gelui lo hebben; is, dat er eene zekere connexi-
teit bestaat tusschen dat blaadje en eene fractie
der confessioneele of anti-revolutionaire partij.
Gij herinnert u dat onlangs te Amsterdam eene
vergadering gehouden is van belijders der recht
zinnig gereformeerde leer tot viering van het
250jarig bestaan der gereformeerde leer zooals
zij volgens de uitspraken der Dordtsche Synode
op 2 Juli 1619 werd vastgesteld. President ian
die vergadering was de heer J. W. Steenbergen,
voorzitter der Haagsche anti-revolutionaire kie-
zersvereeniging Christen- en Burgerplicht. Secre
taris was de heer Ph. Von Roesgen von Floss,
gewezen klerk bij het kabinet des Konings, en
deze was ook de steller van het request aan den
Koning, op die vergadering onderteekend, „tot
handhaving der wet van 2 Juli 1619 en hand
having der gereformeerde kerk in hare rechten."
Welnu, deze heer Von Roesgen is een ijverig
medewerker van het Rotterdamse!. Volksblad,
zelfs onder z.jn naam, en de taal die hij voert
is opruiend in liooge mate, .net eene anti-monar
chale teudenz. Zijne betrekking tot het blaadje
is zoo innig, dat zijne biographie er in geleverd
wordt,
Vroeger heeft deze zelfde heer Von Roesgen
in een Amsterdamscli blaadje, voor de. lagere
klasse bestemd (als ik mij niet vergis óok onder
den titel van Volksblad verschenen), zijne denk
beelden verkondigd, en hij is tevens medewer
ker van de Nieuwe Kamper Courant, een blad
in het genre van de Nieuwe Goesche Courant,
ouder hare vroegere redactie. De heer Von
Roesgen noemt zich anti-revolutionair, maar pre
dikt dapper de sociale revolutie en verkondigt
de verstgedreven demagogische beginselen. Het
algemeen stemrecht is zijn stokpaard. Én in het
Rotterdamsch Volksblad èn in de Nieuwe Kam
per Courant wordt het algemeen stemrecht ge
propageerd en de heer Roesgen tracht nu een
petitionnement van werklieden te organiseereu
om door den koning de invoering van het alge
meen stemrecht te verkrijgen. In zijn Kamper
orgaan wordt te gelijker tijd aangedrongen op de
omverwerping onzer geheele staatsinrichting
en de grondvesting van een demagogisehen staat
met het droit divin tot grondslag.
Men weet, dat hier ter stede ook eene ver-
eeniging bestaat onder den naam van „het Alge
meen Stemrecht", die met zekere overgangen
tot het suffrage universe! wil komen. Deze ver-
eeniging had vroeger tot orgaan de Rotterdam-
sche Lataren, een geschrift, dat eene navolging
moest verbeelden van Rochefort's tijdschrift, maai
er in niets op geleek. De president en de secre
taris dier vereeniging worden hier door het pu
bliek gerucht genoemd als de redacteuren van
het Volksblad.
Wat daarvan zij, ik haal deze vereeniging,
die reeds sinds eenigen tijd bestaat, hier aan,
om te doen uitkomen dat de heer Von Roesgen
von Floss met zijne propaganda voor het alge
meen stemrecht hier een reeds bewerkt terrein
gevonden heeft.
Welk verband er nu bestaat tusschen het voor
genomen petitionnement ten behoeve van een
algemeen stemrecht en het request, om „hand
having der wet van -2 Juli 1619,"-weet ik
niet; ook niet of het behoort tot het wezen der
„rechtzinnig gereformeerde" leer om sociale re
voluties te helpen in het leven roepen. Maar het
komt mij voor, dat het publiek er opmerkzaam
op gemaakt moet worden, dat de secretaris der
te Amsterdam gehouden vergadering van recht
zinnig gereformeerden, waarvan de president
een der invloedrijksten onder de Haagsche anti
revolutionairen is, een steun en medewerker
van het beruchte Rotterdamsche volksblad is, en
daarin den volksmenner speelt.
Het zou hoogst onbillijk zijn om de orthodoxe
partij aansprakelijk te stellen voor hetgeen den
kanaal, in dezelfde toepassing als angels, ladu,
dat geheel aan ons leide beantwoordt en wer
kelijk in den zin van kanaal gebruikt werd
(Ettmüller, 190). Leide was dus de natuurlijke
benaming van een water, eene vaart. Men kent
verschillende wateren, die met dien naam, Leede
of Lee, worden aangeduid. Het riviertje, waar
aan onze stad haren naam ontleende, was de
Leede, die bij Warmond uit de Mare voort
vloeide, om zich noordwaarts in het Haarlem
mermeer te ontlasten.
