I
r
Woensdag
A ïm
v
12 Mei.
BINNENLAND.
i\°. 2887.
LEIDSCH
■4-t' I
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf b.00..
Franco per post3.85.
UzonderlijkeJSTommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon-en Feestdagenuitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels 0.75; iedere regel meerf 0.12.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels/0.90 iedere regel meer0.15.
LEIDEN, II Mei.
Het verslag over den toestand der gemeente
peiden over 1868 deelt weinig belangrijks mede.
Overeenkomstig het vastgestelde model hier
en daar met enkele uitweidingen is het op
gesteld, doch hij, die dit raadpleegt, om zich
op de hoogte te stellen van Leidens toestand
in het afgeloopen jaar, zal het gewis onbevre
digd ter zijde leggen. Het is een fout van vele
[jaarlijks terugkomende verslagen. Er behoort
]veel toe, om een degelijk verslag eenigszins
belangrijk te maken. Het thans voor ons lig-
ende is echter zeer karig in zijne beschou
wingen.
Over het algemeen was de toestand in het
bfgeloopen jaar niet ongunstig te noemen. De
[Bterfte is (met uitzondering van de maanden
Juli en Augustus, toen er een zeer groot aan-
|~tal kinderen van jeugdigen leeftijd is overleden)
niet groot geweestde vermeerdering der be-
yolking is dan ook niet onbelangrijk geweest. De
prmoede is niet vermeerderd. Het aantal kin
deren dat onderwijs ontving is weder toe
genomen, en de scholen, zoowel lagere als mid
delbare, zijn onveranderd, d. i. zeer goed gebleven.
Van de verschillende instellingen, gestichten en
yereenigingen worden, voor 't meerendeel, gun-
tige berichten medegedeeld. Het vertier neemt
oe. De markten waren goed bezocht. En niet-
egenstaande de ongunstige tijdsomstandigheden
ebben de fabrieken (op enkele uitzonderingen
a) kunnen doorwerken.
De loop der bevolking was als volgt. Op 31
ecember 1867 bestond de werkelijke bevolking
"it 18308 mannen en 20297 vrouwen, te zamen
8605. Er zijn geboren 739 kinderen van het
ann. en 719 kinderen van het vrouw, geslacht,
e zamen 1458 er hebben zich in deze gemeente
evestigd 1020 mannen en 957 vrouwen, te za-
en 1977 personen. De vermeerdering van be-
olking is alzoo geweest 3435. De vermindering
geweest door sterfte 488 mannen, 486 vrou-
en, te zamen 974 personen; door vertrek S75
annen, 897 vrouwen, te zamen 1772 personen,
otale vermindering 2746. Er is alzoo eene ver-
eerdering der bevolking geweest van 3435
2746 689 personen. Op 31 December 1S68
bestond de bevolking uit 18704 mannen en 20590
vrouwen, hieronder zijn 795 militairen en 11
gevangenen.
Er hadden plaats - 247 huwelijken tusscben
jonkmans en jonge dochters, 8 tusscben jonk
mans en weduwen, 37 tusscben weduwenaars en
jonge dochters en 31 tusschen weduwenaars en
weduwen. Totaal 323 of 76 minder dan in 1867.
Levenloos aangegeven werden 70 kinderen
tegen 64 in 1867. Het cijfer der onechtgeborenen
was 156 tegen 140 in 1867dat der tweeling-
geboorten 17 tegen 19 in 1867.
Er hadden drie echtscheidingen plaats.
Bij de verkiezingen had niets belangrijks plaats.
De archivaris hield zich onledig met de be
schrijving van dat deel van het archief, dat
betrekking heeft tot de voormalige schepenbank
en het schoutambt. Er zijn thans 28 schilderijen
gerestaureerd, terwijl het gebouw van de La
kenhal voorloopig bestemd is tot bewaar- en
verzamelplaats der voorwerpen uit het archief.
In het Hoofdstuk IYGeldmiddelen, vindt
men een opgave van de cijfers der rekening
over 1867 en der begrootingen voor 1S6S en 1869.
Twee uitslaande tabellen bevatten eene afzon
derlijke vermelding der ontvangsten en uitga
ven over 1867.
Verder bevat dit hoofdstuk nog eene opgave
van de opbrengst der verschillende heffingen
in 1868 vergeleken met die in 1867, als:
Groentenmarkt f 86.25 f 79.30
Wekelijksche markt. 380.59 n 3S4.17
Bloem- en boommarkt. u 64.50 u 64.95
Varkenmarkt 197.20 u 175.36
Koornmarkt 279.06 u 240.48
Voddenmarkt 130.30 133.90
Kermis1031.50 702.70
Ooftmarktu 79.15 u 95.40
Vischmarkt165.56 170.42
Riviervischmarkt48.00 46.80
Beestenmarkt 1861.75 3557.00
Schippers670.50 u 747.00
Waag1268.37* 1454.80
In het Hoofdstuk VG-emeente-eigendommen,
Werken en Inrichtingen, kan men lezen, welke
reparatiën er aan de verschillende gebouwen
hebben plaats gehad, welke verbeteringen het
raadhuis (voorkomende^ onder de eigendommen
met bestemd voor den publieken dienst) onder
ging, hoeveel vierkante ellen er in het afgeloo
pen jaar bestraat zijn, welke nieuwe versieringen
er aan de wandelplaatsen en plantsoenen hebben
plaats gehad enz. enz. Nieuwe filtreertoestellen
werden geplaatst in de Ververstraat en de Sin
gelstraat.
