N°. 2770.
Vrijdag
A°. 186li
19 Februari.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf b.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagenuitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels 0.75iedere regel meerf 0.12'
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels 0.90 iedere regel meer0.15
BINNENLAND.
LEIDEN, 18 Februari.
Dat bij de verkiezingen, die gisteren hebben
plaats gehad, zoowel te Groningeu als te Haar
lem, de liberale candidateu zijn gekozen, ver
heugt ons zeer. Vooral de afloop der verkie
zing te Haarlem is een zeer gunstig verschijn
sel in de plaats van den heer Koorders, den
feilen opposant van de tegenwoordige regeering,
is gekozen Mr. Mirandolle, een man, die zich
steeds heeft doen kennen als een vooratander
van vooruitgang, en van hervorming op kolo
niaal gebied. De oud-ministers Wintgens en
Van Lijnden van Sandenburg, beide als candi-
daten gesteld, komen niet eens in herstem
ming. Wij zien in deze verkiezing een dui
delijk bewijs, dat het tegenwoordige minis
terie, ook bij de vroegere bestrijders, meer en
meer sympathie ondervindt, en dat ook deze
het inzien, dat dit bewind te verkiezen is boven
een ministerie, dat steeds op kamerontbindingen
bedacht, niets tot stand bracht, en in de meest
belangrijke quaestiën zich niet gelijk bleef.
Moge het Nederlandsche volk ook bij de ver
kiezingen die dezen zomer zullen plaats hebben
het voorbeeld van Haarlem navolgen, en niet
de rust van ons vaderland op het spel zetten,
door mannen af te vaardigen, die slechts er
naar streven, om dit ministerie te verdrijven.
Aanstaanden Maandag zal het tooneelgezel-
schap van de heeren Albregt en Van Ollefen
uit Rotterdam hier eene voorstelling geven.
Wij maken het publiek er opmerkzaam op,
dat het geheele personeel daarin werkzaam zal
zijnde heer Albregt, onze eerste komiek, me
vrouw Sandrock-Ten Hagen en mevrouw Co-
rijn-Heilbron. Vooral het optreden van deze
laatste, die steeds, en te recht, een zoo gunstig
onthaal alhier mocht ondervinden, zal zeker het
Leidsch publiek zeer aangenaam zijn.
Woensdag-avond den 17den Februari werd
door de Leidsche Arbeidersvereniging eene al-
gemeene vergadering gehouden in het gebouw
tot Nut van 't Algemeen, onder praesidium van
den heer C. J. Leembruggen.
Deze vergadering werd bijgewoond door het
bestuur der Arbeidersvereniging te Voorschoten.
De secretaris, de heer W. Van Hartrop, bracht
verslag uit over den toestand der vereniging
van 23 April tot uit. Dec. 1868; hij deelde
weder zeer gunstige berichten daaromtrent mede
en zeide dat bij eendrachtig samenwerken van
de leden der vereniging, men eene toekomst
te gemoet gaat gelijk aan die van sommige
coöperatieve socyties in Engeland, waar onlangs
de bepaling moest gemaakt worden dat geen
lid meer dan 1200 mocht storten.
De winsten werden in die Eng. vereniging
zoo groot, dat iedereen, rijk en arm, lid werd,
en sommige tot 5000 kapitaal gaven om maar
een groot aandeel in de overwinsten te verkrij
gen. In Engeland begrijpt men het nut en het
voordeel dezer verenigingen, hier in Leiden
nog niet; want voor eene bevolking van Leiden
is het immers zeer gering te noemen, dat het
getal leden in 8 maanden slechts met 47 nieuwe
is toegenomen.
De contributie van 175 leden heeft bedragen
17S0.75. De winst bedraagt 416.96 of 254/J0
pCt. in 8 maanden of 3Sf/10 in het jaar van
het bedrag der ontvangen contributie; behalve
de rente a 5 pCt. in het jaar, zal van de winst
worden uitgedeeld 3 pCt. van het bedrag der
gekochte winkelwaren, zoodaj; in drie jaar het
kapitaal van ieder lid verdubbeld wordt.
De thesaurier, de heer A. Van Driel, legde
de rekening over; tot onderzoek werd eene
commissie benoemd. De voorzitter van het da-
gelijksch bestuur, de heer W. A. F. Maryt, merkte
op, dat de winst slechts 3 pCt. bedraagt door
dien vele particulieren, die vroeger van den win
kel profiteerden, zich als lid hadden laten in
schrijven. Na het uitbrengen van het rapport
der commissie werd de rekening goedgekeurd,
en de staat der vereeniging aldus vastgesteld
Balans.
Debet.
Voor drukwerk10.75.
winkelgereedschappen, 442.57.
winkelwaren. 2298.32.
contanten708.666.
3460.305.
Crediet,
Voor interest 61.14.
winstu 416.96.
contributie der 176 leden. 1780.75.
schuldig aan leveranciers 1201.455.
