Maandag
A°. 1869.
6 December.
Feuilleton van het „Leidsch
Dagblad".
KORNELIS PLANK.
N°. 3014.
LEIBSCR
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per po9tm 3.85.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTKNTIBN.
Voor iederen regel 0.15,
Grootere lettor naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 4 December.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Met de jongste door den keizer van Fr.nkrjjk
uitgesproken troonrede, is voor dat land eene
nieuwe aera aangebroken, en heeft Napoleon
afstand gedaan van zijn dictatoriaal gezag. Onge
twijfeld komen de liberale hervormingen wel
laat, en is er veel moeten gebeuren eer men er
toe kon besluiten, maar te laat is het nog niet,
om de Napoleontische dinastie met den geest des
tijds te verzoenen en eene nieuwe revolutie te
voorkomen. OUivier, een der vroegere vijf, is
thans de leider eener gouvernementeele meerder
heid van 220 st. en de vroegere opposant zit
thans op de Tuileriën naast den keizer. De tegen
woordigheid van Rochefort in het Wetg. Lichaam
zal niet veel kwaad doen; bij de openingszitting
was hij afwezig, en toen zijn naam werd afge
roepen wekte die een zeer onparlementaire hila
riteit waaraan de keizer en prins Napoleon zelfs
deelnamen ('t is misschien de eerste maal dat de
neven zamen lachten). Dit is zeker niet geschikt,
om den man van de Lanterne den bijnaam van
„Chef der belachelijke partij" te doen verliezen.
Rochefort zal dus weinig kwaad doen, want meer
dan ergens is in Frankrijk het le ridicule tue van
kracht.
In het Wetg. Lichaam zijn Schneider tot pres.,
Talhouët, Chevandier, Jerome David en Dumiral
tot vice-presidenten gekozen.
De zitting van den Senaat is door Rouher
geopend, zonder dat hij de gebruikelijke lofrede
hield op de in het vorig zittingjaar aan de ver
gadering ontvallen leden, waaronder de president
Troploug, en een collega van den ex-vice-keizer,
Niel, voorkomen. Maar naast dien staat ook St.-
Beuve op de doodenrol, en men is van meening,
dat de president de nagedachtenis van den bij
de leden van den Senaat niet zoo zeer geliefden
criticus, niet heeft willen in herinnering brengen.
Intusschen meldt een der bladen, dat Rouher in
een der eerstvolgende zittingen toch nog die lof
rede zal houden, 't Zal zeker hoogst interessant
zijn: Rouher over St.-Beuve!
In Italië is, zooals gemeld werd, aan Lanza
de vorming van een nieuw kabinet opgedragen,
zonder dat hij daarin tot nog toe is geslaagd
zooals we dezer dagen onder „Italië" reeds zei
den is de financiëele quaestie het groote bezwaar
en Lanza kan geen min. van fin. vinden. De
financiën verkeeren dan ook in een allertreurig-
sten toestand en onder de vele oorzaken daarvan
moeten ook, evenals in zoovele andere landen,
de hoog opgevoerde militaire budgetten gerekend
worden, 't Is dus ook in Italië tijd, dat men
eenige bezuiniging daarin brenge.
Te Rome komen inmiddels de hooge prelaten
voor het op 8 dezer te openen concilie bijeen.
Onder het buitenland vindt men het programma,
dat bij die plechtigheid zal gevolgd worden.
Omtrent de al of niet aanneming van de Spaan-
sehe kroon door den hertog van Genua, valt te
melden, dat koning Victor Emmanuel den Spaan-
schen gezant met eene ridderorde begiftigd, en
verder de verzekering heeft gegeven dat, hoewel
Z. M. persoonlijk niet tegen die candidatuur was,
hij echter vreesde dat ze zou afstuiten op den
tegenzin zijner zuster, de moeder van prins Tho
mas. Een particulier bericht van de Indépendancc
meldt, dat de pogingen van Victor Emmanuel, om
dien tegenzin te overwinnen, zijn mislukt en
hij diensvolgens de kroon voor zijn neef van de
hand heeft gewezen.
In Spanje zelve is intusschen de toestand verre
van gunstig te noemen. Ten gevolge van het ant
woord van Victor Emmanuel zal Prim naar een
ander onmondig prinsje moeten, omzien om de
voogdij daarover te kunnen uitoefenen. De kans
van den hertog van Montpensier is nagenoeg ge
heel verkeken, nu zijn voornaamste kampioen,
Topete, in het kabinet geen zitting meer heeft,
en toch is die kandidatuur de eenige die bijval
vindt bij de gezeten burgerklasse en den han
delsstand, die van zijn bestuur herleving verwacht
van handel en nijverheid.
