N°. 3026
Dinsdag
A°. I860.
21 December.
LEIDSCII
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers9 0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Voor iederen regel0.15.
Grootere letler naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Leiden, 20 December.
De gemeenteraad heeft hedenmiddag de aan
de orde gestelde punten afgehandeld. Terwijl wij
morgen het uitvoerige verslag der zitting zullen
;even, willen wij thans slechts het navolgende
aanstippen.
In de eerste plaats heeft de gemeenteraad een
besluit genomen betreffende het tweede der be
swaren van Ged. St. tegen de plaatselijke directe-
belasting: Ged. St. meenden dat het wenschelijk
was, dat vermeerdering van belastbaarheid in
den loop des jaars verhooging, en vermindering
daarvan afschrijving van belasting moest tenge
volge hebben. De raad heeft evenwel de onver
anderlijkheid der eenmaal vastgestelde aanslagen,
elijk de verordening thans voorschrijft, behouden.
Nog heeft de raad, naar aanleiding van het
tierde der door Ged. St. gemaakte bezwaren,
bvereenkomstig een voorstel van Prof. Goudsmit,
uit de verordening, regelende de invordering der
belasting, de bepaling gelicht, dat de gemeente
privilegie beeft op alle goederen van den belas-
ingschuldige.
De voorstellen der commissie van finantiën,
Dm art. 3 en 5 der verordening, regelende de hef
ing der belasting, te wijzigen, volgens het beginsel
door den Raad in de vorige zitting aaugenomen,
ijn daarna goedgekeurd, doch hebben een uit
voerige discussie uitgelokt.
Ten slotte is de vraag of de verordening thans
opnieuw moest vastgesteld worden, met 11 tegen
3 stemmen ontkennend beantwoord.
Daarna zijn de voordrachten1°. tot rege-
ing van de recognitie, door C. J. Zaalberg te
voldoen, en 2°. omtrent het maximum van den
onderstand, door den raad in overeenstemming met
;iet voorstel van B. en W., aangenomen, en is op
de adressen van C. Van der Lubbe, en 1. P. W.
Schei-mor ccu gunotigo beschikking genomen.
Wij vernemen dat gisteren alhier door de
hoofdcommissie heeft plaats gehad de bekroning
der ingekomen modellen voor een standbeeld
van Boerhaave. Een twaalftal modellen zijn in
gezonden. De heer Strackee, welke twee model
len, een van een meter hoog en een van mindere
noogte, had ingezonden, is met den prijs en de
premie bekroond geworden.
We hopen dat de commissie het bekroonde
model ter bezichtiging zal stellen, opdat de vele
vereerders van den grooten Boerhaave en Lei-
dens burgerij in staat worden gesteld, zich eenig
denkbeeld ie vormen van het standbeeld van
hem, die een der grootste sieraden was zijner
wetenschap en van Leidens hoogeschooleen
standbeeld, dat het eerste zal, zijn, dat Leiden
binnen zijne muren ziet prijken.
Toen in de laatste zitting van den gemeente
raad te 's Ilage eenige leden aandrongen de wa
terleiding en het rioolstelsel te zamen en te gelijk
in de sectien te onderzoeken, omdat tusschen die
beide, zaken een nauw verband bestond, merkte
de voorzitter op dot dit laatste niet het geval was.
De zaak van de waterleiding was bekend, maar
of dit ook van het rioolstelsel kon gezegd wor
den, meende hij te mogen betwijfelen. Alleen de
stukken waren daarvan gedrukt. Een voorstel
was hoegenaamd nog niet gedaan.
Thans zijn de hierboven bedoelde stukken in
eene brochure aan de leden rondgedeeld. Daarin
zijn opgenomen het rioolpian van den gemeente
architect; het advies van den heer generaal-ma-
joor J. R. Delprat en bijbehoorende stukken en
het rapport van den gemeente-architect op dit
advies over zijn rioolplan.
Het volgende uittreksel van het advies van den
generaal Delprat geeft een zakelijk overzicht van
den inhoud der stukken:
Meer en meer wordt de volstrekte noodzake-
"6 .«lijkheid erkend der afvoering van het onreine
■water uit de riolen dezer gemeente, dat met de
1,1 fecale stoffen uit de privaten, thans den grond,
h' de wateren en den dampkring in deze gemeente
in hooge mate verontreinigt. Eene dadelijke en
volledige verwijdering dier stoften kan alleen aan
u die dringende behoefte voldoenhet verzamelen
van de fecale stoffen in al of niet waterdichte
putten, om die na korten of langen tijd te ledi-
gen, kan niet geacht worden in behoorlijke mate
)Ct aan de eischen eener volledige verbetering te
ut. voldoen; spoedige, dagelijksche afvoering wordt
terecht onvermijdelijk geacht.
