Vervolg van hel verslag over den toestand der pro
vincie over 1868).
Openbare veiligheid.
De voortoopig genomen proef te Rotterdam,
om de uren van den nachtdienst uit te breiden en
die van den dagdienst te verminderen, kan als ge
slaagd worden beschouwd, zoodat in overeen
stemming daarmede de verordening, waarbij die
inrichting der politie is bepaald, werd gewijzigd.
Handhaving der orde. In het algemeen is voor
de veiligheid van personen en eigendommen be
hoorlijk zorg gedragen.
De rust bleef ongestoord, op enkele uitzonde
ringen na. Behalve eeuige volksoploopen te Gouda,
Strijen en Oude Tonge, die echter spoedig dooi
de aanwezige of daartoe gevorderde militaire
macht werden beteugeld, zijn er ongeregeldheden
van meer belang gepleegd te Rotterdam bij het
einde van October, en te Leiden in de eerste
dagen van November.
Bepaalde redenen voor die wanordelijkheden
zijn niet te vinden.
Hoofdzakelijk schijneu zij te zijn ontstaan toen
bij herhaling van aanvankelijk kleine volksop
loopen, waarbij aan de zucht, die zich bij der
gelijke omstandigheden veelal openbaart om de
politie te bemoeilijken, meer en meer werd
toegegeven, te Rotterdam zelfs in die mate, dat
zij ontaarde in gewelddadig verzet. Door de mi
litaire macht te Leiden uit het garnizoen en
te Rotterdam uit 's-Hage verstrekt is echter
de volksmassa spoedig ouder bedwang gebracht.
Tot verzekering der rust is te Rotterdam voort
durend een gedeelte der gedetacheerde troepen
in bezetting gebleven, in afwachting of daar wel
licht een vast garnizoen kon worden gelegd,
waartoe onderhandelingen werden aangeknoopt
met de regeering. In beide gemeenten onder
vonden de besturen de medewerking van de
schutterijen, van de aldaar gevestigde Scherp-
schutters-vereenigingen en van vele goedgezinde
ingezetenen, tot handhaving der orde.
Brandbluschmiddelen en branden. De
toestand der brandbluschmiddelen kan in het al
gemeen geacht worden voldoende te zijn geweest,
althans geen klachten zijn daarover aan Ged.
Staten bekend geworden. Wel zijn er nog en
kele gemeenten, waar brandspuiten ontbreken,
en alzoo bij brand voor zooveel dit mogelijk is,
moet gesteund worden op de hulp uit naburige
gemeenten, doch langzamerhand schijnt men meer
en meer de noodzakelijkheid in te zien, zich
zulke middelen aan te schaffen.
Het getal branden waarvan mededeeling is
gerlaao, bedroeg moor dau in 1867.
Schutterijen. De werkelijke sterkte der
schutterij in deze provincie was
Dienstdoende schutterijen: Actief 6628, Re
serve 4262, te zamen 10S90.
Rustende schutterijen: Actief 5604, Reserve
3920; te zamen 9524. Algemeen totaal -20414.
's-Gravenhagb, 31 Juli. Naar men verneemt is
het der justitie nog niet mogen gelukken den
militair te ontdekken, die in den avond van den
24«ieo dezer den persoon van D. van B. op den
Scheveningschen straatweg een sabelhouw op het
hoofd heeft toegebracht. Het laat zich iutusschen
aauzien, dat de woud spoedig genezen zal zijn,
zonder dat de verwonde, die steeds onder behan
deling van den genees- heel- en verloskundige
J. Spille geweest is, er eenig letsel van zal be
houden.
Ahsterdam, 29 Juli. Dezer dagen is aan den
heer De Moulin, laatstelijk kominandant der stad,
een fraai geschenk in zilver, door heeren hoofd
commissarissen en commissarissen van politie
aangeboden, en gisteren een keurig bewerkte
leunstoel door heeren officieren van het garni
zoen, beide als bewijs van waardeering der vele
diensten, sedert een elftal jaren door hem aan
onze stad bewezen. (Hbl.)
Men verneemt dat van de 26 geëxami
neerde adspiranten om te worden toegelaten als
studenten voorden militairen geneeskundigen dienst
aan het athenaeum alhier, slechts 18 voldoend
examen hebbeu afgelegd.
Rotterdam, 30 Juli. De Gemeenteraad heeft in
zijne zitting van gisteren o. a. benoemd tot leeraar
in de Ned. taal en letterkunde en in de geschie
denis des vaderlands bij het gymnasium, Dr. H.
