wellicht ook niet vreemd is aan de diefstallen,
met zooveel overleg dezer dagen te Rijswijk ge
pleegd; hij moet althans, naar men zegt, korte
lings van geld voorzien zijn geweest.
Rotterdam, 23 Oct. Gisterenavond hield in de
spreekzaal van het Rolterdamsch Leeskabinet de heer
A. Plate F.Jzn. eene voordracht „over de stoom
vaart op Amerika", waarin spr. het plan van de
Kon. Ned. Stoombootmaatschappij tegenover dat
van den heer Jansen verdedigde, doch betoogde dat
het uitgangspunt Rotterdam behoorde te zijn.
Verscheidene heeren namendeelaan het debat..
Oudewater, 22 October. Tot hoofdonderwijzer
aan de openbare school voor lager en middelbaar
onderwijs alhier is door den gemeenteraad be
noemd de heer J. Kiewit de Jonge van Steen wijk.
Utrecht, 22 October. Gisterenavond werd alhier
in de Domkerk het openbaar jaarlijksch verslag
uitgebracht van den staat en de werkzaamheden
van het bijbelgenootschap in het algemeen, en
van de afdeeling Utrecht in het bijzonder, waaruit,
bleek, dat het genootschap zich in gunstigen toe
stand bevindt en steeds vooruitgaande is. Het
getal leden hier ter stede bedraagt 206 en der
begunstigers 170. Door de ijverige bemoeiingen
van de leden der bijbelvereeniging waren vele
bijbels met vrucht verspreid geworden. De gevoe
lige verliezen, die het hoofdbestuur door 't ster
ven van Prof. Domela Nieuwenhuis en het bestuur
der afdeeling geleden hadden door den dood van
Prof. Millies en van Ds. Gildemeester, werden
herdacht. Daarna hield Ds. Bervoets eene opwek
kende rede naar Luk. 16 31, over „Gods open
baring dringend noodzakelijk ten eeuwigen leven",
hetgeen ons moet leiden tot bij bel waardeering,
tot bijbelverspreidig, tot bijbelgebruik.
Zwolle, 21 October. De handel in kalveren
voor de verbetering van den veestapel in Frank
rijk, breidt zich allengs ook in de noordelijke
provinciën uit. Een groot handelshuis te Meche-
len heeft zoowel in den omtrek van Sneek en
Bolsward als hier agenten aangesteld, die voort
durend het platteland bereizen ten einde in te
koopen; zij betalen naar gelang van bouw en
schoonheid f50 tot f S6 per stuk. Het vervoer der
kalveren, dat per staatsspoor tot hier en vervol
gens per centraalspoor tot Utrecht, van daar naar
Rotterdam en zoo verder naar Frankrijk plaats
heeft, geeft groot vertier en belangrijk voordeel
aan onze spoorwegen. Meermalen passeeren hier
verschillende waggonsen zooals men ons mededeelt,
kost elk kalf tot Rotterdam meer dan 10 ver-
voergeld.
Harderwijk, 22 October. Morgenochtend zal
van het koloniaal werfdepot alhier naar het
Nieuwediep vertrekken een detachement supple
tietroepen, sterk 125 man (waaronder 6 onder
officieren), om in den namiddag aldaar te embar-
queeren aan boord van het schip Nieuwe Waterweg
II, gezagr. J. Zwart, en naar Batavia vertrekken
onder bevel van den kapitein der infanterie van
het O.-I. leger J. G. Scharp, die van verlof naar
Java terugkeert, en tot medegeleide de 2de luite
nant der art. van gemeld leger W. Boetje.
Leeuwarden, 21 October. Van 18—20 dezer zijn
nog de volgende akten voor het lager onderwijs
afgegeven gymnastiek 1, vrouwelijke handwer
ken 8, hulponderwijzer 7, wiskunde 3. Afgewe
zen zijn 9 als hulponderwijzer, wiskunde 7.
Naar men meldt zal dooreen der naaste bloed
verwanten van wijlen mej. Y. Dijxtra, die bijna
haar geheel vermogen zuiver omstreeks een ton
gouds, aan de diaconie der Ned. Hervormde ge
meente alhier heeft vermaakt, eene aanspraak
in rechten tegen dat kerkelijk armbestuur wor
den gedaan om, op grond van beweerde nietig
heid van het testament, zijn aandeel te bekomen.
Groningen, 21 October. De. collecte gisteren
alhier gehouden voor 't monument te Heiligerlee
heeft opgebracht .'340. Vroeger is door onze stad
reeds bijgedragen f 1196.
