gewoon snelle en krachtige ontwikkeling. In de
oudste tuinen, die eerst in 1865/66 werden aan
gelegd, hebben de hoornen, schier zonder uitzon
dering, eene hoogte van 3—5 meters bereikt bij
een omtrek van stam van 0.26.5. (Jav. Ct.)
Geld.- en Effectenmarkt.
Amsterdam, 30 Augustus.
Onze beurs leverde gedurende de afgeloopen
week weinig bijzonders opals naar gewoonte
in den zomer, waren de zaken van weinig om
vang, terwijl de prijzen, van sommige soorten
uitgezonderd, nog al varieerden.
De Oostenrijkers moesten het echter weder mis
gelden en hebben eene vrij belangrijke daling on
dergaan, in verhouding althans tot de andere
fondsen. De geconverteerden, betaalbaar in zilver,
met coupons Januari en Juli, daalden van 57%
tot 5614, met coupons van April en October van
57 tot 56 54 pCt.; die betaalbaar in papier, met
coupons Mei en November vielen van 49 S op
48'% en met coupons Februari en Augustus van
5014 tot 49% pCt. Voorts Italië, dat van 5314 op
5154 pCt. terug viel, Turkije dat pCt., van
43% tot 43 pCt,, verloor; Egypte dat van 77 op
pCt. kwam. Ook leden de Yereenigde-
Staten-obligatiën gevoelig: de C pCt. 1882er van
89 op 88%, de 1884er jvan 88 op 87%, de 1885er
van 88 op 8714 pCt.
Bij eene zoo groote ontstemming van de beurs
rnag het werkelijk als een gunstig verschijnsel
worden aangemerkt, dat onze Nationale fondsen
zich staande hielden, ja zelfs de 214 pCt. en de
4 pCt. nog iets wonnende eerste van 5414 tot
5514, de laatste van 86 tot 8614 pCt., terwijl de
3 pCt. slechts 14 pCt. verloren en heden 6314 pCt.
genoteerd worden. De Aandeelen Handelmaat
schappij kunnen het maar niet tegen de contra
mine winnen; de prijs van 11744 liep terug tot
1164», dus 1 pCt. verlies.
Gevoeliger echter was de achteruitgang in Rus
sische groote Sporen, die van ƒ24114 op 23814
vielen en van Jelez-Griasi die van 21314 op ƒ212
kwamen. De hausse in deze waarden, welke in
den laatsten tijd, met het oog op eene nieuwe
spoorwegleeniug van 12 millioen roebels is be
werkt, begint dus plaats te maken voor een val,
die wel verder kan worden voortgezet. Theiss-
spoorweg aandeeleu heeft desgelijks gevoelig ge
leden van /281 gingen zij terug tot 26714, waar
lijk geen gunstige gelegenheid om de Gallicische
Carl-Ludwig-actiën op onze beurs in te voeren,
waarvan sprake is.
Het geld op prolongatie blijft bestendig op 414
pCtschoon de markt ruim voorzien is.
BUITENLAND.
Spanje.
Eindelijk mag men, zonder vrees van voorba
rig te zijn, verklaren dat in het gansche land
rust heerscht. Of deze toestand blijvend zal zijn
is natuurlijk eene vraag, waarvan het antwoord
aan de toekomst moet overgelaten worden, en
niet onwaarschijnlijk is het, dat er nu en dan
nog wel eens weder enkele Carlistische bewegin
gen zullen plaats hebben, maar dit is ten minste
gewonnen, dat in de omgeving van den preten
dent verdeeldheid heerscht, en dat hij, die den
machtigsten invloed op de Carlistisch gezinden in
den lande uitoefende, zich van Don Carlos ge
scheiden heeft. Ramon Cabrera is mismoedigd
geworden over de roekelooze, onbezonnen wijze,
waarop Carlos den laatsten opstand is begonnen,
en daarom heeft hij zich teruggetrokken.
Nadat de gouverneur van Castellon 139 gevan
genen heeft medegebracht, zijn het nu nog slechts
twee troepen die in de provincie van Castellon
rondtrekken, beide aangevoerd door erkende schel
men, Rullo, die wegens moord ter dood, en Bar-
rero, die als valsche munter tot 30 jaren tucht
huisstraf veroordeeld is. (Men zie echter het te
legram.)
Oosteni'ük-Hongaai'sehe AXoimvoliie.
De verkiezingen in ,Bohemen van leden der
schoolcoin missiën hebben in weerwil van de po
gingen der nationale partij om het volk tot ont
houding te bewegen, plaats gehad en meest al
de gekozenen hebben zich bereid verklaard oui
de betrekking aan te nemen; men beschouwt
dit als een gunstig teeken voor de aanstaande
verkiezingen voor den Landdag.