J. Polak, te Leiden. De verordening voor het Zie
kenhuis aan den Coolsingel is in dier voege ge
wijzigd, dat daarin zal worden opgenomen niet
alleen een heelmeester, maar ook een oogarts,
beiden bij voorkeur chir. doctor, met bepaling
dat het traktement vau den heelmeester zal wor
den gesteld op een minimum van f 1600 en een
maximum van 2500, en dat van den oogarts
op een minimum van f 800 en een maximum
van f 1200.
Gouda, 29 Juli. Gisteren heeft alhier eene bij
eenkomst plaats gehad van burgemeesters uit de
omstreken, met het doel om eene.vereeniging tot
stand te brengeD, ten einde op bepaalde tijden
te vergaderen en de verschillende belangen der
gemeenten onderling te besprekenveertien ge
meenten waren in die bijeenkomst vertegenwoor
digd. De vereeniging heeft zich dan ook gecon
stitueerd en onmiddellijk zijn alle tegenwoordig
zijnde burgemeesters lid geworden.
Kinderdijk, 30 Juli. Voor rekening van de direc
tie van den stoombootdienst Schoonhoven-Rotter
dam (directeur J. H. Van Santen) is heden van
de werf des heeren J. K. Smit alhier, te water
gelaten de schroefstoomboot Crootammers, die uit
sluitend bestemd is tot vervoer van vee.
H kllevoetsluis, 29 Juli. Z. M. monitor Heiligerlee,
kommandant de luit. ter zee 1ste klasse H. A.
ridder Van Rappard, is heden alhier ter reede
gearriveerd.
Brielle, 28 Juli. In den omtrek dezer gemeente
is men druk bezig met den hooibouw, die dit
jaar zeer goed en buitengewoon voordeelig kan
genoemd worden.
De staat van de veldgewassen is op het oogen-
blik allergunstigst te noemende Tarwe en Rogge
staan overheerlijk en beloven een zeer ruimen
oogst; het Koolzaad staat ook zeer goed en het
vlas, dat in den beginne zeer droevig stond, door
dien het veel van het slechte weder te lijden
had, zal nu nog eene goede opbrengst geven.
Bij verscheidene bouwlieden is dit gewas reeds
geplukt; de haver, garst, aardappelen, beetwor
telen, erwten en paardenboonen beloven ook een
ruim beschot.
Vlaardingen, 29 Juli. De haringjagerij zal op
een nieuwe manier nog eenigen tijd worden
voortgezet. Twee schepen worden uitgerust om
langs de vloot te varen, ten einde zoodoende den
haring spoediger hier en verscher in den handel
te brengen.
Utrecht, 29 Juli. Gisteren had hier de elfde
jaarlijksche vergadering plaats der Vereeniging
voor Paedagogiek. Met bijzondere belangstelling
werden besproken de volgende onderwerpen
1. De orde op de school; 2. De medewerking,
die de onderwijzer in zijn taak bij de ouders
ondervindt, en de middelen, waardoor het gebrek
kige daarin kan worden verbeterd; 3. De stelling
van Fortlage: „Dat er tegenwoordig meer naar
kennis dan naar karakter wordt gestreefd, is een
zwakheid, die met de kracht van onzen lijd (toe
passing van de wetenschappen op het leven)
nauw en onafscheidelijk samenhangt", en 4. De
stelling van Roorda: „Alles, wat geweten moet
worden, mag niet worden gememoriseerd", en die
van Fichte: „De oefening van het geheugen is
een middel om te leeren denken", beide stellingen
in verband met de empirische psychologie van
Herbart. Na den afloop der werkzaamheden ver-
eenigden de leden zich aan een gezelligen disch.
(Utr. Dbl.)
Utrecht, 30 Juli. Omtrent het verblijf van Z.
M. alhier op gisteren verneemt men nog, dat niet
alleen aan 't station, maar ook elders de menigte
den Koning met luid gejuich begroette. Van on
derscheidene woningen was de vlag ontrold.
Z. M. droeg de uniform van generaal der Kon.
scherpschutters van de Veluwe. Na het collation
in Paushuizen bij Z. Exc. den Commissaris des
Konings, den heer E. O. U. v. Doom, te hebben
gebruikt, waaraan werd deelgenomen door
mevrouw v. Doorn, Zr. Ms. gevolg (de adjud.-
kol. Mansfeld, de ordonnans-officier baron v. Issel-
muden en de kommandant der scherpschutters
van de Veluwe, baron v. Uardenbroek), den bur
gemeester Mr. Kien, den president en secretaris
van den Ned. Weerbaarheidsboud, Dr. öchubart
en den heer J. Des Amorie van der Hoeven, en
den kapitein der dienstdoende schutterij, Mr. G.