Miliciens verlofgangers loopen gevaar weer
drie maanden te moeten dienen, als zij verzui
men hunne verlofpassen binnen dertig dagen,
nadat die zijn uitgereikt, door den burgemeester
hunner woonplaats voor gezien te doen teekenen.
Hetzelfde geldt voor verlofgangers, die hun woon
plaats van de eene gemeente naar de andere
overbrengen. In dat geval moeten ze bij den
burgemeester der gemeente, die ze verlaten en
bij dien in wiens gemeente ze zich vestigen, bei
den aangifte doen.
Vroeger was gemeld, dat bij de ingezetenen
dezer stad het voornemen bestond om aan HH.
studenten dezer hoogeschool een contra-partij aan
te bieden; wij kunnen thans berichten, dat voor
dit doel eene lijst circuleert, die reeds van veler
handteekeningen is voorzien. Dit. feest zal waar
schijnlijk in de maand December, in de groote
zaal der Harmonie, plaats grijpen.
Kolham, 20 October. Men is hier zeer in zijn
schik met den nu bijna voltooiden grintweg,
maar „met droefheid bezield" over den slechteu
toestand, waarin zich ons schoolgebouw bevindt.
Wij hopen echter dat daarin verbetering zal ko
men, vooral ook omdat de inspecteur voor den
geneeskundigen dienst, Dr. L. Ali Cohen, dat ge
brekkig gebouw heeft afgekeurd.
Gemengde Berichten.
Een schatrijk senator van een vreemd land had
drie weken in Parijs doorgebracht. Gedurende
dien tijd had hij zich toevertrouwd aan de zor
gen van een daar wonenden neef, die hem dan
ook alles trouw had laten kijken. Even voordat
hij vertrok liet hij zijn neef bij zich roepen en
zeide tot hem op plechtigen toon Beloof mij, dat
gij aannemen zult wat ik u aanbied. Gij weet,
dat een vermogen als het mijne wel eene kleine
buitengewone uitgaaf lijden kan, laat dus geen
valsche schaamte u weerhouden zulk eene be
lofte af te leggen. Met geestdrift deed de neef
natuurlijk de belofte. Welnu, zeide zijn oom, ik
permitteer je om als je brieven aan mij schrijft,
ze ongefrankeerd te verzenden.
Eenigen tijd geleden is te Hampstead een looden
medaille gevonden van 0.03S M. middellijn. Bij
onderzoek is het gebleken, een zegel van eene
bul van paus Innoeentius IV te zijn, die omstreeks
het midden der XIII eeuw leefde. Het zegel
draagt aan de keerzijde de beeltenaar van den
heiligen Petrus in een vrij goed bewaarden toe
stand. Ongetwijfeld zal dit zegel eene plaats
vinden in het Britsch museum van oudheden.
Sinds 1817 zijn niet minder dan 99 theaters
afgebrand.
In Londen hebben in het laatste jaar 2000
schoorsteenbranden en 1585 gewone branden plaats
gehad.
Te Parma zal binnenkort een standbeeld ter
eere van Correggio worden opgericht. Het is het
eerste dat voor den grooten meester tot stand
komt.
Heinrich Von Treitschke is bezig eene geschie
denis van den Duitschen Bond te schrijven.
Den 16dan October is de weduwe van Ernst
Moritz Arndt bij Bonn overleden; zij was 84 ja
ren oud.
Den 12a™ October is te Madrid overleden de
heer Julio Sanz del Rio, hoogleeraar in de philo-
sophie en de geschiedenis aan de Universiteit al
daar. Spanje verliest in hem een uitstekende ge
leerde, die met groot gevolg is opgetreden als de
verdediger van de vrijheid van denken en van
de waarachtig zedelijke beginselen. De vorige re
geering heeft hem om zijne kettersche gevoelens
afgezet, en eerst na de verdrijving der koningin
is hij weder als hoogleeraar aangesteld. Langen
tijd heeft hij te Heidelberg doorgebracht, waar
hij algemeen zeer gezien en geacht was.
De stad Cuiseyski in Siberië, die 40,000 invvo
ners telde, is geheel door brand vernield.
Bij het werken aan den spoorweg Kursk-
Charkow is een compleet skelet van een Mam-
mouth gevonden.
BUITENLAND.
Turkey.
Het politieke testament van Fuad Pacha wordt
thans in zijn geheel medegedeelden, wordt de
echtheid ervan ook betwijfeld, hierover zijn het
allen het eens dat dan toch het stuk geheel de
politieke gevoelens van den overleden minister
weergeeft.