Die afvoer kan geschieden door twee stelsels.
Het tweede stelsel bestaat in het bijeenbrengen
van al de onreinheden, vloeibare en vaste, in de
riolen of buizen; ze zoo noodig met water te ver
dunnen en alsdan vereenigd te doen wegvloeien
dit stelsel, het spoelstelsel genoemd, is voor deze
gemeente het eenig uitvoerbare en door den
gemeente-architect voorgesteld. Wegens de bezwa
ren van het overbrengen van het onreine riool
water, op de wateren die de gemeente omringen,
wordt eene voorafgaande zuivering (de Süverusche)
aangenomen, waarbij de vaste stoffen bezinken
en als meststoffen verzameld worden, terwijl de
vloeibare, na reukeloos te zijn gemaakt, op Delf-
lands boezem worden teruggebracht, waaruit het
spoelingwater werd ontleend.
De hoofdpunten waarop het ontwerp steunt
zijn verdunning eu doorspoeling van al de onreine
stoffen in de riolen gebracht door het inleiden
van Delflands boezemwater, oppomping van dat
water in zuiveringskommen en daarna afvloeiing
van het geklaarde water op den boezem en op-
zameling van het reukeloos bezinksel als meststof;
hierbij moeten dan al de privaten op de riolen
uitlozen en alle beerputten vervallen.
De begrooting van het geheele werk komt
neder op een bedrag van 1,257,776.
De generaal is van oordeel dat hierdoor wer
kelijk het gewenschte doel, verbetering van den
gezondheidstoestand der gemeente, zal bereikt
worden. Het komt hem echter gebiedend nood
zakelijk voor, dat vóór alles eene proeve met het
Süberusche zuiveringsmiddel plaats hebbe.
Zonder hieromtrent voldoende zekerheid te
hebben, schijnt de uitvoering niet geraden. Voldoet
daarentegen de voorgestelde zuiveringswijze aan
de verwachting, dan is in vol vertrouwen de uit
voering van het ontwerp aan te bevelen, als zul
lende in groote mate leidenjtot bevordering van een
meer gezonden toestand der gemeen te's-Gravenhage.
De minister van oorlog heeft aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal toegezonden het ver
slag van de HH. Ortt, Waldorp en Rose, hoofd
ingenieurs van den waterstaat, nopens de ramp,
in November I860 aan het verdedigbaar ge
bouw in het fort in den Laander- en West-
Bijlmerpolder overkomen.
Als oorzaak van de ramp wordt het volgende
opgegeven
Blijkens gedane boringen bestaat de grondslag
uit eene veen- en derrielaag van ruim 4 a 5
meters dikte, rustende op eene laag blauwe slappe
klei, onder welke klei zich eene laag spiergrond
bevindt, en verder gemengde grond en zand.
De plaatsing van het gebouw op dezen bodem
met eene diepe gracht aan de achterzijde en
zware grondaaustorting aan de voorzijde was
zoo ongunstig, dat eene verschuiving noodwendig
moest plaats hebben. De slappe grond is door het
gewicht der aanaarding naar beneden gedrongen
en is over de kleilaag heengeschoven. De palen
der fundeering, die op 2 meters boven den gracht-
bodem was geplaatst, hadden alleen van onderen
steun en zijn van boven overgezet. Eenmaal uit
den loodrechten stand geraakt en zijdelings voort
gedrongen, moesten de palen wel bezwijken, daar
alle steun aan de grachtzijde werd gemist.
Een der eenvoudigste middelen ter voorkoming
van het ongeval zou geweest zijn, om, alvorens
de palen te hijen, de put over de geheele opper
vlakte van liet gebouw en de bermen tot min
stens 1 meter onder den bodem van de diepste
gracht uit te graven en te baggeren en met zui
ver zand aan te vullen.
„Het is onze stellige overtuiging," zoo eindigt
het rapport, „dat alleen de medegedeelde oorzaak
aanleiding heeft gegeven tot het ontstaan der
ramp, en niets wat de uitvoering in detail betreft
daartoe in het minste heeft bijgedragen."
Door de heeren Fransen van de Putte en Sloet
van den Beele, voormalig Minister van Koloniën
en oud-Gouverneur-Generaal van N.-Indië, is eene
zeer uitvoerige Nota van 19 pagina's folio druk
ingezonden ter rectificatie van de velerlei onjuist
heden voorkomende in het verslag der Commis
sie, in wier handen was gesteld het Regeerings
verslag over hel beheer en den Staat der Oost-Indische
bezittingen over 1865, in welk rapport der Com
missie ook voorkomen minjuiste excerpten uit
drie voorafgaande regeeringsverslagen, waarover
het Coimnissariaal rapport loopt. Deze rectifica
tion hebben ten doei om de discussiën over de
conclusie van dat rapport te bekortenen zij
betreffan vooral, doch niet uitsluitend, het gerap
porteerde en de daaruit gemaakte gevolgtrekkin
gen nopens de koffie- en suiker-cultuur en de
maatregelen of de daadzaken daartoe betrekking
hebbende, tijdens het bestuur van die beide Afge
vaardigden.