Van Doorn, is Z. M. met Z. Exc. den Com
missaris en bovengenoemde heeren naar de Bildt
gereden. Op den rit derwaarts werd HD. in het
plantsoen nabij de Heerenstraat alhier aangehou
den door den gebrekkigen oud-militair Van Steen-
wijk. Oogenblikkelijk gebood Z. M. dat het rij
tuig zoude stilhouden, ten einde het verzoek aan
te hooreu. Dit betrof een vermeend tekort op zijn
pensioeu, en de oud-militair riep daarom de hulp
des Konings in, om zijn geleden schade eenigs-
zins te zien herstellen. Met de meeste minzaam
heid werd zijn verzoek aangehoord en beloofde
Z. M. zijn klacht te zullen onderzoeken.
Aan de Bildt waren een aantal leden der com
missie voor den wedstrijd bijeen. Z. M. drukte
zijne bijzondere tevredenheid uit aan den presi
dent en aan verschillende leden voor de reeds
volbrachte werkzaamheden. De Koning onder
hield zich welwillend met bijna al de leden der
commissie. Aan Z. M. werden echter bijzonder
voorgesteld de heer Van Eyck van Zuilichem,
aan wien Z. M. zijne tevredenheid betuigde voor
de belangeloosheid, waarop hij en andere land
eigenaren de zaak hadden helpen totstaDd bren
gen, en de heer Kruyder, de ontwerper van de
nieuwe schietbaan, welke uitmuntend aan de
verwachting zal voldoen. Z. M. vertrok, na alles
in bijzonderheden te hebben in oogenschouw ge
nomen, per spoortrein naar Harderwijk. Aan het
terrein van de schietbaan was door de zorgen
van de directie van den centraal-spoorweg een
perron gemaakt, waardoor Z. M. direct den Ko
ninklijken waggon kon instappen. Aan dat per
ron wachtten de heeren Van Lennep en Gruet
Z. M. op.
Apeldoorn, 28 Juli. Naar men verneemt, be
staat het voornemen bij Z. M., om voor den
wedstrijd der scherpschutters-vereenigingen, ge
lijk Ihans bij Utrecht, het volgend jaar een kamp
te Wijssel nabij de gemeente te doen betrekken;
ten gevolge van welk voornemen reeds vele op
metingen hebben plaats gehad.
Nieuwkdiep, 27 Juli. Zondag 11. vermaakten zich
eenige jongens op de reede van Texel met roeien.
De vloed dreef hen af, zoodat zij het Nieuwediep
niet weder konden bereiken; zij dreven dus rond,
en het werd al spoedig nacht, toen gelukkig een
schuit op het hulpgeschreeuw afkwam en beide
booten, bemand met 7 jongens, in de haven van
Texel binnenbracht. Des morgens werden zij door
de stoomboot Ada naar Nieuwediep gesleept en
teruggegeven aan de aldaar aanwezige moeders,
welke den geheelen nacht al zoekende en vra
gende hadden gewacht.
Leeuwarden, 29 Juli. Eergisterenavond kwam
te Buitenpost, bij den logementhouder S., een
vreemdeling aan, naar zijn voorgeven een Duit-
scher, te Amsterdam wonende. Al spoedig wist
hij een gesprek aan te knoopen met een koop
man in manufacturen uit Bolsward, en kreeg hij
genoegzame zekerheid dat deze behoorlijk van
geld was voorzien. Beiden bleven den nacht in
het logement doorbrengen in nog al van elkander
verwijderde vertrekken. Niet weinig ontsteld was
echter de koopman, toen hij den volgenden mor
gen bij zijn ontwaken eene som van 130 en
nog eenige zaken vermiste. Hij vervoegde zich
dadelijk bij den logementhouder, en nu bleek
bij onderzoek, dat ook van dezen kleedingstukken
en andere voorwerpen waren ontvreemd en dat
de vreemdeling verdwenen was, met achterlating
van een oude broek. Er werd onmiddellijk van
de zaak aangifte bij de justitie gedaan, die er in
mocht slagen den dader gisterennamiddag aan
het spoorwegstation in handen te krijgen. Hij
was nog in het bezit van het gestolene.