De naam Leitha, Leiden vertegenwoordigt
dus eene afleiding van het oude ww. leithan,
ons lijden, en èischt derhalve den klinker die
ei of ee luidt, denzelfden, dien wij aantreffen in
het ww. leiden, in neigen van nijgen, in
reis, reizen van rijzen, enz. Met al die
woorden is alleen de spelling Leiden in over
eenstemming.
De slotsom van mijn betoog is dan1° hetzij
men zich houdt aan de spelling van Siegenbeek,
of die'van het Woordenboek volgt, in beide ge
vallen is Leiden de aangewezen schrijfwijze;
2° er is volstrekt geene reden om in den naam
onzer stad eene verouderde spelling te behouden;
en 3° wil men aan de spelling der oudheid ge
trouw blijven en den oorspronkelijken naam
bewaren, ook dan moet het ei zijn; de ey is
heer Von Roesgen von Floss bedrijft, maar dat
onder haar een factie schuilt, die radicale om
verwerping van staat en maatschappij predikt
en zich daartoe zelfs van het Volksblad bedient,
is buiten twijfel."
Een onzer Haagsche berichtgevers meldt ons,
dat, nu nauwelijks het engagement van prinses
Marie de notoriété publique geworden is, opnieuw
het gerucht in de residentie loo"pt van eene an
dere voorgenomen vorstelijke huwelijks-verbin
tenis., Verschillende omstandigheden schijnen
geene ongegronde aanleiding te geven tot het
vermoeden, dat eerlang ook Z II. H. de prins
van Oranje het voorbeeld zijner vorstelijke nicht
zal volgen. ArnhCt.)
Het waarborgfonds van f300,000, voor den aan
leg en de exploitatie van den spoorweg van Boxtel
over Gennep naar de Pruisische grenzen in de
richting van Kleef en Wezel, is gisteren, gelijk wij
uit goede bron vernemen, door den concessiona
ris, den heer W. H. Van Meukeren, notaris al
hier, ten kantore van den agent van het ministerie
van financiën te Amsterdam, gestort.
Hierdoor is de vaste grondslag gelegd van eene
verbindingslijn tusschen de Noord-Brabantsch-
Zeeuwsche en Duitsche spoorwegen, welke voor
den transito handel en het verkeer, binnen korte
jaren, een goed verschiet oplevert. (N. R. C.)
Men deelt ons welwillend mede:
„De commissie voor de stoomvaart op Java
door het Suez-kauaal heeft eergisteren te Soestdijk
gearbeid onder leiding var. Z. K. H. prins Hen
drik der Nederlanden.
„Met genoegen zal men vernemen, dat Z. M.
de Koning de grootste, belangstelling voor deze
zaak heeft betuigd." (Ulr.-D.)
Aan den heer G. Schilthuis, laatstelijk ambte
naar bij het boschwezen in de residentie Sama-
rang, thans met verlof hier te lande, is op zijn
verzoek, met ingang van 1 Sept. 1869, een eervol
ontslag verleend uit 's lands dienst, met toeken
ning van pensioen.
Z. M. de Koning-Groothertog heeft den heer E.
Guyot, te Brussel, tot ridder der orde van de
Eikenkroon benoemd.
Alkmaar, 30 Aug. Naar men verneemt, is Splin
ter, de achtelooze wachter, die zich 11. Zaterdag
aan zulk verregaand plichtverzuim heeft schuldig
gemaakt, thans in hechtenis. De conducteur is
dadelijk op nonactiviteit gesteld; men zegt dat
hij, op de beschuldiging dat hij had moeten
stoppen toen hij geene witte vlag zag, ten ant
woord geeft: dat zulks te dikwijls gebeurt om
zich daarnaar te regelen. Mocht dit waarheid
zijn, dan ligt," daarin een groote aanklacht tegen
de directie.
De drie lijkeu bevinden zich thans hier in het
gasthuis. Morgenochtend, Dinsdag, worden zij te
Rinnegom, onder Egmond-Binnenter aarde
besteld.