De republikeinsche afgevaardigden hebben
hunne plaatsen in de Cortes weer ingenomen,
en hun eerste werk is geweest het indienen van
een votum van wantrouwen tegen het gouver
nement tijdens den jongsten opstand. Dit voorstel
werd echter verworpen. Men verwacht evenwel,
dat de constitutionneele rechten spoedig weer in
werking zullen worden gesteld. Prim heeft het
ten minste beloofd; maar Prim heeft nog iets
gedaan; hij heeft namelijk verklaard, een leger
van 80,000 man noodig te hebben, om op alle
mogelijke gebeurtenissen voorbereid te zijn; zee
duidelijk is 't, dat hij het leger als zijn grooten
steun beschouwt en vreest dit misnoegen te geven.
De Cortes beraadslagen over den verkoop der
kroongoederen; van dien verkoop zullen worden uit
gesloten het koninklijk paleis te Madrid, het Es-
curiaal, de Alcazar van Sevilla en de Alhambra
te Grenada.
Door den min. van koloniën is eene ontwerp-
constitutie voor Portorico ingediendde slavernij
wordt daarin vooralsnog behouden.
In Lroot-Brittanje beginnen de Feniërs het
gouvernement weer in onrust te brengen. In het
graafschap Tipperary is een gevangen Feniër,
O'Donnovan Rossa tot lid van het parlement ge
kozen en zijne verkiezing geldig verklaard. De
zonen van het groene Erin zijn dan ook in de
wolken over die zegepraal en dreigen het gou
vernement, dat zij nog meer hunner broeders naar
het parlement zullen afvaardigen, zoo de regeering
de gevangen broeders niet in vrijheid stelt. De
Engelsche bladen, zelfs de meest gematigde, drin
gen er allen meer of min sterk op aan, dat de
regeering eene krachtige houding aanneme.
De Engelsche natie heeft in monster-adressen
en monster-feesten den Belgischen koning aange
boden, lucht gegeven aan hare sympathie voor
het Belgische volk. Z. M. is intusschen weer terug
gekeerd naar zijn land, waar hij bij zijne tehuis
komst het parlement druk in discussie vond.
Gok in Belgle toch kwamen verscheidene
leden van de Kamer op tegen de hooge uitgaven
voor het leger en terecht, want zoo ergens, dan
zijn die zeker in België overbodig, een land welks
neutraliteit door de mogendheden wordt gewaar
borgd. Ook de militie-wet lokte, maar nu ten
onrechte, heftigen tegenstand uil van de zijde
der clericalen. De nieuwe wet vordert dat zij,
die voor geestelijken worden opgeleid bepaald
aan de seminariën stndeeren, om niet de kans
te doen ontstaan, dat ook personen vrijstelling
bekomen, die zich eenvoudig als theologisch stu
dent opgeven.
De regeering van het kanton Bern ((Zwitser
land) heeft zich in beginsel verklaard voor een
subsidie aan de lijn over den St. Gothard.
Den 27,,an Nov. is de kassier der bank, Scharr,
die, zooals men zich herinneren zal, met eene
aanzienlijke som voortvluchtig was, te Bern ge
vankelijk binnengebracht.
De rijksdag van Denemarken is den 29""° Nov.
geopend. Bij dat lichaam is een wets-ontwerp
ingediend om het te-kort van 514 mill., voort
spruitende uit den aanleg van spoorwegen, te
dekken door een voor het volgend jaar te heffen
inkomsten-belasting en het batig saldo van het
vorig jaar.
Pruisen blijft zijne oneerlijke politiek tegenover
Denemarken volgenwederom is door twee afge
vaardigden, Ahlemann en Krüger, er op aange
drongen, dat de regeering zich eindelijk eens
verklare omtrent de interpretatie, die zij aan het
beruchte art. V van het Prager-tractaat wenscht
te geven. Het antwoord der regeering, zoo het
komt, zal wel niet naar den zin der interpellan-
ten zijn. In het huis van afgevaardigden houdt
men zich met de beraadslagingen over het budget
bezig. Op dit oogenblik is de begrooting van
onderwijs en eeredienst aanhangig en lokt leven
dige debatten uit. Het stelsel van den minister
Mühler toch vindt volstrekt geen bijval.