De hoofdcommissie voor het algemeen Evange
lisch Nationaal zendingsfeest heeft in haar ver
gadering van 5 Nov. jl. tot hare medeleden be
noemd, behalve den heer A. Brumuielkamp, leer-
aar aan de theol. school te Kampen, die reeds
bij het laatste feest als zoodanig fungeerde, de
heeren Ad. Furter, te Zeist; P. Huët, beroepen
pred. te Veenendaal; J. P. G. Westhoff, pred. te
Amsterdam, en J. J. Verbrugli Hzn., te Utrecht.
Verder besloot zij, uit de kas van het zendings
feest uit te keeren de volgende sommen, als aan
het Nederlandsch zendelinggenootschap, voor de
schoten in de Minehassa 100, aan de Neder-
landsche zendingsvereeniging 00, aandeUtrecht-
sche zendingsvereeniging 100, aan het zendeling
genootschap te Zeist (van de Hernhutters) /TM,
aan het Java-comitté ƒ100, aan de zendings
vereeniging te Ermelo ƒ50, aan de doopsgezinde
zendingsvereeniging 50, aan de gereformeerde
zendingsvereeniging f 50, aan de zendingsvereeni
ging voor Israël ƒ50, en aan die der christelijke
gereformeerde kerk 50, te zamen ƒ750. Er werd
tevens besloten om D. V. het 7. zendingsfeest te
houden op Woensdag 6 Juli e. k. op het buiten
goed Nijenburg bij Heilo, een half uur gaans van
Alkmaar, toebehoorende aan Jhr. Mr. C. Van
Foreest.
Opgaven betreffende de sterfte in eenige groote
gemeenten, over de maand October 1869.
eagw.'ïo-t
ar
5 o-a S
r ~s-2
r B
aiHto«t3toM«totow-o
00303<DÜ,Cl'0^10l("-H
C CO Cl R O O O O O CO —O -7
CW--)tOlr>'03HCü01-.)tOO)
tD«7tOif Cfl CO O If- CO CO to
H OS c-i HtO i—CO
Cl-dC003C0-Jt0MO-3O^
CO CO O O O O»-J -7 CO Ir- CO
1—to
COOlvf»CDlf»lt»0«CO-OOXdO
—3 O CO —O —3 tO CO-—CO»« O
©COCJTCOCOtfkCJlïDtf-lf^COSO
to if* 1 m en co o ta o c
-3 3 C3 O co CO O
1 l I I
I I I 1 I I I I I I I
I I -II I I II N
I 00 I II 1 I 11 I I
CO 1—1 to
1—CJT co I
;i i i i i -r i co!
I I—I I I I to I I I
3 ►- to I I
O» <t- -3
Werkelijke bevolking op
1 Jannari 186U.
Gi boren,
(met levenloos aangegevenen.)
Overleden,
(met levenloos aangegevenen.)
Levenloos aangegevenen.
Beneden 1 jaar.
(zonder levenl. aangeg.)
1—5 jaren.
520 jaren.
2060 jaren.
60 j. cn daarboven.
Typhus en febris
typhoïdca.
Pokken.
Mazelen.
Cronp.
Keelziekte
(angina diphtherina).
Kinkhoest.
Diarrhoe en cholerine.
Levenszwakte en uitte
ring, beneden 14 jaren
I I I I I - I a I
WOiH»«CiMCl-3tO I cn
«3 UCOWWtOOitOCOtOlf'Cl
u,
to I I tone
I ê5 I I M g I
I H- to CO
.1 I I I I I I
Terinp, 14 65 jaren.
Marasmus senilis,
boven 65 jaren.
Acute ziekten der adem
halingswerktuigen.
Chronische ziekten der
adcmhalingsaerktaigen.
Ziekten vau het
kraambed.
Ongelukken.
Onbekende oorzaken.
Zonder geneeskundige
behandeling.
(Overgedrukt uit liet
Geneeskunde
Nederlandsch Tijdschrift voor
Jaargang 1869.)
Men verneemt, dat aan de onderneming van
Van Gend en Loos concessie is verleend voor een
diligence-dienst tot vervoer van personen en goe
deren tusschen UtrechtGorcum en tusschenlig-
gende plaatsen, en wel des winters wanneer de
vaart op de rivieren en kanalen door ijsgang ge
stremd is.