Er is in 1868 besteed aan onderhoud en ver
nieuwingen eene som van /"40,186.58s, terwijl bo
vendien aan arbeidsloon ia uitbetaald f 15,412.85.
Aanbesteed werd voor eene som van f 19,604.73;
behalve nog een post voor levering van rivier
zand en puin.
Hoofdstuk VIMedische en gemeente-politie.
Melding wordt hierin gemaakt van de Ver-
eeniging tot verbetering van de volksgezon-
heid.
Onder de maatregelen die genomen werden ter
bevordering van den gezondheidstoestand worden,
behalve de vermeerdering der filtreertoestellen,
vermeld de pogingen die aangewend zijn ge
worden, om uit de duinen onder Wassenaar eene
waterleiding naar Leiden te verkrijgen.
Uit het verslag van gecommitteerden tot de
administratie der vereenigde gast- en leproos
huizen blijkt dat het aantal verpleegdagen van 363
patiënten in 1868 bedroeg 11776 of 32 per hoofd,
terwijl in 1867 357 patiënten werden verpleegd,
waarvan de verpleegdagen 11545 bedroegen, even
zeer 32 per hoofd. 38 patiënten zijn overleden,
272 hersteld ontslagen, 24 niet hersteld ontsla
gen en 29 in behandeling gebleven. Voor reke
ning van Leiden kwamen 188 personen.
Volgens opgaaf van den eerstaanwezenden offi
cier van gezondheid bij het garnizoen alhier
waren er in 1867 op de 700 man 34 door sy
philis aangetast of 4.85 pCt., in 1868 op de
800 man 40 of pCt.
Aan de gemeente-apotheek werden gereed
gemaakt 26515 recepten, tegen 24250 in 1867.
In het Nosocomium werden verpleegd 396
personen, van welke 35 zijn overleden en 338
hersteld de inrichting hebben verlaten.
In 1868 werden 562 vaccinaties kosteloos
verricht.
De nieuwe regeling der nachtpolitie heeft
aanvankelijk gunstig gewerkt.
Er werden 2 agenten ontslagen wegens onge
schiktheid, 7 op hun verzoek, een is overleden,
en een wegens misbruik van sterken drank ver
laagd van de 2de tot de éde klasse.
Onder de overtredingen bij het kantonge
recht te Leiden in 1868 berecht komen er 48
voor van honden en andere beesten
Wegens schulden werden 3 mannen en 1
vrouw gegijzeld.
Als bijlagen van het hoofdstuk: Nationale mili
tie en Schutterij worden gegeven de verslagen
1°. van de Leidschc studentenvereniging tot
vrijwillige oefening in de wapenhandel die 130
/eden telt, en 2°. van do Leidsche scherpschut-
tersvereeniging, met 109 leden en 46 donateurs
Beide verkeeren in gunstigen staat.
Aan het hoofdbestuur der Vereeniging ter
bevordering van fabriek- en handwerksnijver-
heid in Nederland is van verschillende zijden
gevraagd of voor de fabrikanten, die voorwerpen
wensohen in te zenden op de internationale
tentoonstelling van voorwerpen voor de huis
houding en het bedrijf van den handwerks
man, het opgeven van den detailprijs ver
plichtend is. Deze verplichting kan natuur
lijk alleen opgelegd worden aan hen, die in
détail verkoopen, zoodat de fabrikanten niet
in de termen vallen.
Bij alle plaatselijke commissiën is verkrijg
baar eene circulaire (N°. 1677), waaruit nader
blijkt welke voorwerpen onder meer op de
tentoonstelling kunnen worden ingezonden, ook
op het gebied van zuivelbereiding, land- en
tuinbouw.
De Commissaris des Konings in Zuid-Holland
heeft de benoeming van den heer F. S. G-omm
tot lid der commissie voor de eindexamens der
hoogere burgerscholen, op diens verzoek, inge
trokken, en in zijne plaats benoemd den heer
K. H. Vink, leeraar aan de hoogere burger
school te Haarlem.
Vanwege den minister van binnenlandsche
zaken wordt ter kennis van belanghebbenden
gebracht, dat de eindexamens der Polytechnische
School, vermeld onder B en C artt. 60—65 der
wet regelende het middelbaar onderwijs, in de
maand Juni en in het begin der maand Juli te
Delft zullen plaats hebben. Zij die een dier
examens wenschen af te leggen, zullen zich voor
den 25sten dezer schriftelijk aan het departe
ment van binnenlandsche zaken hebben aan te
