raad alhier op Woensdag den 3den Februari is gekozen Prof. Lintelo De Geer. Groote verwondering kan dit niet baren. De thans gekozene is zeker in zijn vak en zijn werk kring even bekwaam als zijn tegenstander Prof. Buys Ballot. Doch wat meer zegt: De Geer //is zelf en door zijn huwelijk ver want aan oude TJtrechtsche familiën, aan welke de stad groote verplichtingen heeft." Het zijn woorden eener aanbeveling, die in het Utr. Dag blad eenige dagen voor de herstemming voor kwam. En waarom zou men, om de voorouders te danken, de afstammelingen niet in het bestuur brengen De liberalen begrijpen dat wellicht niet, en zullen het misschien treurig vinden, dat een verdienstelijk man zooals Prof. De Geer, nog met zulk eene recommandatie in den raad is gekomen. Terwijl de beide candidaten in de bus zaten, Woensdag-avond, smaakte een deel van het TJtrechtsche publiek waar kunstgenot op het Dames-Invitatie-Studenten-Concert. Als solist trad daar op: Erau Vilma von Balas-Bog- nar, hofopernsangerin te Hanover, en Frl. Maria Krebs, königl. kammervirtuosin te Dres den. Yooral laatstgenoemde betooverde alle aan wezigen door haar kunstig, doch vooral gevoelig pianospel. Tal van bouquetten en daverende j toejuichingen gaven den indruk te kennen, die j haar talent op het publiek had gemaakt. De liberale kiesvereeniging Eendragt i maakt magt," te Groningen, heeft tot can- didaat gesteld voor het lidmaatschap der Tweede Kamer Mr. S. Van Houten, wethouder en prak- tizeerend advocaat aldaar; door de liberale kies- vereeniging //Groningen" en door de niet-liberale kiesvereeniging //Neêrlands heil" aldaar, is tot candidaat gesteld de heer T. J. Stieltjes, oud-lid der Kamer, en door de//Burger-kiesvereeniging" 1 Prof. Tellegen. (Deze laatste verlangt echter, gelijk de N. R. Courant beweert, niet in aan merking te komen.) Het Staatsblad n°. 16 bevat het besluit van den 16 Januari 1869, bepalende de plaatsing in het Staatsblad van de verklaring, door de internationale, militaire commissie op den 29sten November/11 December 1868 te St.-Petersburg geteekend, nopens de afschaffing van het ge bruik te velde, enz. der ontplofbare kogels. In de zitting van den gemeenteraad te 's-Hage van 29 September jl. is besloten het praeadvies van burg. en weth. te vragen omtrent de voorstellen van de heeren Mock en Van Stralen, met betrekking tot het rioolstel sel van Loiseau en de methode van Suvern, tot desinfectie van rioolwater. De commissie van bijstand voor de plaatselijke werken enz. uit den gemeenteraad heeft daarop voorgesteld 1°. met het stelsel Loiseau aldaar geen proef te nemen; 2°. omtrent de invoering van dat stelsel eene beslissing aan te houden tot na het eindigen van het contract van aannaming; en 3°. het nemen eener proef met de methode tot desinfectie der riolen van Suvern, wegens de plaatselijke gesteldheid dezer gemeente, achterwege te laten. Burg. en weth. kunnen zich met de voorstellen der commissie wel ver eenigen en hebben alzoo den raad in beden king gegeven dienovereenkomstig te besluiten. De Thermometer van Fahrenheit teekende alhier Donderdag des namiddags te 5 uren 50c, Wind: Z. W., des avonds te 8 uren 48°, te 10 uren 48'. Vrijdag 's morgens te 5 uren 45°, te 8 uren 45°, 's namiddags te 12 uren 53', te 4 uren 50°. VOLKSVOORDRACHTEN. Overgenomen uit het Volksblad). Vervolg en slot van gisteren. //Het onderwijs en de verlichting moet het aanschijn der aarde vernieuwen, moet de onge lijkheid van rechten