N°. 2798.
Woensdag
A". 1869.
24 Maart.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
I Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering Van 1-6 regel»/0.75; iedereregel meer.. C0.12.
van Zon- en Feestdagen uitgegeven. j Geboorte-, huwelijks-en doodberichten van
J 1-4 regels/0.90; iedere regel meer„0.45.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maanden f 3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
HET WETSONTWERP OP HET HOOGER
ONDERWIJS.
Wij hebben gisteren met een enkel woord
de beginselen van bet nieuwe wetsontwerp aan
gegeven.
Het militair onderwijs, dat in het ontwerp-
Heemskerk voorkwam, is niet in dit ontwerp
opgenomen.
Dit omvat het universitair en het gyrnna-
iaal onderwijs.
De faculteiten zijn afgeschaft.
Er zal aan de hoogescholen gelegenheid wor
den gegeven voor theologische studiën, en tot
het doen vau theologische examina.
Het toezicht op het hooger onderwijs, in bet
ontwerp-Heemskerk aan inspecteurs opgedragen,
vervalt.
In elk vak geeft het meesterschap rech
ten, en wordt verkregen na een afgelegd exa
men terwijl het doctoraat, verkregen na het
openbaar verdedigen van een proefschrift, een
zuiver wetenschappelijke titel is.
Zonder eenig getuigschrift wordt een ieder toe
gelaten tot de academische lessen, na betaling
van de verschuldigde gelden.
Geene verplichting is aan eenige gemeente
opgelegd, om een gymnasium op te richten.
Een gelijk propaedeutisch examen voor allen,
hetzij zij een gymnasium bezocht hebben of niet.
De besluiten van gemeentebesturen tot op
richting van gemeente-instellingen voor hooger
onderwijs behoeven geene goedkeuring des Ko-
nings.
Dit is, wat de grondtrekken betreft, het ver
schil tusschen het thans aangeboden ontwerp
en het ontwerp-Heemskerk.
Daaruit is overgenomen:
De instelling van rijks-gymnasia en rijks-pro
gymnasia.
Overbrenging van de propaedeutische studiën
naar de gymnasia.
De inrichting der athenaea en andere instel
lingen van hooger onderwijs, overgelaten aan
de gemeenten.
Overbrenging van de vakken, thans aan de
Indische school onderwezen, naar een der hoo
gescholen.
Afschaffing der testimonia; examina vooralle
vakken.
In den regel elke cursus halfjarig.
Jaarlijks wordt 3000 beschikbaar gesteld voor
wetenschappelijke reizen door uitstekende jonge
lieden.
Hoogleeraren, privaat-docenten en lectoren;
geen buitengewone hoogleeraren meer.
Vaste jaarwedden voor de hoogleeraren (mini
mum ƒ4000, maximum ƒ6000.)
Benoeming van eiken hoogleeraar voor be
paalde vakkeD. Vrijheid aan de hoogleeraren om
ook andere vakken te doceeren en onderling
enkele vakken te ruileD, mits ondere hoogere
goedkeuring.
Onvereenigbaarheid van het hoogleeraarschap
raet winstgevende ambten zonder toestemming
van den Koning.
Facultatief emeritaat aan de hoogleeraren op
65jarigen, verplicht emeritaat op 70jarigen ou
derdom.
Jaarlijkscbe betaling van eene vaste som (ƒ150)
door de studenteugeene verdere betaling dan
de honoraria aan de privaat-docenten en de kos
ten der diplomata na afgelegd examen.
De zomervacantie duurt van uit0. Juni tot
den eersten Dinsdag in September; de Kerstva-
cantie duurt ongeveer 4 weken en de Paa9ch-
vacantie 10 dagen.
Voorts worden in dit ontwerp de drie hoo
gescholen behouden; evenzoo de colleges van
curatoren, de senaat-rector en assessoren.
Niemand wordt toegelaten tot het afleggen van
de academische examina, dan die een getuigschrift
heeft van een examen, afgelegd voor eene com
missie, die daartoe jaarlijks benoemd wordt.
Alle academische examina worden afgelegd
(de eindexamina in Juli, de andere in Juni en
December) voor staatscommissiën. (In bet ont
werp-Heemskerk werden de candidaats-examina
voor de faculteit afgelegd.)
Voor de meeste vakken zijn twee examina.
In vakken, waarin geen examen gevorderd
wordt, kunnen lectoren worden benoemd met
eene jaarlijksche bijdrage van rijkswege.