Naar gemeld wordt zal graaf Von Bismack
tegen Kerstmis naar Berlijn terugkeeren.
operatiën tegen de oproerige streek op groote
schaal, tenzij men tot toegeven geneigd is.
Op zijne terugreis heeft graaf Von Beust, namens
zijn souverein, den Koning van Italië gecompli
menteerd.
In de hoofdstad van Wallachye heeft vorst
Karei, aan de zijde zijner jeugdige gemalin, op
27 Nov de kamers geopend met eene troonrede,
waarin hij o. a. er op wees, dat zijne staatkunde
er op gericht is, om elke inmenging in hetgeen
in de naburige landen voorviel te vermijden. Ook
kondigde hij verscheidene verbeteringen aan in
het leger, de financiën, het onderwijs, ?n de
spoorwegen. Bij zijn terugkeer heeft de vorst
aan 72 veroordeelden genade geschonken.
(Over het geschil tusschen Sultan en Khedive
spraken we gisterenwe verwijzen daarom naar
dat artikel.)
In het laatste N*. van de Gemeentestem komen
eenige opmerkingen voor van Mr. G. A. Van Ha
mel, advocaat alhier, over eene bepaling van de
verordening op het begraven van lijken enz. te
Katwijk, en wel over art. 5 dier verordening,
waarbij bepaald wordt dat de eigenaars van gra
ven, bij nalatigheid of verzuim in het onderhoud,
en bij nietvoldoening van de daardoor gemaakte
kosten, tpso jure, hun recht zullen verliezen. De
schr. betoogt dat de raad der gemeente Katwijk
1". tot het vast stellen van zulk eene bepaling
geheel en al onbevoegd was en 2". daarbij den
geest der wet van 10 April (Stbld. n°. 65) ten
eenenmale heeft miskend.
Het ministerie in Beieren heeft zijn ontslag
genomen, nadat de verkiezingen niet ten zijnen
gunste waren uitgevallen. Uit de steden worden
den Koning adressen aangeboden, om het gevraagd
ontslag niet te verleenen. In die quaestie is dan
ook nog geene beslissing gevallen.
De Keizer van Oostenrijk vindt, bij zijn-terug
keer, de handen vol werk. Omtrent de hervor
mingen, in het kiesstelsel te brengen, en de con-
cessiën aan de Czechen moet in de eerste plaats
beslist worden. De toestand in Dalmatië, waar
de insurgenten het voordeel van het terrein
hebben, noopt ook tot het doen van militaire
Aangaande het tractaat betreffende de vissche-
rijen op den Rijn en de bijrivieren, te Mann
heim den 27""" Nov. gesloten, vernemen wij na
der het volgende: de bepalingen bevatten in het
algemeen dezelfde voorschriften, welke het Ko
ninklijk besluit van 19 Oct. 1858 en de daaruit
voortvloeiende provinciale verordeningen voor
Nederland hebben vastgesteld.
De voornaamste bepaling is die op de sluiting
der visscherij, welke ongeveer in dezen zin luidt:
„Tot bevordering der zalmteelt wordt een jaar-
lijksche besloten tijd bepaald, welke voor de
zegenvisscherijen van 1 Sept. tot 1 Januari duurt,
en voor alle andere, voor zoover die gelegen zijn
tusschen de zee en de grenzen van Hessen, Ba
den en Beieren, van 1 Sept. tot 15 Nov., voor de
hooger gelegene van 15 Oct. tot 1 Januari.
Tusschen 1 Sept. en 1 Januari is het verkoo-
pen en vervoeren van kuit- en homrijpe-zalm
verboden, met uitzondering der voor de pisci
cultuur bestemde. Bovendien is bepaald, dat alle
zegenvisscherijen dagelijks minstens acht uren van
de 24 moeten stilliggen, ook daar, waar de vloed
geen acht uren duurt of zich in 't geheel niet
doet gevoelen.
Een der bepalingen van het tractaat kan voor
de toekomst onzer visscherij heilzame vruchten
dragen, het verbod namelijk om in alle Riju-
oeverstaten zeer jonge zalmen te vangen, een
NOVELLE
DOOK
H. TILLKMA.
(Vervolg.)
Weinige dagen later arriveerde het schip te
Amsterdam. Onder de personen, die 't eerst hun
diensten de bemanning aanboden, bevond zich
ook een slaapsteehouder. Evenals de meeste lie
den van zijn beroep, deed hij het voorkomen,
alsof hij de weldoener van alle Janmaats was.