De toestand der moeder, die sinds eenigen tijd
sukkelend was, is thans zorgwekkend. Zij ver
loor dan ook zoo met éen slag twee- oppassende
zonen, waarvan de een haar boerenbedrijf be
heerde, en eene dochter, die haar in haar zieke-
lijken toestand zeer behulpzaam was. (Roll. Ct.)
Nieuwediep, 31 Aug. Ingevolge aanschrijving
van den minister van oorlog zal hedenavond van
hier naar 's-Ilage vertrekken de majoor-komman-
dant van het detachement artillerie alhier in
garnizoen A. H. Mommers, benevens de 2de luit.
N. J. A. P. H Van Es en twee onderofficieren
van genoemd detachement, ten einde de proef
nemingen bij te wonen met het aan het strand
te Scheveningen opgesteld stuk zwaar achterlaad-
geschut, voor projectielen van 24 centimeters in
middellijn; die proefnemingen zullen hoofdzakelijk
slechts een tijdelijk inkruipsel van lateren tijd,
dat sedert de 13de eeuw allengs de eeuwenheu
gende ei heeft, verdrongen, maar in de 18de eeuw
weder door de ei teruggedrongen werd. Sedert
meer dan honderd jaren heeft de ei voorgoed
hare rechten hernomen, en thans is zij voor al
tijd in onze spelling gevestigd. Ook Leiden be
hoort haren naam tc handhaven in zijn alouden
vorm, voor zooverre de uitspraak dit veroorlooft:
niet Ley den dus, noch Lei t h en, maar Leiden.
Ik eindig hier mijne beschouwingen, die zich
uitsluitend bij de quaestie zelve bepalen. Mocht
men in mijne overtuiging deelen, dan zij de vraag,
in hoeverre zij invloed op de practijk zal heb
ben, overgelaten aan hen, wier oordeel hier te
beslissen heeft.
bestaan in het vuren op pantserplateu van ver
schillende dikte. Het voornemen schijnt te bestaan
om na afloop der proeven bedoeld stuk geschut
weder naar hier te transporteeren, om 't met de
overige hier indertijd aangevoerde 8 stukken van
hetzelfde kaliber in batterij te stellen, op de ver
schillende forten aan het zeefront.
Dordrecht, 31 Aug. Tot leeraar in de staats-
en handelswetenschappen aan de hoogere bur
gerschool te Dordrecht is, in plaats van den eer
vol ontslagen heer Mr. G. A. Van Hamel, be
noemd de heer J. H. Dijkman, candidaat-notaris
en werkzaam in den buitenlandschen commissie
handel te Rotterdam; hij stond met Mr. J. Ver-
wey, te Hof van Delft, op de voordracht.
Dordrecht, 31 Augustus. Gisteren is Zr. Ms.
monitor Heiligerlee, komende van Rotterdam, in
den mond van den Noord aan den grond geraakt.
Hij zit daar heden nog.
Groningen, 31 Aug. In eene gisteren alhier
gehouden vergadering van aandeelhouders in de
Maatschappij „de Landhuishoudkundige School"
is met 67 tegen 12 stemmen besloten, aan Gede
puteerde Staten te kennen te geven, dat de Maat
schappij genegen is aan te nemen het door de
Provinciale Staten gedane aanbod eener jaarlijk-
sche bijdrage van f 6000 voor eene Hoogere Land
bouwschool, onder de voorwaarden, gesteld bij
Staatsbesluit van 21 November 1865. Die voor
waarden luiden als volgt: a. dat het onderwijs
zuiver wetenschappelijk en niet practisch zal
zijn; b. dat de koloniale landbouw, de levende
talen, de aardrijkskunde en geschiedenis niet
zullen worden onderwezen; c. dat de school afge
scheiden zal zijn van de boerderij te Haren; d.
dat er een driejarige cursus zal zijn; e. dat het
plan van inrichting, de verdeeling der lessen, de
bezoldiging der docenten, de tax van het school
geld door Gedeputeerde Staten bepaald worden;
f. dat een lid van Gedeputeerde Staten zitting
zal hebben in het bestuur der Landbouwschool;
g. dat het Rijk een subsidie van f 7000 jaarlijks
verleene.
Deventer, 31 Aug. Evenals het vorige jaar,
zullen dezen winter in de concertzaal alhier we
der eenige lezingen plaats hebben over moderne
godsdienst-beschouwing. Toen was het gebouw
dikwijls niet toereikend om de toehoorders te
bevatten.
