LE TROUVÈRE.
OFFICIEELE BERICHTEN.
Théatre de Leide.
LES FORFAITS OE PIPERMANS.
om nuttige kennis op te doen, hetzij om zich
in de frissche vrije natuur te wreken op de duf
heid en mistigheid der Londensche atmosfeer,
's Avonds keert de menigte dankbaar huiswaarts
gesterkt voor den arbeid der aankomende week.
Zoo gaat het steeds door, zomer en winter voort.
Dus hadden de niet slaafsch traditioneelen
en fanatieken zich nuttige en aangename Zon
dagen weten te verschaften.
Een verdere edele, en tot dankbaarheid
stemmende poging werd toen door de S u n-
day League2) beproefd, om zelfs de verve
lende Zondag-avonden in het hart van Londen
voor hen, die niet Lord's day-Rest-asso-
cia tion-achtig waren, dienstbaar en gezellig
te doen worden. Daartoe opende zij Religi
ons services in St. Martin's Hall.
Dezen bestonden uit voorlezingen van zulke
mannen als Sir John Bowring, Prof. Huxley,
Dr. Carpenter enz. over sociale en godsdien
stige onderwerpende eerste sprak b. v. over
de grondstellingen van het Brahmanisme, en
het Boeddhisme, de tweede over het vóor-his-
toriesche tijdperk enz. Daarop werden er frag
menten uit de meest bekende oratoria van
Haydn, Handel enz., en ook afzonderlijke
steeds tot sacred music behoorende
stukjes door orkest, koor en solisten ten uit
voer gebracht. Er scheen zulk een groote be
hoefte aan iets van dien aard te bestaan, dat
de vrij groote Hall niet alleen altoos stampvol
was, maar ook dat honderden geen toegang
konden krijgen. Ik ben van den aanvang af
steeds tegenwoordig geweest bij die zooge
naamde Sunday Evenings for the Peo
ple; van daar dat ik mij zoo stellig hierom
trent uitspreek. De Zondagsche vereenigingen
boden zelfs den meest oppervlakkige een zeld
zaam voorbeeld van verdraagzaamheid en gods
dienstzin aan. In St. Martin's Hall zag ik
dikwerf bijeen: vertegenwoordigers van bijna
alle Europeesche natiën, Sjineezen, Boeddhisten,
Mohammedanen, Joden, Parsies enz., aandach
tig luisterend naar de verzoenende woorden
van een Bowring, een Carpenter, een Huxley,
zonder te denken aan de reusachtige klove, die
hen op godsdienstig terrein van elkander
scheidde. Men zou hebben gemeend, dat zelfs
de meestorthodoxe kristen in deze vergaderingen
niets zou hebben gezien, dat niet strookte met de
leerstellingen van de Heilige Schrift. Toch achtte
de Lord's Day Rest Association het
overeenkomstig haren plicht als beschavend
lichaam, een proces aantevangen tegen den eige
naar van St. Martin's Hall, //for that he did
keep a disorderly house, on the Lord's
Day, commonly called Sunday." In het
land, waar de burger nog kan worden vervolgd
en gestraft, als hij //atheistic" of//anti-
christian" meeningen verkondigt, bestaat er
namelijk nog een oude wet uit de vorige eeuw,
waarin het openen van kollegiën tot het be
spreken van godsdienstige en zedekundige vraag
stukken, //dangerous to the Community"
en t(o the Christian faith", wordt ver
boden.
De wet karakteriseert die, voor dat doel,
geopende Halls als disorderly houses en
bepaalt een straf van 300 boete voor elke
overtreding. De kerken, kapellen en verdere
gebouwen van verschillende sektes werden na
tuurlijk door den act uitgesloten.
Na vele deliberaties en onderhandelingen
van allerlei aard, kwam de zaak eindelijk in
behandeling bij de Court of Common
Pleas. De Lord's Day R. Ass., als klaag
ster, vroeg de strikte toepassing der oude wet,
niet omdat zij gezind was om te vervolgen en
te haten, maar omdat de waarheid, en de gods
dienst, moesten worden beschermd, en omdat
de Sunday Evenings for the People
l) iNa 1 ure in den namiddag mogen de diensten op
spoorwegen weder worden hervat.
t ,^'e richlinS vaa dl® instelling in mijn ingez. stuk,
teidsch Dagblad, 1 Juli 1868.
in haar oog een schandelijke overtreding van
het goddelijk gebod: Keep your sabbath
holy was. Natuurlijk ontkende de advokaat
voor de verdediging ten eenenmale dat St.