Nauwelijks had hij den naam van een ma
troos hooren noemen, of 't was dadelijk „zoo Jan"
of Piet „hoe vaar je?" „Welkom in 't vaderland.
Heb je trek aan een borrel? Ga dan maar mee
aan den wal."
„En zou ik nu nog aan de lading willen wer
ken na zoo'n moeilijke reis te hebben gehad?
vroeg hem de matroos, die hem een en ander
medegedeeld had: „'k Zou nog liever!.... Laat
de landkrabben, die voor vrouw en kinderen
hebben te zorgen, werken. Gun die arme drom
mels ook een graatje. Ga jij liever mee aan wal.
Ik heb op 't oogenblik nog een paar jolige kna
pen in de slaapstee, waar je schik mee zult heb
ben. En dan noghier daalde de stem van
den verzoeker tot een zacht gefluister„in 't kort
man, 't zal je bevallen. Een kniesoor ben je
niet, en wanneer je niet voorzien bent," - hier
toonde hij eenige rijksdaalders- „kan ik je helpen."
Weldra had hij een der matrozen overgehaald.
Toen deze aan zijn makkers meedeelde, dat hij
van boord ging, waren er terstond weer een
paar anderen, „die 't nu ook lekker vervloekten"
zooals ze zeiden, „om 't schip te helpen lossen."
De gezagvoerder koos de wijsste partij, door
hun de verschuldigde gage uit te betalen, en
voor hen een paar sjouwerlieden in dienst te
nemen. Ook de stuurman ging ten gevolge eeDer
kleine oneenigheid heen.
Sombere en vervelende oogenblikken bracht
nu de kok door, daar de kapitein en het overige
volk 's avonds aan wal waren, ,,'t Was toch ge
zelliger in den huiselijken kring," dacht hij me
nigmaal.
Zoo stil en vredig in de winteravonden om
den grooten keukenhaard te zitten, was verkie
selijker, dan zoo eenzaam aan boord te zijn.
Zelden ging hij aan wal, dan om de een of
andere boodschap te verrichten. Een enkelen keer
dat hij door zijn oom meegenomen was, ging
hij met dezen in een logement, om daar de
scheepstijdingen te lezen.
„Herinnert ge u die kof nog, die te Dantzig
eenigen tijd ons op zij heeft gelegen vroeg
hem zijn oom, van 't dagblad opkijkende.
„De Hillegonda Amelia?" vroeg Korneiis.
„Dezelfde," luidde het andwoord. „Zij is op
reis naar Bordeaux met man en muis ver
gaan."
Korneiis stond verplet. Zoo was dan de vurige
wensch van Hinne Wiedema niet vervuld ge
worden. Zijn moeder zou hem nimmer weder
zien.
„Wanneer ik even kan," dacht hij, „zal ik haar
opzoeken en zeggen hoe ze door haar zoon be
mind werd, en dat hij braaf en godsdienstig is
gebleven tot aan zijn einde."
Een brief van üina's moeder deed Korneiis
besluiten, spoedig van boord te gaan.
„Wij verlangen allen naar u Er gaat geen
dag voorbij waarop Dina niet over u spreekt.
Wanneer ge eenigszins kunt, kom dan eenigen
tijd bij ons doorbrengen. Ge zult op 't land spoe-
diger weer aansterken dan op 't schip," scliree
ze onder meer.
Het baatte niet, dat de heer M. hem schreef
vooral aan boord te blijven of met een anderf
schip een reis naar de Middellandsche Zee te
doen. Hij waande zich veel te zwak om het
zeegat weer uit te gaan. 01' zijn oom hem ook
al een verlof van veertien dagen wilde geven,
hij wilde niet gaarne voor het voorjaar weer
uitvaren. Op alles wat er tegen aangevoerd werd
zei hij, behoefte aan rust te gevoelen. Korneiis
ontving „zijn afrekening" en was weldra op een
beurtschip, dat hem over de Zuiderzee bracht.
ACHTSTE HOOFDSTUK.
Een hevige storm woedde langs de Engelsche
en Fransche kusten. Vruchteloos had de Hille-
gonde Amelia tegen hem geworsteld. Haar krach
ten schoten te kort. Het vaartuig werd tegen de
rotsachtige kust verbrijzeld en de bemanning vond
in de woedende golven den dood
Stukken hout, kisten en andere scheepstoebe-
hooren bedekten den volgenden dag den oever.
Een naambord door een golf ver op het droge
geworpen, openbaarde, dat het verongelukte vaar
tuig „de Hillegonda Amelia" was. Tegen den
