Regeling van het gymnasiaal en universitair
onderwijs, met eerbiediging van volkomen vrij
heid voor bijzonder hooger onderwijs.
Overbrenging van de propaedeutische studiën
Eaar de gymnasia.
Verplichting voor het rijk tot oprichting van
tien gymnasia en vier progymnasia.
De inrichting van athenaea en andere instel
lingen voor hooger onderwijs geheel overgela
ten aan de gemeenten.
Behoud van drie hoogescholen met opheffing
der faculteiten.
Aan eene hoogeschool wordt onderwijs ge
geven in de vakken, vereischt voor de examina
in de Oostersche letterkunde.
Vrijheid van studie, geene verplichte colleges,
geen bepalingen omtrent den duur der studie
aan de hoogeschool, examina voor alle vakken.
Collegegelden afgeschaft; jaarlijksche betaling
van f 150 aan het rijk.
Volkomen vrijheid tot het openen van bij
zondere scholen voor hooger onderwijs.
Bij ministerieele beschikking is aan F. K.
Woudstra, te Lemmer, tot wederopzegging, ver
gunning verleend voor een schroefstoomboot-
dienst tot vervoer van personen, goederen en
vee tusschen Lemmer, Rotterdam en Schiedam.
De minister van binnen landsche zaken
brengt ter kennis van de belanghebbenden, dat
de examens ter verkrijging van acten van be
kwaamheid voor het middelbaar onderwijs voor
het jaar 1869 zullen worden afgenomen in den
loop der maand Mei a. s. Aanmelding voor 15
April schriftelijk aan het departement van bin-
nenlandsche zaken.
Z. M. heeft aan H. Van der Mey en J.
Heemskerk, te Voorhout, vergunning verleend
tot bet aannemen en dragen van het kruis //Eidei
et Virtuti", hun door den paus geschonken aan
den heer R. P. A. Dozy, hoogl. te Leiden, tot
het aannemen en dragen der versierselen van
offic. der Orde van de Kroon van Italië, waartoe
hij door Z. M. den koning van Italië benoemd is.
Z. M. heeft herbenoemd tot burg. der gem.
Scheemda F. H. Buseman; benoemd tot burg.
der gem. Onstwedde J. H. Reynders tot raadsh.
in het prov. gerechtsh. van Gelderland Mr. P. J.
Evekink Busgers, thans rechter in de arr.-rechtb.
te Arnhem, en Jhr. Mr. C. J. H. C. Van Nis-
pen tot Sevenaer, thans rechter in de arr.-rechtb.
te Arnhem en lid der prov. staten van Gelder
land tot officier van just, bij de arr.-rechtb. te
Haarlem Mr. P. C. Visser, thans subst.-offic. van
just, bij gen. rechtb.; tot subst.-offic. van just,
bij de arr.-rechtb. te Haarlem Mr. J. A. Haak
man, thans subst.-offic. van just, bij de arr.-rechtb.
te Dordrecht tot subst.-offic. van just, bij de
arr.-rechtb. te Dordrecht Mr. F. D. F. Luyken
Glashorsi, thans subst.-offic. bij de arr.-rechtb.
te Gorcum tot subst.-offic. van just, bij de arr.-
rechtb. te Gorcum Mr. R. Van de Werk, adv.
en cand.-not. te Dordrechttot subst.-griff. bij
de arr.-rechtb. te Gorcum Jhr. Mr. J. Schuur-
beque Boeije, thans griff. bij het kantong. te
Tholen; tot griff. bij het kant. te Tholen Mr.
C. F. A. Knijff, adv. te Utrecht; tot subst.-
griff. bij het prov. gerechtshof in Drenthe Mr.
P. C. Hoynck van Papendrecht, thans subst.-
griff. bij de arr.-rechtb. te Rotterdam tot subst.
griff". bij de arr.-rechtb. te Rotterdam Mr. B. Er-
merins, thans griff'. bij het kantong. te Zierikzee
tot griff. bij het kant. te Zierikzee Mr. F. J. M.
Jespers, adv. te 's-Hertogenboschtot adv.-gen.
bij het prov. gerechtsh. in Overijsel Jhr. Mr.
J. J. F. De Jong van Beek en Donk, thans offic.
van just, bij de arr.-rechtb. te Brielletot offic.
van just, bij de arr.-rechtb. te Brielle Mr. W.
A. 't Hooft, thans subst.-offic. bij die rechtb.;
tot subst.-offic. bij de arr.-rechtb. te Brielle Mr.
A. Van der Hoeven, adv. en leer. aan de hoogere
burgersch. te Breda.