Martin's Hall zou vallen in de termen der
oude wet. Er was niets, zeide hij, in de S u n-
day Evenings, wat de vroegere wetgeving
als kenmerken van disorderly houses op
gaf. Er werd wel is waar op de avonden in
kwestie muziek gemaakt, en de solisten werden
voor hunne diensten betaald, maar zoo iets ge
beurt eiken dag in de voornaamste Roomscb-
Katholieke kerken van het Yereenigd Konink
rijk. Een verdict voor de plaintiff, zou
van veel grooter gewicht blijken te zijn, dan
de Lord's Day R. Ass. zich voorstelde. Im
mers konden, indien het vonnis in dien zin
werd geveld, voortaan de meeste Londensche
R.-K. kerken als disorderly houses wor
den vervolgd en beboet. En waar zou dat eindigen?
De rechter begreep zich met het advies van
den advokaat v. de verdediging te moeten ver
eenigen. Hij geloofde, een monstrous in
justice te zullen begaan indien hij de S.
Evenings als disorderly assemblies
bestrafte zooals de wet wilde.
Hij moest ze beschouwen als godsdienstige
vereenigingen, waarin mannen als Huxley, Bow
ring enz. hunne denkbeelden kwamen ontwik
kelen over religie en hare betrekking tot de
zedeleer. Zoolang nu de plaintiff niet bewij
zen kon, dat deze denkbeelden //dangerous
to the community" en //to thechris-
itan faith" waren, had hij geen macht om
tusschen beiden te komen. Het vonnis moest
dus ten voordeele van den defend an t worden
uitgesproken.
De uitspraak heeft veel opgang gemaakt. In
derdaad rukt zij wreêr een steentje los aan het
reeds zoo bouwvallige huis van de Engelsche
staatskerk. Wij zullen nu weldra overal Sun
day Evenings zien ontstaan, en noch de
Sabbatarians noch oudere fanatieken zullen
de trapsgewijze verlossing der Britsche natie
van het juk des Oud-Testamentieschen Zon
dags waartoe nu zulk een groote schrede is
gedaan langer kunnen belemmeren of tegen
houden.
Amsterdam, 16 Jan.
Burgerlijke stand van Leyden, van den léden
tot en met den 20sten Januarij 1869.
Bevallen: J. Mahie, geb. Yan Helden, Z.
E. Oudshoorn, geb. Bon, D. G. J. Yan Eek,
geb. Walter, Z. J. Yan der Zeeuw, geb.
Suttorp, Z. C. Yan Dissel, geb. Elaman,
D. N. Winter, geb. Reinhard, D. N.
Dekker, geb. Singerling, D. C. Eduard, geb.
Schroef, Z. D. M. La Lau, geb. Zonderwijk,
Z. J. J. Klinkhamer, geb. Yan der Yelden,
D. A. Niesten, geb. Wakka, D. J. A.
Coninck Liefsting, geb. Juynboll, D. J. M.
Yan der Linden, geb. Du Pree, Z. C. W.
Serlie, geb. Hoogervorst, D. J. Cornelisse,
geb. Brittijn, D. P. S. Van der Bree, geb.
Zandvliet, D. J. Carton, geb. Piket, Z.
A. Kloots, geb. Piket, D. J. M. Yan Oerle,
geb. Rietbergen, Z. S. Colpa, geb. Albers,
Z. J. Fakkel, geb. De Haas, Z. J. M.
Jilles, geb. Yan der Hoeven, D. J. Eiker
bout, geb. Hakkenberg, D. C. J. M. Speel,
geb. Yan Brugge, D.
I Oeliuwd: C. Robiju jm. en C.Legetjd.
J. Yelthuysen jm. en M. M. Dekker jd.
C. P. Koppeschaar wedr. en M. Trouwee wed.
J. Zwaan jm. en M. Do Bruyn jd. C. Yan
der Waard jm. en A. C. Kropff jd. J. De
Koning jm. en S. M. Kling jd.
Overleden; G. Tegelaar 53 j. J. W. F.