Dat de echtheid ervan betwist wordt, is geen
wonder, daar Fuad Pacha, die als de eerste
staatsman van Turkije kan beschouwd worden,
voor zijn land niets minder verlangt dan eene
geheele verandering van zijne politieke en sociale
betrekkingen. Turkije moet op dezelfde hoogte
gebracht worden, als de andere Europeesche na
tiën Uw rijk, zoo spreekt hij den sultan toe,
moet op straffe van zijn ondergang evenveel
geld hebben als Engeland, even beschaafd zijn
als Frankrijk, en evenveel soldaten hebben als
Rusland. Wij moeten vooruitgaan.
En dan herinnert de Pacha, hoe vooruitgang
geheel in den geest van den Islam is. „De Islam
is de zon van alle waarheden, die den vooruit
gang der mensehheid ten doel hebben. Zij welke
in naam van den godsdienst den vooruitgang willen
tegenhouden, zijn slechts waanzinnige politici.
Alle andere godsdiensten zijn aan dogmata ge
bonden, aan vaste beginselen, die even zoovele
beletselen voor den vooruitgang zijn; alleen de
Islam, vrij van mysteriën en onfeilbaarheden,
maakt het ons tot plicht, om met de overige we
reld vooruit te gaan, onzen geest tot in het on
eindige te volmaken, en kennis en wetenschap
niet alleen in Arabië of bij Muzelmansche vol
keren te zoeken, maar in den vreemde, in China,
aan alle einden der wereld. En men moet niet
denken, dat de wetenschap van den Islam ver
schillend is van die der vreemden. Neen, de we
tenschap is eenzij is overal dezelfde zon, die
de denkende wereld verlicht."
En nadat hij den sultan heeft bewezen om
toch den grooten man, wiens vriend en broeder
hij was (Ali Pacha) niet van zich te stooten, en niet
door andere raadslieden te vervangen, wijdt hij
uit over de buitenlandsche betrekkingen, wijst
hij op Engeland, wiens politiek en vriendschap
even soliede zijn, als zijne constitutie. Frankrijk
moet voorzichtig behandeld worden, want bij deze
ridderlijke natie hebben meer de indrukken van
het oogenblik, dan berekeningen invloed. Zij
dweept voor roem en groote ideëen, zelfs bij hare
vijanden. Oostenrijk en Pruisen zullen inzien,
dat zij Turkije moeten ondersteunen. Rusland is
Turkije's natuurlijke vijand, en natuurlijkware
ik Russisch minister, zoo schrijft Fuad Pacha, ik
had de wereld ten onderste boven gekeerd, om
in het bezit van Constantinopel te komen. Tegen
Rusland hebben wij kracht noodig: niet de
lang reeds verbruikte kracht onzer geschiedenis,
maar de nieuwe onweerstaanbare kracht, die
de wetenschappen en eene constitutie, in harmo
nie met de eischen des tijds, geven kunnen.
Maar toch is de Turksche staatsman over de
toekomst, die van die zijde zijn land bedreigt,
niet gerust. De onverschilligheid van Engeland
bij de Russische verovering in Azië, en de groote
verandering in den toestand van Rusland sedert
de onderwerping van den Kaukasus, zijn het, die
hem schrik aanjagen. Het kan zijn, datdebond-
genooten niet eenmaal tijd hadden, om Turkije
ter hulpe te snellen. Een algemeene verwarring
in Europa, een Bismarck in Rusland kunnen de
gedaante der wereld omkeeren. „Ik begrijp me
nige fout der verschillende regeeringen: maar ik
verklaar dat het mij steeds onmogelijk geweest
is, om de diepe wijsheid van de Europeesche
regeeringen te begrijpen die met verwonderlijke
onverschilligheid toelaten, dat het verschrikkelijkste
despotisme der wereld zich aan het hoofd van
100-millioen barbaren stelt, dat het deze van alle
wapenen der beschaving voorziet, dat het bij
elke schrede provinciën en rijken, zoo groot als
Frankrijk, aan zich trekt, en dat het van de eene
zijde Azië met zijne wapenen bemachtigend en aan
de andere zijde Europa met zijn Panslavisme
doorwoelend, geregeld nog de betuigingen van
zijne vredelievende gezindheid geeft, en telkens
weder verklaart dat het van nu af geene nieuwe
veroveringen wil maken."
Na Rusland zijn het Perzië en Griekenland,
die aan de beurt komen. Perzië staat nu wel
geheel onder P*,uslands invloed, maar de Porte
heeft middelen genoeg om het land in respekt
te houden.
