een Parijsch tooneel een
ongeval plaats gehad, hetwelk te wijten is aan
de onvoorzichtigheid der tooneelspelers. In het
stuk Paris-revue moest een spoortrein met volle
kracht uit een tunnel komen en het tooneel over-
snellen. De figurant-reizigers schenen blijde te
zijn uit de donkere tunnel te komen, althans
waren zij niet zoodra op het tooneel of allen
begaven zich aan de lichtzijde van den trein om
,n de zaal te kijken, met het gevolg dat de trein
omviel en reizigers en wagens een chaos vormden,
waardoor echter niemaDd eenig letsel bekwam
In Goes schijnt men zoo druk te adverteeren
dat de uitgever van het Lijstje der godsdienstoefe
ningen der Protestantsche gemeenten te Goes" het noo-
dig geoordeeld heeft te berichten dat met 1°.
Januari gelegenheid bestaat om daarop adverten-
tiën te plaatsen.
De Bórsen-Zeitung meldt dat de heeren Grattoni,
Brassey en Dr. Strousberg zich verbonden hebben
de tunnel door den St.-Gothard binnen den termijn
van zeven jaren te voltooien.
De volgende cijfers zijn ontleend aan de mis
daden-statistiek in Frankrijk gedurende 1867. De
bevolking der steden geeft in evenredigheid drie
maal meer misdadigers dan de plattelands-bevol
king, 22 aangeklaagden had men op de 100,000
inwoners in gemeenten boven 2000 zielen, en
slechts 7 van plaatsen beneden dit bevolkingscij
fer. Van 185060 hadden 43 pCt. der misdadi
gers geen onderwijs genoten. Van 186065 was
dit cijfer 39, en in 67 slechts 36. Het getal zelf
moorden vermindert.
Onder de aangeklaagden waren er 56 pCt on
gehuwd, 37 gehuwd met of zonder kinderen.
Van de zelfmoordenaars waren er 2373 gehuwd
en 1693 ongehuwd.
Bij de misdadigers bedroeg het getal mannen
80 pCt., terwijl ook 80 pCt. der overledenen door
zelfmoord mannen waren. In de steden kwamen
22 zelfmoordenars op 100,000 inwoners, op het
platteland slechts 10. Een derde gedeelte der
zelfmoorden werd door hersenziekten veroorzaakt.
Te Athene heeft men de overblijfselen ontdekt
van het Stadion, de plaats waar in de oudheid
de wedrennen van paarden en wagens gehouden
werden. Koning George heeft het terrein gekocht
en den architect Ziller belast opgravingen te dier
plaatse te doen. Reeds heelt men een gedeelte
voor den dag gebracht: eene soort van amphi
theater voor de rechters en de autoriteiten, opge
vuld met een groot aantal zeer fraaie en goed
geconserveerde marmeren zetels voor de rechters
en de autoriteiten en vele andere overblijfselen
van de bouwkunst uit den tijd van Herodus
Atticus.
BUITENLAND.
Turkije.
De tekst van het antwoord van den Onderko
ning van Egypte, door Server-Effendi overgebracht,
is bekend geworden. De Onderkoning geeft daarin
te kennen, dat hij den firman des Sultans heeft
ontvangen met al den eerbied, dien hij aan de
lijk, dat christelijk nationaal, hetzelfde beteekende,
als confessioneel.
„Gesteld eens, dat het onderwijs in dien geest
zal worden gegeven, wie bezit daartoe de noo-
dige bekwaamheid?" voegde men hem toe. „Zal
elk maatschappelijk onderwijzer, zich als cathe-
chiseermeester kunnen opwerpen, zonder daartoe
door een kerkelijk bestuur bevoegd te zijn ver
klaard? Ik zwijg nog van het inbreuk maken op
de wet," ging de spreker voort, „waarbij de be
trekking van kerkelijk beambte, zelfs die van
voorlezer, zonder bewilliging van Gedeputeerde
Staten met die van onderwijzer, onvereenigbaar
is; maar zullen ouders, die tot andere protestant
sche gezindten behooren, er in bewilligen, dat
men hunne kinderen een zekere confessie op
dringt?"
„En hoe te handelen, indien eenige Roomsch
Katholieken, zich hier vestigden?" voegde een
ander er bij.
„Aan alle gezindten dezelfde rechten en naar
't aantal kinderen subsidie verleenen," zei de
burgemeester."
Hierop ontstond een levendige discussie. Velen
poogden het voorstel bespottelijk te maken.
„In elk geval" zei in 't eind een bezadigd
man „is 't onuitvoerbaar. Gesteld eens," hervatte
hij, dat we een subsidie voor 't bijzonder onder-
keizerlijke bevelen van zijn leenheer verschuldigd
is, en dat de afkondiging van dien firman met
de vereischte plechtigheden heeft plaats gehad.
De. Onderkoning heeft Server-Effendi zijn ant
woord ter hand gesteld, met de bede, dat de'.