Als sprekers hebben zichj bereid verklaard op
te tredende heeren Prof. A. D. Loman te Am
sterdam, Ds. J. Hooykaas te Schiedam, Ds. -J. H.
Maronier te Utrecht, Prof. L. W. E. Rauwenhoff
te Leiden, Ds. T. Modderman Az. te Amsterdam
en Ds P. R. Hugenholtz Sr. te Amsterdamsuc
cessievelijk op 18 October, 8 November en 13
December 1S6.S, en 10 Jauuari, 14 Februari en
14 Maart 1870.
Zwolle, 31 Aug. In den nacht van Zaterdag op
Zondag 11. zijn in de buurschap Wiudesheim, ge
meente Zwollerkerspel, door de ijverige bemoeiin
gen van den gemeente-veldwachter Wittenaar,
twee deserteurs van de kolonie Veenliuizen gear
resteerd. De eene, met name S. A. Van der Werf,
was sedert den 19dcn, de andere M. A. Haick sedert
den 25"e" dezer voortvluchtig.
Bij zijn verhoor voor den heer burgemeester
van Zwollerkerspel, bekende Haick sinds 25 dezer
nog twee diefstallen te hebben gepleegd, de eene
te Steenwijk van eene blauw lakensche jas, de
andere te Staphorst van een paar wollen kousen.
Ootsiarsum, 29 Aug. Dezen zomer is alhier het
oude kerkhof door de zorg van het stedelijk be
stuur aanzienlijk verfraaid en met heesters en
bloemen voorzien. Ten einde een en ander be
hoorlijk in orde te houden, is er eene bepaling
gemaakt waarbij het verboden is er kippen te
laten loopen, en worden de kippen die zich op
het terrein vertoonen, doodgeschoten. Zaterdag
morgen werdeu door de politie weder drie kip
pen gedood, waardoor eenige oploop ontstond.
Tegen een paar ingezetenen, die de politie in de
uitoefening harer functiën stoorden, is proces
verbaal opgemaakt.
Gemengde Bericliteii.
De sekte der kwakers in Amerika koestert,
zooals bekend is, een sterken afkeer van alle
wereldsche verstrooiingen. Eenige dagen geleden
werd aan den raad dier sekte de ontzettende
tijding meegedeeld, dat een broeder zich op den
wieier oefende. Onmiddellijk werd hij ver
volgd, door den raad veroordeeld en met alge-
ineene stemmen in den ban gedaan. Een van de
artikelen van het vonnis beveelt de inbeslag
neming van het. corpus delicti, van het werktuig
van verdorvenheid en zijne vernieling „door de
bijl."
In het driemaandelijksch bulletin van de
„Fransche vereeniging tegen het gebruik van
tabak" komt o. a. het volgende voor
De graaf De. Lautrec, officier van den generalen
staf bij het beleg van Gaeta, schrijft: Ik ben
overtuigd, dat een groot gedeelte der soldaten,
die bij het beleg van Gaeta aan ziekten gestorven
zijn, overleden is aan ziekten, die het gevolg
waren van tabaksverbruik. Wanneer men de
kazematten binnentrad, gevoelde men zich spoedig
onwel, ten gevolge van de lucht, die steeds door
tabaksrook was verpest. De soldaten, die de ka
zematten verlieten, om op de batterijen dienst te
doen, waren traag van lichaam en geest; een
uur later, hoewel gedecimeerd door het vuur
van den vijand, maar onder den invloed van ge
zonde lucht, waren zij vroolijk en vol goeden moed.
Wanneer diezelfde mannen na afloop van den
dienst weder in de kazematten bleven, waren
zij na een uur weder geheel verstompt; zij rook
ten, gingen te bed liggen en waren onverschillig
omtrent alles. De zwaksten werden de slachtof
fers van den typhus en gingen naar het hospitaal.
De zusters van St.-Viucentius di Paula waren
zoover overtuigd van den invloed der tabak, die
meer slachtoffers maakte dan het vijandelijk ge
schut, dat zij in de hospitalen de tabak verbo
den. De opgeruimdheid onder de zieken nam nu
spoedig toe, noodzakelijk gevolg van de zuivere
en versterkende lucht, die zij inademden, want
geneesheeren en geneesmiddelen waren er niet.