En Griekenland? Op zich zelf een onbedui
dende staat, maar een gevaarlijk werktuig in de
handen eener vijandige macht. Het poëtische
Europa geloofde door de schepping van dit scha
duwbeeld eene sinds 2000 jaren gestorvene natie
in het leven te kunnen terugroepen. Men wilde
de geboorteplaats van Homerus en van Aristo-
teles weder herstellen, en men vormde een broei
nest van intriguen, anarchie en rooverij. De Grie
ken blijven de Porte steeds vijandig. De herin
neringen eener roemrijke geschiedenis, al is zij
van onze tegenwoordige Grieken door eeuwen
van bederf, onwetendheid en vermenging met
andere rassen gescheiden, zullen nog lang dit
zelfzuchtige volk doen hopen, dat zij ten tweede
male het Oostersche rijk kunnen weggoochelen,
dat zij als Byzantijnsch rijk met recht „le bas
empire" genoemd zoo diep hebben doen zinken.
Het meest wordt Turkije tegen de plannen van
dit valsche en boosaardige volk beschermd door
zijne opgeblazendheid en zijn verbazend eiclu-
visme, die het voor de overige volken van het
Oosten dagelijks onverdraaglijker maken.
En wat de inwendige politiek betreft, daarvoor,
zegt. Fuad Pacha, moeten alle pogingen slechts op
dit éene punt zijn gericht: de samensmelting der
rassen. Zonder deze fusie in Turkije's heerschappij
eene onmogelijkheid. Alle nationaliteiten moeten
gelijke rechten hebben: bij de gelijkstelling der
Christenen zal de moeilijkheid deze zijn, dat zij
op eenmaal van hun oude juk bevrijd, znllen
trachten de plaats van hunne oude meesters in
te neinen. Maar deze moeilijkheid is over te ko
men onze Christelijke volken hebben twee af
zonderlijke overtuigingen: eene politieke en een
religieuse. De godsdienstige overtuiging nu moet
de regeering geheel buiten quaestie lateu, maar
op de politieke overtuiging zeer nauwkeurig acht
geven. Wanneer een Pacha God op de wijze
van Mozes vereert of op de wijze der Christe
nen daarin is geen aanleiding te vinden om
zijne diensten niet aan te nemen. Maar wanneer
diezelfde Pacha, met miskenning van zijn vader
land, van een Byzantijnsch rijk droomt, of zelfs
een „koningrijk Cilicië" mocht wenschen, dan
houdt hij op een eerlijk onderdaan te zijn, en
moet hij op zijde gezet worden.
De laatste, vraag, die in het testament wordt
aangestipt is die van het openbaar onderwijs,
„de eenige grondlaag van eiken maatschappelij-
ken vooruitgang, de eenige bron van geestelijke
en stoffelijke grootheid." Dit verder te ontwikke
len, waartoe zijne krachten niet voldoende zijn
geweest, laat hij zijnen opvolger over, en iets dat
meer vruchtdragend en roemrijk is, kan de sul-
taD niet tot stand brengen.
Ik weet wel, zoo eindigt de minister zijn tes
tament, dat het meerendeel mijner geloofsgenoo-
ten mij als Giauz en als vijand van onzen gods
dienst verdoemt. Ik vergeef hun hunnen haat,
want zij begrijpen noch mijn gedachten, noch
mijn taalzij zullen eenmaal inzien, dat ik, de
Giauz, de goddelooze hervormer, een veel be
ter Muzelman was, dan deze ruwe geloofs
ijveraars, die mij met hunne vloeken vervol
gen, zij zullen erkennen, dat ik beter dan ieder
ander geloofsstrijder heb gestreden voor de red
ding van den Islam, en van het rijk dat zij on
feilbaar ten ondergang zouden gebracht hebben.
De uitgave van de Levant Times is voor eene
maand geschorst, omdat zij partij getrokken heeft
voor den Khedive en tegen den Sultan.
Oossteiii-ijli-Hoiifijaarselie Monarchie.
Voortdurend worden nog troepen naar Cattaro
gezonden. Bij de regeering heeft zich de vraag
voorgedaan, of men ook regimenten van Zuid-
Slavoniërs tegen hunne stamverwanten kan doen
uitrukken. Tot al dergelijke moeilijkheden geeft
het vereenigen van verschillende nationaliteiten
onder éen schepter aanleiding.
Duitschland.
Te Munchen is den 20»™ dezer overleden Dr.