tusschen gelijke menschen doen ophouden. Die omwenteling zal vreedzaam zijn, zal weinige zaken en menschen omverre werpen, tnaar alles verbeteren //In welke mate kunnen de volksvoordrach ten bijdragen tot die omwenteling? //Zij zullen er in dezen zin toe bijdragen dat zij, al ware het ook maar een uur in de week, diegenen, welke ze zullen volgen, aan dachtig maken op zaken, die met het onderwijs in betrekking staan, die hun spreken van dingen, welke het nuttig is te leeren //De voordrachten zullen nog dit nut in heb ben, dat zij den werkman zullen spreken over zaken waar men hem elders niet over spreekt. In de school leert hij lezen, schrijven, cijferen, een weinig geschiedenis, enz. In de boeken zoekt hij eerder het vermakelijke dan het leerrijke, en al zocht hij er dan ook het leerrijke in, hij zou het er altijd niet in aantreffen, omdat de boeken niet juist voor hem geschreven zijn. Over die dingen zal hem hier gesproken wor den. Men zal hem onderhouden over geschie denis, om hem uit die geschiedenis licht voor zijn eigen leven te doen opgaan, om hem te doen lust krijgen meer van die boeken te kennen, die zooveel schooner dau gewone lees boeken zijn, dan de waarheid schooner is dan alle verzinsels. //Men zal den werkman spreken over zijne plichten en rechten als burger; men zal hem die rechten hoog leeren schatten en hem dus doende opleiden tot een leven dat hij nog niet kent en dat menigeen denkt, dat hij niet ken nen moet. Men zal hem leeren dat, zoo hij wil dat het bestuur van het land wat min onver schillig zij voor hem, hij ook wat minder on verschilligheid moet toonen voor het bestuur van zijn land. //Men zal den werkman spreken over de wijze waarop bij zijne 'gezondheid best verzekeren kan. In plaats van bijgeloovigbeden in de ge neeskunst of zorgeloosheid in het nemen der maatregelen, die geschikt zijn om zijne gezond heid te bewaren, zal men hem heilzame, nuttige en verlichte raadgevingen aan de band doen. //Men zal hem spreken over de wijze waarop hij zijnen stoffelijken toestand kan verbeteren, hoe hij door het vormen van vereenigingen voor het sparen, voor het deelnemen aan volks banken, aan verbruikingsmaatschappijen, aan werkersvereenigingen zijne zuurverdiende pen ningen best vruchten zal doen voortbrengen. //Men zal hem met vrucht leeren lezen, hem aanduiden welke boeken schoon of leerzaam zijnzijnen smaak leeren zuiveren, hem het schoone leeren beminnen. //En, in éen woord, men zal in hem den lust ontwikkelen om te lezen, om te leeren, om te weten. //Misschien zal men ons ook zeggen, want men zegt het aan een ieder, die iets doet om de som van kennis en den kring van zaken waarmee de werkman zich bemoeit uit te brei den, dat ons werk gevaarlijk is, omdat wij in den werkman lusten doen ontstaan die hij niet bevredigen kan, omdat hij verwaand zal worden, niet meer onderdanig zijn zal en onte vreden zal worden met zijn staat. //Aan hen, die zulks zeggen, zouden wij kortaf kunnen antwoorden onze inzichten zijn zuiver, ons werk is goed. Wij dragen ons niets aan van de gevolgen, die het hebben kanmeer nog, wij zijn verzekerd dat eene goede daad geene kwade gevolgen hebben kan. //Maar wij willen nader onderzoeken wat er waar is in de opwerpingen, die men zoo dik wijls doet. Laten wij voor een oogenblik aan nemen, dat diegenen, welke ze doen, het belang van den werkman en niet hun eigen belang voor oogen hebben. //Het onderwijs, zegt men, maakt den werk man afkeerig