Er zijn volgens deze wet meesterschappen
1 in de rechten, 2 in de staatswetenschappen,
3 in de genees-, heel- en verloskunde, 4 in de
artsenijbereidkunde, 5 in de wiskunde, 6 in de
sterrenkunde, 7 in de natuurkunde, 8 in de
scheikunde, 9 in de aard- en delfstofkunde, 10
in do plantenkunde, 11 in de dierkunde, 12—16
in de Klassieke, de Semitische, de Indische, de
Polynesische en de Nederlandsche letterkunde,
17 in de geschiedenis, 18 in de godgeleerdheid.
BINNENLAND.
LEIDEN, 23 Maart.
Zaterdag overleed albier in hoogen leeftijd
een onzer geachte stadgenooten, de heer Salo
mon Van der Paauw, die jaren lang de betrek
king van stads-arcbitect in ons midden bekleedde.
Geboren te Haarlem den lOden Juni 1794, en
door zijn vader aanvankelijk voor den Water
staat opgeleid en bestemd, werd hij den 23sten
September 1816 door het toenmalig bestuur onzer
stad tot architect over de gemeente-werken
benoemd, welke betrekking hij tot 1861, toen
hij, na verleend eervol ontslag, door den heer
Schaap werd opgevolgd, steeds met voorbeeldi-
gen ijver en rustelooze werkzaamheid bekleedde.
Het was wat men noemt een man van den
soliden ouden stempel, en vandaar niet altijd
zoo aanstonds met nieuwigheden, voor zij een
deugdelijke proef hadden doorgestaan, inge
nomen, maar, zonder dat we gelooven dat ook
buiten hem het gas onze straten en huizen niet
zou hebben verlicht, komt hem zeker voor een
groot deel de eer toe der stichting onzer ste
delijke gasfabriek, die sedert, in de kas der
gemeente, zulke belangrijke winsten heeft afge
worpen. Hec ontwerpen en stichten dier fabriek
kostte hem veel tijd en belangrijke geldelijke
opofferingen, waarvoor hij, wat wel meer ge
beurt, niet altijd de meeste erkentelijkheid beeft
ingeoogst. Hoe dit echter zij, bij velen die zich
de oprichting onzer gasfabriek nog levendig
herinneren, zal ook in dat opzicht de naam
van Van der Paauw nog lang in dankbaar
aandenken blijven.
Hedenmiddag omstreeks 12 uren ontstond er
brand in het logement //de Zon" op de Bree-
straat albier, die, ware zij 's nachts uitgebroken,
zeker bedenkelijke gevolgen had kunnen hebben.
Hij was ontstaan in een der logeerkamers in
het achterste gedeelte van het gebouw aan de
zijde der Langebrug.
De brandweer en dienstdoende schutterij
waren met hunne gewone activiteit spoedig
tegenwoordig, en door het nemen van gepaste
maatregelen en de werking van een drietal
spuiten, waren de vlammen spoedig gestuit en
was men den brand weldra volkomen meester,
zoodat te een uur de schutterij weder kon in
rukken.
Bij koninklijk besluit van den 7den dezer
zijn in het belang der gehuwde onderofficieren
en mindere militairen van het leger, eenige be
palingen vastgesteld, waardoor deze in Btaat
zullen worden gesteld, wanneer zij in een zie-
ken-etablissement verpleegd moeten worden, op
voegzame wijze in het onderhoud hunner ge
zinnen te blijven voorzien.
Die bepalingen komen hierop neder, dat de
onderofficieren en verdere manschappen, wan
neer zij gehuwd ziju en in eenig militair of
ander zieken-etablissement worden opgenomen,
waarin zij voor 's rijks rekening worden ver
pleegd, gedurende den tijd hunner verpleging
eene vermindering op hunne soldij ondergaan,
te weten een onderofficier van 10 cents per
dag, een korporaal 7y3 cents, een minder mili
tair 5 cents; in geval van verpleging der mi
litairen, in eene garnizoens-infirmerie, behouden
zij hunne volle bezoldiging, doch zijn verplicht
ter tegemoetkoming in de kosten hunner verple
ging bij te dragen. Dit besluit wordt geacht
in werking te zijn getreden met den lsten Ja
nuari dezes jaars.
In de vergadering der //Algemeene Onder-
wijzers-Vereeniging" te Rotterdam, die ver
eerd werd met de tegenwoordigheid van den