Z. M. heeft op hun verzoek eervol ontslag
verleend: aan Mr. K. L. J. Cornelis als kan-
tonr. te Weert, aan J. Koryer als not. te Oost
huizen, aan Mr. A. A. Delcourt van Krimpen
als offic. van just, bij de arr.-rechtb. te Haarlem.
Z. M. beeft met den laatsten April a. s. den
kapt.-luit. ter zee G. Van Hecking Colenbran
der op zijn verzoek eervol ontheven van het be
vel over Zr. Ms. drijvende batterij //Neptunus",
en in dat kommandement vervangen door den
kapt.-luit. ter zee J. J. Boelen.
Z. M. heeft aan den met titulairen rang van
int. 1ste kl. gepens. int. 2de kl. van de mil.
adm. in Ned. Ind. G. P. W. Boers, verleend
eervol ontslag als gouv. der Nederl. bezitt. ter
Kuste van Guinea, en in zijne plaats benoemd
den heer C. J. M. Nagtglas, thans als zoodanig
gepens., en aan hem gedurende zijn verblijf al
daar, met den rang van kolonel, verleend den
titel van comm. der Nederl. regeering.
De Thermometer van Fahrenheit teekende
alhier Zaterdag des namiddags te 5 uren 48",
Wind: O., des avonds te 8 uren 46°, te 10 uren
43°. Zondag 's morgens te 5 uren 42°. N.
O., te 8 uren 44°, 's namiddags te 12 uren 49°,
te 4 uren 47°, 's namiddags te 5 uren 453,
's avonds te S uren 42°, te 10 uren 40°. Maau-
dag 's morgens te 5 uren 38°, te 8 uren 3S°,
's namiddags te 12 uren 43°, te 4 uren 42.
KOLONIËN.
Batavia, 9 Februari.
Onder de rubriek: Bataviasche Brieven"
wordt aan de redactie van den Soerabayaschen
Nieuwsbode omtrent de meetings en petitiën
der officieren geschreven: //Hoewel het aantal
dergenen, die met al het gebeurde volkomen
ingenomen zijn en blijven, nog zeer groot is,
zoo neemt toch dat van hen, die het gedane
betreuren, meer en meef toe en moeten zij,
hoe ongaarne ook, bekennen dat zij zich door
de opgewondenheid van het oogenblik een wei
nig te ver hebben laten medesleepen, blijvende
zij overigens, en waarlijk wel terecht, volhouden,
dat het hun aan geldige redenen van ontevre
denheid niet ontbreekt en plicht en geweten
der regeering gebieden deze te doen verdwijnen."
In de openbare terechtzitting van den
raad van justitie te Batavia heeft de uitspraak
plaats gehad van het vonnis, gewezen in de zaak
van mevrouw de weduwe Saportas, geboren
Beudeker, en hare medebeklaagden.
In een zeer uitgewerkt vonnis, waarvan de
lezing, te drie uren aangevangen, eerst te zeven
uren geëindigd was, is de beklaagde, die niet
ter terechtzitting was verschenen, schuldig ver
klaard aan de haar ten laste gelegde feiten,
daarstellende het misdrijf van vergiftiging, en
mitsdien veroordeeld tot de straf des doods. De
tweede beklaagde is veroordeeld tot de straf
van tien jaren dwangarbeid buiten den kettmg,
buiten Java, voorafgegaan door een kwartier
uur tepronkstelling onder de galgterwijl de
derde beklaagde van de hem ten laste gelegde
feiten is vrijgesproken.
Uit de Minahassa bericht men, dat er tegen
den controleur der afdeeling B. een aanklacht
bij den resident is ingediend, op grond dat hij
van 114 Altoeren heeredienst gevorderd heeft
ten zijnen faveure; sommigen moesten 7, anderen
14, weder anderen 20 dagen zouder loon voor
hem werken. De resident schijnt echter tot
heden aan de aanklacht, door een der zen
delingen ingediend, geen verder gevolg gegeven
te hebben dan dat hij den betrokken contro
leur zelf of den hoofden die onder de bevelen
van den controleur staan, heeft opgedragen, om
de zaak te onderzoeken. Locomotief
De Javrsche Courant bevat eene aankon
diging van den resident der Preanger regent
schappen, blijkens welke de regeering van Ned.
Indië het voornemen heeft eene uitgestrektheid
van 500 bouws en 562% vierk. Ned. ellen woes-
ten grond, gelegen in het district Tandjong-
sarie, regentschap Soemedang, voor den tijd van
15 jaren, eindigende met den oogst van 1884,
tegen een minimum huurschat van/8 per bouw
'sjaars in huur uit te geven. Gegadigden wor
den uitgenoodigd hunne inschrijvingsbiljetten
voor of op 14 Augustus 1869 aan den voor
noemden resident in te zenden.