3460,30'.
De winst aan verkochte winkelwaren be
draagt ƒ1540.90; er is betaald aan salarissen
ƒ653.36, onkosten ƒ430.54 en winkelgereed
schappen ƒ23.29, bedragende te zamen ƒ1107.19.
Tot leden van het dagelijksch bestuur werden
benoemd D. Van der Hengst en M. Bonte, in
de plaats van F. J. Landzaat en "YV. Verhoog.
De heer J. Baart, voorzitter van het bestuur
te Voorschoten, deelde mede zijne vereeniging
te hebben opgericht in navolging van Roch
dale, waar in 1847 eene vereeniging werd tot
stand gebracht met 40 leden, die in korten tijd
verbazende zaken heeft gedaan. Voorschoten
telt 50 leden, bestaat 2 jaren, verkocht in een
jaar ƒ4500, keerde uit 7% pCt. van de inkoo-
pen, doordien t' geene uitgaven gedaan had
voor de winkel-inrichting en bedienden.
De voorzitter sloot de vergadering onder
herinnering aan de zinspreuk onzer vereeniging
Eendracht maakt macht.
Uit het voorloopig verlag van de commissie
van rapporteurs van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, over het wetsontwerp tot ver
hooging van den accijns op het gedistilleerd,
blijkt, dat vele leden niet geloofden dat de
voorgestelde verhooging van belasting, als aequi-
valent voor de afschaffing van het zegelrecht
op de gedrukte stukken en de advertentiën in
de nieuwsbladen, aanbeveling verdient, en zich
zelfs sterk tegen het gedane voorstel ver
klaarden. Er waren onder hen, die in het
aannemen der oorspronkelijke voorgedragen
aequivalenten voor het af te schaffen dagblad
zegel minder bezwaar zagen dan in hetgeen
daarvoor in de plaats zou treden. Anderen,
die een nauwgezet onderzoek betrekkelijk het
nu voorgedragen aequivalent verlangden, vroe
gen, of het in verband daarmede, niet te ratio
neel zou zijn de afschaffing van het dagblad
zegel, en dus ook de invoering der aequivalee-
rende belasting, gedurende eenigen tijd, bijv.
voor een jaar, te schorsen. Hoe men over die
afschaffing denken mocht, zeer dringende haast
was daarbij niet. Geene wezenlijke belangen
werden gekrenkt door het tijdelijk handhaven
van een zegelrecht, dat dan toch tot nu toe
het toenemen der dagbladen en van hunne
lezers niet heeft verhinderd. Bij den tegen-
woordigen toestand van 's lands geldmiddelen
mocht minder dan ooit een deel van 's Rijks
inkomsten in de waagschaal worden gesteld.
Vele andere leden vereenigden zich geenszins
met deze beschouwingen, en meenden integen
deel, dat het voorgestelde aequivalent zich al
leszins aanbeveelt. De minister van financiën
heeft door de keus daarvan zich vereenigd met
een, bij de behandeling der oorspronkelijke voor
dracht omtrent de afschaffing van het dagblad
zegel, uit den boezem der Kamer voortgekomen
wensch. Hij heeft daardoor een loffelijk blijk
gegeven van zooveel mogelijk in gemeen over
leg met de Staten-Generaal te willen handelen,
en het verwijt, dat hij thans zou voorstellen
wat hij vroeger heeft afgekeurd, niet verdiend.
Neemt men met den minister van financiën aan,
dat verhooging van de belasting op het gedis
tilleerd ook uit een zedelijk oogpunt alleszins
in aanmerking komt, dan blijft het alleen de
vraag, of men zich daarvan door vrees door toe
neming van den sluikhandel moet laten terug
houden. Deze leden geloofden dit niet. Ook werd
in overweging genomen, of de sluikerij van ge
distilleerd niet krachtiger dan tot dusverre kan
worden tegengegaan.
Onder den titel van Een economisch con
tract" bevat de //Temps" een vergelijkend ar
tikel over de kosten van het hooger onderwijs
in Frankrijk en van de //zware" cavalerie (al
leen de //zware", of die welke nooit in den
oorlog dienst doet, ja zelfs nooit bruikbaar is,
maar slechts tot parade dient). Er zijn 53 fa
culteiten of hoogescholen in Frankrijk5 kath.-
theol., 2 prot.-theol. 11 rechtsgeleerde, 3 genees
kundige, 16 exacte wetenschappen, 16 voor de
letteren en 3 voor de studenten in de phar-
macie. Voor die scholen, waaraan 408 hooglee
raren onderwijs geven, is op het budget uitge
trokken eene som van 3,808,801 franken. Daar
de inschrijvingsgelden (college-gelden zijn hier
niet) en de promotie-gelden eene som van
3,597,647 franken opbrengen, kost hooger on
derwijs aan den staat niet meer dan 221,154