van zijnen toestand, doet hem droomen van iets wat niet kan verwezen^ worden //In Amerika, waar het onderwijs van; laagste tot het hoogste voor een ieder o- staat, waar het volk zich zelve regeert, men niet minder werklust dan elders. voorbeeld daarvan. Weinigen tijd geleden er in Amerika eene werkcrisis. In Noord-, rika kwamen de werklieden bijeen en besl vrijwillig hun loon te verminderen. In l Amerika weigeren de vrijgemaakte, en oj schaafde en onredelijke slaven te werkei gaan liever stelen en bedelen //De werkman, die verlicht is, zal verst| dat werken niet onteerend is, dat een timi man, die drie franken daags wint, ten zoo deftig is als een rentenier, die er tien teert. Hij zal begrijpen dat wat er verneder in zijn handwerk ligt, weggenomen en vere>: wordt als hij het vrijwillig en redelijk en als hij ook bij zijn handwerk niet onlei is met den geest //Eene laatste opwerping wil ik nog ontc; ten. Het is die welke zegt: Ja, de werkc zou beter zijn en wij beter met hem, 100; inderdaad iets grondigs kende, maar wat gei hem de volksvoordrachten en dergelijke ins: lingen meer dan een half onderricht, dat leert niet meer gehoorzamen en niet in sti stelt zich zeiven te gebieden? //Wij ontleenen ons antwoord aan het slag van het Luiksch comiteit der volksvo drachten. //Geen onzer is volleerd, zelfs bt ieder in éen vak slechts min of meer grcm; kennissenmoeten wij ons daarom met n anders meer bezig houden Eene halve ou< tendheid is inderdaad eene slechte zaak, om het nog altijd onwetendheid is." //De geheele onwetendheid willen wij drijven, wij willen den werkman lust geven: in staat stellen om meer te leeren door lec gen dan wij hem zeggen kunnen. //Dat is ons doelwij zullen en kracht behartigen, verzokerd, dat Vi\\ doen. Wij willen de bedding verbroeden m den stroom der eeuw, die, zooals wij gezien hel ben, leidt door de verdelging der onwetendhei tot de vrijmaking. Wij willen er toekomendi een ieder, ook de geringste zoon des volk; middelen in overvloed vinde om zich te verlic ten, en dat hij door het aanwenden dier mi: delen zijns zelfs worde." BUITENLAND. Engeland. Laatstleden Zaterdag en Zonds heeft in het westelijk en zuidelijk gedeelte Wl Engeland en langs de kust van Ierland fe' re vreeselijke orkaan gewoed, die zeer veel 0j woesting heeft aangericht, vooral op die pk 8C sen, waar men tevens overstrooming had, zoo' s< ten gevolge van de hooge zee, als door i ni aandrang van water in de rivieren en de zffi n* slagregens. Te Plymouth stond het water in; stad veel hooger, dan het in de laatste der. <je jaren geweest is. Op vele andere plaatsen m<* ka ten de bewoners met booten uit hunne huk ]yj gered worden. Te Galway drong de vloed in e« der huizen met zulk een geweld naar binnf te dat de bewoners onmogelijk een trap kondt p0] bereiken, zoodat zij slechts met veel moeite os hel trokken werden aan het gevaar van in de b mer te verdrinken. In hunne buurt waren sot pie migen bijna op hun bed omgekomen. Te Si<$ is het geheele havenhoofd door den golfslag or- vergeworpen. Eenige kleine huizen in den omtrf dier plaats zijn opgelicht en omgekanteld. J Furbo is de geheele brug letterlijk weggespoe^ Te Cork stond de zee 4 voet hoog op de strata Te Youghall is een gedeelte van het stat'^^ door het zeewater vernield, terwijl een aöDÜ>^ waggons over het land wegdreven en uit d? spoorweg geheele stukken werden wegge9lage:^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1869 | | pagina 2