Uit Krakau wordt gemeld, dat de overste zus
ter van het Karmelieter klooster aldaar en hare
plaatsvervangster krachtens een rechterlijk bevel
op vrije voeten zijn gesteld.
Y>uitschlaiicl.
Een groot aantal Israëlietische gemeenten heb
ben een adres gericht aan den min. van Eeredienst
in Pruisen met het verzoek, dat het Israëlietische
godsdienst-onderwijs moge worden opgenomen
onder de verplichte leervakken in de inrichtingen
van middelbaar onderwijs. De adressanten zeg
gen o. a.„Terwijl de belijders der christelijke
godsdiensten tot in de hoogste klassen der gym-
nasiën en reaal scholen godsdienst-onderricht
ontvangen in het schoollokaal en gedurende de
schooluren, terwijl dat onderwijs verplichtend is
en als zoodanig met de andere leervakken gelijk,
ja somtijds daarboven staatwordt het onderwijs
in den Israëlietischen godsdienst niet gegeven
Het zal uwe Excellentie duidelijk zijn, hoezeer
het godsdienstige leven der Israëlitische staats
burgers zoowel als het belang van den Staat,
daardoor benadeeld wordt.... De Israëlieten
maken een wel klein, maar toch niet al te gering
gedeelte der bevolking uit; het kan dus niet
onverschillig zijn, of de Israëlietische jeugd dei-
meer beschaafde standen in de school en door de
school aanleiding vindt om het godsdienst-onder
wijs (en daarmede maar al te vaak den godsdienst
zeiven) als eene bijzaak te beschouwen, en al hun
ijver en hunne opmerkzaamheid te richten op
die leervakken, welke eer, vooruitgang en ver
plaatsing beloven. Indien de Israëlietische gods
dienst niet alleen geduld wordt, indien de gelijk
stelling der Israëlieten met hunne christelijke
medeburgers ook te dezen aanzien eene waarheid
worden zal, dan durven wij ons er mede vleien,
dat Uwe Excellentie ons verzoek gegrond zal oor-
deelen, enz."
Er gaat tegenwoordig te Berlijn bijna geen dag
om, zonder dat er kinderen op straat verdwij
nen, die in weerwil der ijverigste nasporingen
niet meer terecht komen. Er heeft zich nu een
geval voorgedaan, waaruit men kan opmaken
dat die kinderen gestolen worden. Eene vrouw,
die zich daarmede ophield, heeft zich door hare
handelingen verraden; maar ongelukkig is men
er niet spoedig genoeg bij geweest om haar in
handen te krijgen.
Z-witserlaiid.
Den 15d™ September zal te Bern eene interna
tionale conferentie plaats vinden, om te beraad
slagen over den aanleg van een spoorweg over
den Gotthard. Naar men verneemt, is er reeds in
Zwitserland van de benoodigde 45 a 50 millioen
franken een som van 31 millioen toegezegd, en
zal het andere gemakkelijk in Duitschland kun
nen geplaatst worden.
Zwitserland heeft 2700 lagere scholen en 2500
hoofdonderwijzers en onderwijzeressen. Op 360
zielen heeft men eene school. Zwitserland bezit
275 middelbare scholen en 47 gymnasiën met
500 professoren en leeraars en 6750 leerlingen.
Er zijn 24 kweekscholen voor onderwijzers en
9 voor onderwijzeressen.
De uitgaven der kantons voor het onderwijs
bedroegen in 1864 ongeveer 4% millioen franken
of IS frank per hoofd. Daarbij komen nog on
geveer een half mill, franken vanwege den Bond.
Op het budget der stad Winterthiir, eene stad
van 6500 inwoners, bedroegen in 1866 de uitga
ven voor de hoogere stadsscholen meer dan
40.000. Daarbij komen nu nog de uitgaven voor
de lagere school, voor de bibliotheek en voor
andere wetenschappelijke inrichtingen.
Turkije.
Nadat de Khedive zijn secretaris naar den
Sultan heeft gezonden met een schrijven, waarin
hij dezen zijne ootmoedige hulde aanbiedt, en nog
buitendien met eenige meer materieele verzeke
ringen van zijne goede gezindheid voor de hooge
ambtenaren, bestaande in eene som van 100,000
pd. st., schijnt de Sultan nog niet tevreden ge
steld te zijn. Althans een bericht uit Constanti-
nopel dd. 28 Aug. aan de Corr. Hav. meldt, dat
de Porte, hoewel zeer gevoelig voor de betui
gingen van gehechtheid door den Onderkoning
hem gegeven, toch eenige waarborgen verlangt,
dat zij welgemeend zijn, en daartoe eischt; dat
de gepantserde schepen en de nieuw aangekochte
wapenen hem zullen uitgeleverd of anders ver
kocht zullen worden dat desterkte van het leger
teruggebracht zal worden binnen de grenzen,
door de tirmans bepaald, dat er geene nieuwe
belastingen zullen vastgesteld en de. bestaande
zullen verminderd worden, en dat eindelijk de
Onderkoning jaarlijks een staat van den finanti-
eelen toestand aan de Porte zal zenden.