Karl Brater, bekend als redacteur van het Staats-
wörterbuch van Bluntschü. Als lid van de Beiersehe
kamer der afgevaardigden sinds 185S heeft hij
daar steeds de liberale beginselen voorgestaan, en
ijverig verdedigd, en bij alle gewichtige wetsont
werpen muntten zijne adviezen uit. In 1859
stichtte hij de Süd Deutsche Zeitung, en in 1858
het Zeitschrift für Gesetsgebungs und Verwal-
tungsreform. Een korten tijd maakte hij in 1847
deel uit van het Beiersehe ministerie.
De volgende week zullen de discussiên over
de begrooting een aanvang nemen; de beraad
slagingen over de afzonderlijke artikelen van de
wet op de Kreisordnung zijn verdaagd tot het
laatst der volgende week. De Fortschrittspartij
heeft bij monde van den heer Virchow een voor
stel aangekondigd om de legerbegrooting voor
den Noord-Duitschen Bond te verminderen, opdat
de landsinkomsten meer zouden kunnen besteed
worden voor openbare werken van algemeen nut.
Naar aanleiding dat aan 't Humboldt-comité
de toestemming tot het oprichten van een stand
beeld op de plaats vóór het koninklijk paleis
geweigerd is, omdat, volgens het gevoelen van
koning Wilhelm, op die plaats beter een gedenk-
teeken ter eere van dezen.of genen verdienste
lijken generaal passen zou, zegt de IV. Presse
dat een groot soldaat wel een standbeeld noodig
heeft, opdat het nageslacht, ten minste in 't voor
bijgaan, zich zijner nog eens herinnere; terwijl
aan zoo'n burgerman als Alexander Von Hum
boldt, ook zonder behulp van brons- en marmer-
poppen, wel door alle eeuwen heen zal gedacht
worden. Daar er echter duizend dappere gene
raals geboren worden tegen éen Alexander Von
Humboldt, en het van de beurzen der burgerij
wat veel zou gevorderd zijn, voor al die duizend
generaals standbeelden op te richten zoo slaat
de Presse een huismiddel voor, ten einde de gene
raals onsterfelijk te maken en tot versiering van
markten en pleinen te doen strekken. Het blad
meent daar de heeren generaals in vredestijd
toch niets beter te doen hebben, en in oorlogstijd
desnoods ook wel zouden kunnen gemist wor
den dat zij zich, gedurende hun leven
reeds, op daartoe opgetrokken voetstukken moeten
doen vastspijkeren: zij zouden dan het voordeel
hebben, zeiven de meest krijgshaftige houding
te kunnen aannemen, en desverkiezeude dagelijks
van pose kunnen verwisselen. Stierven ze een
maal dan zou men ze eenvoudig opzetten.
Engeland.
De Great Eastern zal den 238,,D October met
een Anglo-Indiaanschen telegraafkabel naar Indië
vertrekken. Het ontzaglijk schip ligt op het
oogenblik in de Medway, en daar de groote kos
ten, om het schip in een droog dok te brengen,
het noodig maken dit slechts in zeer bijzondere
gevallen te doen, is de bodem van liet schip door
duikers schoongemaakt. Zes duikers zijn gedu
rende zes weken hieraan bezig geweest en zij
hebben honderden tonnen mosselen van den bo
dem van het schip verwijderd. Het geheele schip
is wit geschilderd, waardoor het aan de stralen
der Indische zon beter weerstand zal kunnen
bieden, doch waardoor het tevens een spookachtig
aanzien gekregen heeft.
Eene machine, die drie ton ijs per dag kan
maken, is op het schip geplaatst, ten einde met
dit ijs het smelten van den telegraafkabel te ver
hinderen. De Great Eastern gaat rechtstreeks naar
de Roode Zee en zal voor de eerste maal de Kaap
de Goede Hoop omzeilen. Na den kabel tusschen
Suez en Bombay gelegd te hebben, zal het schip
den kabel tusschen Falmouth en Malta leggen,
waardoor Engeland in rechtstreeksche verbinding
met de Indische bezittingen zal komen.
FrankryU.
Nog altijd verkeert men te Parijs in gespannen
verwachting over hetgeen 26 Oct. zal brengen.
Men beweert, zooals gisteren reeds door ons
werd gemeld, dat door de regeering de noodige
voorbereidende maatregelen zijn genomen tegen
alle mogelijke eventualiteiten; de hoofdstad is in
twee kommandementen verdeeld, waarvan over
het eene maarschalk Canrobert, over het andere
de maarschalk Bazaine het bevel voert. Laatst
genoemde moet reeds bij voorbaat eene krachtige
proclamatie tot de troepen hebben gericht, waarin
hij zijn vast voornemen te kennen geeft, om alle
wanordelijkheden met geweld te keeren. Waar
schijnlijk is het echter, dat de omstandigheden
I