Dokkum, 28 Juli. Men gaat in dezen hoek van
Friesland van groote ontwerpen zwanger. De
mogelijkheid op de opening van een telegraafkan
toor te Oostmahorn heeft andere plannen doen
rijpen. Onze Dokkumer Courant, of liever de courant
Oostergo, want zoo heet het weekblad van Dok
kum en omstreken, sedert eenigen tijd, spreekt
van niets minder dan van Oostmahorn, als eene
plaats, aangewezen om eene belangrijke zeeha
ven te wordenvan niets minder, dan van
een spoorweg van Veenwouden over Dokkum
naar zee.
Hoe dit alles tot stand te brengen, Oostergo
antwoordt:
„We mogen van de, hooge regeering niet alles
verwachten. Hier kan en moet men zelf het initi
atief nemen. Er vorme zich hier eene exploitatie
maatschappij. Aan finantieele en administratieve
krachten is hier en in den omtrek geen gebrek.
Met moed en energie begonnen, gelooven wij dat
deze zaak spoedig kan tot stand gebracht worden,
en aan krachtige subsidieering en ondersteuning
van hooger hand zou 't zeker niet ontbreken.
Het Noorden moet niet langer stiefmoederlijk
worden behandeld, zegt men. Maar laten wij
zelve dan wakker worden en handelen nu het
nog de tijd van handelen is."
Dit woordje nog ziet op de mogelijkheid dat,
binnen een niet zeer ver verwijderd tijdsbestek,
de vlashandel zich langzamerhand naar elders
Groningen b. v. verplaatst.
Onze courant zegt daarvan: „'t Is waar, in het
buitenland zal men altijd de voorkeur blijven
geven aan Dokkumer vlas, maar de naam zal
blijven, terwijl mogelijk de zaak geheel veran
derd wordt. Noord-Holland kan ons hier een
leerrijk voorbeeld geven. Edam is eenmaal be
roemd geweest en groot geworden door zijn
groothandel in kaas. Vooral toen het N.-H.
kanaal gegraven was, lagen de steden Alkmaar
en Purmerend meer aan de route de naam
Edammerkaas bleef bestaan, ma-ar de kaashan
del werd onmiddellijk verplaatst naar laatstge
noemde plaatsen, en Edam ging kwijnen."
Het Noorden.)
Texel, 28 Juli. Men is alhier bedacht, om in
den aanstaanden winter werk te verschaffen aan
behoeftigen, en wel op eene meer uitgebreide
schaal. De bedoeling is, de bedeeling door arm
besturen, thans in praktijk, zooveel mogelijk te
doen vervangen en wel door werk te geven, als
matten maken, breiwerk enz. Daardoor hoopt
men bij de behoeftigen een anderen en beteren
geest te doen ontstaan.
Tilburg, 27 Juli. LI. Maandag arriveerde alhier
een Engelsche matroos, komende van Yorkshire;
hij vroeg al dadelijk den weg naar de haven,
waar het schip lag, tot welk3 equipage hij be
hoorde. Vernemende, dat hier geen haven was,
vroeg hij of hij dan hier niet te Middelburg was.
Neen, te Tilburg! Het is zonderling, zeide hij,
met een waar Brittannisch stoïcisme, het schijnt
dat ik voor misrekeningen geboren ben. Toen ik
Middelburg verliet en mij naar Engeland begaf,
om mijn oude moeder goeden dag te gaan zeggen,
kwam ik te Devonshire terecht, in plaats van te
Yorkshire. Daarop stapte hij weder heel koel
bloedig den trein in, die hem naar Middelburg
brengen zou.
Geertruidenberq, 23 Juli. Dezer dagen werd in
den verdronken Zuid-Hollandschen Waard in het
rivierbed der Nieuwe Merwede, niet ver van het
oude slot het huis de Merwe, gevonden een saam-
gerolde maliënkolder, geheel versteend, vermoe
delijk bij den stormvloed in 1421 bedolven.
Naar men verneemt, is de bezitter niet onge
negen dit om zijn antiquiteit merkwaardige voor
werp aan eene verzameling van oudheden af te
staan.
Wijhe, 28 Juli. De aanvoer van kersen wordt
hoe langer zoo grooter. Bij duizenden van ponden
worden zij van hier naar Zwolle getransporteerd,
van waar zij veelal naar Groningen en Friesland
verzonden worden. De prijs is 6 a 8 cents het
Ned. pd. Ook de bessen zijn laag in prijs, zij
gelden 3 a 4 cents het pond.
De hooibouw is in deze environs geëindigd.
De opbrengst is ruim 30 percent meer dan die
van het vorige jaar. De aanvoer van boter is dan
ook steeds zeer ruim, de prijzen zijn dalende.
Gr e mengde Berichten.