De Sultan schijnt zich dus zeer sterk tegenover
den Onderkoning te gevoelen, en zeker te zijn
dat hij de groote Europeesche mogendheden bij
dit geschil aan zijne zijde heeft.
Engeland.
Het Congres van werkvereenigingen te Bir
mingham heeft de volgende besluiten genomen
1°. Het congres is van meening dat de arbeidende
klassen door werkstakingen hun loon verhoogd en
het aantal hunner werkuren verminderd hebben,
wanneer namelijk alle andere middelen tot bijleg
ging van den strijd waren uitgeput, maar tevens
gelooft het, dat de werkstakingen en sluiting
der werkplaatsen voor de arbeiders armoede en
voor de fabrikanten faillissementen ten gevolge
hebben; 2". het Congres meent verder, dat de
deelneming der arbeiders aan de industrieele on
dernemingen, waarbij zij werkzaam zijn, in den
zin van productieve associatie, veel daartoe bij
dragen zal, om de verhouding tusschen fabri
kanten en arbeiders te verbeteren, en dat dit
beginsel dus zeer aanbevelenswaaidig is, en ver
der, dat alleen het middel van productieve asso-
ciatiën, in zijne toepassing op industrie en land
bouw, als redmiddel tegen de strijdige belangen
van kapitaal en arbeid is aan te nemen3°. het
Congres is evenwel van oordeel, dat het de plicht
der arbeidende klassen is, om zich in de toe
komst nog vaster dan voorheen tot gemeenschap-
pelijken steun te vereenigen, omdat dit noodza
kelijk is, zoolang de belangen van arbeidgevers
en arbeiders met elkander in strijd zijn.
Buitendien heeft het Congres nog het volgende
besluit genomenHet congres gelooft dat slechts
een nationaal, niet confessioneel onderwijs, verbon
den met schoolplichtigheid, de behoeften van het
volk in het Vereenigd Koninkrijk kan bevredigen,
en drukt het stellige vertrouwen uit, dat de re
geering de volgende parlementszitting niet zal
laten voorbijgaan, zonder genoemd vraagstuk in
boven vermelden zin op te lossen.
Het Congres beveelt den leden van de werkver
eenigingen in het Vereenigde Koninkrijk aan, om
met alle middelen, die hen ten dienste staan,
the National Education League in zijn streven
naar ditzelfde doel bij te staan.
In 1870 zal te Londen eene internationale ten
toonstelling worden gehouden vau den arbeider
en handwerksman. Aan het hoofd dezer onder
neming staat de minister Gladstone, terwijl een
aantal parlementsleden en mannen van naam
hunne medewerking daaraan hebben geschonken.
Behalve het gewone doel wil men de tentoon
stelling zooveel mogelijk dienstbaar maken aan
technische ontwikkeling.
Met het oog hierop stelt het comité het volgende
voor
1°. Alle tentoongestelde voorwerpen zullen zijn
voorzien van den naam des vervaardigers.
2°. Bij fabrikaten, door meerdere vervaardigd,
(waar verdeeliug van den arbeid wordt toegepast)
zullen de arbeiders proeven inzenden van het
afzonderlijk gedeelte door hen vervaardigd. Zoo
zullen van een uurwerk, eene piano, de afzon
derlijke deelen, in bepaalde orde, worden ten
toongesteld.
3°. Daarenboven worden de arbeiders verzocht
zich tot het vervaardigen van meer gecompliceerde
voorwerpen met elkander te vereenigen.
4°. Waar dit mogelijk is zullen de arbeiders
hun handwerk uitoefenen ter tentoonstelling, ten
einde eene vergelijking te kunnen maken tusschen
de werkwijzen in Engeland en die in andere
landeu. Ook zullen voorlezingen worden gehouden.
5". Waar het onmogelijk is proeven der werk
wijzen op de plaats zelve te geven, zal uien door
teekeningen, modellen en monsters, trachten die
werkwijzen in de verschillende landen aanschou
welijk te maken, ten einde daaruit eene verge
lijking te kunnen maken.