Sultan hem die gunsten moge doen deelachtig
worden, waaraan hij onder alle omstandigheden
zoo groote behoefte heeft. Wellicht zal zich bin
nenkort eene andere gelegenheid aanbieden, dat
de Onderkoning een beroep zal moeten doen op
de goedwilligheid van den Sultan en de goedgun
stige aandacht van den groot-vizier.
De Levant Herald zegt in het bezit te zijn van
particuliere telegrammen, meldende, dat de Onder
koning weigert gevolg te geven aan den eisch
der Porte, tot overgave van de gepantserde sche
pen, onlangs voor Egypte aangekomen.
De Turquie bevat mededeelingen van gelijke
strekking. Beide bladen zijn echter als tegenstan
ders van den Khedive bekend.
Duitscliland.
Het gerechtelijk onderzoek naar het bedrieglijk
ontduiken van den militairen dienst in Pruisen
en meer bepaald in Westfalen heeft verschil
lende praktijken aan het licht gebracht, die niet
getuigen van groote Noord Duitsche vaderlands
liefde. Bij de gebroeders Dickhoff te Bochum
werd een fonds gevonden van 100,000 thl., dat
uitsluitend bestemd was tot het oinkoopen van
ambtenarenakten van overlijden, vervalsching
van de lijsten, verkeerde opgaven omtrent de
lichamelijke gesteldheid van de dienstplichtigen
werden te baat genomen om het doel te berei
ken; 22 officieren van gezondheid en een hoofd
officier zijn gevangengenomen als medeplichtigen
aan het bedrog. Het bedrog is ontdekt door een
boer, die een wissel van 500 thlr. weigerde te
betalen, waarvoor hij geaccordeerd had, indien
zijn zoon niet behoefde te dienen. Voor de recht
bank gedaagd, deelde de boer al de bijzonder
heden van dezen handel mede. De vrijgekochte
verdedigers van 't vaderland zijn onmiddellijk
opgeroepen om zonder uitzondering soldaat te
worden; terwijl de rechtbank het onderzoek
voortzet, dat telkens meer burgerlijke en mili
taire ambtenaren doet ontdekken, die mede
plichtig zijn aan dezen vrijhandel.
Engeland.
Te Bristol heeft op Maandag-avond bij het in
gaan van de comedie een vreeselijk ongeluk plaats
gehad. Om de nieuwe Kerstpantomine „Robinson
Crusoe" te zien, had zich reeds vroegtijdig eene
ontzettende schare volks voor deze van het
theater verzameld, die, toen de deuren werden
geopend, met vreeselijk geweld binnendrong:
Dit gedrang zou wellicht nog geen ongelukken
veroorzaakt hebben, wanneer niet het geroep
van „brand!" den schrik onder de binnendrin
gende menigte had verspreid en het gedrang zoo
deed toenemen, dat niet minder dan 14 personen
dadelijk dood gedrongen, en 4 zulke kneuzingen
bekwamen, dat zij eenige uren later den geest
gaven.
Hoewel de in Londen bestaande theaters in
derdaad nog zeer slecht rentegevende onderne
mingen zijn, worden er steeds plannen gevormd
tot de oprichting van nieuwe muzentempels,
welker ontwerpers, niettegenstaande de afschrik
wekkendste voorbeelden, zich inet de meest stoute
verwachtingen vleien. Tot de laatste van die
plannen behoort dat tot oprichting van een opera
gebouw te Londen gelijk er in de wereld nog
geeu is aan te wijzen. Tot dusverre is nog maar
alleen de plaats en het plan aanwezig; de ver
eischte kapitalen moeten eerst gevonden worden,
en het is niet onmogelijk dat het ontwerp op deze
belangrijke aangelegenheid schripbreuk zal lijden.
Het Colosseum in Regentspark, aan de meeste
bezoekers van Londen genoegzaam bekend, ligt
sinds vele jaren ongebruikt, aangezien het ter
wijs toestonden, waaruit zullen de kosten ter
oprichting van gezonde schoollokalen bestreden
worden. Wanneer wij van 't beginsel uitgaan,
dat zij, aan wie subsidie verleend wordt, ineen
eigen schoollokaal moeten voorzien, hoe dan te
handelen met adressanten, die hiertoe niet bij
machte zijn
„Indien ze zich niet met het christelijk natio
naal onderwijs kunnen vereenigen en geen ge
noegzame middelen bezitten, een eigen school te
stichten, blijven ze de moderne staatsschool be
zoeken" antwoordde de burgemeester.
„Maar zou men, door zoo te handelen zich niet
aan een groote onbillijkheid schuldig maken?"
voegde men hem toe. „Gelden, die tot subsi
die zullen verstrekken, worden immers evengoed
door een bijzondere minderheid als door een bij
zondere meerderheid bijeengebracht?"
't Was te vergeefs dat de burgemeester dit ar
gument bestreed, door te beweren, dat zij, die
in de kosten van een eigen schoollokaal konden
voorzien, de bemiddelste ingezetenen waren, en
daardoor de meeste belasting betaalden.
Wordt vervolgd.)