In de Heraut vinden wij de volgende adver
tentie
EEN GEHUWD TUINMAN,
tusschen de 30 en 40 jaren oud, weuscht vaa
betrekking te veranderen, en beveelt zich als
zoodanig bij de vrienden of vriendinnen van Jezus
aan. Hij is in staat de beste bewijzen te kunnen
overleggen aangaande zijn bekwaamheid zoowel
in de Broeijerij als Bloemisterij; ook zou
hij niet ongenegen zijn om aan het een of ander
gesticht, dat van Christusliefde uitgaat, en waar
eigene productie verbouwd wordt, als zoodanig
werkzaam te zijn, om tevens jongelieden op te
leiden in de kennis van het bovengenoemde.
Adres, enz.
De Wiener-Presse bevat in haar uomtner van
28 dezer de volgende advertentie:
„Zondag, den 5den September 1869, bij gunstige
weersgesteldheid, het laatste groote vuurwerk van
dit jaar, in het II. K. Prater, bestaande in vier
frontstukken en eene slot-decoratie, getiteld het
laatste oordeel." De grondgedachte en de uitvoe
ring dezer decoratie zijn ontleend aan de schil
derij, bekend onder den bovengemelden naam.
Deze decoratie zal eene lengte beslaan van 180
ellen. In het middelpunt, zwevende boven de
wolken, de Schepper, door Engelen omgeven aan
de rechterzijde de opstanding der dooden, aan
de linkerzijde de hel en hare bewoners. Ter be
reiking van het grootst mogelijke effect dezer
decoratie, zullen duizenden lichtkogels worden
afgestoke.u. Tot slot monster-kanonnade en ont
branding van vuurpijlen. Gedurende de pauzen
tusschen de frontstukken, luchtvuurwerk van ver
schillenden aard! ANTON STRUVVER,
KK. Hof-en Kunstvuurwerkmaker."
In eene causerie over het Parijsche leven leest
men de volgende vergelijking tusschen de Duit
sche en Parijsche vrouw: „De Parijsche kleedt
zich; de Duitsche doet een gewaad aan. De
Duitsche gaat; de Parijsche zweeft. De Duitsche
is of leelijk of eene schoonheid, de Parisiennes
zien er zonder onderscheid allerliefst uit. Leelijk
zijn ze nooit, schoonheden ook nooit. De Duitsche
bezit steeds, zij moge jegens u onverschillig zijn
of niet, een open en eerlijkeu oogopslag. Welke
betooverende afgronden liggen in de oogen eener
Parisienne! Met eene Duitsche is het ja! of
neeu! voor altijd. Met eene Parijsche is het nooit
geheel en al ja, en nooit geheel en al neen. Bij
de Parijsche treedt vooral scherpzinnigheid op
den voorgrond, bij de Duitsche vooral goedaar
digheid. Voor eene Duitsche is de bewondering
van een enkele genoeg. De Parisienne wil door
velen te gelijk bewonderd wordenzij zou liever
afstand doen van de gewaardeerde bewondering
van een enkele, indien zij daardoor de bewonde
ring moest verliezen van allen die haar naderen.
Dc Parisienne bezit altijd iets van eene kunste
nares, de Duitsche is meer vrouw. Conclusie:
„bemin eene Parisienne, maar trouw met eene
Duitsche."
KOLONIËN.
WEST-INDIË.
curaf io, 7 Aug. De Koloniale Staten hebben
in het begin der vorige maand de beraadslagin
gen voortgezet over de koloniale begrooting voor
het volgende jaar; met eenige wijzigingen is die
met algemeene stemmen goedgekeurd.
Bij gen. Staten is een adres ingekomen van koo-
pers van landgronden op Bonaire, verzoekende
verlaging in het tarief, waarnaar de uitvoerrechten
op dat eiland geheven worden.
De Staten hebben het ontwerp eener verorde
ning aangenomen, waarin de 2de afdeeling des
4don titels van het3de boek van Burgerlijke Rechts
vordering voor de kolonie Curajao gewijzigd
wordt. Eenige andere ontwerpen van verande
ringen in verband tot de nieuwe wetgeving zijn
nog aanhangig, alsmede een ontwerp-keur op
fabrieken en trafieken in deze kolonie.
Alhier is aangekomen, van Amsterdam, de
Nederl. schoenerbvik Cornelia Catharine, kapit. Mer-
kelbach, inet 40 man troepen, voör het garnizoen
op dit eiland.
Met het Eng. pakketstoomschip Honfleur is uit
Nederland aangekomen Jhr. D. Bouwier, luit.