De Javasche Courqnt bevat het hoogst
belangrijk verslag van den hoofdingenieur van
den geographischeu dienst in Nederlandsch Iudië,
den heer Dr. Oudemans, over de waarneming
van de totale zon-eclips van IS Augustus 1868.
Daaruit blijkt dat de gedane waarnemingen van
"dien hoofd-ingenieur, in verband met die van
andere geleerden, hem tot het besluit gebracht
hebben, dat in den zonnedampkring wolken
drijven, die minstens eene uitgebreidheid heb
ben van 10% middellijn der aarde, of ongeveer
18,000 Duitsche mijlen.
De eclips werd waargenomen op het in de
bocht van Tomini, tegenover Gorontalo gelegene
onbewoonde eiland Klein-Mantawatoe of Man-
tawoeloe-Kéké, in tegenwoordigheid en met be
hulp van de heeren Dronkers, Ehnle, Commijs
en Rovers, kommandant en leden van het état-
major van Z. M. stoomschip //Sumatra." Tevens
had zich daarbij gevoegd de kommandant van
het Engelsch oorlogstoomschip //the Serpent,"
die op raad van een Nederlandsch hoofdofficier
in de wateren van Japan, den kapitein ter zee
Van Gogh, op zijne reis van Japan naar Australië,
evenals de heer Oudemans, het eiland Manta-
woeloe-Kéké ter waarneming der zonsverduis
tering had uitgekozen. Aan boord van den laatst
genoemden bevonden zicb drie te Manilla ge
vestigde Spaansche geestelijken van de orde der
Jezuïeten, onder wier bestuur het meteorologisch
observatorium van het //Ateneo Municipal" te
Manilla staat, en die, om aan de waarnemingen
der eclips te kunnen deeluemen, de reis hadden
mede gemaakt.
Door den gouverneur-generaal van Neder
landsch Indie zijn o. a. de volgon<l© i>~=.o,a.\kkm-
gen genomen
Civiel Departement. Verleend: Een tweejarig
verlof naar Ned., wegens ziekte, aan P. C. Hal-
kema, laatst 1ste kl. ter griff. van den raad
van just, te Batavia, thans op wachtgeld; we
gens ziekte, aan den 2den comm. bij het dep.
van bmn. best. J. D. Welters; wegens ziekte,
aan den comm.-visit, bij de contr. der rech. te
Soerabaya P. Koppeschaar; aan den 3den comm.
der alg. rekenk. J. Van der Linden J. Ezn. en
aan den schout in het dist. Singen-Keidool B.
Zeedijk.
Ontslageneervol, onder toek. van wachtg.,
de boekh., bij de weesk. te Batavia C. W. F.
Von Lutzow; op verz., eervol, onder toek. van
pens., de ambt. op wachtg. P. J. Leidelmeijer,
laatst marine-pakhuism. te Batavia.
Goedgekeurd .- Dat door den landraad te Loe-
modjang (Probolingo) is benoemdtot buit
subst.-griff. bij die rechtb., buiten bezwaar van
den lande, J. H. F. Beer, werkz. op het bur,
van den ass.-res. aldaar. Dat door den landr.
te Pontianak is benoemdtot buit. subst.-griff.
bij die rechtb., buiten bezwaar van den lande,
W. De Val, contr. 2de kl. bij het binnenl. best.
in de res. Wester-afd. van Borneo.
BenoemdTot raadsh. in het hoog-ger. van
Ned. Indië, de griff. bij dat hof Mr. J. Sibe-
nius Trip; tot ass.-res. van Ambal, de ass.-res.
ter besch. van den res. van Palembang H. Van
Amstel; tot ass.-res. en mag. te Makasser O.
Von Below, laatst, chef van de opname der
djati-bosschen op Java; tot ambt. ter besch. bij
het binn. best. in de res. Z.- en O.-afd. van
Borneo, do ambt. voor den burg. dienst G. J.
G. v. d. Poel; tot re3. van Amboina, de res.
van Ternate M. H. W. Nieuwen buys tot res.
van Timor, de ambt. op wachtg. J. A. Cas-
persz, gew. insp. der cult.; tot gezagv. van den
stoomsl. kap. Van Os, bestemd voor de steenk.-
expl. in de Z.- en O.-afd. van Borneo.
Militair departement. Verleend: Een tweej