Yan Dijk 71 j. G. L. Walthie Z 3^, m.
P. G. Tegelaar Z. 1 m. H. F. Yan Ulden
Z. 2% m. D. Nieuwenhuizen Z. 1% m.
I P. Plu 46 j. J. Kleyn Z. 4% m. C. A.
I v. d. Laar, wed. A Pracht, 72 j. D. Yerwer
Z. 2 j. J. J. Yan Yalderen Z. lg j.
C. Buys Z. 7 m. G. Kok Z. 3 ni. F.
Piket Z. 9 j. W. Yan Steenbergen 81 j.
J. S. v. d. Kleyn 84 j. J. Poit Wr. 76 j.
J. v. d. Mark 52 j. C. J. Longepee Wr.
78 j. H. De Vrind D. 3 j. H. Habra-
ken Z. 1 m. G. Dirkse, geb. La Garde, 58
j. J. Boekwijt Z. 1 j. en 10 m.
GEMEENTERAAD.
Vergadering van heden.
Tegenwoordig de HH. Yan den Brandeler
Stoffels, Hubrecht, De Fremery, Tollens, Har-
tevelt, Goudsmit, Tieleman, Rutgers, Le Poole,
Kneppelhout, Scheltema, Du Rieu, Cock, Tich-
ler, Yan Heukelom, Yan Outeren, Driessen,
Yan Wensen, Meerburg en Wttewaal.
De voorzitter geeft ter gelegenheid van de
intrede van het nieuwejaar verslag van den
algemeenen toestand dezer gemeente, en roept
opnieuw de welwillende medewerking van den
Raad in. Deze rede wordt beantwoord door den
oudsten wethouder, den heer Stoffels.
Aan de orde is de benoeming van een stads
heelmeester. Vooraf echter deelt de heer Knep
pelhout mede, dat hij het voornemen gehad
heeft om redenen, die hij niet noodig acht te
ontwikkelen, voor zijn lidmaatschap van den raad
te bedanken, doch dat hij, zwichtende voor den
aandrang zijner vrienden, van dat voornemen
heeft afgezien. Tot stads-heelmeester wordt be
noemd de heer Longepee, met 14 van de 21
stemmen, de overige stemmen waren in blanco;
tot leeraar in staatswetenschappen en han
delsrecht, bij de gemeente-instellingen voor mid
delbaar onderwijs, de heer H. Hamaker met 13
van de 21 stemmende overige stemmen waren
evenzeer in blanco.
Tot 2den hulponderwijzer der 4de kl. aan
de openbare lagere school n°. 2 voor onvermo-
genden wordt benoemd A. W. Kloos.
Aan Dr. P. De Jong wordt eervol ontslag verl.
uit de betrekking van leeraar in de Hebreeuw-
sche taal, aan de gemeente-instelling voor hooger
onderwijs; en aan J. J. Fonteyn als hulponder
wijzer aan de openbare lagere school n°. 1 voor
onvermogenden.
De verordeningen op de hefting en invor
dering van opcenten op de hoofdsom van 's rijks
directe belastingen worden met algemeene
stemmen aangenomen. De onderhandsche
verhuring van de arbeiderswoning aan de
Haarlemmertrekvaarthet verzoek van J.
W. Filippo, tot bekoming van gemeentegrond
gelegen in de penshalhet verzoek van
B. van Dorsten tot het in eigendom bekomen
van gemeentegrond, bij hem in gebruik; het
verzoek van J. Galjaard, tot het leggen van
een brug over de sloot bij de Wouterenbrug;
zoomede het verzoek om afschrijving we
gens bebouwing van grond, van G. Kottner en
.T. Yallentgoed; alsmede de voordracht tot ver
koop van boomen worden allen zonder dis
cussie aangenomen.
ADVERTENTIES
Représentation Extraordinaire donnée par la
Troupe du Théatre royal Franfais de la
Haye, sous la direction de
Mr. L. JAHN.
mmtËUI 22 JAVVIKlt l£6S:
Opéra en 4 actes.
suivi de
Yaudeville en un acte.
On commencera a 7 heures.
Prix des PlacesLoge ƒ2.Baignoires ƒ1.50.
Parterre 1.20. Galerie 0.60.
On pourra se réserver des places Jeudi et
Yendredi de 10 heures du matin jusqu'a une
heure de relevée.