Er zullen medailles, certificaten van verdiensten
en in enkele gevallen geldprijzen worden toe
gekend.
Hel comité wenscht, dat zich, evenals in Groot-
Brittannië, in alle groote steden locale comité's
mogen vormen, die tot dit voorgestelde doel wil
len medewerken. (Ned. Ind.)
De Agricultural Observer merkt omtrent het mond
en klauwzeer op, dat deze ziekte in Engeland
ongeveer dertig jaren bekend is en op verschil
lende tijdstippen groote verwoestingen onder het
vee aanrichtte. De ziekte openbaarde zich het
eerst in 1839 en woedde allerhevigst in 1840.
In 1845 brak zij opnieuw uit, terwijl zij in 1852
over geheel het koninkrijk verspreid was. Tien
jaren later was dit weder het geval. De Field
meent, dat de ziekte voor het oogenblik geen
onrustbarend karakter heeft, mits men slechts
de noodige voorzichtigheid betracht.
Ter viering van den gedenkdag van het beleg
van Limerick had Zondag te Londen eene groote
demonstratie plaats. Ongeveer 3000 personen
hielden een optocht met vaandels, voorrijders en
muziek, allen op de eene of andere wijze voorzien
van de groene Iersche kleur. Te Graveseud en te
Hampton-Court hielden zij meetings, waarop
besluiten genomen werden ten gunste van eene
amnestie voor alle gevangene Fenians.
Het gebrek aan den nieuwen Franschen At-
lantischen kabel is ontdekt. Het bevindt zich op
ongeveer 1000 mijlen van de Fransche kust en
men hoopt het te kunnen herstellen zonder den
kabel te lichten.
TELEGRAMMEN.
New-York, 30 Augustus. Gedurende de maand
September zal het gouvernement voortgaan met
wekelijks voor twee millioen dollars aan bonds
te doen aankoopen.
Madrid, 31 Augustus. Een telegram uit Burgos
meldt dat de gebroeders Hiervos eene bende
hebben opgericht. Troepen zijn afgezonden om
haar te vervolgen.
New-York, 31 Augustus. Er zijn geruchten in
Omloop dat het eiland Cuba door de inwoners
van dat eiland met behulp der Amerikanen zal
worden aangekocht van Spanje.
Marktberichten.
Amsterdam, 1 September. Tarwe onveranderd.
Rogge in loco ruim prijshoudend, op levering
hooger verkocht. Tarwe Poolsche 357, Taganrogge
214, Galatz 221. Rogge op levering p. Oct. 210,
211, p. Maart 209, 208, Mei 203, 204, 205.
Raapolie vliegend 41 14Najaar 42; Mei 4354;
Lijnolie vliegend 3414; Najaar 34%; Voorjaar
3414. Koolzaad Oct. 7814, Nov. 79, April 8014.
Academienieuws.
Het admissie-examen aan de hoogeschool te
Utrecht, zal worden afgenomen op Maandag 20
September aanst.
Officieele Berichten.
BURGEMEESTER ex WETHOUDERS van
LEY DEN,
Gezien art. 264 der wet van den 29""n Junij
1851 (Staatsblad n°. 85);
Gelet op art. 7 der Verordening van den 3d,°
Februarij 1868 (Gemeenteblad N". 6 van 1868),
regelende de invordering der plaatselijke directe
belasting, aangehaald bij Koninklijk besluit van
den 14den Maart 1868, n'. 42;
Doen te weten, dat het 1"° suppletoir kohier
voor de plaatselijke directe belasting over 1869
op heden voorloopig is vastgesteld en van den
31"™ Augustus tot en met den 13d™ September
aanstaande, ter Secretarie dezer gemeente (afdee-
ling financiën), van 12 tot 3 uren, voor een ieder
ter lezing wordt nedergelegd.
Letden, 30 Augustus 1869.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AARLANDERVEENhiertoe van hooger hand
uitgenoodigd, brengen ter kennis van de belang
hebbende grondbezitters in hunne gemeente, dat
gedurende de loopende maand September op de
Secretarie aldaar, van 9 tot 12 ure des morgens
van eiken werkdag, ter visie ligt een exemplaar
van het bij de gemeenschappelijke Staten der ge
westen Zuid- en Noord-Holland aanhangig~ont-
werp-besluit tot opheffing van de Ambachten in
Rijnland met den daarbij behoorenden Staat,
en dat van deze tervisieligging op de daartoe
gebruikelijke plaats openbare afkondiging is ge
schied.
De tegen dat ontwerp te rijzen bezwaren moe
ten, om te kunnen gelden, uiterlijk op den laat
sten dezer maand schriftelijken in duplo worden
ingeleverd bij Heeren Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland.