Eene lichtzinnige verliefdheid bracht dezer da
gen een portier bij den staatsspoorweg in groote
verlegenheid. Een dienstmeid vervoegde zich aan
het bureau om een vervöerbiljet. „Gij komt te
vroeg, lief kind," sprak de portier op vriendelij
ken toon, „doch ga met mij mede, en ik zal u
zoo mogelijk amuseeren." Het schijnt echter, dat
zulks het meisje niet is bevallen, daar zij er ken
nis van gaf aan haar meester, en deze weder
aan de overheid. De zaak werd zoo ernstig, dat
de portier (rechtens 'niet strafbaar) voor zijn
meester moest verschijnen. Na een streng onder
zoek bleek nu, dat hij het meisje tweemalen
gezoend had. Vermits hier geene kwade gevolgen
van verwacht worden, zal hij ditmaal met een
goede les vrijkomen. Ambtshalve zal hij echter
voor het vervolg niet meer mogen kussen.
Een der grootste branden die men dit jaar te
melden had heeft in den nacht van Vrijdag op
Zaterdag te Parijs gewoed. Door onbekende oor
zaak is tegen halféen brand ontstaan in de uit
gestrekte magazijnen van het rollend materieel
der compagnie des petites-voitures. In minder
dan tien minuten kreeg de brand een ontzaglij
ken omvang. Door olie en vernis gevoed, had de
vlam weldra ruim tweehonderd rijtuigen aange
tast. De allerontzettendste vuurzuil leverde een
indrukwekkend schouwspel op. Voorbijgangers,
zegt l'Ind/pendance Beige, die de vlammen den rug
toekeerden, dachten dat de nieuwe president van
den senaat een fête de nuil gaf, zoo schitterden
al de huizen en standbeelden in den omtrek.
Wat anders nooit het geval is gebeurde thans:
Te halfvier was men den brand meester, nadat
de bewoners der wijk en omtrent tweeduizend
man der Parijsche garde alles in het werk ge
steld hadden. Een werkman uit de ateliers van
genoemde maatschappij, zekere Paul Philippi,
heeft het eerst alarm gemaakt. Hij heeft alle
deuren geopend en onmiddellijk de pomp van
het gebouw in werking gebracht. De schade
wordt op meer dan tweeuiillioen franken ge
schat. Men heeft slechts eenige lichte kwétsuren,
maar geene menschenlevens te betreuren.
Van de premieleening der stad Parijs is de
groote prijs (200,000 franken) nog niet opge-
eischt! Naar men verhaalt, heeft een hooggeplaatsl
persoon dit geluk gehad, maar wilde hij dat niet
bekend hebben, en droeg aan een eerlijk man,
tegen een loon van 10,000 franken, op, om den
prijs voor hem op te eischen.
Ongelukkig had deze 50,000 franken schulden,
en hij vreesde, dat, indien zijn geluk ruchtbaar
werd, de schuldeischers los zouden komen.
Hij droeg derhalve de inning van den prijs
over aan een zijner vriendentegen een loon
van 5000 frankeu.
Deze vriend is gehuwd, en heeft juist eene,
actie tot scheiding ingesteld. Nauwelijks werd
zijne vrouw bekend met zijn gewaand geluk, of
zij haastte zich, aanspraak te maken op de helft
van den prijs en zich voorloopig tegen de uitbe
taling te verzetten.
De zeer bekende heer Marfori, o. a. intendant
der ex-koningin Isabella van Spanje, beviDdt zicli
sedert eenigen tijd te Genève en heeft naar men
verzekert, het voornemen om in een klooster te
gaan en trappist te worden.
Een dame, weduwe, die een prachtig huis in
een der grootste straten van Londen bewoonde,
liet onlangs haar testament maken dooreen zeer
rijk notaris. Zij vermaakte aan verschillende in
stellingen 60,000 p. st. (f 720,000). Eenigen tijd
daarna bood de notaris aan die edelmoedige
dame zijn hand en hart aan. De dame weigerde
niet, het huwelijk werd gesloten en daags db
de bruiloft was de notaris in het bezit van
eene behendige oplichtster, die het mindel verzon
nen had om zich van een man en een onbe
zorgde toekomst te verzekeren.
De koningin van Engeland heeft op den pre
dikstoel in hare kapel een zandlooper doen plaat
sen, om den prediker den tijd te herinneren,
waarop hij moet eindigen. Hij loopt 18 minuten.
Een kleermakersknecht van Hildesheim zal
deze week te Frankfort met zijn verloofde in het
huwelijk treden. Nu, wat zou dat? Wel,
dat de bruigom 68 jaren telt en de gelukkige