Bij het gemeentebestuur te Neuzen is, in ant
woord op het dezer dagen aan den minister van
oorlog door den raad ingediend adres, om Neuzen
aan de landzijde als vesting op te heften, eene
afwijzende beschikking ontvangen.
Zr. Ms. schroefstoomschip Curagao, onder bevel
van den kapit-luit. ter zee Jhr. M. W. Bowier, is,
volgens een bij het departement van marine in
gekomen telegram, den 17den van Suez over Djed-
dah en Aden naar Bushir in Perzië vertrokken.
Met den li,e" Januari aanstaande worden ge
plaatst: op Zr. Ms. wachtschip te Hellevoetsluis,
de luit. ter zee der 2de kl. J. R. Eek; in de rol
van voormeld wachtschip en gedetacheerd op hel
kostschip te Rotterdam, de officier van gez der
3de kl. J. Van Lith Harrebomée, en op Zr. Ms.
monitor de Tijger, de officier van administratie
der 2de kl. M. D. L. Hertzveld.
De officier van gez. der 3de kl. S. F. Kruyt,
laatst behoord hebbende tot het exkader in Oost-
Indië, en van daar den 14d"° dezer in Nederland
teruggekeerd, wordt met dat tijdstip op nonacti
viteit gesteld.
De officier van gez. der 2de kl. C. Noordewier
wordt met den ls,e° Januari aanstaande gede
tacheerd bij het hospitaal der marine te Wil
lemsoord.
Z. M. heeft benoemd tot kantonrechter te Lem
mer Mr. S. J. F. Andreae, adv. te Beetstcrzwaag
tot procureur bij de arr.-rechtb. te Sneek Mr. J.
W. Telting, adv. aldaar; tot lid der commissie
van administratie over de gevangenissen te Am
sterdam Mr. F. T. Westerwoudt, lid van Gede
puteerde Staten der provincie Noord-Holland,
woonachtig te Amsterdam.
Z. M. heeft benoemd tot directeur van een der
Rijkstelegraafkantoren de telegraphisten der derde
klasse F. K. Van der Heiden en P. II. C. Zent-
graaff.
Z. M. heeft aan den lieer J. Hudig, consul
van Italië te Rotterdam, vergunning verleend tot
het aannemen en dragen der versierselen van
ridder der orde van de Kroon van Italië, hem
door Z. M. den Koning van Italië geschonken
Z. M. heeft met ingang van den 1"°° Januari
aanstaande, bevorderd: tot kapitein ter zee, de
kapitein-luitenant ter zee W. C. Klis; tot kapitein
luitenant ter zee, de luitenants ter zee der 1ste
klasse A. J. Van Mansvelt, C. A. W. Halvcrhout, F.
M. Parker Verboom en D. L. Feldmanntot lui
tenant ter zee der 1ste klasse, de luitenants ter
zee der 2de klasse C. Ten Bosch, C. C. Vermeer,
J. J. Engelvaart, C. Schuylenburg en Jhr. T. E.
De Brauvv, en tot luitenant ter zee der 2de klasse,
de adelborsten der 1ste klasse J. H. Wouters,
N. J. Van Renterghem, H. O. Feith en W. M. J.
Visser.
Amsterdam, 19 December. In den nacht van
Donderdag zijn van een zestal schepen, in het
Oosterdok, de kettingen gebroken, terwijl een
aan de werf het Wapen van Harlingen liggend
fregatschip is omgeslagenvan een huis op den
hoek van de Spinhuissteeg en van het commis
sariaat van politie, 3de sectie, is een gedeelte van
een schoorsteen, en van een huis op het Nieu-
wendammergrachtje de hals van den voorgevel,
vanden Holl. schouwburg een luchtkoker en eenige
lappen lood, en van het Paleis van Justitie eenige
pannen afgewaaidin het Plantsoen tusschen de
Raam- en Zaagbarrières is het wachtershuisje
omgewaaid en daardoor een gaslantaarn verbrij
zeld. Belangrijke schade is niet veroorzaakt en
persoonlijke ongelukken zijn niet bekend ge
worden.
Gouda, 18 Dec. Door de liberale kiesvereeni-
ging is tot candidaat gesteld voor het lidmaat
schap van den gemeenteraad, in plaats van wij
len den heer J. B. Peeters, de heer M. L. A. Koek.
Na vele discussiën is heden door den ge
meenteraad alhier met 8 tegen 5 stemmen beslo
ten een toegangsweg te maken tot het slation
van den Rijnspoorweg. De heer Viruly bleef
builen stemming.