Aarlanderveen, 1 September 1869.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
A. P. ZAALBERG.
De Secretaris,
J. VAN DER BEN.
LAATSTE BERICHTEN.
's-Gravenhage, 1 September. Bij den Raad van
State, afdeeling voor de geschillen van bestuur,
is heden behandeld een beroep van L. Koomans
te Hazerswoude, van een besluit van Burg. en
Weth. dier gemeente, waarbij hem de vergun
ning is geweigerd om in het perceel N". 209 eene
grofsmederij op te richten. Rapporteur, de Staats
raad Meeussen, terwijl de adressant ter vergade
ring tegenwoordig was tot het geven van eenige
nadere inlichtingen.
De Lord-Mayor en de Lady-Mayoress zijn
heden-ochtend uit de residentie naar Londen terug
gekeerd. De hooge vreemdelingen werden uitge
leid door den secretaris bij het Engelsche gezant
schap den heer Thurlow.
Bij de stemming over acteurs voor den Ko-
ninkl. Franschen Schouwburg, die gisterenavond
hunne rentrée hebben gedaan, is met 53 tegen
13 stemmen toegelaten de heer René, comique
marqué, en afgewezen de heer Crutel, second
amoureux des premiers, met 36 tegen 30 stemmen.
Parijs, 1 Sept. Men verzekert, dat het Wetge
vend Lichaam tegen den 20sten of 27sten Sep
tember zal worden bijeengeroepen, om het on
derzoek der geloofsbrieven ten einde te brengen.
HÖWELiJKEU, GEBOORTEN EN STERFGEVALLEN.
Burgerlijke stand van Leiden van den 26sten Au
gustus tot en met den lsten September.
Gehuwd: A. J Tcegelaar jm. en J. Amoldus jd.C. Van
Schie jm. en J. C. Alt jd. H. Guillot jra. en S. J. Metscher
jd, J. Van Schie jra. en J. Hillenaar jd. W. H. Kuijck
jm. en L. Lcget Wed C. Hoegen jm. en M. J. M. Hcff-
trich jd.
Ifevallen: H. J. T. Willemse, geb. Fasbender, Z. M.
F. Krulder, geb. Reiveilo, D. C. iM. De Haas, geb. ,Van Wa-
geoiDgen, l). C. A. Christiaaase, geb. Groen, Z. B. H.
Van den Berg, geb. Taffijn, Z. T. W. Van Munnekrede, geb.
Van der Voet, D. J. J. Luberti, geb. Wilhelm, L). E.
Zwanenburg, geb. Liglvoct, I). B. Bink, geb. Kenbeek, O.
H. Bonte, geb. Eswilder, Z. E. J. Verra, geb. Van Ingen
Scbenau, I). F. Van der Mark, geb. De Vries, Z. D.
Plaizier, geb. Hanselair, D. F. Dee, geb. Jasperse, I). G.
Pracht, geb. Dulleraond, Z. Kop, geb. Bouwman, D.
Overleden: J. J. Taflijn I). 18 d. J. M. Blom, geb.
Lips, 29 j. J. Oo3tveen Z. 2 ra. J. Banning Z. 14 d.
W. F. Bcnning Z. 14 d. M. Strijland 60 j. E. v. d. Rey-
den D, 7 ra. W. Borger 71 j. J. H. Coronel öG j.
M. J- Brico D. 1 ra. A. Vau Leeuwen U. 3 m. N. Kloots,
wed. G. Vtalade, 65 j. J. Seljee L). 11 j. E. Van Heem9
Z. is j. j. Smit 24 j.
Burgerlijke stand van Katwijk van den 16d"D
tot den 31"™ Augustus.
GEHUWD: T Onderwater jra. en E. De Jong jd. P. Van
der Plas jm. en s. Van Rijn jd. J. Van der Zwart jra. en
M. H. Van der Zwart jd. A. Zwanenburg jra. en M. Van der
Plas jd.
BEVALLEN: A. Vau Duyvenbooden, geb. Den Houter, Z.
A. Schaap, geb. Varkevisser, Z. J. Spierenburg, geb. Wasse
naar, D. J. Van Duyn, geb. Haasncot, Z. IJ. Driebergen,
geb. Noorduin, D VV. Van Rhijo, geb. Van Egmond, Z,
L. De Rnyter, geb. De Best, Z. D. Van RijD, geb. OuwebaDd,
D. M. Van der Plas, geb. Aandewie), I). C. Pronk, geb.
De Mol, Z. A. Guyt, geb. De Vreugd, D. P. Guyt, geb.
Van der Plas, Z.
